Türkiye 31 Mart 2024’te yeni bir yerel seçime gidiyor. Tüm seçimler dar anlamda parti sisteminin, geniş anlamda ülke siyasetinin geleceği açısından kendine has özellikleri ve önemi olan siyasi rekabet araçlarıdır. Bu seçim çok partili siyasal yaşamımızda gidilecek 15’inci yerel seçim. Seçim sürecinde yaşanan gelişmeler, partilerin seçime atfettikleri anlam ve önem dikkati alındığında, sonuçları aktörler ve kurumlar bakımından parti sistemimizin geleceğinin nasıl şekilleneceğine ilişkin ipuçları verecek gibi görünüyor. 

Özellikle CHP’deki lider değişiminin, Yeniden Refah Partisi’nin iddia edildiği gibiyse yükselişinin etkileri, İYİ Parti’nin merkez sağda kimlik arayışının dondurulmasının ardından milliyetçi sağdaki potansiyelinin oy performansına yansıyıp yansımayacağı, AK Parti’nin tabanındaki sınırlı erimenin sürüp sürmeyeceği 31 Mart gecesi görülecek. Yerel seçim olsa da, rekabetin ulusal politik meseleler üzerinden de yürüdüğü bir ortamda, kaybedeceklerin “Bu bir yerel seçimdi” deme lüksü olmayacağı gibi, kazananların da seçim sonuçlarını ulusal seçim başarısı olarak yorumlayacakları malum. Seçime birkaç gün kala, 5 yıl önce yapılan yerel seçime geri dönüp, o seçimin sonuçlarını çeşitli boyutlarıyla hatırlamak, seçim tarihimize not düşmek ve seçim sonrası karşılaştırma yapmak açısından önemli. Bu nedenle, bu yazıda 31 Mart 2019 yerel seçiminin sonuçlarını¹ çeşitli boyutlarıyla yansıtmak yararlı olacaktır.

31 Mart 2019 seçimi sonrası yaşanan gelişmeler de seçimin etkisinin ulusal boyutlu olmasına yol açmıştır denilebilir. Seçim öncesinde 24 Haziran 2018 genel seçimlerine kadar uzanan partilerarası rekabet, ittifak biçimleri, ittifaklar arasındaki şiddetli rekabet özellikle iktidarın tetikleyiciliğinde keskin bir siyasal kutuplaşma şeklinde tezahür etti. 31 Mart seçiminin ardından YSK kararıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptal edilip yenilenmesine karar verilmesi, bu sürece dair en tartışmalı konulardan biriydi. 

31 Mart 2019 Seçiminin İzleri

2019 yerel seçimleri 30 büyükşehir, 51 il, 922 ilçe belediyesi, 32.105 mahalle ve 18.306 köy yönetiminin belirlenmesi için yapılmıştır. Yerel yönetim seçimlerinde genel seçimlerde olduğu gibi mevcut yasal düzenlemeler, seçime katılan partilerin ittifak yaparak belediye başkanlığı ya da belediye meclis üyeliklerinde ortak aday göstermesine imkân tanımamakla birlikte, seçime yönelik aday belirleme sürecinde partiler aralarında yaptıkları pazarlıklarla belli il ve ilçelerde ortak belediye başkanı, meclis üyesi adayı çıkarmışlardır. 

Seçimde 51 ilde il genel meclisi üyelikleri için oy kullanılmıştır. Bunun nedeni; il genel meclislerinin büyükşehir statüsüne sahip olmayan 51 ilde bulunmasıdır. Bu illerde kayıtlı seçmen sayısı 12.837.077 idi. Seçime katılım yüzde 85,5 olarak gerçekleşmiştir. Seçimde en fazla üyelik kazanan partiler AK Parti (757 üyelik, yüzde 41,6), MHP (188 üyelik, yüzde 18,8) CHP (184 üyelik, yüzde 17,4), HDP (101 üyelik, yüzde 17,9), İYİ Parti (23 üyelik, yüzde 8,1). 1.272 üyelik için yapılan seçimde, bağımsız aday sayısı 62’ olup, altı aday seçilmiştir.

Büyükşehir belediye başkanlığı seçimlerinde AK Parti 15, CHP 11, HDP 3, MHP 1 büyükşehir belediye başkanlığı kazanmış, 1.355 belediye başkanlığı için seçim yapılmıştır.  Bu seçimlerde kayıtlı olan seçmen sayısı 53.169.212, seçime katılım ise yüzde 84,3’tür. Seçimde 368 bağımsız aday da yarışmıştır.

