Asgari ücretin beklentilerin altında kalması tepkilere yol açtı; en önemli tepki de artışı belirleyen komisyonun yarım asırdır üyesi olan Türk-İş Konfederasyonu’ndan geldi.
TÜRK-İŞ, komisyonun son toplantısına katılmadığı gibi, önümüzdeki yıldan itibaren de bu tavrını devam ettirecekmiş… [İktidarın bu tepkiye üzüleceğini sanmam; bakan sevinebilir bile.]
Asgari ücretin tatmin etmekten uzak ilanı, önümüzdeki günlerde açıklanacak memur ve emekli maaşlarının da benzer bir akıbete uğrayacağının habercisi…
Maaşlara tatmin etmeyecek oranda zammın da tepkilere yol açması kaçınılmaz.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, asgari ücret zammının ilanından sonra, artık kulaklara çok tanıdık gelen “Çalışanlarımızı enflasyona ezdirmedik” cümlesini bir kez daha tekrarladı.
Ezber bir cümle, rencide ediyor…
Cümledeki en önemli sözcük ‘enflasyon’…
Ülkemiz yüksek enflasyonla geçmişte de karşılaşmıştı. Benim ömrümün önemli bir bölümü ‘enflasyonla mücadele’ edildiği ileri sürülen dönemlerde geçti.
Alışığım, alışığız.
Şaşırtıcı olan, derin bir ekonomik krizin ardından yapılan seçimden (2002) iktidar olarak çıkan AK Parti’nin, kucağında bulduğu yüksek enflasyonla mücadeleyi kazandığı halde, iktidarının 22. yılında bunu başaramamasıdır.
AK Parti sözcüleri, her fırsatta, 22 yıl içerisindeki icraatlarını hatırlatırken, vaktiyle ekonomide attıkları doğru adımlardan hiç söz etmiyorlar.
Paradan altı sıfırın atılmasını başardı seçilmesinden iki yıl sonra AK Parti (Ocak 2005). 2001 yılında yüzde 68,5 düzeyinde olan enflasyon, 2005 yılı başında tek haneli hale (%9.23) getirilebilmişti.
[Bunu hatırlatmama sebebi, o başarıyı sağlayan ekonomiden sorumlu bakanın Ali Babacan olması mıdır?]
Ekonominin yeni patronu Mehmet Şimşek birkaç ay sonra görevde iki yılını tamamlayacak. Görevde bulunduğu 17 ay içerisinde Şimşek’in aldığı enflasyonla mücadele tedbirleri ile önceden açıklanmış hedeflere ulaşılamadı.
Bundan böyle de ulaşabileceğine inanmak zor.
Her birkaç ayda bir ötelenen enflasyon hedefleriyle 2024 sonuna eriştik. Daha önce 2024 sonunda yüzde 33 olacağı ilan edilmiş enflasyon oranının yüzde 45 olarak gerçekleşebileceği bile kuşkulu.
Bakan Şimşek, son zamanlarda her ağzını açışta, tek haneli enflasyon hedefine erişme tarihini biraz daha ileriye ertelemekte. 2025 oldu 2026, şimdilerde 2027 bile ufukta görünmüyor.
AK Parti sözcüleri sabır tavsiye ediyorlar; sabrı da azgın enflasyondan en fazla ezilen maaşlılar ve dar gelirlilerden bekliyorlar.
Kamuoyu yoklamalarında, önceleri “Ekonomi sorunlu, sorunu yine AK Parti çözer” görüşünde olanların, sorunlardan artık AK Parti’yi suçladıkları görülüyor.
Dünyada ekonomisi sorunlu ülkeler arasında durumumuzu sergileyen bir tabloya göre, yüksek enflasyonlu ülkeler sıralamasında Türkiye beşinci; hemen önünde dördüncü konumdaki Arjantin var.
Arjantin’in 2023 sonundaki enflasyonu yüzde 211 imiş ve hiper-enflasyonun kapısı zorlanıyormuş… Ülke enflasyonunda aylık artışlar neredeyse yüzde 20 imiş…
“Şimdi ne durumda Arjantin ekonomisi?” soruma cevap şaşırtıcı geldi. Ekim ayında aylık ortalama yüzde 2.7’ye düşmüş… Yıllık oran hala yüksek olsa da, Ekim ayından bu yana başarılan şiddetli düşüşlerle enflasyonla mücadeleden sonuç alınabileceği umudu oluşmuş Arjantin’de.
“Nasıl olmuş acaba?” merakım beni şu sonuçla karşılaştırdı: Bir yıl önce yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminden kazanarak çıkan Javier Milei adlı ekonomi profesörü, kampanyasında savunduğu enflasyonla mücadele tedbirlerini, Meclis’teki Peronist eski iktidar çoğunluğuyla boğuşa boğuşa uygulayarak, hayat pahalılığını aşağıya çekebilmiş…
Dünya medyasının giyim-kuşamına bakarak ve bazı görüşlerinden hareketle ‘eksantrik’ -hatta bazılarının ‘çatlak’ - olarak tanımladığı biri Javier Milei.
Görevde geçirdiği bir yılın ikinci yarısında uygulama imkanı bulduğu politikalarıyla, yalnızca enflasyon oranını aşağıya çekmekle kalmamış, tedbirlerden en çok rahatsızlık duyması gerekenler de dahil halkın yarıdan fazlasının da güvenini kazanabilmiş…
Tedbirlerinin en sonuç alıcısı, bizdeki ekonomi uzmanlarının da şiddetle tavsiye ettiği ve Mehmet Şimşek’in de yapması gereken, kamu harcamalarını kısmak…
İlk iktidar döneminde AK Parti’nin de yaptığı gibi, bakanlıklar sayısını yarıya indirmiş Javier Milei…
Yeni yılın (2025) ekonomisi yüksek ülkeler tablosunda 5. Türkiye ile 4. Arjantin yer değiştirebilir…
Mehmet Şimşek yerinde kalmaya devam ederse tabii…