Eskiden, daha önce baştan geçmiş bir olay yeniden karşımıza çıktığında “Biz bu filmi görmüştük” denilirdi. Ülkemizde o tür bir duygunun sıkça tekrarlandığını hatırlıyorum.

Şimdilerde farklı bir duygu beni etkisi altına alıyor; “Galiba eski filmi yeniden göreceğiz” duygusu…

Karışık ifadeli bir giriş olduğunun farkındayım ama merak etmeyin yazının bundan sonrasında konuyu açacağım.

Uzak komşumuz ABD yeni bir seçimden çıktı. Seçim yeni ancak galibi eski bir tanıdık: Donald Trump…

ABD’de sistem, neredeyse 250 yıllık geleneklerini günümüzde de koruduğu için, hayli garip. Seçilen başkan hemen görevine başlayamıyor, Beyaz Saray’a taşınmak için iki ayı aşkın bir süre beklemesi gerekiyor. Yeni başkan, o süreyi, yakın mesai arkadaşlarını belirleme amaçlı kullanıyor.

Trump acul biri. Aculluğu sebebiyle, kritik görevlere kimleri getireceği kısa sürede belli oldu. Yakın gözlemciler seçilenleri ülkemiz açısından değerlendirip yansıtıyorlar.

Görünüm pek olumlu değil.

Şaşırıyor muyum? Hayır, buna değil de Trump’ın seçilmesini iştahla isteyip beklediklerini yazılarına yansıtmış olan iktidara yakın yazar ve yorumcuların şaşırmış gibi davranmalarına şaşırıyorum…

Ben ise, yeni dönemde önemli görevler üstlenecek kişilere yoğunlaşmanın fazla önemli olmadığını biliyorum. Trump’ın önceki döneminde oluşturduğu ilk kadrodan, o Beyaz Saray’dan ayrılana kadar hala görevde kalmış tek bir kişi yoktu çünkü. Çoğu bakanlık ve üst düzey pozisyona getirilenler dört yıl içerisinde sürekli değişti durdu.

Yine öyle olacaktır.

Esas üzerinde durulması gereken konu, Trump’lı yeni Amerika’da sisteme müdahale boyutlarının nerelere kadar zorlanacağı…

Kampanyası sırasında, Trump, ABD için düşünülmesi eskiden muhal bazı konularda seçmenlerine vaatlerde bulundu. Sürekli arkasında tutabilmek için, onlara, korkularını depreştirecek hedefler gösterdi. Hedeflerin çoğu da medyayla ilgiliydi.

Başkanlığı döneminde de düzenlediği basın toplantılarında kendisine yöneltilen sorusunu beğenmediği gazetecileri -örnek: CNN muhabiri Jim Acosta- canlı yayında payladığı olmuştu. Fakat kampanyası sırasında kendisine yönelik eleştirilerini ‘ülke güvenliği’ ile ilintili gösterdiği gazetecileri hapse attırma tehdidinde bulundu.

Orada da durmadı, ekranlarını muhalif siyasilere de açık tutan ve muhabirlerinin Trump’ın beğenmeyeceği haberlerini yayına veren kanalların yayın lisanslarını iptal etme vaadini defalarca tekrarladı.

ABD’de basın özgürlüğü anayasa teminatı altında. Bizdeki “Basın hürdür, sansür edilemez” (Anayasa m. 28) gibi genel geçer bir cümleyle değil, bayağı kapsamlı bir ek maddeyle… Ana kanalların lisansını iptal de başkanın yetkileri arasında bulunmuyor.

Vaatlerini yerine getirecekse bunu nasıl yapabilecek Trump?

İşte burada, bu yazının başında anlattığım “Galiba eski filmi yeniden göreceğiz” duygusu devreye giriyor.

Daha önce yasak olmayan konuları cezalandıracak yeni yasalar çıkartmaya ve ABD’nin bizdeki RTÜK ve BTK’nın yetkilerine sahip yayıncılığı düzenleyen kurumu FCC’yi Beyaz Saray’a bağlayarak bunu gerçekleştirmeye çalışacak Trump…

“Yok kanun, yap kanun” anlayışı ile Osmanlı dönemindeki uygulamalardan başlayarak şu sıralarda kamuoyunda ‘etki ajanlığı’ diye bilinen yasakçı bir metnin -ne alaka ise- ‘Noterlik Kanunu’ içerisine yerleştirilmesiyle yapılmak istenen kısıtlamalar gibi…

Arada daha pek çok örnek var da, güncel bir olay dün yaşandı.

Bir parti genel başkanı bir muhabire kızdı ve “Sen mesleğini bırak” tavsiyesinde bulundu.