Tablo: İttifaklara Göre 31 Mart 2019 Yerel Seçim Sonuçları

Kaynak: KONDA, 31 Mart Yerel Seçimlerinin Karşılaştırmalı Analizi, http://konda.com.tr/tr/raporlar/

AK Parti yüzde 42,5 oy ortalamasıyla 742 belediye başkanlığı kazanırken, CHP yüzde 29,8 ile 240, MHP yüzde 7,4 ile 233, İYİ Parti yüzde 7,7 ile 24, HDP yüzde 4,5 ile 57 belediye başkanlığı elde etmiştir. 13 bağımsız aday da belediye başkanı seçilmiştir. Belediye başkanlıkları ile belediye meclis üyelikleri için verilen oylar arasında bir miktar farklılık dikkat çekmektedir. Meclis üyeliği seçimlerinde seçmenin yüzde 15,5’i sandığa gitmemiş̧, yüzde 3,5 oranındaki oy ise geçersiz sayılmıştır. Partilerin ittifak yapmadıkları illerde ittifak partilerinin oyları toplanarak elde edilen sayılara göre, Cumhur İttifakı yüzde 41,2, Millet İttifakı yüzde 29,1 oranında oy elde etmiştir.² Tablodaki verilere göre, Cumhur İttifakı ve HDP’nin belediye meclis üyeliği oy ortalaması belediye başkanlığı ortalamasına göre 1-2 puan daha fazla iken, Millet İttifakı’nda bu durum tersine olup, belediye başkanlığı oyları meclis üyeliği oylarına kıyasla 3 puan daha düşüktür.

Üç Büyük Kentte 31 Mart 2019’da Ne Olmuştu?

Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde adaylara yönelik tercihlerde ilk dikkati çeken; CHP’ye verilen büyükşehir oylarının Ankara’nın 25 ilçesinden sadece 5’inde (Çankaya, Elmadağ, Etimesgut, Mamak ve Yenimahalle’de) Cumhur İttifakı adaylarının oylarından daha fazla olmasıydı. Bu ilçelerde kayıtlı seçmen sayısının Ankara’daki toplam seçmeninin yaklaşık yüzde 40’ını oluşturduğu dikkate alınırsa, Millet İttifakı adayının büyükşehir belediye başkanlığını kazanmasında bu ilçelerin etkili olduğu söylenebilir.

İlçe belediye başkanlığı seçiminde CHP 3 (Çankaya, Elmadağ, Yenimahalle), MHP 3 (Etimesgut, Gölbaşı, Polatlı) AK Parti 19 ilçede rakiplerine göre daha fazla oy alarak, belediye başkanlığını kazanmıştır. Burada belirtilmesi gereken husus; CHP’nin belediye başkanlığını kazandığı ilçelerde ittifak ortağı İYİ Parti, MHP’nin seçim kazandığı ilçelerde rakip ittifak ortağı AK Parti’nin aday göstermemesidir. Dolayısıyla belediye başkanlıklarını kazanmada ittifak stratejileri sonuç üretmiştir.

Ankara’da ilçe belediye meclis üyeliği oylarında da ilçe belediye başkanlığına benzer bir dağılım dikkat çekmektedir. CHP 3 (Çankaya, Elmadağ, Yenimahalle), MHP 3 (Etimesgut, Gölbaşı, Polatlı) AK Parti 19 ilçede rakiplerine göre daha fazla oy almıştır. Bu tablonun ortaya çıkmasında da CHP’nin belediye başkanlığını kazandığı ilçelerde ittifak ortağı İYİ Parti, MHP’nin seçim kazandığı ilçelerde ortağı AK Parti’nin aday göstermemesi belirleyici olmuştur denilebilir. Bunun ardında seçmenin belediye başkan adayları ve meclis üyeliği adayları tercihinde çok fazla bölünmüş oy kullanmamaları yatmaktadır.

Üç seçim türünde AK Parti ve CHP oy toplamları karşılaştırmalı olarak incelendiğinde, CHP toplam oyu büyükşehirde 1.662.209, ilçe belediye başkanlıklarında 1.042.535, ilçe belediye meclis üyeliklerinde 1.230.272’dir. AK Parti’nin toplam oyu büyükşehirde 1.538.410, ilçe belediye başkanlıklarında 1.374.402, ilçe belediye meclis üyeliklerinde 1.332.695’tir. Görüldüğü gibi, CHP’nin toplam oy miktarı AK Parti’ye göre sadece büyükşehir belediye başkanlığı seçiminde daha fazladır.

İzmir’de ise büyükşehir belediye başkanlığında Cumhur İttifakı 3 ilçede (Bergama, Kemalpaşa, Kiraz’da) Millet İttifakı’ndan daha fazla oy almayı başarırken, 27 ilçede Millet İttifakı adayına büyükşehir belediye başkanlığı seçiminde daha fazla destek gelmiştir. Özellikle Karşıyaka (yüzde 75,9), Narlıdere (yüzde 78,6), Urla’da (yüzde 70,7) gelen destek yüzde 70’lerin üzerinde olması itibarıyla dikkat çekicidir.

