Son haftaların gündemi olan genel başkan görüşmeleri siyaseti bütün boyutlarıyla canlandırma imkânı taşıyor. Bu canlanma Türkiye'nin bugünü ve yarını üzerine çok sayıda konuyu kıyasıya tartışmak anlamına geliyor. İşte Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "siyasette yumuşama", CHP Genel Başkanı Özel'in ise "normalleşme" dediği bu dönemi değerli bulduğumu ancak ihtiyatlı iyimserlikle karşıladığımı daha önce bu köşede yazdım. İhtiyatlı yaklaşmamın sebebi, siyasetin doğasındaki rekabetolgusunun yönetilmesinin zor olması ve kolaylıkla kutuplaşmaya gidebilmesi.

Henüz "yumuşama" ile "normalleşmenin" aynı şeye işaret edip etmediğini de bilmiyoruz. İyimser olmam ise bütün aktörlerin yeni bir siyaset yapma iklimine ihtiyaç duymasıyla alakalı. Mayıs 2023 seçimlerine giderken Türkiye Yüzyılı Vizyonu önerisiyle AK Partibu tartışmayı açmıştı. CHP de kapsayıcı siyaseti vurgulamak için "Türkiye İttifakı" kavramını kullanıyor.

***

Seçimsiz geçecek dört yılda siyasetin söylemlerinin, pratiklerinin ve konularının yeniden ele alınması gerekiyor. Bir yandan iktidar kendini yenilemek, muhalefet alternatif olabilmek için yeni siyasetler üretmek durumunda. Diğer yandan farklı siyasi pozisyonların nerede buluşabileceği konusu belirsiz. Şimdilik sadece görüşme isteği ve bazı kapsayıcı söylemler söz konusu. Henüz siyasetin kritik konularında müzakereye geçilmedi. Bu sebeple siyasetin yeni normalinin ne olacağı henüz belli değil.

Bir örnek vereyim: Özel'in kendisine gelen eleştiriler karşısında "Hem müzakere hem mücadele; müzakere de mücadeledir" söyleminde "sert mücadeleye" daha fazla vurgu yapması dikkat çekiyor: "CHP'de yeni bir dönem başladı. Bu dönem mücadelenin en sert verileceği dönem. 18 Mayıs'ta yani Gençlik Bayramı'ndan bir gün önce yeni müfredata karşı çıkanları, atanamayan öğretmenleri ve herkesi mitinge davet ettik. Yine emeklilerle de miting yapacağız. Bu tür tematik mitingler sürecek." CHP'nin mitinglerle iktidarı eleştirme pratiği nereye varır ve iktidarın siyasi cevabı ne olur henüz bilmiyoruz. Ya da Özel'in CHP'nin Libya tezkeresine hayır demesini hâlâ savunması, Irak ve Suriye tezkerelerinde nerede duracağına dair olumlu bir hava vermiyor. Yine Özel'in yeni anayasa tartışmasında nerede duracağı da belli değil. "Mevcut anayasaya tam uyumun yeni anayasa süreci için olmazsa olmaz şart olduğu, bunun için AİHM, AYM kararlarına uymak" gerektiği cümlesi kolaylıkla "Yeni anayasa meselesinde yokuz" tavrına gidebilir.

***

Yeni bir siyasi ortam oluşturmanın zorluğuna diğer bir işaret İyi Parti'nin yeni genel başkanı Müsavat Dervişoğlu'ndan geldi. Dervişoğlu, "hür ve müstakil" siyaseti devam ettireceğini söylemekle birlikte iktidara yönelik sert bir dil kullanıyor. Önce partisinin olağanüstü kurultayında "Sizlere yalvarıyorum. Allah rızası için diyorum. Türkiye'nin meydanlarında Tayyip Erdoğan'la hesaplaşmak istiyorum. Bana o gücü verin" çıkışında bulundu. Daha sonra da ilk grup toplantısında yeni anayasayla ilgili herhangi bir görüşmede yer almayacaklarını söyledi: "Anayasa değişiklik çalışmalarına ilişkin kim, kimle ne görüşmesi yaparsa yapsın ister ziyaret ister iade-i ziyaret fark etmez. Amaçları, isterse de ticaret olsun! İyi Parti gerekirse tek başına, yeni bir 'Erdoğan Anayasası'na karşı sonuna kadar mücadele verecektir. Tek adam rejimini tahkim edecek hiçbir anayasa değişikliği teklifini, konuşmaya değer dahi bulmayız."

