Milli gelirimiz 2023 yılında 1 trilyon Dolar’ın üzerine çıktı, 1 trilyon 118 milyar Dolar oldu. Kişi başına düşen yıllık gelir de 13 bin 110 Dolar’a ulaştı. Kişi başı gelirde böylelikle 2013 seviyesini yakaladık.

2023 yılında; yani meşhur 2023 hedeflerine göre milli gelirimiz ve kişi başına düşen gelir ne olacaktı, hatırlayalım. Milli gelir 2 trilyon, kişi başına gelir ise 20 bin Dolar’ı aşacak hatta iktidarın bazen dile getirdiği tahminlere göre 25 bin Dolar’ı bulacaktı. 2023 yılı itibariyle de ihracatımız 500 milyar Dolar’a ulaşacaktı, 255 milyarda kaldı.

Beraberinde dünyanın en büyük 10 ekonomisi arısına girme vaadi de vardı; tabiatıyla o da buhar oldu. Bugün bazı hesaplara göre ilk 20’nin de dışındayız ki 1980’de dahi 18. sırada bulunuyorduk. Enflasyon da yüzde 5 olacaktı; bugün ise kaç olduğunu ve kaçta duracağını dahi bilemiyoruz.

Malum, bu hedeflerden epeydir uzağa düşmüştük. O kadar ki iktidarın hazırladığı ve Meclis’te kanunlaştırdığı 11 ve 12. Kalkınma planlarında bile 2023 hedeflerinin yarısından azı hedefleniyor.

Böylelikle 2023 hedefleri ya da vizyonu tarihteki en başarısız ve hedeflerden en çok sapan belge olarak buharlaşıp gitti. Bunun yerine, önce herhangi bir rakam taahhüdü içermeyen 2053, sonra da 2071 hedefleri ilan edildi. En sonunda da Türkiye Yüzyılı gibi muğlak bir hedefle defter kapandı, gitti.

Türkiye’nin 1,1 trilyon milli gelire ulaşması başarı değildir. Kötü ekonomi yönetiminin dramatik bir sonucudur. Milli gelirin en yüksek değere ulaştığı 2013 yılındaki 957 milyar Dolar’ın üzerine hiçbir şey koymasak; sadece o günden bugüne 10 yıllık Dolar enflasyonu olan yüzde 28.7’ye göre hesaplasak, Türkiye’nin 2023 milli geliri 1 trilyon 230 milyar dolar olmalıydı. 2013’te 12 bin 580 Dolar olan kişi başı gelir de bugün 16.200 dolar olmalıydı. Bu, sadece Dolar enflasyonu hesabına göre gelirler. Bir de üzerine koymamız gereken ama koyamadığımız değerler var. Arada pandemi ve Rusya-Ukrayna savaşı gibi Türkiye’ye pazar, lojistik ve tedarik imkanı sunan fırsatlar olmasına rağmen o değerleri ilave edemedik. Yerimizde bile sayamadık ve geri düştük.

Afra tafrayla, ekonominin kurallarına direnmekte geçen yıllar ülkeyi fakirleştirdi ve şimdi kaybettiklerimizi bulma umuduyla teselli buluyoruz. 2 trilyona rahatlıkla ulaşabilecekken 1,1 trilyon Dolar’la avunuyoruz. “Uçuyoruz, kaçıyoruz, dünyayı titretiyoruz” döneminde geriledikçe geriledik. Yanlış üzerine yanlış yaptık, ekonomik ve sosyal hayatı yaşanmaz hale getirdik. Oysa, geride kalan 10 yılda hiçbir şey yapmasak, “sabah 9 akşam 5” memur düzeninde çalışsak bile bugün ekonomide çok daha iyi bir yerde olacaktık. Türkiye, daha zengin ve vatandaşları daha iyi yaşayan bir ülke olacaktı.

Başka ne olacaktı?