İzmir ilçelerinde belediye başkanlığı seçiminde AK Parti 4 (Bayındır, Bergama, Kınık, Kiraz), MHP 1 (Aliağa), İYİ Parti 1 ilçede (Tire) rakiplerine göre daha fazla oy alarak belediye başkanlıklarını kazanmıştır. CHP’nin ise kazandığı belediye başkanlığı sayısı 24’tür. Dikkati çeken önemli bir nokta; AK Parti, MHP ve İYİ Parti’nin belediye başkanlığını kazandığı ilçelerde her iki ittifak ortaklarının da başkan adayı göstermemesidir.

Belediye meclis üyeliği seçiminde partilere/ittifaklara verilen destekte ise ilk dikkati çeken; ilçe belediye başkanlığı sonuçlarına paralel oy dağılımı olup, bunun tek istisnası Kemalpaşa ilçesi olmuştur. İlçe belediye meclis üyelikleri oylarına göre AK Parti belediye başkanlığında birinci parti olduğu ilçelere ek olarak, Kemalpaşa’da da meclis üyeliği oylarına göre de birinci partidir. CHP 23 ilçede, MHP 1 (Aliağa), İYİ Parti 1 (Tire) ilçede seçmenden en fazla destek alan partilerdir. Bu tablonun ortaya çıkmasında da büyük ölçüde partilerin yapmış olduğu ittifaklar belirleyici olmuştur denilebilir.

AK Parti ve CHP oyları karşılaştırmalı olarak ele alındığında, CHP oyu büyükşehirde 1.550.192, ilçe belediye başkanlıklarında 1.462.472, ilçe belediye meclis üyeliklerinde 1.395.464’tür. AK Parti’nin oyu büyükşehirde 1.032.359, ilçe belediye başkanlıklarında 967.972, ilçe belediye meclis üyeliklerinde 952.049’dur. Görüldüğü gibi, CHP üç seçim türünde de toplam oy bakımından AK Parti’den daha yüksek oy alan partidir.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminde adayların partilerine verilen oylar bağlamında ilçeler örneğinde bir değerlendirme yapıldığında, Millet İttifakı adayı Ekrem İmamoğlu’na verilen oylar 39 ilçenin 16’sında Cumhur İttifakı adayı Binali Yıldırım’dan daha fazladır. İmamoğlu lehine olan fark özellikle Beşiktaş (yüzde 79,1), Kadıköy (yüzde 77,6), Bakırköy (yüzde 72,9) gibi ilçelerde çok belirgin iken, Yıldırım’a yönelik destek en fazla Sultanbeyli (yüzde 66,5), Esenler (yüzde 63,7), Arnavutköy’den (yüzde 62,2) gelmiştir. Sayı olarak Yıldırım’a gelen destek daha fazla ilçeden olmakla birlikte (23 ilçe), İmamoğlu’nun en fazla oy aldığı ilçelerin İstanbul’da kayıtlı seçmenlerin nispeten daha yoğun olduğu ilçeler oluşu ve buralarda İmamoğlu-Yıldırım arasındaki oy farkının İmamoğlu lehine açık olması, seçimde İmamoğlu’nun başarısında etkilidir.

25 ilçede AK Parti, 13 ilçede CHP ve 1 ilçede (Silivri) MHP belediye başkanlığını kazanmıştır. Büyükşehir belediye başkanlığında ise CHP 16 ilçede daha fazla oy almıştır. AK Parti büyükşehirde 23 ilçede birinci parti iken, ilçe belediye başkanlıklarında bu sayı 25’e yükselmiştir.

Parti/ittifak oylarının dağılımı ilçe belediye meclis üyeliği oyları temelinde incelendiğinde; CHP 13, AK Parti 25, MHP 1 ilçede birinci partidir. Üç seçimin sonuçları dikkate alarak bir karşılaştırma yaptığımızda, CHP büyükşehir belediye başkanlığında 4.169.765, ilçe belediye başkanlıkları toplamında 3.445.093, ilçe belediye meclis üyeliğinde 3.286.381 oy alırken; AK Parti büyükşehir belediye başkanlığında 4.156.036, ilçe belediye başkanlıkları toplamında 3.924.638, ilçe belediye meclis üyeliğinde 3.889.999 oy elde etmiştir. Görüldüğü gibi, CHP sadece büyükşehir belediye başkanlığı oylarında AK Parti’ye üstünlük sağlamıştır. Bu, 20 yıl sonra İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın el değiştirerek sosyal demokrat bir partiye geçmesi anlamında önemliydi. 