Neden bırakmalıymış gazeteci mesleğini?

Hakaret mi etmiş soru sorarken?

Yalan bir haberi soru haline mi dönüştürmüş?

En iyisi muhabirin sorusunu aktarayım da siz karar verin: “Çözüm süreci konusunda Erdoğan ile aranızda görüş ayrılığı var mı?”

Haftalardır gündemden düşmeyen ve düşeceğe de benzemeyen konuda kamuoyunun merakla cevaplanmasını taraflardan beklediği soru bu.

Geçen hafta bir muhabir de haberi yüzünden cezaevine gönderildi.

İşte ben ülkeye basın özgürlüğü alanında Batı ülkelerindeki benzerlerinden daha ileri bir ‘Basın Yasası’ kazandırmış Ak Parti’nin, günümüzde kendi çıkardığı yasayı geçersiz kılacak bir girişimde bulunmasına bakarak “Biz bu filmi görmüştük” diyemiyorum.

Trump’ın henüz göreve başlamadan yapmak istediklerine bakıp “Galiba eski filmi yeniden göreceğiz” demeyi yeğliyorum.

Orada. Amerika’da.

In the past, when an event that had happened before came up again, people would say, “We saw this movie before.” I remember that such a feeling was repeated frequently in our country.

Now a different feeling is taking over me; the feeling of “I think we are going to see the old movie again”…

I know this is a confusing introduction, but don't worry, I'll explain the topic later in the article.

Our distant neighbor, the United States, has just come out of a new election. The election is new, but the winner is an old acquaintance: Donald Trump…

The system in the US is quite strange, as it still preserves its almost 250-year-old traditions. The elected president cannot start his duty immediately, he has to wait more than two months to move into the White House. The new president uses that time to determine his close colleagues.

Trump is an urgent person. Because of his urgent nature, it has become clear in a short time who he will appoint to critical positions. Close observers evaluate and reflect on those elected from the perspective of our country.

The outlook is not very positive.

Am I surprised? No, not by that, but by the way writers and commentators close to the government, who have reflected in their writings that they eagerly wanted and expected Trump to be elected, act surprised…

I know that it is not very important to focus on the people who will take on important duties in the new term. Because there was not a single person from the first team Trump formed in his previous term who was still in office until he left the White House. Most of the ministries and senior positions have changed constantly in the last four years.

It will be so again.

The main issue that needs to be focused on is how far the intervention in the system will be pushed in the new America with Trump…

During his campaign, Trump made promises to voters on issues that were previously unthinkable for the United States. In order to keep them on their toes, he gave them targets that would trigger their fears. Most of the targets were related to the media.

During his presidency, he also held press conferences where he would reprimand journalists whose questions he did not like - for example, CNN reporter Jim Acosta - on live television. However, during his campaign, he threatened to imprison journalists whose criticisms of him he attributed to "national security".

He did not stop there, and repeatedly promised to revoke the broadcasting licenses of channels that keep their screens open to opposition politicians and whose reporters broadcast news that Trump would not like.

In the US, freedom of the press is guaranteed by the constitution. Not with a general sentence like ours, “The press is free and cannot be censored” (Constitution Article 28), but with a rather comprehensive additional article… Revoking the licenses of major channels is not among the powers of the president.

How will Trump be able to do this if he is going to keep his promises?

This is where the feeling of “I think we’re going to see the old movie again” that I mentioned at the beginning of this article comes into play.

Trump will try to make new laws that will penalize topics that were not previously prohibited and to do this by connecting the FCC, the US broadcasting regulator with the authority of our RTÜK and BTK, to the White House…

Like the restrictions that are being attempted to be imposed by placing a prohibitive text known to the public as 'influence agency' -whatever that is- within the 'Notary Law', starting from the practices in the Ottoman period with the understanding of "No law, make law"...

There are many more examples, but a current event occurred yesterday.

A party leader got angry at a reporter and advised him to "quit your job."

Why should he leave his career as a journalist?

Did he insult you by asking a question?

Did he turn fake news into a question?

It would be best if I quote the reporter's question and you decide: "Is there a difference of opinion between you and Erdoğan regarding the resolution process?"

This is the question that the public is eagerly waiting for the parties to answer, on a subject that has been on the agenda for weeks and does not seem to be on the agenda any longer.

Last week, a reporter was also sent to prison because of his report.

I cannot say, "We have seen this movie before" when I look at the fact that the AK Party, which has brought a "Press Law" that is more advanced than its counterparts in Western countries in terms of press freedom, is now attempting to invalidate the law it passed.

I prefer to look at what Trump wants to do before he even takes office and say, "I think we're going to see the old movie again."

There. In America.