Seçim öncesinde “üç bin-beş bin ikramiye” karşılığında oy olabilmek düzeni tesis edilmemiş olacaktı. Maaş, ücret, emekli parası, ikramiye sanki bir lütufmuş gibi iktidarla seçmen arasında pazarlık konusu olmayacak, kimse kimseye “ver parayı al oyu” ya da “ver oyu al parayı” diyemeyecekti. Elektrik, su, doğalgaz faturası ödeyemediği için yüzünü iktidara çevirenlerin sayısı milyonları bulmayacaktı. Askıda ekmek veya ucuz et kuyrukları görülmeyecekti. “Devletten” sosyal yardım alanların sayısı 20 milyona ulaşmayacak ve yardım paketi gibi kavramlar hayatın vazgeçilmez gerçeği olmayacaktı.

Ekonomiyi kötü yönetmenin iktidara seçim kaybetmek şöyle dursun, art arda zafer bahşetmesi de Türkiye’nin başka bir trajedisidir. Şimdi, ekonomide kemer sıkma dönemine girdik ve her şey yolunda giderse 2012/13 seviyesine dönebileceğiz. Kaybolan yıllar, boşa giden kaynaklar, tükenen umutlar… Bunun adını da siz koyun.

Our national income exceeded 1 trillion dollars in 2023, reaching 1 trillion 118 billion dollars. Annual income per capita reached 13 thousand 110 dollars. Thus, we reached 2013 levels in per capita income.

In 2023; Let's remember what our national income and per capita income would be according to the famous 2023 targets. National income would be 2 trillion dollars, and per capita income would exceed 20 thousand dollars, and even reach 25 thousand dollars, according to the estimates sometimes expressed by the government. By 2023, our exports were supposed to reach 500 billion dollars, but they remained at 255 billion.

It also came with the promise of entering the top 10 economies of the world; Naturally, that too evaporated. Today, according to some calculations, we are outside the top 20. Even in 1980, we were ranked 18th. Inflation would also be 5 percent; Today, we don't even know what time it is or what time it will stop.

As you know, we have been far from these goals for a long time. So much so that even in the 11th and 12th development plans prepared by the government and enacted by the Parliament, less than half of the 2023 targets are targeted.

Thus, the 2023 targets or vision evaporated as the most unsuccessful and most deviant document in history. Instead, targets were announced first for 2053 and then for 2071, which did not include any figure commitments. Finally, with a vague goal like the Türkiye Century, the book was closed and gone.

Turkey reaching a national income of 1.1 trillion is not a success. It is a dramatic consequence of poor economic management. If we put nothing above the 957 billion dollars in 2013, when the national income reached its highest value; If we calculate only according to the 10-year dollar inflation of 28.7 percent since then, Turkey's 2023 national income should have been 1 trillion 230 billion dollars. Per capita income, which was 12 thousand 580 dollars in 2013, should be 16,200 dollars today. These revenues only take into account dollar inflation. There are also values ​​that we should put on but cannot. Although there were opportunities that offered Turkey market, logistics and supply opportunities, such as the pandemic and the Russia-Ukraine war, we could not add those values. We couldn't even stand still and fell back.

Years spent arguing and resisting the rules of economics have impoverished the country, and now we take solace in the hope of finding what we have lost. While we could easily reach 2 trillion dollars, we are consoling ourselves with 1.1 trillion dollars. We have fallen further and further back in the era of "We are flying, we are running away, we are making the world tremble." We made mistake after mistake and made economic and social life unlivable. However, even if we did nothing in the past 10 years and worked in a "9am to 5pm" civil servant system, we would be in a much better place in the economy today. Turkey would be a richer country and its citizens would live better.

What else?

The system of being able to vote in return for a "three thousand-five thousand bonus" before the election would not have been established. Salaries, wages, retirement benefits and bonuses would not be subject to bargaining between the government and the voters, as if they were a blessing; no one would be able to say "give the money, get the vote" or "give the vote, get the money". The number of people who turned to the government because they could not pay their electricity, water and natural gas bills would not reach millions. There would be no hanging bread or cheap meat queues to be seen. The number of people receiving social aid from the "government" would not reach 20 million, and concepts such as aid packages would not become an indispensable fact of life.

Another tragedy of Turkey is that mismanagement of the economy has granted the government consecutive victories, let alone losing elections. Now, we have entered a period of austerity in the economy and if everything goes well, we can return to the 2012/13 level. Lost years, wasted resources, exhausted hopes... You name it.