Siyasette müzakere ve yumuşamanın konuşulduğu bir dönemde Dervişoğlu'nun bu tavrı yeni bir konumlanmaya işaret ediyor. İyi Parti'nin CHP'den daha sert bir muhalefete hazırlık yaptığını düşündürüyor. Özel'in yeni siyasi tavrı, İyi Parti'nin üçüncü yol siyasetinin alanını daraltırken Dervişoğlu da CHP'deki sertlik yanlılarına mı yöneliyor?

Chairman meetings, which have been on the agenda of recent weeks, have the opportunity to revitalize politics in all its dimensions. This revival means fiercely discussing many issues regarding Turkey's present and future. I have previously written in this column that I found this period, which President Erdoğan called "softening in politics" and CHP Chairman Özel called "normalization", valuable, but that I welcomed it with cautious optimism . The reason for my cautious approach is that the competition inherent in politics is difficult to manage and can easily lead to polarization. We do not yet know whether "softening" and "normalization" refer to the same thing. My optimism is related to the fact that all actors need a new climate for doing politics . On the way to the May 2023 elections, the AK Party opened this discussion with its Turkey Century Vision proposal. CHP also uses the concept of "Turkey Alliance" to emphasize inclusive politics .

***

In four years without elections, the discourses, practices and issues of politics need to be reconsidered. On the one hand, the government has to renew itself and the opposition has to produce new policies in order to be an alternative . On the other hand, it is unclear where different political positions can meet. For now, there is only a request for a meeting and some inclusive discourse. Negotiations have not yet begun on critical issues of politics. For this reason, it is not yet clear what the new normal of politics will be. 

Let me give an example: It is noteworthy that Özel, in the face of the criticisms he receives, puts more emphasis on the "hard struggle" in his statement "Both negotiation and struggle; negotiation is also struggle": "A new era has begun in the CHP. This is the period when the struggle will be given the hardest . "On May 18, the day before Youth Day, we invited those who oppose the new curriculum, unappointed teachers and everyone else to the rally. We will also hold such thematic rallies with retirees ." We do not yet know where CHP's practice of criticizing the government through rallies will lead and what the political response of the government will be. Or, the fact that Özel still defends the CHP's decision to say no to the Libya memorandum does not give a positive atmosphere about where he will stand on the Iraq and Syria memorandum. Again, it is not clear where Özel will stand in the debate on the new constitution. The sentence "Full compliance with the current constitution is an indispensable condition for the new constitution process, and for this it is necessary to comply with the decisions of the ECHR and the Constitutional Court" can easily lead to the attitude of "We are not involved in the new constitution issue". 

***

Another sign of the difficulty of creating a new political environment came from the new leader of İyi Party , Müsavat Dervişoğlu . Although Dervişoğlu says that he will continue the "free and independent" politics, he uses harsh languagetowards the government . First, at his party's extraordinary congress, he said, "I'm begging you. I say it for the sake of God. I want to settle accounts with Tayyip Erdoğan in the squares of Turkey. Give me that power." He then said that they would not take part in any discussions about the new constitution at the first group meeting: "It does not matter who talks to whom about the constitutional amendment works, whether it is a visit or a return visit. Whether it is for their purpose or trade! İyi Party will be alone if necessary." "We will fight to the end against a new 'Erdogan Constitution'. We do not find any constitutional amendment proposal that would strengthen the one-man regime even worth talking about." 

At a time when negotiation and softening are being talked about in politics, this attitude of Dervişoğlu points to a new positioning. It makes us think that the İyi Party is preparing for a tougher opposition from the CHP. While Özel's new political attitude narrows the scope of İyi Party's third way politics, is Dervişoğlu turning towards the hardliners in the CHP?