İnformal İttifakların Partilerin Belediye Başkanlığı Seçim Performanslarına Etkisi

Seçimde partilerin oy performanslarını yaptıkları informel ittifaklar bağlamında ve büyükşehir ile il belediye başkanlıkları örneğinde incelemek, 31 Mart 2019’da hangi işbirliği ya da informal ittifak türünün parti/ittifak bloklarına maksimum faydayı sağladığını görmek açısından dikkate değer.  

AK Parti, belediye başkanı adayı gösterdiği 74 ilin 39’unda (yüzde 52,7) belediye başkanlığı kazanmıştır. MHP 9, CHP 19, HDP 6, TKP ise 1 ilde belediye başkanlığı elde etmiştir. MHP, belediye başkanı adayı gösterdiği 37 ilin 11’inde (yüzde 29,7) belediye başkanlığı seçimini kazanmıştır. AKP bu seçenekte 18, CHP 3, HDP 3, TKP 1 ve bağımsızlar da 1 ilde belediye başkanlığı elde etmiştir. Cumhur İttifakı’nın belediye başkan adayı gösterdiği 51 ilin 21’inde AK Parti, 2’sinde MHP, 20’sinde CHP, 7’sinde HDP, 1’inde bağımsız adaylar belediye başkanlığını kazanmıştır. AK Parti’nin tek başına belediye başkan adayı gösterdiği 30 ilin 18’inde, MHP ise 9’unda belediye başkanlığını kazanırken; CHP, HDP ve TKP bu seçenekte 1 ilde belediye başkanlığı elde etmişlerdir.

Büyükşehir ve il belediye başkanlığı düzeyinde değerlendirildiğinde, Millet İttifakı’nı oluşturan partilerden İYİ Parti hiçbir ilde belediye başkanlığı kazanamamıştır. CHP miktar ve oran olarak maksimum belediye başkanlığına İYİ Parti’nin aday gösterip göstermemesine bağlı olmaksızın, belediye başkan adayı gösterdiği illerde ulaşmıştır. CHP belediye başkan adayı gösterdiği 57 ilin 21’inde belediye başkanlığı kazanmıştır. AK Parti bu seçenekte 18, MHP 8, HDP 8, TKP ve Bağımsızlar 1 ilde belediye başkanlığına ulaşmışlardır. İYİ Parti 42 ilde belediye başkanlığı yarışına katılmasına rağmen, hiçbirinde başarı elde edememiştir. Bu illerin 28’inde AK Parti, 7’sinde MHP, 1’inde CHP, 6’sında ise HDP başkanlık kazanmıştır. Millet İttifakı’nı oluşturan partilerin ortak adayla seçime katıldığı 62 ilin 31’inde AK Parti, 7’sinde MHP, 20’sinde CHP, 2’sinde HDP, 1’inde TKP ve Bağımsız adaylar başkanlık yarışını önde tamamlamışlardır. CHP kendi adayı ile seçime girdiği 19 ilin 1’inde başkanlığı kazanırken, bu illerden 8’inde AK Parti, 4’ünde MHP, 6’sında HDP başkanlık yarışından galip çıkmıştır. HDP 31 Mart seçiminde 31 ilde belediye başkanlığı seçimine katılıp, ancak 8 ilde belediye başkanlığı kazanmıştır.  

2019’un Mirası 2024’te Tüketilebilir mi, Tüketilirse Neler Olabilir? 

31 Mart 2019 yerel seçiminde 11 büyük kentte Millet İttifakı adaylarının büyükşehir belediye başkanlıklarını kazanması 2004 yerel seçiminden sonra muhalefet açısından ilk önemli başarıydı. Yeni seçime birkaç gün kala temel soru; muhalefetin 2019 kazanımlarını sürdürüp sürdüremeyeceği, iktidarın ise aynı seçimdeki kayıplarını telafi edip edemeyeceğidir. Bu anlamda muhalefetin özellikle büyük kentlerde belediye başkanlığı sayısı azalır, ülke genelinde belediye başkanlığı sayısı düşer, iktidar partileri bağlamında ise büyük kentlerdeki sonuçlarından bağımsız olarak, seçim haritasında baskın olduğu illerde belediye başkanlığı sayısında azalma yaşanırsa, iki taraf için de 2019 mirasını tüketmekte oldukları söylenebilir. 

