“Dışişleri Teşkilatını Güçlendirme Vakfı” başlığıyla TBMM’de iktidar milletvekilleri tarafından bir kanun teklifi sunuldu. Teklifin 11 maddeden oluşan metnini gerekçesi ile birlikte incelediğimizde vardığımız kaygılandırıcı sonuçlar aşağıdadır:

GÜÇLENDİRMEYLE YAKINDAN UZAKTAN İLGİSİ YOK!

1) Kanun teklifinin, adı dışında Dışişleri teşkilatının güçlendirilmesiyle” inandırıcı, somut olumlu bir ilgisi bulunmamaktadır. Zira öne sürülen güçlendirmenin hangi noktalarda, neden, neyin ve nasıl yapılacağına dair teklifte bir kayıt veya açıklık yoktur. Yapılmak istenen, Dışişleri teşkilatını güçlendirme iddiasıyla ülkemizin köklü, birikimli, seçkin ve en itibarlı kurumlarından olan Dışişleri Bakanlığını iktidarın dış politika ve diplomasiyle ilgisi bulunmayan amaçlarına hizmet edecek bir vasıta haline getirmektir. Başka bir deyişle hedef, son yıllarda iktidarın yanlış politikaları ve siyasi müdahaleler neticesinde dokusu zaten bozulmuş olan Dışişleri teşkilatını Vakfın bir yan kuruluşuna dönüştürmektir.

2) Vakıf, izleyen maddelerde açıklanacağı üzere, emsali olmayan ve sakıncalı bir girişimdir çünkü: a-İktidarın dünya görüşünü benimseyen kişiler yetiştirmeyi öngörmektedir; b-Yandaşlarına mevki ve rant sağlamayı amaçlıyor izlenimini vermektedir; c-Dışişleri teşkilatının kazanılmış itibarını sıfırlamakta ve ticari ve parasal işlere alet etmektedir; d-Dışişleri teşkilatını görevi olmayan ve girmemesi gereken maliye, emlak, inşaat gibi sektörlerin bir aktörü haline getirmektedir; e-Asli görevi ulusal çıkarlarımız ve itibarımızı korumak ve geliştirmek olan Dışişleri teşkilatını, kurumsal kimliğiyle bağdaşmayan karmaşık işlerin peşinde koşacak bir kuruluş yapmaktadır.

DIŞİŞLERİ KOMİSYONU YERİNE NEDEN PLAN-BÜTÇE KOMİSYONU?

3) Önce dikkatimizi çeken önemli bir ayrıntı: gerekçesine bakarak teklifin normalde TBMM Dışişleri Komisyonu’nda ele alınması beklenir. Ancak kamuya intikal eden duyumlara göre, teklif doğrudan TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülecektir. Usule ilişkin bu ayrıntı bile teklifi verenlerin zihinlerinde “güçlendirme” değil, “finans-para” yattığını ifşa etmektedir.

4) Şimdi Vakfa daha yakından bakalım… Vakfın gelirlerini listeleyen teklifin 6. Maddesine göre, gelirler, borsa işlemlerinden, düzenlenecek eylemlerden, verilecek hizmetlerden, ticari iştiraklerden, Vakfa ait eğitim ve öğretim kurumlarından, menkul ve gayrimenkullerinin değerlendirilmelerinden, vize aracılık hizmetlerinden elde edilecek gelirler ve “diğer gelirlerden” oluşacaktır. Anlayacağınız, Dışişleri teşkilatı, Vakfın ticari ayağı olacağıdır.

5) Teklifin 3. Maddesine göre ise, Vakfın faaliyetleri, inşaat dâhil her türlü emlak işlerini, Bakanlığa ait taşınmazların değerlendirilmesini, yükseköğretim kurumlarının kurulmasını, yurt içinde ve yurt dışında gelir temin etmek amacıyla faaliyetler düzenlenmesini, şirket ve ticari işletme kurulması ve işletilmesi gibi hususları kapsamaktadır. Diğer bir deyişle, Dışişleri aracılığıyla Vakfın belirleyeceği çevrelerin nemalanacağı, özellikle Dışişleri mülkiyetinde olan taşınmazları da kapsayan rant alanları üretilmektedir.

6) Ayrıca, Dışişlerinde halen görevde olan diplomatlar iktidarın ölçülerine göre anlaşılan yeterli ve “güçlü” görülmediğinden Vakıf tarafından kurulacak “yükseköğretim” kurumlarında uygun evsafta elemanlar yetiştirilecek ve Dışişleri bunlarla donatılacaktır. Bu, liyakatin değil siyasi etiketin esas alındığı bir düzenin genişletilmesi ve derinleştirilmesi demektir.

