AKP iktidarı uyguladığı ekonomi politikalarıyla, işçi ve emekliden sonra “Anadolu kaplanları” dediğimiz, geniş KOBİ ve esnaf kesimini de isyan ettirdi. Bakan Mehmet Şimşek’in vergi denetimleriyle ilgili son yaptığı açıklamalar, TOBB’dan beklemediği bir tepkiyle karşılaştı. 

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, dün yayımladığı sosyal medya mesajıyla vergi denetimine ve kayıtdışı ile mücadeleye karşı olmadıklarını ama “her işletmenin kapısına vergi memuru koyarak, polisiye tedbirlerle vergi gelirlerinin artırılamayacağını” söyledi. 

Hisarcıklıoğlu’nun dile getirdiği bu isyanın, Anadolu’daki esnaflar ile küçük ve orta ölçekli sanayicilerin, tüccarların tepkisi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. TOBB yönetimi uzun zamandır ekonomi politikalarına destek veriyor, kendi aralarında eleştirseler bile kamuoyuna karşı bir açıklama yapmıyorlardı. Bu nedenle “Tabandan gelen tepkinin çok büyümesi nedeniyle Başkan’ın bu açıklamayı yapmak zorunda kaldığını” söyleyebiliriz. 

Aslında Anadolu sermayesinin isyanı yeni başlamadı. Birkaç yıldır uygulanan politikalar canlarını acıtsa da sabretmeyi tercih ediyorlardı. Bu sabırda Albayrak dönemi ekonomiyi uçuruma götüren, enflasyondan düşük faizle kullandıkları kredilerin etkisi vardı. Ancak belli ki “zor zamanlar için oluşturdukları yastıklar” da artık kalmadı.  

Herkese olduğu gibi Anadolu’daki iş insanlarına da geçen yıl “2025 Mart’ından sonra faizler de düşecek, talep de canlanacak” sözü verilmiş, sabretmeleri istenmişti. Ancak 19 Mart kriziyle birlikte tüm vatandaşların olduğu gibi, Anadolu’daki iş insanlarının da umudu kalmadı diyebiliriz. 

Anadolu kaplanlarının bu tepkisinin birikimin sonucu olduğu açık. Önümüzdeki dönemde sermayeden gelecek bu şikayetlerin artması kaçınılmaz. Erdoğan’a destek veren Anadolu sermayesi de desteğini çekerse, şaşırmayalım. Anadolu sermayesinin açıkça söylemediği “ekonomik faturanın dar gelirliden sonra artık kendi sırtlarına da bindirilmesi” olabilir. Aslında Anadolu’dan Bakan Şimşek ve iktidara verilecek asıl mesaj, “artık kamunun aşırı harcamalarını kıs da bütçeyi oradan düzeltmeye çalış” olmalı. Kendi aralarında konuşuyorlar, “Kıbrıs’a yapılan Külliye’yi aşırı harcamanın son örneği” olarak görüyorlar ama hâlâ açıktan bunu söylemekten kaçınıyorlar. 

‘AŞIRI KAMU HARCAMALARINI KIS’  

Tüm sermaye gibi Anadolu sermayesinin söylemesi gereken konulardan biri de “Yandaş 10-15 müteahhit için koyulan vergi istisnalarının kaldırılıp bütçe gelirlerinin buradan sağlanması” olmalı.  

Bilindiği gibi; Bakan Şimşek, bu yola gitmek istemiş ama Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın direnciyle karşılaştığı için bunu yapamamıştı. Aynen konut ve arsa başta olmak üzere, rant gelirlerinin vergilendirilmesini de yapamadığı gibi. 

Şimşek’in asıl yanlışı; söyleyip de yapamadığı büyük sermayeden vergi almak yerine, gücünün yettiği kesimleri sıkıştırması. Herkes bilir ki; piyasanın rahat, likiditenin bol olduğu dönemlerde denetimlerle vergi tabanını genişletilebilir. Böyle dönemlerde vergi denetimleri sıkılaştırılırsa, sonuç değil tepki alınır. 

Şimşek, kriz nedeniyle bütçenin zora girdiğini görüp gelir sağlamaya çalışıyor ama zamanlaması yanlış. Her köşeye trafik polisi koyup ceza kestirmekle, her esnaf ve KOBİ’nin başına vergi elemanı koymakla bütçe açığını kapatacak geliri, zaten sağlayamazsınız. 

Asıl vergilendirilmeyen büyük kesimi rahat bırakıp, küçüklerin üzerine giderseniz bu tepki normaldir. Aynen öğrencinin, işçi ve emeklinin isyanında olduğu gibi...…

With the economic policies implemented by the AKP government, after workers and retirees, the large SME and tradesmen segment, whom we call “Anatolian tigers,” also rebelled. Minister Mehmet Şimşek’s recent statements regarding tax audits were met with an unexpected reaction from TOBB.

TOBB President Rifat Hisarcıklıoğlu, in a social media message he published yesterday, said that they are not against tax audits and the fight against the informal economy, but that "tax revenues cannot be increased by putting a tax officer at the door of every business and taking police measures."

We can easily say that this rebellion that Hisarcıklıoğlu voiced was a reaction from tradesmen, small and medium-sized industrialists and merchants in Anatolia. The TOBB administration has been supporting economic policies for a long time, and even if they criticized them among themselves, they did not make a statement to the public. Therefore, we can say that "the President had to make this statement because the reaction from the grassroots grew too much."

In fact, the rebellion of Anatolian capital has not just begun. Even though the policies implemented for a few years were hurting them, they preferred to be patient. The credits they used with interest rates lower than inflation, which took the economy to the edge during the Albayrak period, had an effect on this patience. However, it is clear that the “cushions they created for difficult times” are no longer there.

Like everyone else, last year, business people in Anatolia were promised that “interest rates will decrease and demand will increase after March 2025” and were asked to be patient. However, with the March 19 crisis, we can say that like all citizens, business people in Anatolia have lost hope.

It is clear that this reaction of the Anatolian tigers is the result of accumulation. It is inevitable that these complaints from capital will increase in the coming period. We should not be surprised if Anatolian capital, which supports Erdoğan, also withdraws its support. What Anatolian capital does not openly say may be that “the economic bill will now be placed on their own backs after the low-income people”. In fact, the real message to be given from Anatolia to Minister Şimşek and the government should be “cut down the excessive spending of the public and try to fix the budget from there”. They talk among themselves, they see “the Külliye built in Cyprus as the latest example of excessive spending” but they still avoid saying it openly.

'CUT EXCESSIVE PUBLIC EXPENDITURE'

One of the issues that Anatolian capital, like all capital, should say is “the tax exemptions for 10-15 pro-government contractors should be removed and budget revenues should be provided from there.”

As is known; Minister Şimşek wanted to go this way but could not do it because he encountered resistance from President Erdoğan. Just like he could not tax rent income, especially housing and land.

Şimşek's real mistake is that instead of collecting taxes from big capital, which he says but cannot do, he squeezes the segments he can afford. Everyone knows that during periods when the market is comfortable and liquidity is abundant, the tax base can be expanded through inspections. If tax inspections are tightened during such periods, instead of results, a reaction will be received.

Şimşek is trying to provide income by seeing that the budget is in trouble due to the crisis, but his timing is wrong. You cannot provide the income to close the budget deficit by placing traffic police on every corner and imposing fines, by putting a tax officer in charge of every shopkeeper and SME.

If you leave the large segment of the population that is not taxed alone and go after the small ones, this reaction is normal. Just like the rebellion of students, workers and retirees...