Yakın dönem Türkiye seçim tarihi şiddetli ekonomik, politik krizler yaşanmadığı takdirde seçmenlerin parti tercihlerini köklü biçimde değiştirmediğine işaret ediyor. Krizlerin yaşanması durumunda ise yeni seçmen mevzilenmelerinin oluşabilmesi için seçmenlerin oy vermeyi düşündükleri partilerin oy vermeye değer, alternatif partiler olduklarına kanaat getirmeleri gerekiyor. Son kamuoyu araştırmaları, şiddetli ekonomik krize rağmen yerel seçim olsa da seçmenin parti sisteminde sarsıntı yaratacak bir tercih değişikliğine gideceğine işaret etmemekte. Diğer yandan, iktidarın çoğu seçim çevresinde informal ittifaklarla seçime girmesi karşısında, muhalefet partilerinin tek başına katılması iktidarın olası kayıplarının görünür olmasını sınırlayacaktır. Bu konuda sağlıklı değerlendirme yapabilmek için yine de elimizde temel gösterge büyükşehirlerde belediye, diğer illerde il genel meclisi üyeliği seçim sonuçları olacak.

Muhalefet açısından olası bir miras tüketimi, önümüzdeki 4 yıl seçim olmayacağı düşünüldüğünde, muhalefet partilerinin yönetsel anlamda önce şiddetli bir kırılma yaşamalarına, ardından lider değişiklikleri dahil bir yeniden yapılanma sürecine girmelerine neden olabilir. İktidar partilerinin olası bir miras tüketimi ise, özellikle AK Parti açısından muhafazakâr sağda karşısında yeni bir aktörle -ki bunun Yeniden Refah Partisi olma olasılığı yüksektir- zorlu bir rekabet sürecine girmesine yol açabilir. AK Parti’nin bu rekabetten ne ölçüde başarılı çıkacağı önce seçimdeki kayıpları, muhafazakâr sağda rakibinin kazançları, sonra da ekonomik krizi kısa sürede yönetmede başarılı olup olamayacağıyla ilgilidir. Krizin yönetilememesi, AK Parti’nin önümüzdeki süreçte toplumsal tabanında kademeli olarak ayrışmalara yol açabilir; tabanındaki pragmatik, Türkiye tipi liberal-muhafazakâr seçmeninin merkez ve sağda yeni parti arayışlarına yönelmesiyle sonuçlanabilir. Son tahlilde Erdoğan’ın ve ekonomi yönetiminin performansı seçim sonrası kısa ve orta vadede Türkiye parti siyasetinin nasıl şekilleneceğine dair önemli ipuçları verecek gibi görünüyor. Muhalefet kanadının nereye doğru evrilebileceği konusunda en önemli ipucu ise İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimini İmamoğlu’nun kazanıp kazanmayacağıdır. Kazandığı takdirde gerek Türkiye, gerekse CHP için bir başka siyasetin mümkünatı konuşulmaya başlanır, siyasette kartlar yeniden karılır. AK Parti’nin İstanbul’u kazanması ise partinin yeniden hâkim partiye doğru evrilmesine zemin hazırlayabilir.

__

¹31 Mart 2019 yerel seçim sonuçlarına ilişkin sayısal veriler şu çalışmadan derlenmiştir; Tanju Tosun, Gülgün Erdoğan Tosun; 31 Mart’tan 23 Haziran’a Türkiye ve İstanbul’da Yerel Seçimler, Özgürlük Araştırmaları, Liberal Perspektif Rapor, s:11, Eylül 2019. 

²KONDA, 31 Mart Yerel Seçimlerinin Karşılaştırmalı Analizi, s.10, http://konda.com.tr/tr/raporlar/.

Türkiye is going to a new local election on March 31, 2024. All elections are tools of political competition that have their own characteristics and importance for the future of the party system in the narrow sense and the country's politics in the broad sense. This election is the 15th local election in our multi-party political life. Considering the developments in the election process and the meaning and importance that parties attach to the election, its results seem to give clues about how the future of our party system will be shaped in terms of actors and institutions. 

In particular, the effects of the change of leadership in the CHP and the rise of the Re-Welfare Party, if it is as claimed, whether the potential of the IYI Party in the nationalist right after the freezing of its search for identity in the center right will be reflected in its voting performance, and whether the limited melting of the AK Party's base will continue will be seen on the night of March 31. Even though it is a local election, in an environment where the competition is also based on national political issues, those who will lose will not have the luxury of saying " This was a local election ", and it is known that the winners will interpret the election results as national election success. A few days before the election, it is important to go back to the local elections held 5 years ago and remember the results of that election in various aspects, to take note of our election history and to make post-election comparisons. For this reason, it will be useful to reflect the results of the 31 March 2019 local elections¹  in various aspects in this article.

