Cumhurbaşkanı Erdoğan, belli ki siyasette yumuşamaya ihtiyaç duyuyor. Fakat bu, maalesef toplumda gerilim yaratan politikalarının yumuşaması değil, üslubun yumuşaması… Bunu kendisi de ifade etti:

“Biz yeni yasama yılında siyasette artık farklı bir üslup ve söylem istiyoruz…”

Bu konuda ortağı Devlet Bahçeli ile de anlaşmışlar. Zaten Bahçeli DEM’e giderek tokalaşmayı “Sayın Cumhurbaşkanımızın konuşmasının gereğini yaptığını” söyledi, bunu “milli birlik ve kardeşlik mesajı” olarak niteledi.

Evet, DEM kesinlikle izole edilmemelidir. Onu Kandil’e daha fazla itecek davranışlardan sakınmak, aksine, tutarlı normal siyasi ilişkiler geliştirmek gerekir. Bu DEM’i daha çok parlamento davranışlarına ve sistem içine çeker. Tarih laboratuvarının doğruladığı budur. Hangi demokratik ülkede terör kaldı?

Bahçeli’nin tokalaşması, tavrını yumuşatması doğrudur. Muhalefet partilerinin DEM ile normal ilişkiler içinde olması da elbette doğrudur. Muhalefeti terör işbirlikçisi diye suçlamak hem iftira idi hem iktidarın “gerilim” siyasetinin bir taktiğiydi… Umalım, aynı yanlışa geri dönülmez.

EKONOMİ VE GÜVENLİK

Tabii Erdoğan’ın tavrı daha belirleyici. Cumhurbaşkanı olarak da dünyada benzeri olmayan yetkilere ve siyasi güce sahiptir. Yasama ve yargıya da hakimdir.

Böylesine güçlü olduğu halde yumuşamaya ihtiyaç duymasının sebepleri var.

Ekonomideki düzelme, istenildiği hızda ve kapsamda değildir.

Çünkü Şimşek’e reform yetkisi verilmemiş, sadece “para politika” alanında yetkilendirilmiştir. Eski bakanlığı döneminde Merkez Bankası’nın bağımsızlığını, Kamu İhale Yasası’nın değiştirilmesini, Sayıştay denetimlerinin etkinleştirilmesini, AB kıstaslarını savunmuş olan Şimşek, şimdi bunları ağzına almıyor. Ağzına alsa yapabileceği bir şey yok bu alanlarda.

Önümüzdeki seçimler, enflasyon nereye inmiş olursa olsun, yapışmış fiyatlarla ve bozulmuşu gelir dağılımıyla Erdoğan için sıkıntılı olacaktır. Ayrıca kurumların aşındığı bütün toplumlarda olduğu gibi ülkemizde suç grafikleri zirve yapıyor, çocuk ve kadın cinayetleri tırmanıyor, sokakların güvenliği tartışılıyor!

Tabii ki Erdoğan da kısa sürede çözümü olmayan bu tabloda, muhalefeti yumuşatmaya, mümkünse anayasa değişikliği ile yenide aday olma yolunu açmaya çalışıyor.

CB SİSTEMİ

CB sisteminin tabiatında gerilim ve kutuplaşma vardır. Sürekli parti mücadelesi yapan, atamalarında sürekli “bizden” isimler tercih eden bu Cumhurbaşkanlığı makamı söz konusudur. Siyaset bilimci Juan Linz’in 1990’da yazdığı “Başkanlık Sisteminin Tehlikeleri”, bizde de “kutuplaşma” ve “siyasetin şahsileşmesi” olarak ortaya çıkıyor.

Tipik örnek “mülakatlar”dır; kamu kadrolarını “bizden”leştiriyor, liyakati gölgeliyor… Cumhurbaşkanı “mülakat”ı kaldırmaya söz verdiği halde devam ettiriyor. Çünkü taraftarları ödüllendirme yollarından biridir. Haksızlığa uğrayanlar da büyük tepki duyuyor tabii.

KHK mağdurları büyük bir sorun olduğu halde iktidar ağzına almıyor.

Muhalif belediyeler üzerindeki baskı ayrı bir örnektir… İktisadi reformun en kritik konusu olan Merkez Bankası bağımsızlığını yeni bir kanunla sağlama yönünde hiçbir işaret yok.

YARGI BİLE

Diğer vahim bir örnek, üyeleri tamamen siyasetçe belirlenen HSK’nın yargı üzerindeki ağırlığıdır. Osman Kavala arkadaşları, davaya bakan hakimler HSK tarafından değiştirilerek ve Cumhurbaşkanı’nın aleni müdahalesiyle mahkûm edilebildi, hiçbir delil olmadığı halde.

