Ana muhalefetin yeni lideri Özgür Özel önemle üzerinde durulması gereken adımlar atıyor.

CHP deyince tarihten gelen ideolojik kavgalar, dayatmalar yerine, “Türkiye ittifakı” sloganını öne çıkarması kapsayıcı bir siyaset arayışının özetidir. Şu sözleri bilhassa önemlidir:

“Devletle millet ne zaman yarışırsa hep millet kazanır. CHP bazen yanlış tarafta durdu. Bu sefer devlet ile millet yarışırken, milletin tarafındaydık.

Devlet – millet rekabetinde CHP devletin kurucu partisi olduğu için yanlış tarafta duruyor. Esas olarak CHP halkın partisi olduğu için doğru taraf, milletin tarafı.”

Bu sözleri söyleyen Özel, 1930’larda resmen “parti devleti” olduğunu ilan etmiş olan CHP’nin lideridir.

‘DEVLET PARTİSİ’

CHP tarihinde parti programlarına ve 1937’da Anayasa’ya yazılan parti devleti ya da devlet partisi zihniyeti….

Örnek mi? Meclis’te 25 Aralık 1935 günü Tunceli (Dersim) Kanunu tasarısı görüşülüyor. Kanunda, Tunceli’de mahkemelerin vereceği idam cezalarının vali ve kumandanın onayıyla infaz edileceği hükmü vardır. (Md. 33)

Hukuk tarihimizin unutulmuş kahramanlarından Muğla Mebusu Hüsnü Kitabcı, söz alır. İdam cezalarını tastik yetkisinin sadece Meclis’e ait olduğunu belirten Anayasa’nın 26 maddesini okur. Tasarının bu yönde düzeltilmesi için önerge verir.

Anayasa Komisyonu adına Trabzon Mebusu Rauf Karadeniz, kürsüdedir:

“Biz Anayasa’ya beslenmesi gereken hürmeti ve ehemmiyeti hiçbir zaman ihmal etmedik. Yalnız bir tarafa anayasayı koyduk, öbür tarafa memleketin yüksek menfaatini koyduk ve bu neticeye ulaştık.” (Zabıt Ceridesi, Devre V, cilt 7, 178)

Ve parmaklar kalkar, açıkça anayasaya aykırı bu düzenleme kabul edilir! Çok kötü sonuçları olacaktır…

Böyle pek çok örnek yaşandı.

CHP’NİN DEĞİŞİM TARİHİ

Bu uygulamaların olumsuz sonuçlarını yaşayarak gözlemleyen İsmet İnönü, 14 Mayıs 1961 günü Meclis’te, 1924 Anayasası dönemini anlatarak şöyle konuşur:

“Ne Anayasa Mahkemesi var ne bir haksızlığı şikâyet edecek yer vardı… Her sene bir Anayasa değişikliği yaparız ve memleketi her gün daha ileri götürdüğümüzü ilan ederiz. Elbette bu rejimde hoşnutsuzluklar, yanlışlar birike birike o rejimi yaşamaz hale getirecek idi…” (Zabıt Ceridesi, Dönem II, cilt 36, s. 435-443)

Benim yeni çıkan “Atatürk’ün Anayasası 1924, Tek Partiden Cumhurbaşkanlığı Sistemine” adlı kitabımda ayrıntılar vardır.

İnönü, CHP’nin 1953 Kurultayında “Kemalizm” kavramını “Atatürk yolu”na çevirdi, doktriner katılığı yumuşatmak istedi. Parti Devleti döneminden kalan maddeleri de değiştirdi. Sonra Ecevit, “Ortanın Solu” hareketi sırasında, 1970’te yayınlanan “Atatürk ve Devrimcilik” kitabında “üst yapı devrimleri” kavramını kullanır, bunların “halkı ezilmekten, sömürülmekten kurtarmadığını” anlatır. (s. 70) “İnançlara saygılı laiklik” tanımı da Ecevit’indir.

CHP’liler Turan Güneş’in 1961 tarihli “CHP Halktan Nasıl Uzaklaştı?” makalesini mutlaka okumalı. Hurşit Güneş, siyaset tarihimizde ışıklı bir beyin olan Turan Güneş’in makalelerini “Türk Demokrasisinin Analizi” adlı kitapta yayınlamıştır.

NORMALLEŞME ZAMANI

Kemal Kılıçdaroğlu “helalleşme” kavramıyla özetlenebilen önemli açılımlar yaptı. Özgür Özel CHP geleneğiyle ilgisi olmayan kesimlere seslenerek ve bilhassa ,“devlet partisi” zihniyetinden uzaklaşarak doğru bir yön ortaya koyuyor. Muhafazakâr iktidarın otoriterleşmesi ve ekonomiyi bu hale düşürmesi karşısında bu seçimlerde CHP başarılı bir sonuç aldı.

Uzun yıllarda yerleşmiş ıstıraplar ve kanaatler elbette kolay değişmez, ama yürümek lazım.

