ABD Başkanı Donald Trump iktidarına kararname ve gümrük tarifeleri yağmuruyla başladı. Panama’ya 'kanalı elinden alırım' derken Danimarka’ya 'Grönland’ı ben almalıyım' diye seslendi. Hatta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu ağırladığında “Gazze’nin kontrolü ABD’de olacak" dedi. Trump’ın bu sert çıkışlarının, gümrük duvarlarına sürekli bir tuğla eklemesinin arka planında ne var? Trump’ın zaman zaman atıf yaptığı Monroe Doktrini ve McKinley dönemi neden önemli? Bu dönemler ile şimdiki zaman arasında paralellik var mı? ABD’nin dünyaya sık sık parmak sallaması hegemonyasında nasıl bir aşınmaya işaret ediyor? Gazze Planı ile Türkiye ve İsrail sıkıştırılıyor mu? Trump döneminde ABD-Türkiye ilişkileri nasıl bir seyir izleyecek?

ABD’nin savunmacı stratejisini, Trump’ın aklındaki stratejiyi ve bunun nedenlerini Amerikan tarihini de gözeterek The University of North Carolina, Greensboro’da öğretim üyesi olan, tarihsel kapitalizm, eşitsizlik, toplumsal hareketler, emek ve milliyetçilik dinamiklerini küresel ve uzun tarihsel bir perspektiften inceleyen Dr. Şahan Savaş Karataşlı ile konuştuk.

Dr. Şahan Savaş Karataşlı-The University of North Carolina, Greensboro öğretim üyesi

Karataşlıya göre, Trump’ın Panama’dan Grönland’a uzanan yayılmacı söylemlerinin arka planında ABD’nin küresel düzeyde gerilen hegemonyasının itirafı etkili. Gümrük tarifelerini artırmasının ardında küreselleşmenin ABD üzerindeki olumsuz etkilerini frenleme çabası ve bunu bir koz olarak kullanma stratejisi etkili. Gazze çıkışıysa ABD’nin Ortadoğu’da iddiasının değiştiğini ve dünya tarihi açısından son derece önemli bir güç kaybını işaret ediyor.

Trump geçtiğimiz hafta Kanada, Meksika ve Çin’e dönük gümrük tariflerini artırdı. Bu politika, özellikle Amerikan kıtasının geçmişi dikkate alındığında komşularına dönük bu sert tutum, akıllara Monroe Doktrinini getiriyor. Bir yandan da Trump’ın sık sık atıf yaptığı McKinley dönemi var. McKinley ördüğü gümrük duvarları kadar kolonyal adımlarıyla da dikkat çekiyordu. Trump’ın Monroe Doktrini ve McKinley’e dönük seçici tarih okuması ve gümrük uygulamaları ABD ve Trump hakkında ne söylüyor?

Trump’ın Monroe Doktrini ve McKinley’e yönelik seçici tarih okuması, kendi politikalarına tarihsel bir meşruiyet kazandırma çabası olarak değerlendirilebilir. Ancak, bu atıflar içerisinde ciddi farklılıklar bulunuyor.

Başkan James Monroe, 1823’te Kongre’ye sunduğu doktrinle Avrupa’nın Amerikan kıtasındaki yayılmasını durdurmayı amaçladı. 1815 Viyana Kongresi sonrası Avrupa’da bir barış süreci başlamış, İspanya ve Portekiz’in kolonileri bağımsızlıklarını ilan etmeye başlamıştı. 1815 öncesinde Napolyon da Fransız kolonilerini yeniden kurma ve genişletme çabasındaydı. ABD, bu duruma karşı şöyle diyordu: “Bu bölgelerdeki yeni bağımsız devletlere dokunmayın, burasıyla ben ilgilenirim.”