7) Teklifin 4. maddesi,“Mütevvelli Heyeti başkanı olarak (Dışişleri) Bakan, Vakfın tüm çalışma ve işlemlerini her zaman denetleyebilir” hükmünü getirmektedir. Bu suretle, hem Bakanlığın hem Vakfın başkanı olarak Dışişleri Bakanı orantısız bir güce sahip olacaktır. Öyle ki Bakan denetliyor, fakat Bakanın kendisi denetlenemiyor! Oysa özel sektörde dahi şirketlerin başkanları, icraatları denetime tabi olup, başarısızlık durumunda koltuklarını kaybedebilirlerken Vakfın da yöneticisi olan Dışişleri Bakanı istediği gibi hareket edebilmektedir.

SONUÇ OLARAK

8) Sonuç olarak, Vakıf, iktidarın siyasi ve ticari hedeflerine hizmet amacıyla Dışişleri Bakanlığı’nın kuşatılması anlamına gelmekte olup, tanıdığımız Bakanlığın sonu olacaktır. Diğer bir deyişle, Vakıf teklifi yasalaştığı takdirde, Dışişleri teşkilatı zamanla daha da tanınmaz hale gelecek ve asli görevlerini layıkıyla icra edemez bir kuruma dönüşecektir.

A bill titled "Foreign Affairs Organization Strengthening Foundation" was presented by the ruling MPs in the Turkish Grand National Assembly. When we examine the text of the proposal, which consists of 11 articles, together with its justification, the worrying conclusions we reach are as follows:

IT HAS NOTHING TO DO WITH REINFORCEMENT!

1) Apart from its name, the bill has no credible, concrete positive connection with the strengthening of the Foreign Affairs organization. Because there is no record or clarity in the proposal as to at what points, why, what and how the proposed strengthening will be done. What is intended to be done is to turn the Ministry of Foreign Affairs, which is one of the deep-rooted, experienced, distinguished and most respected institutions of our country, into a tool that will serve the government's goals that have nothing to do with foreign policy and diplomacy, with the claim of strengthening the Foreign Affairs organization . In other words, the goal is to transform the Foreign Affairs organization, whose fabric has already been damaged as a result of the government's wrong policies and political interventions in recent years, into a subsidiary of the Foundation.

2) The Foundation, as will be explained in the following articles, is an unprecedented and harmful initiative because: a- It aims to raise people who adopt the worldview of the government; b- It gives the impression that it aims to provide position and profit to its supporters; c- It destroys the earned reputation of the foreign affairs organization and uses it for commercial and financial affairs; d- It turns the Foreign Affairs Organization into an actor in sectors such as finance, real estate and construction, which is not its duty and should not be involved in; e-It makes the Ministry of Foreign Affairs, whose primary duty is to protect and develop our national interests and reputation, an organization that will pursue complex tasks that are incompatible with its corporate identity.

WHY PLAN-BUDGET COMMISSION INSTEAD OF FOREIGN AFFAIRS COMMISSION?

3) First, an important detail that draws our attention: looking at its justification, it is normally expected that the proposal will be discussed in the Foreign Affairs Committee of the Turkish Grand National Assembly. However, according to public information, the proposal will be discussed directly in the GNAT Planning and Budget Commission. Even this procedural detail reveals that the bidders' minds are not about "empowerment" but about "finance-money".

4) Now let's take a closer look at the Foundation... According to Article 6 of the proposal listing the Foundation's income, income includes the income to be obtained from stock market transactions, actions to be organized, services to be provided, commercial subsidiaries, education and training institutions belonging to the Foundation, evaluation of movable and immovable properties, visa brokerage services and It will consist of “other income”. As you can see, the Foreign Affairs Organization will be the commercial leg of the Foundation.

5) According to Article 3 of the Proposal, the activities of the Foundation include all kinds of real estate works, including construction, evaluation of immovable properties belonging to the Ministry, establishment of higher education institutions, organization of activities to generate income at home and abroad, establishment and operation of companies and commercial enterprises. . In other words, through the Ministry of Foreign Affairs, rent areas are produced from which the circles determined by the Foundation will benefit, including immovable properties, especially those owned by the Ministry of Foreign Affairs.

6) In addition, since the diplomats currently on duty in the Ministry of Foreign Affairs are not considered sufficient and "strong" according to the standards of the government, appropriately qualified personnel will be trained in the "higher education" institutions to be established by the Foundation and the Ministry of Foreign Affairs will be equipped with them. This means expanding and deepening an order based on political labels, not merit.

7) Article 4 of the proposal provides that "As the chairman of the Board of Trustees, the (Foreign Affairs) Minister can always audit all the work and transactions of the Foundation." In this way, the Minister of Foreign Affairs, as head of both the Ministry and the Foundation, will have disproportionate power. So much so that the Minister is inspecting, but the Minister himself cannot be inspected! However, even in the private sector, the presidents of companies and their actions are subject to inspection and may lose their seats in case of failure, while the Minister of Foreign Affairs, who is also the director of the Foundation, can act as he wishes.

IN CONCLUSION

8) As a result, the Foundation means the siege of the Ministry of Foreign Affairs in order to serve the political and commercial goals of the government, and will be the end of the Ministry as we know it. In other words, if the Foundation proposal becomes law, the Ministry of Foreign Affairs will become more unrecognizable over time and will turn into an institution that cannot properly perform its primary duties.