It can be said that the developments after the election of March 31, 2019 caused the impact of the election to have a national dimension. Before the election, inter-party competition, alliance forms, and fierce competition between alliances, dating back to the general elections of June 24, 2018, manifested as a sharp political polarization, especially under the trigger of the government. Following the March 31 election, the decision of the YSK to cancel and renew the Istanbul Metropolitan Municipality Mayoral election was one of the most controversial issues regarding this process. 

Traces of the March 31, 2019 Election

2019 local elections were held to determine the administrations of 30 metropolitan cities, 51 provinces, 922 district municipalities, 32,105 neighborhoods and 18,306 villages. In local government elections, as in general elections, the existing legal regulations do not allow the parties participating in the election to form an alliance and nominate common candidates for mayor or municipal council membership. They removed it. 

In the election, votes were cast for provincial council memberships in 51 provinces. This is because; Provincial general assemblies are located in 51 provinces that do not have metropolitan status. The number of registered voters in these provinces was 12,837,077. Participation in the election was 85.5 percent. The parties that gained the most membership in the election were AK Party (757 memberships, 41.6 percent), MHP (188 memberships, 18.8 percent), CHP (184 memberships, 17.4 percent), HDP (101 memberships, 17.9 percent), İYİ Party (23 memberships, 8.1 percent). In the election held for 1,272 memberships, the number of independent candidates was 62 and six candidates were elected.

In the metropolitan mayoral elections, AK Party won 15, CHP 11, HDP 3, MHP 1, and elections were held for 1,355 mayors. The number of registered voters in these elections was 53,169,212, and participation in the election was 84.3 percent. 368 independent candidates also competed in the election.

Table: 31 March 2019 Local Election Results by Alliances

Source: KONDA, Comparative Analysis of 31 March Local Elections, http://konda.com.tr/tr/raporlar/

While AK Party won 742 mayoralties with an average of 42.5 percent of the votes, CHP won 240 mayoralties with 29.8 percent, MHP won 233 mayoralties with 7.4 percent, İYİ Party won 24 mayoralties with 7.7 percent, and HDP won 57 mayoralties with 4.5 percent. 13 independent candidates were also elected mayor. There is some difference between the votes cast for mayoralty and municipal council membership. In the parliamentary elections, 15.5 percent of the voters did not go to the polls, and 3.5 percent of the votes were deemed invalid. According to the numbers obtained by summing the votes of the alliance parties in the provinces where the parties did not form an alliance, the People's Alliance received 41.2 percent of the votes and the Nation's Alliance received 29.1 percent.² According to the data in the table, the average of the votes for the municipal council membership of the People's Alliance and HDP is equal to the average for the mayoralty. While it is 1-2 points higher than the National Alliance, this situation is reversed in the Nation Alliance and the mayoral votes are 3 points lower than the council membership votes.

What Happened in Three Major Cities on March 31, 2019?

The first thing that draws attention in the preferences of the candidates in the Ankara Metropolitan Municipality Mayoral election; The metropolitan votes given to CHP were higher than the votes of the People's Alliance candidates in only 5 of Ankara's 25 districts (Çankaya, Elmadağ, Etimesgut, Mamak and Yenimahalle). Considering that the number of registered voters in these districts constitutes approximately 40 percent of the total voters in Ankara, it can be said that these districts were effective in the Nation Alliance candidate's victory as the metropolitan mayor.

In the district mayoral elections, CHP won the mayoralty in 3 districts (Çankaya, Elmadağ, Yenimahalle), MHP 3 (Etimesgut, Gölbaşı, Polatlı) and AK Party received more votes than its rivals in 19 districts. The point that should be noted here is; In the districts where CHP won the mayoralty, its alliance partner İYİ Party did not nominate candidates, and in the districts where MHP won the election, its rival alliance partner AK Party did not nominate candidates. Therefore, alliance strategies have produced results in winning mayoralties.

In Ankara, a similar distribution in votes for district municipal council membership as for district mayor draws attention. CHP 3 (Çankaya, Elmadağ, Yenimahalle), MHP 3 (Etimesgut, Gölbaşı, Polatlı) AK Party received more votes than its rivals in 19 districts. It can be said that the emergence of this picture was determined by the fact that its alliance partner İYİ Party did not nominate candidates in the districts where CHP won the mayoralty, and its partner AK Party did not nominate candidates in the districts where MHP won the election. The reason behind this is that the voters did not vote too dividedly in their choice of mayoral candidates and council membership candidates.

When the total votes of AK Party and CHP in three election types are examined comparatively, the total votes of CHP are 1,662,209 in metropolitan municipalities, 1,042,535 in district mayors, and 1,230,272 in district municipal council memberships. AK Party's total votes are 1,538,410 in metropolitan municipalities, 1,374,402 in district mayors, and 1,332,695 in district municipal council memberships. As can be seen, CHP's total vote amount is higher than AK Party's only in the metropolitan mayoral elections.

