Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın çarşamba günkü Kahire ziyareti ile Türkiye'nin yürüttüğü normalleşme politikasının bir halkası daha tamamlandı. Ankara ve Kahire arasında 12 yıllık gerginliğin uzlaşmazlıklarını aşan ve yeni bir güç birliğini hedefleyen irade oluştu. Geçmişteki söylemleri gündem yaparak "diz çökme ya da U dönüşü yapma" tartışmaları ile meşgul olmanın bir karşılığı yok. Bu irade Türkiye açısından normalleşme politikasının tamamlanarak stratejik ortaklıklar geliştirme politikasına yeni bir halka eklemektir. Gazze krizi ile yeni bir döneme giren Ortadoğu için ise bölgesel güç denklemlerine etki edecek bir gelişmedir. Arap isyanları sonrası dönem çoktan kapandı. Bölgesel güçler aralarındaki uzlaşmazlıkların gerginlik ve kapışma ile yürütülmesinin sınırlarını gördükleri için yeni bir anlayışa geçtiler. Bu değişimde Trump döneminde küre başında buluşan ülkelerin hırslı projelerinin (İran'ı ve hatta Türkiye'yi sınırlandırma) çalışmayacağını görmelerinin büyük payı var.

***

Biden yönetiminin başa gelmesi (Ocak 2021) İran'a uygulanan maksimum baskı politikasını sona erdirdiği gibi Ortadoğu'da dört ayaklı bir normalleşme sürecini de başlattı: a) Katar ve Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi'nin (KİK) diğer üyeleri arasında b) İran ve Suudi Arabistan arasında c) Türkiye ile Suudi Arabistan, BAE, İsrail ve Mısır arasında d) İsrail ile Arap ülkeleri arasında...

Küresel ve bölgesel kaosa adaptasyon göstermede öne çıkan ülkelerden birisi olarak Türkiye'nin yürüttüğü normalleşme politikası diğerlerine kıyasla daha başarılı görünüyor. KİK üyeleri arasındaki ilişkiler toparlansa da durumun Katar ablukasıöncesine döndüğü söylenemez. İran ve Suudi Arabistan arasındaki iyileşmede Çin'in arabuluculuğunun etkisi oldu.

Ancak Gazze krizinden sonra Kızıldeniz'de ortaya çıkan gerilimler "İran'ın vekilleri" olgusunun Körfez ülkeleri için bir realite olmaya devam edeceği açık. Yine İsrail'in Gazze'deki katliamları Tel Aviv ile Arap başkentleri arasındaki normalleşmeyi sekteye uğrattı. En son Riyad 1967 sınırlarına göre Filistin devletinin kurulmasını İsrail ile normalleşme için bir şart olarak öne çıkarttı.

***

Türkiye ise çok sayıda ülke ile ilişkileri iyileştirmede ciddi mesafeler aldı. Yunanistan ile yüksek düzeyli işbirliği toplantısını yapacak noktaya gelirken ABD ile İsveç'in NATO üyeliği onayı ve F-16 alımı ile yeni bir olumlu sayfa açtı. BAE ve Suudi Arabistan ile ilişkiler stratejik ortaklığı konuşacak düzleme vardı. Kahire ziyareti ile Cumhurbaşkanı Erdoğan bölgesel satrançta yeni bir hamle yaptı. Bu ziyaret ile bir yandan enerji, ticaret, yatırım ve savunma alanlarında yüksek düzeyli stratejik işbirliği düzlemine geçildi. Diğer yandan Türkiye, Gazze krizinde Mısır'a destek vererek bölge ülkelerini Filistin davasına odaklama politikasına güç verdi. Ankara'nın son üç yıldır yürüttüğü normalleşme politikasının eksik halkası Suriye oldu. Şam yönetimi Suriye'nin kuzeyindeki Türk askeri varlığının geri çekilmesini ön şart koştuğu için bu süreçten olumlu bir sonuç alınamadı. İsrail ile yürütülen normalleşmedeki geri gidişin sorumlusu ise Netanyahu hükümetinin Gazze'deki katliamlarıdır. Bu anlamda İsrail, Ortadoğu'daki normalleşme trendlerinde geriye gidiş yaşayan tek ülke durumunda. Ankara, normalleşmeyi stratejik ortaklıklara çevirerek BM Genel Sekreteri Guterres'in bahsettiği "kaos çağına" hazırlanıyor.

With President Erdoğan's visit to Cairo on Wednesday, another phase of Turkey's normalization policy was completed. A will was formed between Ankara and Cairo to overcome the irreconcilability of the 12-year tension and aim for a new unity of power. There is no point in engaging in discussions about "kneeling or making a U-turn" by putting past discourses on the agenda. This will is to complete the normalization policy for Turkey and add a new link to the policy of developing strategic partnerships. It is a development that will affect regional power equations for the Middle East, which has entered a new era with the Gaza crisis. The era after the Arab revolts has already ended. Regional powers moved to a new understanding because they saw the limits of conducting their conflicts with tension and conflict. The fact that the countries that came together at the top of the globe during the Trump era saw that their ambitious projects (limiting Iran and even Turkey) would not work had a big part in this change.

***

The coming to power of the Biden administration (January 2021) not only ended the maximum pressure policy applied to Iran, but also initiated a four-pronged normalization process in the Middle East: a) Between Qatar and other members of the Gulf Arab States Cooperation Council (GCC) b) Iran and Between Saudi Arabia c) Between Turkey and Saudi Arabia, UAE, Israel and Egypt d) Between Israel and Arab countries...

As one of the countries that stands out in adapting to global and regional chaos, Turkey's normalization policy seems to be more successful than others. Although relations between GCC members have improved, it cannot be said that the situation has returned to the situation before the Qatar blockade. China's mediation had an impact on the recovery between Iran and Saudi Arabia.

However, it is clear that the tensions that emerged in the Red Sea after the Gaza crisis and the phenomenon of "Iran's proxies" will continue to be a reality for the Gulf countries. Again, Israel's massacres in Gaza disrupted normalization between Tel Aviv and Arab capitals. Most recently, Riyadh highlighted the establishment of a Palestinian state according to the 1967 borders as a condition for normalization with Israel.

***

Türkiye, on the other hand, has made significant progress in improving relations with many countries. While it came to the point of holding a high-level cooperation meeting with Greece, it opened a new positive page with the approval of the USA and Sweden for NATO membership and the purchase of F-16s. Relations with the UAE and Saudi Arabia have reached a level where strategic partnership can be discussed. With his visit to Cairo, President Erdogan made a new move in regional chess. With this visit, a high-level strategic cooperation level was established in the fields of energy, trade, investment and defense. On the other hand, Turkey supported Egypt in the Gaza crisis, strengthening its policy of focusing regional countries on the Palestinian cause. Syria was the missing link in the normalization policy that Ankara has been pursuing for the last three years. Since the Damascus administration stipulated the withdrawal of the Turkish military presence in northern Syria as a prerequisite, no positive results were obtained from this process. The massacres of the Netanyahu government in Gaza are responsible for the reversal in normalization with Israel. In this sense, Israel is the only country in the Middle East experiencing a regression in normalization trends. By turning normalization into strategic partnerships, Ankara is preparing for the "age of chaos" that UN Secretary-General Guterres talked about.