‘TRUMP’IN PANAMA VE GRÖNLAND’A DÖNÜK SÖYLEMLERİNİN ARKA PLANINDA ABD’NİN ÇİN KARŞINDA İVME KAYBETMESİ ETKİLİ’

Ancak, bu dönemde ABD’nin askeri ve donanma kapasitesi Monroe Doktrini’ni tek başına uygulayabilecek kapasitede değildi. Doktrini işler kılan perde arkasındaki asıl güç, dönemin yükselen hegemonik gücü İngiltere’ydi. İngiltere, Avrupa’daki rakip emperyalist güçlerin Amerika kıtasında etkisini artırmasını istemediği için Monroe Doktrini’ni destekledi.

Buradan Trump’a gelirsek: Trump, özellikle Panama Kanalı’ndan bahsederken Monroe Doktrini’ne atıfta bulunuyor, ancak Panama derken etkisini kırmaya çalıştığı kuvvet, bu dönemin yükselen gücü olan Çin. Monroe, o dönemin yükselen gücü (İngiltere) sayesinde hareket etmişti; Trump ise Çin’e karşı doğrudan bir güç mücadelesi içinde. Trump ve çevresinin Grönland, Panama gibi bölgelere yönelik söylemlerinin arka planında, ABD’nin Çin karşısında ivme kaybettiği gerçeği yatıyor.

'McKINLEY, İNGİLİZ HEGEMONYASININ KRİZİNDE; TRUMP İSE AMERİKAN HEGEMONYASININ KRİZİNDE ORTAYA ÇIKTI’

Trump’ın tarihsel göndermelerinde benzer bir tezat, McKinley’e yönelik atıflarında da görülüyor. McKinley dönemi, günümüzle daha fazla benzerlik taşıyor. McKinley, İngiliz hegemonyasının krizinde; Trump ise Amerikan hegemonyasının krizinde ortaya çıktı. Her iki dönemde de gümrük tarifeleriyle korumacı eğilimler arttı ve agresif, yayılmacı bir dış politika baskınlaştı.

McKinley’in 1897-1901 arasındaki başkanlığı sırasında, korumacı ticaret politikaları ve emperyalist genişleme (Filipinler, Guam, Porto Riko, Hawaii’nin ele geçirilmesi) Amerika’nın kolonyal genişleme dönemine girmesine yol açtı. Bunu mümkün kılan şey, ABD’nin İkinci Endüstri Devrimi’ni tamamlamış bir ağır sanayi gücü olmasıydı. McKinley’in ABD’si, küresel ekonomide nüfuzunu artırmaya çalışan, yükselen bir güçtü ve İngiltere’nin krizinden faydalanarak hegemonya mücadelesine girdi.

'TRUMP, ABD’NİN KÜRESEL NÜFUZ KAYBINI YAVAŞLATMAK İÇİN KORUMACI POLİTİKALAR İZLİYOR’

Trump ise benzer politikaları, küresel hegemonyanın gerilemekte olduğu, ABD sanayisinin güç kaybettiği ve kendi hegemonyasının zayıfladığı bir dönemde uyguluyor. Çin gibi yeni endüstriyel güçlerin yükseldiği bir ortamda, küreselleşmenin ABD’de yarattığı olumsuz etkileri frenlemek amacıyla bunu yapıyor. Bu bir saldırı stratejisi değil, savunmacı bir strateji.

Kısaca aradaki temel fark şu: McKinley atak bir stratejiyle küresel ekonomide daha fazla nüfuz kazanmaya çalışıyordu, Trump ise küresel nüfuz kaybını yavaşlatmak için korumacı politikalar izliyor. Trump’ın söylemleri aslında ABD’nin hegemonyasının sönümlenişinin bir itirafı.

'TRUMP’IN GÜÇ KULLANIMI HEGEMONİK OLMAYAN BİR TAHAKKÜME DAYANIYOR’

Gramsci’nin hegemonya kavramına göre güç yalnızca kaba kuvvete dayanmaz. Hegemonya, kaba kuvvetin rıza üretme ve liderlik kapasitesiyle birleşmesini gerektirir. Ne var ki, tıpkı Bush dönemindeki Yeni Muhafazakarlık gibi Trump’ın güç kullanımında öyle bir liderlik, rıza üretme amacı yok. Trump’ınki hegemonik olmayan bir tahakküm.