In Izmir, the People's Alliance managed to get more votes than the Nation's Alliance in 3 districts (Bergama, Kemalpaşa, Kiraz) in the metropolitan mayoralty elections, while the Nation's Alliance candidate received more support in the metropolitan mayoral elections in 27 districts. Particularly, the support received in Karşıyaka (75.9 percent), Narlıdere (78.6 percent) and Urla (70.7 percent) is remarkable as it is above 70 percent.

In the mayoral elections in Izmir districts, AK Party won the mayoralty in 4 districts (Bayındır, Bergama, Kınık, Kiraz), MHP in 1 district (Aliağa), and İYİ Party in 1 district (Tire) by receiving more votes than its rivals. The number of mayoralties won by CHP is 24. An important point that attracts attention is; In the districts where AK Party, MHP and İYİ Party won the mayoralty, neither alliance partner nominated a presidential candidate.

The first thing that draws attention is the support given to parties/alliances in the municipal council membership election; The vote distribution was parallel to the district mayoral results, with the only exception being Kemalpaşa district. In addition to the districts where AK Party is the first party in the mayoralty according to district municipal council membership votes, it is also the first party in Kemalpaşa according to council membership votes. CHP is the party that received the most support from voters in 23 districts, MHP in 1 (Aliağa), İYİ Party in 1 (Tire) district. It can be said that the alliances made by the parties were largely decisive in the emergence of this picture.

When AK Party and CHP votes are considered comparatively, CHP votes are 1,550,192 in metropolitan municipalities, 1,462,472 in district mayors, and 1,395,464 in district municipal council memberships. AK Party's votes are 1,032,359 in metropolitan municipalities, 967,972 in district mayors, and 952,049 in district municipal council memberships. As can be seen, CHP is the party that received higher votes than AK Party in terms of total votes in all three types of elections.

When an evaluation is made on the district example in the context of the votes given to the candidates' parties in the Istanbul Metropolitan Municipality Mayoral election, the votes given to the Nation's Alliance candidate Ekrem İmamoğlu are higher than the People's Alliance candidate Binali Yıldırım in 16 of 39 districts. While the difference in favor of İmamoğlu is especially evident in districts such as Beşiktaş (79.1 percent), Kadıköy (77.6 percent), Bakırköy ( 72.9 percent ), the support for Yıldırım is highest in Sultanbeyli ( 66.5 percent ) and Esenler. (63.7 percent) came from Arnavutköy (62.2 percent). Although the support for Yıldırım in terms of numbers is from more districts (23 districts), the districts where İmamoğlu received the most votes are the districts where registered voters in Istanbul are relatively more concentrated, and the vote difference between İmamoğlu and Yıldırım is clear in favor of İmamoğlu in these places. It is effective in İmamoğlu's success.

AK Party won the mayoralty in 25 districts, CHP in 13 districts and MHP in 1 district (Silivri). In the metropolitan mayoralty, CHP received more votes in 16 districts. While AK Party was the leading party in 23 metropolitan districts, this number increased to 25 in district mayors.

When the distribution of party/alliance votes is examined on the basis of district municipal council membership votes; CHP is the first party in 13 districts, AK Party in 25 districts and MHP in 1 district. When we make a comparison considering the results of the three elections, CHP received 4,169,765 votes in the metropolitan municipality mayoralty, 3,445,093 total district mayoralty votes, and 3,286,381 votes in the district municipal council membership; AK Party received 4,156,036 votes in the metropolitan municipality mayoralty, 3,924,638 total district mayoralty votes, and 3,889,999 votes in the district municipal council membership. As can be seen, CHP outperformed AK Party only in metropolitan mayoral votes. This was important in the sense that, 20 years later, the Istanbul Metropolitan Municipality changed hands to a social democratic party. 

The Effect of Informal Alliances on Parties' Mayoral Election Performances

It is noteworthy to examine the voting performance of the parties in the election in the context of the informal alliances they made and in the example of metropolitan and provincial mayors, to see which type of cooperation or informal alliance provided the maximum benefit to the party/alliance blocks on March 31, 2019.  

AK Party won the mayoralty in 39 of the 74 provinces (52.7 percent) in which it nominated mayoral candidates. MHP won the mayoralty in 9 provinces, CHP in 19 provinces, HDP in 6 provinces, and TKP in 1 province. MHP won the mayoral elections in 11 of the 37 provinces (29.7 percent) in which it nominated mayoral candidates. In this option, AKP won the mayoralty in 18 provinces, CHP in 3, HDP in 3, TKP in 1 and independents in 1 province. Of the 51 provinces in which the People's Alliance nominated mayoral candidates, AK Party won the mayoralty in 21, MHP in 2, CHP in 20, HDP in 7, and independent candidates in 1. While AK Party won the mayoralty in 18 of the 30 provinces where it nominated a mayoral candidate alone, and MHP won the mayoralty in 9th; CHP, HDP and TKP won the mayoralty in 1 province with this option.

