İYİ Parti, olağanüstü otoriter koşullarda kurulmuş ilk yeni muhalif partiydi. Partinin kuruluşunda seslenen Akşener’in konuşmasını, uygulanan sansür nedeniyle bir YouTube kanalından dinleyebilmiştim. Bu konuşma, bir kesimin -mahallenin- duyarsız kaldığı adaletsizlik ve mazlumiyetin adeta bam teline dokunacak ya da tercümanı olacak bir karşılığı içeriyordu. Oldukça sahici, etkileyici ve duygusaldı.

Partinin kuruluş aşaması ve sonrası, genel merkez ve teşkilat merkezleri adeta AK Parti’nin kuruluş süreci gibi bir yeniyi veya çıkışı arayan toplumsal heyecanlılığı yansıtıyordu. Beni de partinin bazı Anadolu ve merkez il teşkilatlarına katılan eğitimli ve beyaz yakalı nitelikli gençler etkiledi. Bu 30-40 yaş aralığı gençler genelde Ülkü Ocakları kökenli veya o zihniyetteydiler. Eğitimli, yabancı dil bilen, meslekleriyle devlet kapısından bağımsız gelir elde edebilen, sağ siyasete tâbi olamadıkları için şans bulamayan, vatanseverlik özünde duyarlılıkları ön planda olan gençlerdi. Bu gençlerle hain veya gafil yaftasını yemeden ülkenin temel reform meselelerini rahat konuşabiliyordunuz.

Bu durum, Akşener’in kurucu arkadaşlarının MHP’den kopan ciddi bir kısmının, 90’ların katı devlet anlayışına sahip, statükocu milliyetçi olmasına rağmen, ülke entelektüellerinin Akşener ve partisine yönelmesini sağladı. Bu arada, Akşener yurtiçi ve dışında parıldayan, milliyetçi statüko dışında yetişmiş ülke insanına kapısını da açmadı değil. Akşener’le özelde Kürt sorunu dahil ülkeye ilişkin her türlü reform konularını müzakere edebiliyordunuz.

İYİ Parti, yeni kurulan muhalif bir parti olmasına rağmen toplumsal tabanda karşılık bulabildi. Bugünkü koşullara da baktığınızda yeni kurulan muhalif bir partinin taban tutabilmesi sıradan başarı sayılamazdı. Kamuoyu partiye yeni bir demokratik sağ merkezi inşa rolünü yakıştırıyordu. Bu merkezin, kutuplaştırılarak sorgusuz güvenlik siyasetine sokulan ülke için denge unsurunu oluşturulacağı varsayılıyordu. Partide özgürlükçü, devlet rantına dayanmayan seküler bir milliyetçilik anlayışıyla toplumsal güvenin sağlanıp ülke önündeki söz konusu engellerin aşılabileceği bekleniyordu.

Aradan geçen süreç içinde Akşener’in duygu durumunun iniş ve çıkışlarının zikzaklar ve kırılmaları yaşandı. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Abdullah Gül’ün adaylığı ve masadan çekilme krizleri bunların en somut örnekleriydi. Kamuoyu algısı, Akşener bunları nasıl gerekçelendirirse gerekçelendirsin, kendisi ve partisinin kredisine rezervini koymuştu.

Tüm bu sorunlara rağmen Akşener’in liderliği ve sokağa hakimiyeti tartışılmaz bir önem arz etti. Bu da esasta yaşattığı bu tip kırılmaları onarabilmesi için kendisine bir esneklik sağladı. Bugün Akşener, dolaylı da olsa siyasette başarılı olamadığını son kararıyla gösterdi. Tekrar döner mi? Bilinmez. 

İYİ Parti’nin ise Akşener’in boşluğunu dolduracak bir lider çıkarması mümkün gözükmüyor. Ayrıca partinin ülke siyasetinde farklı bir bakış açısı getireceğine dair emareler de artık yok. Partinin, Akşener sonrası toplumsal veya düşünsel anlamda yeni bir siyaset alanı açabilecek dinamikleri mevcut değil.

Gelinen bu tatsız noktada faturayı Akşener’in fevri çıkış ve kırılmalarına bağlamak işin aslını teşkil etmemekte. Zira toplumsal karşılığı olan Akşener’in liderliğinin bunları onarması pek de zor olmayacaktı.