Örneğin bugün Trump’ın Kanada ve Meksika’dan iki temel talebi var: İlki ABD’de kullanımı hızla artan uyuştuculardan fentanilin engellenmesi, ikincisi de yasadışı göçün durdurulması. Normalde bir hegemonik devlet bu talepleri hayata geçirmek için komşularıyla masaya oturur, diplomatik müzakere yapar, ortak güvenlik politikası için bir alt yapı oluşturmaya çalışır. Trump ise rıza üretmeye dayalı bu yöntemi reddediyor ve görüşmeden çok 'ben maksimum baskı uygulayacağım' diyor. Gümrük tariflerini artıracağım, ilhak etme tehditleri savuracağım, yani zor kullanacağım diyor. Zor kullandığım için benle masaya oturmaya mecbur kalacaklar diye düşünüyor. İşte bu, bilinç altındaki ABD’nin artık hegemonik bir güç olmadığının açık bir itirafı.

‘HEGEMONİK GÜÇLER, SANKİ BİR KURALMIŞ GİBİ KRİZ DÖNEMLERİNDE YAYILMACI EĞİLİMLERE KAPILIYOR’

Öte yandan Meksika Körfezi’nin adını değiştirdi, Panama’ya kanalı geri alırım diyor. ABD tarihi parayla toprak alma, istila etme ve silah gücüyle toprağa el koymanın örnekleriyle dolu. Özellikle Grönland’ı alacağız, Gazze bizim olacak çıkışları Trump’ın “ABD’yi yeniden büyük yapmak”dan başka bir kastının da güncel bir yayılma pratiği içerdiğine işaret etmiyor mu?

Bu, daha ilginç bir soru çünkü tarihsel olarak hegemonik güçlere baktığımızda – İngiltere ve Hollanda gibi ülkelere, ya da daha önceki dönemlerde İspanya ve Portekiz gibi imparatorluklara, hepsinin bir maddi büyüme dönemi ve ardından finansal genişleme sonrası krize girdikleri bir dönemleri olduğunu görüyoruz. Kriz dönemlerinde, adeta bir kural gibi, yayılmacı eğilimleri artıyor. Sanki bu, sosyal-tarihsel bir yasa gibi işliyor. Hegemonya, rıza üretemediğinde, zor kullanarak kapıları açmaya çalışıyor.

‘TRUMP YAYILMACI SÖYLEMLERİ BİR PAZARLIK KOZU OLARAK KULLANIYOR’

Dolayısıyla, bugün Trump’ın böyle yayılmacı söylemlerde bulunması şaşırtıcı değil. Siyaset sosyolojisi açısından tuhaf olan Trump’ın bugüne kadar tam tersi biçimde davranmasıydı. Zira bugüne kadar Trump kendisini sadece demokratlara karşı değil, cumhuriyetçilere karşı da konumlandırıyordu. Neo-conları, Bush’u Irak ve Afganistan işgallerinden ötürü eleştiriyordu. Kaldı ki Trump’ın seçmeninin bir kısmı da Trump’ın anti-militarist söylemine inanıyordu ve onu bu iki yozlaşmış partinin dışında bir yere koyuyorlardı. O nedenle şimdi geldiği nokta bir anlamda tarihi dikkate aldığımızda aslında normale dönme. Benim iddiam, Trump’ın bu söylemleri aynı zamanda bir pazarlık kozu olarak kullandığı. Masadan istediğini almak için gerekirse ben bunu da yaparım mesajı veriyor. Yani beni zorlamayın oturalım konuşalım diyor.

