Normal şartlarda siyasette “U sınıfı” ehliyet yoktur. Ancak iktidarın şansı, kendisine U dönüşlerinde bedel ödetebilecek bir muhalefetin bulunmamasıdır.

Erdoğan 21 yılda, 21 temel iç ve dış politikada U dönüşü yaptı. Bu U dönüşlerinin Türkiye’ye ekonomik faturası milyarlarca dolar tuttu ama siyasi faturası olmadı.

Mısır bu U dönüşlerinden biri. 12 yıl sonra Erdoğan Sisi’yle normalleşti ve 14 Şubat’ta Kahire’yi ziyaret etti.

Türkiye Mısır’la neden bozuşmuştu? Çünkü Erdoğan, Türkiye, Suriye, Filistin, Mısır, Libya hattında Müslüman Kardeşler (İhvan) rejimleri istiyor, kendisini de “İhvan coğrafyasının” siyasi lideri olarak konumlandırıyordu. Sisi, İhvancı Mursi’yi devirince, Erdoğan koltuğun İhvan’a devredilmesini istedi ve Türkiye-Mısır ilişkilerini kopardı.

YALNIZLIĞIN MALİYETİ

Peki ne oldu ne değişti de Erdoğan 12 yıl sonra Kahire’ye gitmeyi kabul etti? Mısır cephesinde hiçbir değişiklik yok: Erdoğan’ın desteklediği Mursimahkeme salonunda geçirdiği baygınlık sonrasında öldü, Müslüman Kardeşler (İhvan) önemli oranda tasfiye edildi, Mursi’yi deviren Sisi hâlâ cumhurbaşkanı...

Kısacası Mısır cephesinde bir değişiklik yok ama Erdoğan, uluslararası ilişkilerde yalnızlığın iddia edildiği gibi “değerli” olmadığını gördü. Dahası, iyice bozduğu ekonomi bu yalnızlığı kaldıramayacak duruma geldi.

Erdoğan’ın “İhvan eksenli Ortadoğu inşası” hayali, Türkiye’nin güneyle ticaretini mahvetti. Türk TIR’ları, Suriye üzerinden Ürdün’e, oradan Suudi Arabistan ve Körfez’e mal taşıyordu. Erdoğan’ın Suriye politikası o yolu tıkadı. Türk TIR’ları için daha maliyetli yeni rota, Ro-Ro ile Mısır limanına, oradan önce karayolu sonra denizyoluyla Suudi Arabistan’a ve Körfez’e oldu. Erdoğan’ın Mısır politikası o yolu da kapattı. Üçüncü rota denizyoluyla İsrail limanı, oradan Ürdün üzerinden Suudi Arabistan ve Körfez oldu.

Ancak artık Türk ekonomisi bu maliyetleri kaldıracak durumda değil. Sisi değişmediği halde, Erdoğan’ı ettiği tüm sözleri yutarak Sisi’yle normalleşmeye iten ekonomik neden işte bu.

SİSİ’Yİ SEÇİME ALET ETTİLER

İktidarın Mısır’la ilişkileri neden bozduğunu sorgulamaya kalktığınızda hep şöyle dediler: “Dış politika milli meseledir. İç politikaya alet edilmemelidir. İçeride siyasi çekişme olur ama dışarıda birlik, beraberlik...”

İyi de dış politikayı iç politikaya asıl alet eden iktidar değil mi? Anımsayın, bir önceki yerel seçimde Erdoğan miting meydanlarında “Ya Binali Yıldırım’a oy vereceksiniz ya Sisi’ye” diyerek İmamoğlu ile “katil, zalim, darbeci” dediği Sisi’yi eşitlemişti.

Peki ders alınmış mıdır bundan? Birkaç hafta sonra seçim meydanlarında“Ya Murat Kurum’a oy vereceksiniz ya Netanyahu’ya” demezse, belki...

ASIL GÖSTERGE SURİYE

Mısır’la ilişkilerin bozulmasını eleştirenler, yıllardır iktidara “Mısır’ı kimin yönettiği Mısırlıların sorunudur” diyordu, “Önemli olan ilkelerdir ve Türkiye’nin çıkarlarıdır” diyordu, Mısır’la ilişkilerin bozulmasının ekonomik ve siyasi maliyetine işaret ediyordu. İktidar ise bunları söyleyenlere “Sisici, darbeci” sıfatı yapıştırıyordu.

