Türkiye'de siyaset kısa bir süre içinde büyük değişikliklere sahne oldu. 2023 Mayıs seçimlerinden sonra 6'lı koalisyon dağıldı, CHP ve İyi Parti'de genel başkanlar değişti, 31 Mart seçimleriyle CHP birinci parti oldu. Türkiye'de neredeyse bütün büyük kentlerin belediye başkanlıklarını CHP kazandı, siyasette "yumuşama" ya da "normalleşme" rüzgarları esmeye başladı.

Bütün bunlar Türkiye'de yeni bir dönemin mi başladığını gösteriyor, yoksa kısa vadeli taktiksel hesapların egemen olduğu bir ara dönemden mi geçiyoruz? Yeni bir dönemden söz edebilmek için demokratikleşmenin bazı işaretlerini görmemize gereksinim var. 

Türkiye'de bir rejim sorununun varlığını, adı demokrasi olmayan otoriter bir rejimde yaşadığımız gerçeğini göz ardı edemeyiz. "Yumuşama"dan da anlaşılması gereken rejimin otoriter, baskıcı uygulamalara son vermesi. Şimdilik böyle demokratik işaretler görülmüyor. 1 Mayıs'ta Saraçhane olayları, "maarif" reformu tasarısı, 9. Yargı paketindeki "etki ajanlığı düzenlemesi" demokratikleşme değil, sertleşme işaretleri. 

Belli ki iktidarı görünüşte bir yumuşama sürecine iten 31 Mart seçim sonuçları. Seçim, AKP iktidarının üstünde durduğu "beka", "yerli ve milli" olma gibi sütunların, artık iktidarda kalmaya yetmeyeceğini gösterdi. Bir söylem değişikliğini zorunlu yaptı. Buna karşılık otoriter bir iktidarın bütün baskıcı yöntemleri yerinde dururken ve ufukta yenileri gözükürken, ana muhalefetin iktidarla bir diyaloga girmesinin bazı riskler taşıdığı açıktır. Bu diyalog bir demokratikleşmenin tohumlarını atmazsa, otoriterliğe meşruiyet kazandırmak sonucunu doğurması kaçınılmaz olacaktır. Ana muhalefetin istediği herhalde bu değil.

Önümüzdeki genel seçimlere dek uzanan dönemde, asıl önemli olan 31 Mart seçimlerinden birinci parti olarak çıkan ve kentleri kontrol eden CHP'nin nasıl bir performans göstereceği. 31 Mart seçimleriyle iki paralel iktidar ortaya çıktı. Biri merkezde devleti kontrol eden AKP iktidarı, diğeri ise yerelde yereli kontrol eden CHP iktidarı. Biri makro düzeyde, diğeri mikro düzeyde iktidar. Bu durumda CHP'nin siyaset yapma alanı yerel yönetimler olmalıdır. CHP yereldeki demokratikleşmeyi sağlamaya öncelik vermelidir. CHP'nin demokrasi ve değişim projeleri yerelden başlamalı, merkeze doğru genişlemelidir. CHP'nin yereldeki siyasetinin öznesi sokaktaki insanlar olmalıdır. Ezilmişler, yoksullar, dışlanmışlar, işçiler, emekliler,kadınlar, giderek prekaryalaşan orta sınıf. Bu insanlar kamusal alanda temsilden ve ifade özgürlüğünden yoksun bırakılmıştır. Seslerini duyurma olanaklarından yoksundurlar. CHP'nin yeni yerel yönetim siyaseti bu insanları siyasetin içine çekmek, yereldeki karar mekanizmalarına katılımlarını sağlamak, bunun için yerelde bir program çerçevesinde katılım mekanizmalarını kurmak olmalı. Yerelde siyasal katılım alanı genişledikçe, merkezin siyaset alanı daralacak, toplum demokratikleşecektir. Bir Afrika atasözünün dediği gibi, pek çok küçük yerde pek çok küçük insan dünyanın yüzünü değiştirebilecek pek çok küçük şey yapar. İşte CHP küçük yerlerde ve küçük insanlarla siyaset yaparak Türkiye'nin yüzünü değiştirmeyi hedeflemelidir. 

Enflasyon, işsizlik rakamları, tasarruf önlemleri karar makamında oturanlar için. İstatistikler yoksulların verdiği yaşam mücadelesini anlatmıyor. Onların neye maruz kaldığını söylüyor. Ama yoksulun, işsizin, emekçinin öyküsü yok. CHP yoksulun, işsizin, emekçinin öyküsünü yazmalı. Onların yaşam mücadelesini kendi mücadelesi olarak görmeli. Gündelik yaşamda onlara dokunabilmeli. Yukarıdan bakarak değil, karşılıklı öğrenme ortamı içinde konuşarak pasif, yoksul, çaresiz, halk kitlelerini itiraz eden, hakkını talep eden, eşit ve özgür bir toplumda yaşamak isteyen aktif yurttaşlara dönüştürebilmeli. Bunun için yerelde halkın kendisiyle ilgili kararları vereceği, kendi geleceğini kendi eline alan bir kurumsallaşmanın gerçekleştirilmesi önem taşıyor.Katılımcı bir demokrasinin kanallarını açmak gerekiyor. Merkeze egemen, otoriter siyasal iktidarla yereldeki iktidar arasında çekişme olması kaçınılmaz. Yerelde katılımı sağlayacak kurumlar gelişip kök saldıkça yereldeki iktidar merkezin baskısına karşı direnme gücüne kavuşacaktır.

