Türk siyasetinde yargının siyasi bir silah olarak kullanılması bilinen bir gelenektir.

1923-1927 arasını kapsayan 3. Dönem İstiklal Mahkemeleri bunun ilk örneğidir. Bu dönem İstiklal Mahkemeleri, rejim muhaliflerini tasfiye etmek, susturmak ve bastırmak görevini üstlenmişti. Hilafet ve saltanatın kaldırılmasına itiraz edenler, kıyafet ve şapka kanununu reddedenler bu mahkemelerde yargılanmışlar, rejimin karşısında tehdit oluşturan siyasi gruplar bu mahkemeler eliyle tasfiye edilmişlerdi. Mahkemeler, 240 kişiyi idama mahkum etmişti.

İkinci kuvvetli örnek, DP’nin son döneminde kurulan Tahkikat Encümenleri’dir. Meclisin görevlendirdiği milletvekillerinden oluşan encümenler, başsavcılara, sorgu hakimlerine, sulh hakimlerine ve askeri adli amirlere verilen tüm yetkileri kullanırlardı. Bunlar DP iktidarına karşı olan her türlü muhalefeti sindirmek ve susturmak amacıyla kurulmuştu.

1960 darbe sonrası kurulan Yassıada Mahkemeleri verdiği, idam kararları, hapis cezalarıyla bir diğer örnektir. 1971 ve 1980 müdahalesini takip eden sıkıyönetim mahkemeleri, devlet güvenlik mahkemeleri de benzer örneklerdir.

RP, FP ve AK Parti dönemlerinde parti kapatma davalarıyla cumhuriyet başsavcılıkları, 367 ve parti kapatma kararlarıyla Anayasa Mahkemesi, benzer keyfi siyasi işlevler yerine getirmişlerdir.

İktidar kavgaları arttıkça yargının siyasi işlevi keskinleşir ve yargı gücünü ele geçirmek birçok siyasi aktörün asli hedefi olur.

Nitekim, Gülenci gruplar, AK Parti iktidarının imkan vermesiyle yargının kritik noktalarını ele geçirerek Kemalist askeri kadroları tasfiye etmişlerdi. Ergenekon, Balyoz gibi davaların seri tutuklamalarla, birleştirilen dosyalarla, doğru ve sahteyi iç içe sokarak, Gülencilerin ve AK Parti’nin bakımından bir alan temizliği yaptıkları zamanla ortaya çıkacaktı.

Daha sonra bu grup ve iktidar arasındaki kavgada yine yargı önemli bir tasfiye ve kavga silahı olmuştu.

2016 darbe girişimi sonrası tablo değişmedi, tersine keskinleşti.

Anayasa değişikliklerinin getirdiği fiili kuvvetler birliği düzeni ve tek adam sistemi bu tabloyu kurumlaştırdı. Yargıya düzeniyle ilgili partizanlık, keyfilik, yaptığı siyasi temizlikler adeta tabileşti.

Bu durum bugünün Türkiye’sinde otoriter düzen inşasına yönelik önemli bir aşamayı ifade eder. CHP’ye, sadece ve sadece CHP belediyelerine ilişkin yolsuzluk iddiaları ve zincir soruşturma, tutuklama dalgaları bu öykünün bir sonucu olarak karşımızda.

Bu süreçlerin iki büyük işlevi var.

İlki işlev siyasidir.

Muhalefetin ve istenmeyenlerin tasfiyesini hedefler. Nitekim güncel yargısal işleyişin, yargı-siyasi iktidar ilişkisinin nitelik bakımından İstiklal Mahkemeleri ve Tahkikat Komisyonları’ndan hiçbir farkı yoktur. Onların zamana uyarlanmış halleridir.

İkinci işlev ideolojiktir.

Yapılan tasfiyenin gerekli, kaçınılmaz ve meşru olduğunu uyandıracak bir iklim yaratmayı hedefler. Nitekim operasyonların dalgalar halinde arka arkaya yapılıyor olması, CHP belediyelerini yolsuzluklarla özdeş kılan bir kanaati oluşturulma gayretinin ifadesidir.

Her zaman olduğu gibi demokratik bedel çok ağır ve çok büyüktür.

Ancak bu sonsuz bir öykü değildir.

Buna benzer tüm örnekler, keskinleştikleri, mutlak bir hegemonya arayışını ifade ettikleri oranda, bir yerde işlevini ve gücünü yitirirler

Yine öyle olacaktır.

The use of the judiciary as a political weapon is a well-known tradition in Turkish politics.

The 3rd Period Independence Tribunals, which covered the period between 1923-1927, are the first example of this. During this period, the Independence Tribunals undertook the task of liquidating, silencing and suppressing the opponents of the regime. Those who objected to the abolition of the caliphate and sultanate, those who rejected the dress code and hat law were tried in these courts, and political groups that posed a threat to the regime were liquidated by these courts. The courts sentenced 240 people to death.

The second strong example is the Investigation Councils established in the last term of the DP. The councils, consisting of deputies appointed by the parliament, used all the powers given to chief prosecutors, investigating judges, justices of the peace and military judicial chiefs. They were established with the aim of intimidating and silencing all opposition to the DP government.

The Yassıada Courts established after the 1960 coup are another example, with their death sentences and prison sentences. The martial law courts and state security courts that followed the 1971 and 1980 interventions are similar examples.

During the RP, FP and AK Party periods, the chief public prosecutor's offices, with party closure cases, and the Constitutional Court, with Article 367 and party closure decisions, performed similar arbitrary political functions.

As power struggles intensify, the political function of the judiciary sharpens and seizing judicial power becomes the primary goal of many political actors.

Indeed, with the AKP government’s permission, Gülenist groups had seized critical positions in the judiciary and purged Kemalist military cadres. It would become clear in time that cases like Ergenekon and Balyoz had cleared the field for the Gülenists and the AKP through serial arrests, merged files, and mixing the true and the false.

Later, in the fight between this group and the government, the judiciary again became an important weapon of purge and conflict.

After the 2016 coup attempt, the situation did not change; on the contrary, it sharpened.

The de facto unity of powers and the one-man system brought about by the constitutional amendments institutionalized this picture. Partisanship, arbitrariness, and political purges regarding the judicial system were virtually subordinated.

This situation represents an important stage towards the construction of an authoritarian order in today's Turkey. Corruption allegations and chain investigations and waves of arrests regarding the CHP and only the CHP municipalities are before us as a result of this story.

These processes have two major functions.

The first function is political.

It aims to eliminate the opposition and the unwanted. In fact, the current judicial process and the relationship between the judiciary and political power are no different from the Independence Tribunals and Commissions of Inquiry in terms of quality. They are their versions adapted to the times.

The second function is ideological.

It aims to create an atmosphere that will awaken the idea that the purge is necessary, inevitable and legitimate. Indeed, the fact that the operations are carried out one after the other in waves is an expression of an effort to create an opinion that equates CHP municipalities with corruption.

As always, the democratic price is very heavy and very large.

But this is not an endless story.

All examples like this lose their function and power to the extent that they become sharper and express a search for absolute hegemony.

It will be so again.