Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) yeni genel başkanı Özgür Özel’in nezaketi sınır tanımıyor. En son TBMM’de yapılan 23 Nisan kutlama resepsiyonunda, “Bir görüşseniz” teklifiyle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la buluştu.

Çay içilmiş; bunu da kamuoyu kendisinden öğrendi.

Yakında randevu verilirse daha uzun bir görüşme için Külliye’ye de çıkacak CHP genel başkanı…

Kendisi Külliye’ye çıkan ilk CHP genel başkanı olmayacak; daha önce Deniz Baykal da, AK Parti’nin Meclis çoğunluğunu kaybettiği 7 Haziran 2015 seçimi sonrasında davet üzerine Külliye’ye çıkmıştı.

Baykal’ın o nezaketi, anayasal gerekliliği gerçekleştirmek yerine yüzde 40’a düşmüş oyunu yüzde 50’ye yaklaştıracağı altı ay sonrası için erken seçim kararı almasını AK Parti’ye sağlamıştı.

Özgür Özel’in nezaketi TBMM başkanı Numan Kurtulmuş’un da dikkatini çekmiş olmalı ki, eş-zamanlı olarak, anayasa değişikliği projesini yeniden gündeme taşıdı.

Yeni anayasa için, AK Parti ile MHP’nin Meclis’teki sandalye sayısı yeterli olmadığından, sayısal olarak CHP’nin işbirliğine muhtaç iktidar…

Anayasa değişikliği her yeni iktidarın hiç değilse bir kez denediği bir meşgaledir. AK Parti ise, 22 yıllık iktidarı içerisinde bu alanda da rekor kırmayı başarmıştır. 

Reklam

Şaşırmayın, AK Parti, 22 yıllık iktidarında anayasayı tam 12 kez değiştirdi. 177 maddelik anayasanın 134 maddesi son 22 yıl içerisinde değiştirildi. 

Hatta, yine son 22 yılın eseri olarak, birden fazla kez değiştirilen maddeleri de var anayasanın…

En sonuncusuyla, 2017 yılında, dün 104. yıldönümü kutlanan Büyük Millet Meclisi’nden o yıla kadar sürmüş olan parlamenter sistem, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile ortadan kaldırıldı.

Daha ne yapılabilir?

Bu kez geri kalan 43 maddesi mi değiştirilecek anayasanın?

Aslında sorunun daha doğru hali şu olabilir: AK Parti anayasada ne gibi bir değişikliğin peşinde?

Bilindiği gibi, anayasanın ilk dört maddesi üzerinde ‘değiştirilemez’ kaydı bulunuyor. İstenilse bile o maddelere dokunmak mümkün değil.

En son halkoylamasıyla gerçekleştirilmiş sistem değişikliğinden AK Parti’nin de memnun olmadığı söylentisi var. Yeniden parlamenter sisteme veya mevcudun elden geçirilip daha uygun hale getirilmesine yanaşmak niyetinde olabilir mi AK Parti? CHP’ye cazip gelebilmesi için anayasa değişikliğinin bu amaçla istendiği tartışmaya açılabilir; böyle bir beklenti içerisinde olanlar var.

Reklam

Ben şahsen bundan kuşkuluyum.

Peki ne gibi başka değişiklikler söz konusu olabilir?

Tahmin etmek zor değil: AK Parti Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) bireysel başvuru yetkisinden ve özellikle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) yerel mahkemeler üzerinde yetkili kılınmasından rahatsız. 

Rahatsızlığını AYM ve AİHM kararları uygulanmadığında iktidarın sessiz kalmasından, bazen de hoşuna gitttiğini belli etmesinden biliyoruz. 

[AK Parti AYM’ye bireysel başvuru yetkisi tanınmasından rahatsız. Oysa, Anayasa Mahkemesi’ne bu yetkiyi tanıyan 148. madde 2010 yılında halkoylaması sonucu anayasaya alınmıştı; AK Parti’nin zorlamasıyla. O madde şöyle: “Herkes, Anayasada güvence altına alınmış temel hak ve özgürlüklerinden, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsamındaki herhangi birinin kamu gücü tarafından ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurabilir. Başvuruda bulunabilmek için olağan kanun yollarının tüketilmiş olması şarttır.’’]

Tabii bir de, bir kişiye yalnızca iki defa cumhurbaşkanı seçilebilme kısıtlaması öngören anayasa maddesi de yeni anayasada daha esnek bir hale getirilmek isteniyor olabilir.

“Hayır, bu kez bazı maddelerin değiştirilmesi değil, anayasanın bütünüyle yeniden yazılması, ülkenin daha demokratik bir temel yasaya kavuşturulması arzu ediliyor” diyenler çıkabilir.

AK Parti 2002 yılında iktidar olduğunda böyle bir arzuyu seslendirmiş ve bu amaçla saygın anayasa profesörlerinden oluşan bir de komisyon kurmuştu.