‘KÜRESELLEŞME DÖNEMLERİNİN İÇİNDE BENZER İÇE KAPANMALAR DAHA ÖNCE DE YAŞANDI’

Trump’ın bu hamlelerinin küresel çıktıları da olacaktır. Bugün uygulanan yeni gümrük vergileri, “Dünyada yeni bir kapanma dönemi mi yaşanacak?” sorusunu getiriyor. ABD, bu hamleleriyle küresel düzeyde serbest ticareti geriletir mi yoksa ABD’nin dışında kaldığı daha bölgesel modeller mi göreceğiz?

Tarihsel kapitalizmin yüzyıllara yayılan evrimine baktığımızda, sistemin temel dinamiğinin her zaman genişlemek istemesi olduğunu görüyoruz. Meta ve malların dolaşımı uyarınca kapitalizm küreselleşme yaratan bir süreç olarak ortaya çıkıyor. Ancak küreselleşme dönemleri içinde aslında hep içe kapanma (deglobalizasyon) dediğimiz dönemler de var. Yani küreselleşme doğrusal bir ilerlemeden ziyade, döngüsel hareketleri olan bir süreç. Geçen yüzyılda 1870-1901 ve 1919-1945 dönemlerinde de içe kapanma dönemleri görüldü.

Günümüzde aslında gözden kaçan bir konu şu: 2008-2009 krizinden bu yana zaten dünya bir içe kapanma döneminde. Covid-19 ile beraber de bu derinleşti. Trump’ın içinde bulunduğu bütün bu eylemler daha da pekiştiriyor. Maalesef bu içe kapanma dönemlerinin hepsinde, savaş politikaları da artıyor.

‘BÖLGESEL İTTİFAKLARIN GÜÇLENDİĞİ BİR DÖNEM DE GÖREBİLİRİZ’

Yalnız bu içe kapanma süreçleri tüm dünyada aynı, yekpare bir şekilde de olmuyor. Bu dönemlerde hız kazanan bir diğer önemli gelişme bölgesel ittifakların güçlenmesi: Mesela Asya-Pasifik bölgesinde ve ötesinde, özellikle güney ülkeleri arasında, Çin öncülüğünde yeni ticari blokların oluşması gibi. Benzer bir adım diğer bloklardan da gelebilir. Yani dünya ticaretini akan bir nehir gibi düşünürsek bazı kolları yavaşlasa da bazı kollarında hızlanmalar olabiliyor.

Öte yandan, Trump’ın attığı bu adımların uzun vadeli bir planın mı yoksa kısa vadeli hesapların mı parçası olduğu önemli bir soru. Eğer bu gümrük tarifeleriyle Amerikan sanayisi güçlendirilmek isteniyorsa, bunun yalnızca tarifelerle sınırlı kalmayıp başka destekleyici önlemlerle birlikte uygulanması gerekir. McKinley döneminde bu mümkündü, çünkü o dönemde hızla büyüyen devasa bir sanayi gücü vardı. Ancak günümüzde, sanayiyi ülkeye geri çağırmak ve fabrikalar açmak için gerekli olan malzemeleri düşük maliyetle temin edebilmek şart. Yani, üretim sürecini destekleyen küresel tedarik zincirlerine erişim olmadan bu politikalar sürdürülebilir olmayabilir.

‘ABD-TÜRKİYE İLİŞKİLERİNDE YAKINLAŞMA ARTACAK AMA ORTADOĞU’DA BİRBİRİLERİNİ SINAMAYA DEVAM EDECEKLER’

Trump’ın seçilmesi, Türkiye iktidarı kanadında örtük bir sevinç yarattı. Türkiye ve ABD’nin özellikle Ortadoğu’da Suriye, Gazze ve İsrail gibi başlıklarda ayrışmaları da var. Bununla beraber Trump özellikle Ortadoğu’da maksimum kazanç ve az sorumluluk üstlenmek istediğini ima ediyor. Bu faktörlerin yol göstericiliğinde ABD-Türkiye ilişkileri nasıl bir seyir izler?