Bugün Erdoğan Mısır dönüşü uçakta şöyle diyor: “Dış politika, karşılıklı çıkar eksenli inşa edilir ve o zeminde yönetilir.” (AA, 16.2.2024)

Neyse, keşke dersler çıkarılsa ama dersler çıkarılıp çıkarılmadığının temel göstergesi ne Körfez’dir ne de Mısır’dır, Suriye’dir. Suriye’yle normalleşme, Türk dış politikasının en önemli ihtiyacıdır; terörle mücadeleden sığınmacı sorununa, Doğu Akdeniz’de enerji-politik güç mücadelesinden ABD’nin bölge siyasetine kadar her konunun asıl öznesi Suriye’dir.

Orada ısrar ettiklerine göre, “Erdoğan Rabiacılığı rafa kaldırdı, pragmatizme devam ediyor” diyebiliriz.

Under normal circumstances, there is no "Class U" license in politics. However, the government's luck is that there is no opposition that can make it pay the price for U-turns.

In 21 years, Erdoğan has made a U-turn on 21 basic domestic and foreign policies. The economic cost of these U-turns to Turkey amounted to billions of dollars, but they had no political cost.

Egypt is one of these U-turns. After 12 years, Erdogan normalized with Sisi and visited Cairo on February 14.

Why did Türkiye fall out with Egypt? Because Erdogan wanted Muslim Brotherhood (Ikhwan) regimes along the lines of Turkey, Syria, Palestine, Egypt and Libya, and positioned himself as the political leader of the "Ikhwan geography". When Sisi overthrew the Brotherhood Morsi, Erdogan demanded that the seat be transferred to the Brotherhood and broke off Turkey-Egypt relations.

THE COST OF LONELINESS

So what happened and what changed so that Erdoğan agreed to go to Cairo after 12 years? There is no change on the Egyptian front: Mursim, who was supported by Erdoğan, died after fainting in the courtroom, the Muslim Brotherhood was significantly liquidated, Sisi, who overthrew Morsi, is still the president...

In short, there is no change on the Egyptian front, but Erdogan saw that loneliness in international relations is not as "valuable" as claimed. Moreover, the economy, which had been thoroughly damaged, became unable to bear this loneliness.

Erdoğan's dream of a "Brotherhood-oriented Middle East construction" destroyed Turkey's trade with the south. Turkish trucks were carrying goods via Syria to Jordan and from there to Saudi Arabia and the Gulf. Erdoğan's Syria policy blocked that path. The new, more costly route for Turkish trucks was Ro-Ro to the Egyptian port, and from there to Saudi Arabia and the Gulf, first by road and then by sea. Erdoğan's Egypt policy blocked that path as well. The third route was by sea to the Israeli port, from there via Jordan to Saudi Arabia and the Gulf.

However, the Turkish economy is no longer in a position to bear these costs. This is the economic reason that pushes Erdoğan to swallow all his promises and normalize with Sisi, even though Sisi has not changed.

THEY USED SASI AS AN INSTRUMENT FOR THE ELECTION

When you tried to question why the government spoiled relations with Egypt, they always said: “Foreign policy is a national issue. It should not be used as a tool for domestic politics. There is political strife inside, but there is unity and solidarity outside..."

Well, isn't it the government that actually uses foreign policy for domestic politics? Remember, in the previous local elections, Erdoğan said in the rally squares, "You will either vote for Binali Yıldırım or for Sisi," and equated İmamoğlu with Sisi, whom he called "a murderer, a tyrant, a coup plotter."

So, have lessons been learned from this? If he doesn't say "You will either vote for Murat Kurum or for Netanyahu" in the election squares in a few weeks, maybe...

THE MAIN INDICATOR IS SYRIA

Those who criticized the deterioration of relations with Egypt had been telling the government for years that "Who rules Egypt is the Egyptians' problem", "What is important are the principles and Turkey's interests", and pointed out the economic and political costs of the deterioration of relations with Egypt. The government was labeling those who said these as "Sisici, coup plotters".

Today, Erdoğan says on the plane returning from Egypt: "Foreign policy is built on the basis of mutual interest and is managed on that basis." (AA, 16.2.2024)

Anyway, I wish lessons had been learned, but the main indicator of whether lessons have been learned is neither the Gulf nor Egypt, but Syria. Normalization with Syria is the most important need of Turkish foreign policy; Syria is the main subject of every issue, from the fight against terrorism to the refugee problem, from the energy-political power struggle in the Eastern Mediterranean to the regional politics of the USA.

Since they insist there, we can say that "Erdogan has shelved Rabiaism and continues with pragmatism."