Fakat bugünkü AK Parti 2002 AK Parti’sinden farklı olduğu gibi, bu amaçla bir komisyon oluşturulmak istense saygın hukukçular bulmak, bulunduğunda ikna etmek kolay değil.

Sıfırdan yapılacak yeni anayasa için Külliye’den bir talip çıkacaktır: Sistem değişikliğini getiren maddeleri kaleme aldığı bilinen Mehmet Uçum…

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la ülke sorunlarını görüşmek umuduyla Külliye’ye davet edilmeyi bütün nezaketiyle bekleyen CHP genel başkanı Özgür Özel, muradına erdiğinde, bakmışsınız Mehmet Uçum’la da tanışma imkanı bulur.

The kindness of Özgür Özel , the new leader of the Republican People's Party (CHP), knows no bounds. He last met with President Tayyip Erdoğan at the April 23 celebration reception held in the Turkish Grand National Assembly, with the offer of "If you could meet . "

Tea was drunk; The public learned this from him.

If an appointment is made soon, the CHP leader will also appear at the Social Complex for a longer meeting...

He will not be the first CHP leader to appear at the Social Complex; Previously , Deniz Baykal had also gone to the Social Complex upon invitation after the June 7, 2015 elections in which the AK Party lost the majority in the Parliament.

Baykal 's kindness enabled the AK Party to decide on early elections for six months later, in which the vote, which had fallen to 40 percent, would approach 50 percent, instead of fulfilling the constitutional requirement.

Özgür Özel 's kindness must have attracted the attention of the speaker of the Turkish Grand National Assembly, Numan Kurtulmuş , who simultaneously brought the constitutional amendment project to the agenda again.

For the new constitution, since the number of seats of the AK Party and MHP in the Parliament is not sufficient, the government needs the cooperation of the CHP numerically.

Constitutional amendment is an activity that every new government tries at least once. The AK Party, on the other hand, has managed to break a record in this field during its 22-year rule. 

Advert

Don't be surprised, the AK Party changed the constitution 12 times in its 22-year rule. 134 articles of the 177-article constitution have been changed in the last 22 years. 

In fact, there are articles of the constitution that have been changed more than once, again as a result of the last 22 years...

With the latest one, in 2017, the parliamentary system that existed until that year after the Grand National Assembly, whose 104th anniversary was celebrated yesterday, was abolished with the presidential government system.

What more can be done?

Will the remaining 43 articles of the constitution be changed this time?

In fact, the more accurate version of the question might be: What kind of change in the constitution is the AK Party pursuing?

As it is known, there is an 'unchangeable' clause on the first four articles of the constitution . It is not possible to touch those items even if desired.

There are rumors that the AK Party is also not happy with the system change that was made with the last referendum. Could the AK Party intend to approach the parliamentary system again or to overhaul the existing system and make it more suitable? It can be argued that the constitutional amendment was requested for this purpose in order to be attractive to the CHP; There are those who have such an expectation.

Advert

I personally doubt this.

So what other changes might be possible?

It is not difficult to guess: AK Party is disturbed by the individual application authority of the Constitutional Court (AYM) and especially by the European Court of Human Rights (ECHR) being authorized over local courts. 

We know his discomfort because the government remains silent when the decisions of the Constitutional Court and the ECHR are not implemented, and sometimes he shows that he likes it. 

[ AK Party is disturbed by the granting of individual application authority to the Constitutional Court. However, Article 148, which grants this authority to the Constitutional Court, was included in the constitution as a result of a referendum in 2010; At the urging of the AK Party. That article is as follows: “Everyone may apply to the Constitutional Court with the allegation that any of the fundamental rights and freedoms guaranteed in the Constitution, within the scope of the European Convention on Human Rights, have been violated by the public power. In order to make an application, ordinary legal remedies must be exhausted.'' ]

Of course, the constitutional article that restricts a person from being elected president only twice may be intended to be made more flexible in the new constitution.

There may be those who say , "No, this time the desire is not to change some articles, but to completely rewrite the constitution and give the country a more democratic basic law . "

When the AK Party came to power in 2002, it expressed such a desire and established a commission consisting of respected constitutional professors for this purpose.

However, just as today's AK Party is different from the 2002 AK Party, if a commission is wanted to be formed for this purpose, it is not easy to find reputable lawyers and to convince them once they are found.

An applicant will emerge from the Social Complex for the new constitution to be made from scratch: Mehmet Uçum, who is known to have written the articles that brought about the system change ...

CHP leader Özgür Özel , who graciously waited to be invited to the Social Complex in the hope of discussing the country's problems with President Tayyip Erdoğan , found the opportunity to meet Mehmet Uçum when he achieved his wish .

ΩΩΩΩ