Cumhurbaşkanı hakimlerin böyle oraya buraya sürülmesini önlemek için “çoğrafi teminat” getireceklerine kamuoyu önünde söz vermişti. (30 Mayıs 2019)

Beş yıl geçti… Ne Cumhurbaşkanı ne de Adalet Bakanı oralı değiller! Yargıtay Başkanları bile bu sorunu ağızlarına almıyorlar!

Toplumumuzdaki vahim kutuplaşmanın tek sebebi keskin ideolojik tavırlar ve çatışmacı siyaset dili değildir. Bu yapısal ve kurumsal sorunlar devam ettikçe milletçe özlediğimiz yumuşama taktik olmaktan öteye geçemez.

Gerçek bir ihtiyaç olan yumuşamayı sağlamak için “yeni bir siyaset üslubu” yetmez. Gerilim ve kutuplaşmanın bu asli sebeplerini muhalefetle görüşerek çözme iradesini ortaya koymak şarttır.

President Erdoğan clearly needs to soften in politics. But unfortunately, this is not a softening of his policies that create tension in society, but a softening of his style… He himself expressed this:

“We want a different style and discourse in politics in the new legislative year…”

They have also reached an agreement with his partner Devlet Bahçeli on this issue. Bahçeli went to DEM and said that the handshake was “what our President did for his speech” and described it as a “message of national unity and brotherhood”.

Yes, DEM should definitely not be isolated. It is necessary to avoid behaviors that will push it further towards Qandil, on the contrary, it is necessary to develop consistent normal political relations. This will draw DEM more into parliamentary behaviors and the system. This is what the history laboratory has confirmed. In which democratic country is there any terror left?

It is right for Bahçeli to shake hands and soften his stance. It is also right for opposition parties to have normal relations with DEM. Accusing the opposition of being terrorist collaborators was both a slander and a tactic for the government's "tension" politics... Let's hope the same mistake is not made again.

ECONOMY AND SECURITY

Of course, Erdoğan's attitude is more decisive. As President, he has unparalleled authority and political power in the world. He also has control over the legislature and the judiciary.

There are reasons why it needs to soften even though it is so strong.

The recovery in the economy is not as fast and as extensive as desired.

Because Şimşek was not given the authority to reform, he was only authorized in the area of “monetary policy”. Şimşek, who defended the independence of the Central Bank, the amendment of the Public Procurement Law, the activation of the Court of Accounts audits, and EU criteria during his former ministry, does not mention these things now. If he did, there is nothing he can do in these areas.

The upcoming elections will be difficult for Erdoğan, no matter where inflation drops, with stuck prices and distorted income distribution. In addition, as in all societies where institutions are eroded, crime rates are reaching their peaks in our country, child and femicides are on the rise, and the safety of the streets is being discussed!

Of course, Erdoğan is trying to soften the opposition in this situation, which has no solution in the short term, and if possible, to pave the way for a new candidacy through constitutional amendments.

CB SYSTEM

The nature of the presidential system includes tension and polarization. This is the presidency that is constantly engaged in party struggles and always chooses “our” names in its appointments. The “Dangers of the Presidential System” written by political scientist Juan Linz in 1990 also appears in our country as “polarization” and “personalization of politics.”

A typical example is “interviews”; they make public cadres “one of us” and overshadow merit… The President continues “interviews” even though he promised to abolish them. Because it is one of the ways to reward supporters. Of course, those who are wronged also react greatly.

Even though the victims of the Statutory Decrees are a big problem, the government does not mention it.

The pressure on opposition municipalities is a separate example… There are no signs of ensuring the independence of the Central Bank, which is the most critical issue of economic reform, with a new law.

EVEN THE JUDGEMENT

Another grave example is the weight of the HSK, whose members are completely determined by politics, over the judiciary. Osman Kavala's friends were convicted by the HSK changing the judges who were handling the case and by the President's overt intervention, despite the lack of any evidence.

The President publicly promised to introduce “geographical guarantees” to prevent judges from being dragged around like this. (May 30, 2019)

Five years have passed... Neither the President nor the Minister of Justice cares! Even the Presidents of the Supreme Court of Appeals do not mention this issue!

The only reason for the serious polarization in our society is not the sharp ideological stances and confrontational political language. As long as these structural and institutional problems continue, the détente we long for as a nation cannot go beyond being a tactic.

To achieve the real need for detente, a “new political style” is not enough. It is essential to demonstrate the will to resolve these fundamental reasons for tension and polarization by talking to the opposition.