O nedenle CHP'nin gelecek için yetersizlikleri genel bir kabul gören temsili demokrasi yerine, katılımcı demokrasiyle tamamlanan, güçlendirilen bir demokrasiden söz etmesi daha doğru olur. Temsili demokrasi çoğunluğun azınlık üzerinde tahakkümüne yol açmakta, siyasetle ilgisi seçim sandığıyla sınırlı olan halkı siyasete yabancılaştırmakta, milletvekilleri halktan kopuk olduğundan, halkın görüşleri parlamentoya yansımamakta. Parlamenter demokraside, iktidar halkın rızasını almaya çalışır. Katılımcı demokraside ise iktidarın sahibi zaten halktır.

31 Mart seçimleri sonrasındaki Türkiye'de paradoks şudur: Demokratik bir rejimle yönetilmeyen bir ülkenin kentlerinde demokratik bir rejimden söz etmek olanağı var mıdır? Bu sorunun yanıtı CHP'li belediyelerin performansına bağlıdır. CHP'li belediyeler, Türkiye'de demokrasiyi, aşağıdan yukarı yerelden merkeze doğru inşa etmek olanağına sahipler. Yeter ki bu fırsat iyi değerlendirilsin.

Demokrasinin yerelden merkeze, halkla birlikte inşası Cumhuriyet tarihi bakımından yeni bir yaklaşım. Cumhuriyet tarihinde bütün reformlar yukardan aşağıya yapıldı. Bunun tersi, yani yerelden, ufak topluluklardan başlayan, orada yaşayan halkın katılımıyla inşa edilen bir demokrasi için yeni bir siyaset anlayışı gerekir. Bu da CHP'nin kendini yenilemesine bağlıdır.

Bu sorun AKP ve MHP koalisyonun ne olacağından daha önemlidir. 31 Mart seçimleriyle bir değişim potansiyeli yakalayan CHP'nin bu potansiyeli değerlendirmesi her şeyden önce kendini değiştirebilmesine bağlıdır. 

CHP, Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran parti. Atatürk'ün partisi. Cumhuriyet'in laiklik gibi temel değerleri, Atatürk'ün reformları elbette çok önemli. Bu kazanımları mutlaka korumak gerekiyor. CHP'nin 31 Mart seçimlerinin kendisine yüklediği sorumluluğa sahip çıkacak ve yeni çağdaş demokrasinin inşasında öncülük edecekse, reformcu yeni bir kimliğe kavuşması gerekli. Cumhuriyet'in temel ilkeleri bu yeni kimliğe engel değil, esin kaynağı olmalı. Geçmişi reddetmeyen ama geçmişle sınırlı olmayan, onu aşan, çağdaş evrensel değerlere yer veren, ileriye bakan yeni bir kimliğe kavuşmalı. Bu yeni kimlikle CHP yerelde yeni bir demokrasi inşa etmeli. Kürt sorununa demokratik bir cumhuriyet çerçevesinde barışçı bir çözüm getirmeli. Sosyal demokrat bir parti olarak yoksulla, emekçiyle bütünleşmeli. Gelir dağılımını adil bir düzeye çekmeli. Hukuk devletini yeniden kurmalı. Özgürlük ve eşitlik içinde yaşanan bir Türkiye'nin alt yapısını oluşturmalı.

Paul Klee'nin 1920'de yaptığı Angelus Norvus adlı resim kanatlarını açmış bir meleği gösterir. Resimden etkilenen Walter Benjamin şu satırları yazar: 

"Meleğin yüzü geçmişe dönüktür. Ayaklarının dibinde olaylar zincirinin getirdiği enkaz yatar. Arkasından gelen fırtına nedeniyle kanatlarını kapatamaz. Fakat onu karşı konulamaz bir şekilde geleceğe doğru iter. Bu fırtınanın adı ilerlemedir." 

Politics in Turkey has witnessed major changes in a short time. After the May 2023 elections, the 6-party coalition dissolved, the chairmen of CHP and İyi Parti changed, and CHP became the first party with the March 31 elections. CHP won the mayoralties of almost all major cities in Turkey, and the winds of "softening" or "normalization" began to blow in politics.

Do all of these show that a new era has begun in Turkey, or are we going through an interim period dominated by short-term tactical calculations? In order to talk about a new era, we need to see some signs of democratization.

We cannot ignore the existence of a regime problem in Turkey and the fact that we live in an authoritarian regime that is not called democracy. What should be understood from "softening" is that the regime puts an end to authoritarian and oppressive practices. For now, such democratic signs are not seen. The Saraçhane events on May 1, the "education" reform bill, and the "influence agent regulation" in the 9th Judiciary package are signs of hardening, not democratization.