Trump da Erdoğan da son derece pragmatik liderler ve izledikleri sağ popülist çizgiyi kendi açılarından başarılı bir şekilde uyguluyorlar. Dahası birbirlerini tanıyorlar, anlıyorlar, nasıl anlaşacaklarını biliyorlar. İlişkilerde Biden döneminden farklı olarak bir yakınlaşma olacak elbette. Ancak burada siyaset bilimcilerin ve ekonomistlerin gündeme getirdikleri mahkum çıkmazı (prisoner’s dilemma) dedikleri durum da oluşacak. Bu iki lider birbirini tanıyor tanımasına ama ikisinin de ortak özelliği sağlarının sollarının pek de belli olmaması. Kaldı ki belli prensiplere kendilerini bağlı hissetmiyorlar. O nedenle iki taraf arasında işbirliği artsa bile birbirlerini, fırsat buldukça, özellikle Suriye ve Ortadoğu’da değişen güç dengeleri üzerinden sınamaya devam edecekler diye düşünüyorum. 

‘TRUMP GAZZE PLANIYLA TÜRKİYE VE İSRAİL'İ SIKIŞTIRIYOR’

Trump’ın Gazze çıkışı pek çok kişiyi şaşırttı. Bunu bir taraftan bahsettiğimiz, ABD’nin Trump liderliğindeki yeni militarist ve yayılmacı politikanın tezahürü olduğu kadar, Trump’ın “Gazze’yi kim yeniden yapılandıracak” sorusu üzerinden, hem İsrail’i hem de Türkiye gibi Gazze’nin yeninden yapılandırma inisiyatifini almaya çalışan aktörleri sıkıştırmasının bir planı olarak görmek gerekir. Yani Trump, Ortadoğu’da yürütmek istediği minimum sorumlulukla maksimum kazanç siyaseti doğrultusunda, tüm diğer aktörlere “burayı arka bahçeniz sanmayın, buranın ne olacağına ben karar vereceğim; istiyorsanız gelin benimle konuşun” diyor.

'TRUMP’IN GAZZE ÇIKIŞI ABD’NİN ORTADOĞU’DAKİ İDDİASININ DEĞİŞTİĞİNİ VE GÜÇ KAYBINI İŞARET EDİYOR’

Aslında Trump’ın Gazze’yi almaya çalışması ABD tarihi açısından da ironik bir durum. 20. yüzyıl boyunca ABD, çevre ve yarı-çevre ülkeler ile olan emperyalist ilişkisini, doğrudan bir ilhaka ve yayılmacılığa ihtiyaç duymadan, yoğunlaşmış ekonomik ve diplomatik gücünü kullanarak kuruyordu. Savaşa girdiğinde bile asıl hedefi çoğunlukla kendi kontrolünde bir rejimi tahsis etmekti. Demek ki 21. yüzyılın ilk yarısında, artık ABD’nin bu işi taşeron ülkeler ve siyasetçiler aracılığı ile yaptırabilecek ekonomik ve diplomatik bir gücü yok, kendi işini kendisi yapmak zorunda. Bu da aslında Amerika’nın Ortadoğu’daki bütün iddiasının değiştiğini gösteriyor ve dünya tarihi açısından son derece önemli bir güç kaybını ifade ediyor. 

Yarın: ABD otoriterleşiyor mu? Tekno-süper milyarderler mi işsiz kitleler mi, Trump kimi temsil ediyor? Trump’ın koalisyonunda çatlak mı var? Musk eş başkan gibi mi davranıyor? Trump süper milyarderleri neden yanında istiyor? ABD demokrasisi nasıl bir süreçten geçiyor? Süper milyarderlerin hızlı servet birikimi neden bir tehdit?

