31 Mart 2024 yerel seçimi, emeklilerin iktidara “siyasi fatura” kestiği ve 10 ay sonra “asıl genel seçim bu” dediği bir seçim oldu.

Tabii ben bu analizi gazeteye teslim ettikten sonraki saatlerde iktidar şapkadan bir tavşan çıkarmadıysa!

17.00’DEKİ İLK İŞARET

Saat 17.00 itibarıyla Erdoğan’ın “yol ve dava” arkadaşlarına “Sandığı terk etmeyin” çağrısı yapması ve iktidarın İstanbul adayı Murat Kurum’un “Manipülasyona dikkat edelim” demesi, işlerin iktidar açısından iyi gitmediğinin ilk işaretiydi.

İkinci işaret ise her seçimde hızla iktidarı yüzde 80 bandında gösteren Anadolu Ajansı’nın seçim sonuçlarını açıklamaya bir türlü başlamamasıydı.

Üçüncü işaret ise ilk veriler akmaya başladığında iktidara yakın medyanın İstanbul başta pek çok yerde AKP’yi geride göstermek zorunda kalmasıydı.

AKP’YE NAS VE GAZZE YANITI

10 ay önce yapılan genel seçim sonuçlarının aksine bir sonuç ortaya çıktı. O gün genel seçime yansımayan ekonomik tablo, bugün yerel seçime yansıdı.

Talepleri yerine getirilmeyen ve insanca yaşama çıtasının çok altına mahkûm edilen milyonlarca emekli, iktidara esaslı bir yanıt vermiş oldu.

Seçime damgasını vuran elbette öncelikle ekonomiydi ancak siyasal faktörleri de hele de AKP tabanında önemi olan yeni dış politika gündemini de dikkate almalıyız.

Özellikle AKP’nin Gazze’deki soykırıma karşı uygulamada hiçbir şey yapmaması ve tabanının talebine rağmen İsrail’le ticareti kesmemesi,AKP’de önemli bir oy kaybına neden olmuş görünüyor.

Diğer yandan Erdoğan’ın ekonomik tablo nedeniyle yeniden bir “Amerikan açılımı”na dönmesinin, daha düne kadar 15 Temmuz’un arkasında olduğunu belirttiği adreslerle yakın işbirliğine girmesinin,ABD ve NATO’nun taleplerini yerine getirmesinin, AKP tabanında tepki gördüğü anlaşılıyor.

31 MART’IN SİYASETE YANSIMASI

Peki bu sonuçları nasıl yorumlamalıyız?

1) AKP iktidarının “nas”lı neoliberal ekonomi uygulamasının altında ezilen emekliler başta tüm alt sınıflar, iktidara “siyasi fatura” kesti.

2) Emekliler sadece iktidara yanıt vermekle kalmadı, muhalif bloktan ayrılarak yola çıkan kimi siyasilere de “Emekli ol” uyarısı yaptı. Millet İttifakı içerisindeki partilerin, CHP lokomotifliği olmadığı takdirde, rayların üzerinde kalabilecek potansiyel taşımadığı görüldü.

3) “İstanbul’u kazanan, Türkiye’yi kazanır” diyordu Erdoğan. İstanbul’u kaybetti ama devleti “seçim aktörü” haline getirerek Türkiye’yi kazanmayı sürdürebildi. Şimdi ikinci kez İstanbul’u kaybetmesi, artık Türkiye’yi de kaybedeceğinin işaretidir.

4) Seçim AKP açısından da CHP açısından da önemli sonuçlar doğuracaktı. CHP açısından belki erken kurultayı dayatacaktı ama AKP açısından da erken seçim olasılığı taşıyacaktı. Dolayısıyla sonuçları aynı zamanda Türk siyasetinin son 14 yılına damga vuran Erdoğan-Kılıçdaroğluikilisi için de “birlikte” bir yenilgi olarak yorumlayabiliriz. Kılıçdaroğlu’nun CHP’nin genel başkanlık koltuğuna dönme olasılığı kalmadı ve “yasaya göre son seçimim” diyen Erdoğan’ın kucağında, artık bir de meşruiyet sorunu var.

The local election of March 31, 2024 was an election in which retirees put a "political bill" on the government and 10 months later said "this is the real general election".

Unless, of course, the government pulled a rabbit out of the hat in the hours after I submitted this analysis to the newspaper!

FIRST SIGN AT 17.00

As of 17:00, Erdoğan's call to his "path and cause" friends, "Don't leave the ballot box" and the government's Istanbul candidate Murat Kurum , saying "Let's be careful of manipulation" were the first signs that things were not going well for the government .

The second sign was that Anadolu Agency, which rapidly showed the government at 80 percent in every election, never started to announce the election results.

The third sign was that when the first data began to flow, the media close to the government had to show the AKP behind in many places, especially in Istanbul.

NAS AND GAZA RESPONSE TO AKP

A result was contrary to the general election results held 10 months ago. The economic situation, which was not reflected in the general elections that day, was reflected in the local elections today.

Millions of retirees, whose demands were not met and who were condemned to far below the bar of humane living, gave a fundamental response to the government.

Of course, it was primarily the economy that left its mark on the election, but we should also take into account political factors, especially the new foreign policy agenda, which is important for the AKP base.

In particular, the fact that the AKP did nothing in practice against the genocide in Gaza and did not cut off trade with Israel despite the demands of its base seems to have caused a significant loss of votes for the AKP.

On the other hand, it seems that Erdoğan's return to an "American initiative" due to the economic situation, his close cooperation with the addresses that he stated until yesterday were behind July 15, and his fulfillment of the demands of the USA and NATO have received reactions from the AKP base.

REFLECTION OF MARCH 31 ON POLITICS

So how should we interpret these results?

1) All the lower classes, especially the retirees, who were crushed under the AKP government's "how" neoliberal economic practice, imposed a "political bill" on the government.

2) Retirees not only responded to the government, but also warned some politicians who left the opposition bloc to "Retire". It was seen that the parties within the Nation Alliance did not have the potential to stay on the rails unless the CHP was the locomotive.

3) Erdoğan said , "Whoever wins Istanbul wins Turkey." He lost Istanbul, but he was able to continue to win Turkey by turning the state into an "election actor" . Now losing Istanbul for the second time is a sign that he will now lose Turkey as well.

4) The election would have important consequences for both AKP and CHP. For CHP, it would perhaps impose an early congress, but for AKP, it would also carry the possibility of early elections. Therefore, we can interpret the results as a "together" defeat for the Erdoğan-Kılıçdaroğluduo , which has left its mark on the last 14 years of Turkish politics . Kılıçdaroğlu is no longer likely to return to the chairmanship of the CHP, and Erdoğan, who says "my last election according to the law", now has a legitimacy problem.