It is the March 31 election results that apparently pushed the government into a process of softening. The election showed that the pillars that the AKP government emphasizes, such as "survival" and "being local and national", will no longer be enough to remain in power. It forced a change of discourse. On the other hand, while all the oppressive methods of an authoritarian government remain in place and new ones appear on the horizon, it is clear that the main opposition's entering into a dialogue with the government carries some risks. If this dialogue does not sow the seeds of democratization, it will inevitably result in legitimizing authoritarianism. This is probably not what the main opposition wants.

In the period leading up to the next general elections, what really matters is how the CHP, which emerged as the first party in the March 31 elections and controls the cities, will perform. Two parallel governments emerged with the March 31 elections. One is the AKP government, which controls the state at the center, and the other is the CHP government, which controls the local people. One is power at the macro level, the other is power at the micro level. In this case, CHP's field of policy making should be local governments. CHP should prioritize ensuring democratization at the local level. CHP's democracy and change projects should start locally and expand towards the centre. The subject of CHP's local politics should be the people on the streets. The oppressed, the poor, the excluded, workers, retirees, women, the increasingly precariatized middle class. These people are deprived of representation and freedom of expression in the public sphere. They lack the opportunity to make their voices heard. CHP's new local government policy should be to draw these people into politics, ensure their participation in local decision-making mechanisms, and establish participation mechanisms within the framework of a local program. As the area of ​​political participation expands at the local level, the political area of ​​the center will narrow and society will become democratized. As an African proverb says, many little people in many small places do many little things that can change the face of the world. Here, CHP should aim to change the face of Turkey by doing politics in small places and with small people.

Inflation, unemployment figures, savings measures are for those in decision-making positions. Statistics do not tell the struggle of the poor to survive. It says what they were exposed to. But there is no story of the poor, the unemployed or the worker. CHP should write the story of the poor, the unemployed and the worker. He should see their struggle for life as his own struggle. One should be able to touch them in daily life. It should be able to transform passive, poor, helpless masses of people into active citizens who object, demand their rights, and want to live in an equal and free society, not by looking down from above, but by speaking in an environment of mutual learning. For this reason, it is important to realize an institutionalization where the people make their own decisions at the local level and take their own future into their own hands. It is necessary to open the channels of a participatory democracy. It is inevitable that there will be conflict between the centrally dominant, authoritarian political power and the local power. As institutions that enable local participation develop and take root, the local government will have the power to resist the pressure of the center.

Therefore, it would be better for the CHP to talk about a democracy that is complemented and strengthened by participatory democracy for the future, rather than representative democracy, whose inadequacies are generally accepted. Representative democracy leads to the domination of the majority over the minority, alienates the people from politics, whose interest in politics is limited to the ballot box, and since the MPs are disconnected from the people, the views of the people are not reflected in the parliament. In parliamentary democracy, the government tries to get the consent of the people. In participatory democracy, the people already own the power.

The paradox in Turkey after the March 31 elections is this: Is it possible to talk about a democratic regime in the cities of a country that is not governed by a democratic regime? The answer to this question depends on the performance of CHP municipalities. CHP municipalities have the opportunity to build democracy in Turkey from bottom to top, from local to center. As long as this opportunity is used well.

Building democracy from the local to the center, together with the people, is a new approach in the history of the Republic. All reforms in the history of the Republic were made from top to bottom. The opposite of this, that is, a democracy that starts from the local, small communities and is built with the participation of the people living there, requires a new understanding of politics. This depends on CHP renewing itself.

This problem is more important than what will happen to the AKP and MHP coalition. Having achieved a potential for change with the March 31 elections, CHP's ability to utilize this potential depends, above all, on its ability to change itself.

CHP is the party that founded the Republic of Turkey. Ataturk 's party. The fundamental values ​​of the Republic, such as secularism, and Ataturk's reforms are, of course, very important. It is absolutely necessary to protect these gains. If the CHP is to embrace the responsibility imposed on it by the March 31 elections and lead the way in the construction of the new modern democracy, it must acquire a new reformist identity. The fundamental principles of the Republic should not be an obstacle to this new identity, but a source of inspiration. It must achieve a new identity that does not reject the past, but is not limited to the past, transcends it, includes contemporary universal values, and looks forward. With this new identity, CHP should build a new democracy locally. It must bring a peaceful solution to the Kurdish problem within the framework of a democratic republic. As a social democratic party, it should integrate with the poor and the workers. Income distribution should be brought to a fair level. The rule of law must be reestablished. It should create the infrastructure of a Turkey lived in freedom and equality.

Paul Klee 's painting Angelus Norvus, painted in 1920, shows an angel with his wings spread. Impressed by the painting, Walter Benjamin writes the following lines:

"The angel's face is turned towards the past. At his feet lies the debris brought by the chain of events. He cannot close his wings because of the storm that follows. But it pushes him irresistibly towards the future. The name of this storm is progress."