US President Donald Trump began his term in power with a barrage of decrees and tariffs. While telling Panama that he would “take the canal away,” he called out to Denmark that “I must take Greenland.” When he hosted Israeli Prime Minister Benjamin Netanyahu, he even said, “Gaza will be under US control.” What is behind Trump’s harsh statements and his constant addition of bricks to the customs walls? Why are the Monroe Doctrine and the McKinley era, which Trump occasionally refers to, important? Are there parallels between these periods and the present? What kind of erosion in hegemony does the US’s frequent finger-wagging at the world indicate? Are Turkey and Israel being squeezed with the Gaza Plan? What will US-Turkey relations follow during the Trump era?

We talked about the defensive strategy of the USA, the strategy Trump has in mind and the reasons for this with Dr. Şahan Savaş Karataşlı, a faculty member at The University of North Carolina, Greensboro, who examines the historical dynamics of capitalism, inequality, social movements, labor and nationalism from a global and long historical perspective, also considering American history.

Dr. Şahan Savaş Karataşlı-The University of North Carolina, Greensboro faculty member

According to Karataşlı, the background of Trump’s expansionist rhetoric from Panama to Greenland is the confession of the US’s declining hegemony at the global level. Behind his increase in customs tariffs is the effort to curb the negative effects of globalization on the US and the strategy of using this as a trump card. The Gaza outburst, on the other hand, indicates a change in the US’s claim in the Middle East and a very important loss of power in terms of world history.

Trump increased tariffs on Canada, Mexico and China last week. This policy, especially when considering the history of the American continent, this harsh stance towards its neighbors brings to mind the Monroe Doctrine. On the other hand, there is the McKinley era, which Trump often refers to. McKinley was notable for his colonial steps as much as the customs walls he built. What do Trump's selective reading of history and customs practices towards the Monroe Doctrine and McKinley say about the US and Trump?

Trump’s selective reading of history regarding the Monroe Doctrine and McKinley can be interpreted as an attempt to provide historical legitimacy for his own policies. However, there are significant differences within these references.

President James Monroe aimed to stop European expansion in the American continent with the doctrine he presented to Congress in 1823. After the Congress of Vienna in 1815, a peace process began in Europe, and the colonies of Spain and Portugal began to declare their independence. Before 1815, Napoleon was also trying to re-establish and expand the French colonies. The US responded by saying, “Do not touch the newly independent states in these regions, I will deal with this.”

'THE US'S LOSS OF MOMENTUM AGAINST CHINA IS THE BACKGROUND OF TRUMP'S REMARKS ON PANAMA AND GREENLAND'

However, during this period, the military and naval capacity of the United States was not sufficient to implement the Monroe Doctrine on its own. The real power behind the scenes that made the doctrine work was England, the rising hegemonic power of the period. England supported the Monroe Doctrine because it did not want rival imperialist powers in Europe to increase their influence on the American continent.

Coming to Trump from here: Trump refers to the Monroe Doctrine, especially when talking about the Panama Canal, but when he says Panama, the power he is trying to break is China, the rising power of the period. Monroe acted thanks to the rising power of the period (England); Trump, on the other hand, is in a direct power struggle against China. Behind the rhetoric of Trump and his circle regarding regions such as Greenland and Panama lies the fact that the US is losing momentum against China.

'McKINLEY EMERGED IN THE CRISIS OF BRITISH HEGEMONY; TRUMP EMERGED IN THE CRISIS OF AMERICAN HEGEMONY'

A similar contrast in Trump’s historical references is seen in his references to McKinley. The McKinley era bears more resemblance to the present day. McKinley emerged during a crisis of British hegemony, while Trump emerged during a crisis of American hegemony. In both periods, protectionist tendencies increased with tariffs, and an aggressive, expansionist foreign policy became dominant.

During McKinley's presidency from 1897 to 1901, protectionist trade policies and imperial expansion (the acquisition of the Philippines, Guam, Puerto Rico, Hawaii) led to America entering a period of colonial expansion. This was made possible by the fact that the United States was a heavy industrial power that had completed the Second Industrial Revolution. McKinley's United States was a rising power that was trying to increase its influence in the global economy and took advantage of Britain's crisis to enter the struggle for hegemony.