When evaluated at the metropolitan and provincial mayoral level, IYI Party, one of the parties that make up the Nation Alliance, could not win the mayoralty in any province. CHP reached the maximum number of mayoral seats in terms of quantity and rate in the provinces where it nominated mayoral candidates, regardless of whether İYİ Party nominated a candidate or not. CHP won the mayoralty in 21 of the 57 provinces in which it nominated mayoral candidates. In this option, AK Party became mayor in 18 provinces, MHP in 8, HDP in 8, TKP and Independents in 1 province. Although İYİ Party participated in the mayoral race in 42 provinces, it could not achieve success in any of them. AK Party won the presidency in 28 of these provinces, MHP won the presidency in 7 provinces, CHP won the presidency in 1 province, and HDP won the presidency in 6 provinces. Of the 62 provinces where the parties forming the Nation Alliance participated in the elections with a common candidate, AK Party was ahead in 31, MHP in 7, CHP in 20, HDP in 2, TKP in 1 and Independent candidates were ahead in the presidential race. While CHP won the presidency in 1 of the 19 provinces in which it entered the elections with its own candidate, AK Party won the presidential race in 8 of these provinces, MHP won the presidential race in 4, and HDP won the presidential race in 6. HDP participated in the mayoral elections in 31 provinces in the March 31 election, but won the mayoralty in only 8 provinces.  

Can the Legacy of 2019 Be Consumed in 2024? What Might Happen If It Is Consumed? 

The victory of the Nation Alliance candidates in the metropolitan mayoralties in 11 major cities in the local elections of March 31, 2019 was the first significant success for the opposition after the 2004 local elections. A few days before the new election, the basic question is; The question is whether the opposition can maintain its 2019 gains and whether the government can compensate for its losses in the same election. In this sense, if the number of mayors of the opposition decreases, especially in big cities, if the number of mayors decreases across the country, and if there is a decrease in the number of mayors in the provinces where the opposition is dominant on the election map, regardless of the results of the ruling parties in big cities, it can be said that both parties are consuming their 2019 legacy. 

Recent Turkish election history indicates that voters do not radically change their party preferences unless severe economic and political crises occur. In case of crises, in order for new voter deployments to occur, voters must be convinced that the parties they intend to vote for are alternative parties worth voting for. Recent public opinion polls do not indicate that voters will make a change in their preferences that would create a shock in the party system, even if there are local elections despite the severe economic crisis. On the other hand, while the government enters the elections with informal alliances in most electoral districts, opposition parties participating alone will limit the visibility of the government's possible losses. In order to make a sound assessment on this issue, the main indicator we have will be the municipality election results in metropolitan cities and the provincial council membership election results in other provinces.

A possible inheritance consumption for the opposition, considering that there will be no elections for the next 4 years, may cause the opposition parties to first experience a severe administrative breakdown and then enter a restructuring process, including leadership changes. A possible consumption of inheritance by the ruling parties may lead, especially for the AK Party, to enter into a difficult period of competition with a new actor on the conservative right, which is likely to be the Re-Welfare Party. The extent to which the AK Party will be successful in this competition depends first on its losses in the elections, on the gains of its opponent on the conservative right, and then on whether it will be successful in managing the economic crisis in a short time. Failure to manage the crisis may lead to gradual disintegration in the AK Party's social base in the coming period; This may result in the pragmatic, Turkey-type liberal-conservative voters in its base turning to search for new parties in the center and right. In the final analysis, the performance of Erdogan and the economic management seems to give important clues about how Turkey's party politics will be shaped in the short and medium term after the election. The most important clue about where the opposition wing may evolve is whether İmamoğlu will win the Istanbul Metropolitan Municipality Mayoral election. If he wins, the possibility of another policy for both Turkey and CHP will begin to be discussed, and the cards in politics will be shuffled again. AK Party's victory in Istanbul may pave the way for the party to evolve towards the dominant party again.

__

¹ Numerical data regarding the 31 March 2019 local election results were compiled from the following study; Tanju Tosun, Gülgün Erdoğan Tosun; Local Elections in Turkey and Istanbul from 31 March to 23 June , Freedom Research, Liberal Perspective Report, p:11, September 2019.

² KONDA, Comparative Analysis of 31 March Local Elections, p.10, http://konda.com.tr/tr/raporlar/ .