Akşener, önündeki değişim ve yeni taleplerin sahibi kesimleri veya başka bir deyişle “nitelikli tutunamayanları” taşımayı tercih etmedi. Akşener, 90’lı yılların rantçı DYP’si veya devletçi MHP’si bakışına sahip bazı eski yol arkadaşlarıyla taban siyaseti pratiği ile yürümeyi tercih etti. Liderliğini cesur çıkışlarının devamı ve değişimci fikirleriyle toplumu değiştirmekle değil, toplumun popülist milliyetçi ve devletçi konfor alanında kullanmayı tercih etti.

Akşener partisini reforma, değişimin cesaretine ve politikada kirlenmemiş nitelikli kesimlere açabilseydi, aranan merkezi inşa edebilecekti. Bu merkezin sadece inşasını değil, tarihsel patent hakkını da alabilecekti.

İYİ Party was the first new opposition party established under extraordinary authoritarian conditions. I was able to listen to Akşener's speech at the founding of the party on a YouTube channel due to censorship. This speech contained a response that would touch the deepest chords or interpret the injustice and oppression that a segment of society - the neighborhood - remained insensitive to. It was very real, impressive and emotional.

During and after the establishment of the party, its headquarters and organizational centers reflected the social excitement seeking a new or exit, just like the founding process of the AK Party. I was also impressed by the educated and qualified white-collar young people who joined some of the party's Anatolian and central provincial organizations. These young people between the ages of 30 and 40 were generally from the Idealist Hearths or had that mentality. They were young people who were educated, knew foreign languages, could earn income independently of the state through their professions, did not have a chance because they could not follow right-wing politics, and whose sensitivities were at the forefront of patriotism. You could easily talk to these young people about the country's fundamental reform issues without being labeled as traitors or heedless.

This situation enabled the country's intellectuals to turn towards Akşener and her party, despite the fact that a significant portion of Akşener's founding friends who broke away from MHP were nationalists who supported the status quo and had a strict understanding of the state in the 90s. Meanwhile, Akşener did not open her doors to the people of the country who were shining at home and abroad and who grew up outside the nationalist status quo. You could discuss with Akşener all kinds of reform issues regarding the country, including the Kurdish issue in particular.

Although the İYİ Party was a newly established opposition party, it was able to find a response from the social base. When you look at today's conditions, a newly established opposition party's ability to gain ground could not be considered an ordinary success. Public opinion ascribed to the party the role of building a new democratic right centre. It was assumed that this center would create a balance element for the country, which was polarized and brought into security politics without question. It was expected that the party could ensure social trust and overcome these obstacles to the country with a libertarian, secular nationalism approach that was not based on state profits.

During the intervening period, there were zigzags and breaks in Akşener's emotional state. Abdullah Gül's candidacy in the presidential elections and the withdrawal crises were the most concrete examples of these. Public perception, no matter how Akşener justified them, had made its reserves to the credit of herself and her party.

Despite all these problems, Akşener's leadership and dominance on the streets were of indisputable importance. This essentially provided him with flexibility to repair such fractures he had caused. Today, Akşener showed with her last decision that she could not be successful in politics, even if indirectly. Will he return again? Unknown.

It does not seem possible for the İYİ Party to elect a leader to fill Akşener's vacancy. Moreover, there are no longer any signs that the party will bring a different perspective to the country's politics. The party does not have the dynamics to open a new political field in social or intellectual terms after Akşener.

At this unpleasant point, attributing the blame to Akşener's impulsive outbursts and resentments does not constitute the truth of the matter. Because it would not be difficult for the leadership of Akşener, who is her social counterpart, to repair these.

Akşener did not choose to support the segments of people with the change and new demands in front of them, or in other words, the "qualified ones". Akşener preferred to walk with the practice of grassroots politics with some of her former companions who had the perspective of the profit-seeking DYP or the statist MHP of the 90s. He preferred to use his leadership in the populist, nationalist and statist comfort zone of the society, not by changing society with his courageous initiatives and transformational ideas.

If Akşener could open her party to reform, the courage of change and qualified segments that are not contaminated in politics, she would be able to build the sought-after center. He would be able to obtain not only the construction of this center but also the historical patent right.