'TRUMP IS PURSUING PROTECTIONIST POLICIES TO SLOW DOWN THE GLOBAL LOSS OF US INFLUENCE'

Trump, on the other hand, is implementing similar policies at a time when global hegemony is declining, US industry is losing power, and his own hegemony is weakening. He is doing this in an environment where new industrial powers like China are rising, in order to contain the negative effects of globalization in the US. This is not an offensive strategy, but a defensive one.

In short, the main difference is this: McKinley was trying to gain more influence in the global economy with an aggressive strategy, while Trump is pursuing protectionist policies to slow down his loss of global influence. Trump's statements are actually an admission of the fading of US hegemony.

'TRUMP'S USE OF POWER IS BASED ON NON-HEGEMONIC DOMINATION'

According to Gramsci’s concept of hegemony, power is not based solely on brute force. Hegemony requires brute force combined with the capacity to produce consent and leadership. However, just like Neo-Conservatism in the Bush era, Trump’s use of force has no such purpose of producing leadership or consent. Trump’s is a non-hegemonic domination.

For example, today Trump has two basic demands from Canada and Mexico: The first is to prevent fentanyl, a drug whose use is rapidly increasing in the US, and the second is to stop illegal immigration. Normally, a hegemonic state sits down with its neighbors to implement these demands, conducts diplomatic negotiations, and tries to create an infrastructure for a common security policy. Trump, on the other hand, rejects this method based on generating consent and says, "I will apply maximum pressure" rather than talks. He says he will increase customs tariffs, threaten annexation, in other words, he will use force. He thinks that they will be forced to sit down with me because I use force. This is a clear admission that the US is no longer a hegemonic power in its subconscious.

'HEGEMONIC POWERS ARE SUBJECT TO EXPANDATIONIST TENDERS IN CRISIS PERIOD AS IF IT WAS A RULE'

On the other hand, he changed the name of the Gulf of Mexico and says he will take back the canal for Panama. US history is full of examples of buying land with money, invading and seizing land with force of arms. In particular, his statements like “We will take Greenland, Gaza will be ours” do not indicate that Trump’s intention, other than “making the US great again”, also includes a current expansion practice?

This is a more interesting question because when we look at hegemonic powers historically - countries like England and Holland, or empires like Spain and Portugal in earlier periods, they all have a period of financial growth and then a period of financial expansion and then a period of crisis. In times of crisis, as a rule, their expansionist tendencies increase. It's like a socio-historical law. When hegemony can't produce consent, it tries to open the doors by force.

'TRUMP IS USING EXPANDATIONIST RHETORICS AS A BARGAINING CARD'

Therefore, it is not surprising that Trump is making such expansionist statements today. What is strange in terms of political sociology is that Trump has been acting in the exact opposite way until now. Because until now, Trump was positioning himself not only against Democrats but also against Republicans. Neo-cons were criticizing Bush for the invasions of Iraq and Afghanistan. Moreover, some of Trump's voters believed in Trump's anti-militarist statements and placed him outside of these two corrupt parties. Therefore, the point he has reached now is actually a return to normal when we consider history. My claim is that Trump is also using these statements as a bargaining chip. He is giving the message that he will do this if necessary to get what he wants from the table. In other words, he is saying, don't force me, let's sit down and talk.

'Similar isolations have occurred before in periods of globalization'

Trump’s moves will also have global implications. The new customs duties implemented today raise the question of “Will the world experience a new period of closure?” Will the US regress free trade globally with these moves, or will we see more regional models where the US remains outside?

When we look at the evolution of historical capitalism over centuries, we see that the basic dynamic of the system is always the desire to expand. Capitalism emerges as a process that creates globalization in accordance with the circulation of commodities and goods. However, within the periods of globalization, there are also periods that we call deglobalization. In other words, globalization is a process with cyclical movements rather than a linear progression. In the last century, periods of introversion were also seen in the periods of 1870-1901 and 1919-1945.

