Türkiye’de, okur yazar kitlenin Batı hakkında, örneğin, Fransa, Macaristan, Rusya rejimleri hakkında ortalama bir fikri bulunur. Peki, biz dışarıya nasıl görünüyoruz?

Avrupa Konseyi İnsan Hakları komiserleri tarafından hazırlanan, Türkiye’yle ilgili yıllık raporlar evrensel haklara, demokratik değerlere oranla Türk siyasal rejiminin resmini çizer. Birkaç gün önce 2024 raporu yayınlandı. Bakalım dışarıya verdiğimiz son görüntü ne?

Önce rapordan bir tanımla başlayalım:

“İfade özgürlüğü” diyor komiser, “ulusal anayasalarda ve başta Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi olmak üzere çeşitli uluslararası anlaşmalarda yer alan temel bir insan hakkıdır. Bu hakkın sınırsız ve güvenli bir şekilde kullanılması, hem bireyin kendini ifade edebilmesi hem de bilginin yayılabilmesi açısından kritik önem taşımaktadır. İfade özgürlüğü ile demokrasi arasındaki içsel bağ, buna ilişkin hakkın (…) diğer insan hakları için bir köşe taşı görevi gördüğü gerçeğine işaret eder. İfade özgürlüğü hakkına yönelik her türlü ihlal toplumun demokratik dokusuna doğrudan bir tehdit oluşturur…”

Tanım (lar) bu…

Durum ise şu:

“Türk makamlarının ifade ve basın özgürlüğü karşısındaki olumsuz tutumu, seçilmiş yetkililerin eylemlerine yönelik meşru eleştirilere karşı yüksek düzeydeki hoşgörüsüzlüğü endişe verici boyutlara ulaşmıştır. Gazetecilere, insan hakları savunucularına, sivil topluma ve sıradan insanlara yönelik sistematik baskı ve yasal işlemlerle kendini göstermeye devam etmektedir. Bu durum, şaşırtıcı düzeylerde oto-sansür ve çoğulculuk eksikliğine yol açmaktadır…”

Basın özgürlüğüyle devam edelim:

“Türkiye’deki basın özgürlüğü krizi önceki yıldan bu yana daha da derinleşmiştir. Gazeteciler, keyfi tutuklama ve kovuşturma da dahil olmak üzere, çalışmaları nedeniyle taciz ve gözdağı ile karşı karşıya kalmakta, basına yönelik saldırı ve tehditlerden sorumlu olanların ise endişe verici düzeyde cezasızlık istifade etmektedir. Uluslararası medya kuruluşlarının Türkiye’yi gazeteciler için güvensiz bir ülke olarak görmesi ciddi bir endişe kaynağıdır…”

İnsan hakları savunucularına geçelim…

“Türk savcıların, meşru faaliyetler yürüttükleri için insan hakları savunucularına karşı sahte suçlamaların kullanılması modelinin arkasındaki itici güç olmaya devam ettiğini gözlemlenmektedir…”

Rapordan bir tanım daha verelim:

“Yargı bağımsızlığı ve adalete erişim ve masumiyet karinesi de dahil olmak üzere adil yargılanma hakkı, bireysel özgürlük ve siyasi özgürlükle birlikte, ‘tüm gerçek demokrasilerin temelini oluşturan üç ilkeden’ biri olan hukukun üstünlüğünün temel bileşenleridir. Bunlar aynı zamanda insan haklarından yararlanmanın mutlak ön koşuludur…”

Türkiye’deki duruma gelince:

“Komiser’e ulaşan tutarlı raporlar, yargının siyasi çıkarlar karşısında güçlü bir şekilde taraf tuttuğunu ve Türk yargısının sistematik olarak bağımsız olmadığını teyit etmektedir. Komiser, Türk mahkemelerinin Anayasa Mahkemesi içtihadına uyma konusundaki direncinden endişe duymaktadır. Bu sorun, kamu görevlileri tarafından Anayasa Mahkemesi’ne yönelik tekrarlanan sözlü saldırılarla daha da artmıştır …

Anayasa Mahkemesi kararlarına uyulmaması sorunu Türk parlamentosuna kadar uzanmaktadır. Halimizi resmeden rapor uzun… Batı, şu, bu, demeden, kabul edelim ki, resim bu, gerçek bu… Vicdanlı ve sorumlu olan her siyasiye, yöneticiye ayna olsun…

In Turkey, the literate population has an average opinion about the West, for example, the regimes of France, Hungary and Russia. So, how do we appear to the outside?

Annual reports on Turkey prepared by the Council of Europe Human Rights commissioners paint a picture of the Turkish political regime in terms of universal rights and democratic values. The 2024 report was published a few days ago. Let's see what the final image we give to the outside is?

Let's start with a definition from the report:

“Freedom of expression,” says the commissioner, “is a fundamental human right enshrined in national constitutions and various international agreements, in particular the European Convention on Human Rights. The unlimited and safe use of this right is of critical importance for both the individual's ability to express himself and the dissemination of information. The inherent link between freedom of expression and democracy points to the fact that the corresponding right (…) serves as a cornerstone for other human rights. Any violation of the right to freedom of expression poses a direct threat to the democratic fabric of society…”

The definition(s) are…

The situation is this:

“The Turkish authorities' negative attitude towards freedom of expression and the press and their high level of intolerance towards legitimate criticism of the actions of elected officials have reached alarming levels. It continues to manifest itself in systematic oppression and legal action against journalists, human rights defenders, civil society and ordinary people. This leads to surprising levels of self-censorship and lack of pluralism…”

Let's continue with freedom of the press:

“The press freedom crisis in Turkey has deepened further since the previous year. Journalists face harassment and intimidation for their work, including arbitrary arrest and prosecution, while those responsible for attacks and threats against the press enjoy alarming levels of impunity. It is a serious concern that international media organizations see Turkey as an unsafe country for journalists..."

Let's move on to human rights defenders…

“It is observed that Turkish prosecutors continue to be the driving force behind the pattern of using false charges against human rights defenders for carrying out legitimate activities…”

Let's give another definition from the report:

“Judicial independence and the right to a fair trial, including access to justice and the presumption of innocence, are fundamental components of the rule of law, which, together with individual liberty and political freedom, is one of the 'three principles underlying all true democracies'. These are also the absolute prerequisites for enjoying human rights..."

As for the situation in Turkey:

“Consistent reports reaching the Commissioner confirm that the judiciary is strongly biased against political interests and that the Turkish judiciary is systematically not independent. The Commissioner is concerned about the resistance of the Turkish courts to comply with the jurisprudence of the Constitutional Court. This problem has been further compounded by repeated verbal attacks on the Constitutional Court by public officials...

The problem of non-compliance with the decisions of the Constitutional Court extends to the Turkish parliament. The report depicting our situation is long... Without saying the West, this, that, let's accept that this is the picture, this is the reality... Let it be a mirror to every conscientious and responsible politician and administrator...