Türkiye geçmişteki kavgaların fay hatlarında siyaset yapmayı artık bırakmalı, o kavgalardan dersler çıkararak ölçülü, medeni, rasyonel bir siyaset tarzı geliştirmelidir.

Bu açıdan, Özel’in, değerli gazeteci arkadaşımız Yavuz Donat’a verdiği mülakatta, Cumhurbaşkanı’ndan randevu isteyeceğini söylemesi önemli bir adımdır.

AK Parti’nin silahlarını elinden almaya çalışıyor.

Normalleşme konusunda en büyük sorumluluk Cumhurbaşkanı’nındır. Erdoğan da seksen yıl geride kalmış kavgaları gündeme taşıyarak siyaset yapmanın artık tıkanmakta olduğunu görmeli.

Türkiye, gelişmiş demokrasiler gibi, iktidara gelmenin de gitmenin normalleştiği bir siyasi olgunluğa ulaşmak zorundadır. Ekonomik kalkınma içni de bu şart.

The new leader of the main opposition, Özgür Özel, is taking steps that should be emphasized.

When it comes to CHP , its emphasis on the slogan " Turkey alliance " instead of ideological fights and impositions coming from history is the summary of its search for an inclusive politics. His words are particularly important:

“ Whenever the state and the nation compete, the nation always wins. CHP sometimes stood on the wrong side. This time, when the state and the nation were competing, we were on the side of the nation.

In the state-nation competition, CHP stands on the wrong side because it is the founding party of the state. Essentially, since CHP is the party of the people, it is the right side, the side of the nation .”

Özel, who said these words, is the leader of the CHP, which officially declared it to be a " party state " in the 1930s.

' STATE PARTY '

The party-state or state party mentality that was written into the party programs in CHP history and the Constitution in 1937…

Example? The draft Tunceli (Dersim) Law was discussed in the Parliament on 25 December 1935. There is a provision in the law that death sentences imposed by the courts in Tunceli will be executed with the approval of the governor and the commander. (Art. 33)

Muğla Deputy Hüsnü Kitabcı, one of the forgotten heroes of our legal history, takes the floor. He reads Article 26 of the Constitution, which states that the authority to certify death sentences belongs only to the Parliament. Makes a motion to correct the bill in this direction.

Trabzon Deputy Rauf Karadeniz is at the podium on behalf of the Constitutional Commission:

“ We have never neglected the respect and importance that should be given to the Constitution. "We only put the constitution on one side, and the best interest of the country on the other side, and we achieved this result ." (Minister Document, Circuit V, vol. 7, 178)

And fingers are raised, this clearly unconstitutional regulation is accepted! It will have very bad consequences…

There were many such examples.

CHP'S CHANGE HISTORY

İsmet İnönü, who experienced and observed the negative consequences of these practices, spoke in the Parliament on May 14, 1961, describing the period of the 1924 Constitution as follows:

“ There was neither a Constitutional Court nor a place to complain about injustice... We make a Constitutional amendment every year and declare that we are taking the country forward every day. Of course, the dissatisfaction and mistakes in this regime would accumulate and make that regime unviable... " (Memorandum, Period II, vol. 36, p. 435-443)

There are details in my newly published book titled " Atatürk's Constitution of 1924, From Single Party to the Presidential System ".

At the CHP's 1953 Congress, İnönü changed the concept of " Kemalism " to the " Atatürk way " and wanted to soften doctrinal rigidity. He also changed the articles remaining from the Party State period. Then, Ecevit uses the concept of " superstructure revolutions " in his book " Atatürk and Revolutionism " published in 1970, during the " Left of the Middle " movement , and explains that these " did not save the people from being oppressed and exploited ." (p. 70) The definition of “ secularism that respects beliefs ” also belongs to Ecevit.

CHP members read Turan Güneş's 1961 article " How Did CHP Get Away from the People?" ” must read the article. Hurşit Güneş published the articles of Turan Güneş, a brilliant mind in our political history, in the book titled " Analysis of Turkish Democracy ".

NORMALIZATION TIME

Kemal Kılıçdaroğlu made important initiatives that can be summarized with the concept of " halalization ". Özgür Özel shows the right direction by addressing segments that have nothing to do with the CHP tradition and, in particular, by moving away from the " state party " mentality. CHP achieved a successful result in these elections against the authoritarianism of the conservative government and the collapse of the economy.

Of course, the sufferings and convictions that have been ingrained for many years cannot be changed easily, but we have to walk.

Turkey should stop doing politics on the fault lines of past fights and develop a measured, civilized and rational style of politics by learning from those fights.

In this respect, it is an important step that Özel said in the interview he gave to our valuable journalist friend Yavuz Donat that he would ask for an appointment with the President.

He is trying to take away the AK Party's weapons.

The greatest responsibility for normalization belongs to the President. Erdoğan should also see that doing politics by bringing up the fights that have been going on for eighty years is now getting blocked.

Türkiye, like developed democracies, must reach a political maturity where coming to power and leaving it become normal. This is also necessary for economic development.