In fact, an issue that is overlooked today is this: The world has been in a period of introversion since the 2008-2009 crisis. This has deepened with Covid-19. All these actions that Trump is involved in are reinforcing it even more. Unfortunately, in all these periods of introversion, war policies also increase.

'WE MAY ALSO SEE A PERIOD WHERE REGIONAL ALLIANCES ARE STRENGTHENED'

However, these processes of introversion do not occur uniformly and in a single piece across the world. Another important development that has gained momentum in these periods is the strengthening of regional alliances: For example, the formation of new trade blocs led by China in the Asia-Pacific region and beyond, especially among southern countries. Similar steps may come from other blocs. In other words, if we think of world trade as a flowing river, some branches may slow down, while others may accelerate.

On the other hand, whether these steps taken by Trump are part of a long-term plan or short-term calculations is an important question. If these tariffs are to strengthen American industry, this should not be limited to tariffs alone, but should be implemented together with other supportive measures. This was possible during McKinley’s era, because there was a huge industrial power growing rapidly at that time. However, today, it is essential to be able to obtain the materials needed to bring industry back to the country and open factories at low cost. In other words, these policies may not be sustainable without access to global supply chains that support the production process.

'US-Türkiye RELATIONS WILL INCREASE IN RAPTURE, BUT THEY WILL CONTINUE TO TEST EACH OTHER IN THE MIDDLE EAST'

Trump's election has created an implicit joy in the Turkish government. Turkey and the US have differences, especially in the Middle East, on issues such as Syria, Gaza and Israel. However, Trump is implying that he wants maximum gain and less responsibility, especially in the Middle East. How will US-Turkey relations follow a course under the guidance of these factors?

Both Trump and Erdoğan are extremely pragmatic leaders and they are successfully implementing the right-wing populist line they follow from their own perspectives. Moreover, they know each other, understand each other, and know how to get along. Of course, there will be a rapprochement in relations, unlike the Biden era. However, here, the situation that political scientists and economists call the prisoner's dilemma will also occur. Although these two leaders know each other, their common feature is that their right and left are not very clear. Moreover, they do not feel bound by certain principles. Therefore, I think that even if cooperation between the two sides increases, they will continue to test each other whenever they find the opportunity, especially through the changing balance of power in Syria and the Middle East.

'TRUMP IS PUTTING Türkiye AND ISRAEL IN TROUBLE WITH HIS GAZA PLAN'

Trump’s Gaza move surprised many. On the one hand, it is a manifestation of the new militarist and expansionist policy of the US under Trump’s leadership, and on the other hand, it should be seen as a plan by Trump to squeeze both Israel and actors such as Turkey who are trying to take the initiative to reconstruct Gaza, through the question of “who will reconstruct Gaza?” In other words, Trump, in line with the policy of maximum gain with minimum responsibility that he wants to pursue in the Middle East, is saying to all other actors, “Don’t think of this as your backyard, I will decide what will happen here; come talk to me if you want.”

'TRUMP'S GAZA OUTPUT SIGNS A CHANGE IN THE US'S CLAIM IN THE MIDDLE EAST AND A LOSS OF POWER'

In fact, Trump's attempt to take Gaza is also ironic in terms of US history. Throughout the 20th century, the US established its imperialist relationship with peripheral and semi-peripheral countries without the need for direct annexation and expansion, using its concentrated economic and diplomatic power. Even when it went to war, its main goal was mostly to establish a regime under its own control. So, in the first half of the 21st century, the US no longer has the economic and diplomatic power to do this job through subcontractor countries and politicians, it has to do its own job. This actually shows that America's entire claim in the Middle East has changed and represents an extremely important loss of power in terms of world history.

Tomorrow: Is the US becoming authoritarian? Techno-super-billionaires or the unemployed masses, who does Trump represent? Is there a rift in Trump's coalition? Is Musk acting like a co-chair? Why does Trump want super-billionaires on his side? What is the process of US democracy? Why is the rapid accumulation of wealth by super-billionaires a threat?