MHP lideri Bahçeli’nin Meclis açıldığı gün DEP grubuna giderek tokalaşması doğru bir davranıştı. Zira o seçmen kitlesine dayalı partileri dışlamak değil, sistem içinde bulundurmak, normal ilişkiler halinde olmak gerekir.

Ama ister istemez insanın aklına geliyor; Bahçeli’nin DEM hakkındaki eski sözleri, hatta DEM’i kapatmıyor diye AYM’ye yaptığı hakaretler?!.

Bahçeli sabahki grup konuşmasında, Sinan Ateş davasının siyasallaştırılmış olmasını eleştiren Özgür Özel’e “Özgür Özel sana diyorum, iddiaların aynen şahsın gibi çürüktür” diye konuşmuştu. Akşamki resepsiyonda ise Özel’e şöyle dedi:

“Birbirimizi kırmıyoruz inşallah. Üzülme! Bazen siyaseten söylememiz gerekenler oluyor.”

Bahçelinin bu sözleri doğrudur, siyasi tarihimizin özeti gibidir: Tabanları motive etmek veya karşı tarafı etkisizleştirmek için “söylenmemesi gereken” sözler söylenmekte, hatta hain suçlamalarını yapılmaktadır.

İKİ BAHÇELİ

Devlet Bahçeli’yi “Ülkücü Asistanlar” döneminden tanırım. Son derece nazik, kibar, saygılı bir insandı. DEM’le tokalaşan, Özel’le konuşan MHP lideri, o Bahçeli’ydi.

Merhum Ecevit ve merhum Mesut Yılmaz’dan, “Bahçelinin çok kibar bir insan olduğunu” defalarca duymuştum. Kafalarındaki sert “Ülkücü” imajından çok farklı olması onlarda güzel bir sürpriz etkisi yapmıştı.

Fakat bizim gibi ülkelerde… “Vurduğu yerden ses getiren lider” kültü ve “lidere mutlak itaat” kültürü zamanla insanları nasıl da değiştirebiliyor?.. Bugün Bahçeli deyince akla gelen sert, müsamahasız, yüzü gülmez bir lider tipidir. DEM’le tokalaşan, Özgür Özel’le konuşan Bahçeli, eski Bahçeli idi, yüzü gülüyordu, nezaketten, yumuşamadan bahsediyordu. Halbuki “lider Bahçeli”, Erdoğan’ın yumuşama, normalleşme girişimine nasıl öfkeyle karşı çıkmıştı, değil mi?

BİZDE SİYASET

Benim fikir ve değerler dünyamın mimarlarından merhum Ali Fuat Başgil’in şu sözünü, ömrüm oldukça zaman zaman okurlarıma hatırlatmaya devam edeceğim:

“Siyaset, insan ihtiraslarının en çok kabardığı bir sahadır.” (Vatan, 20 Ocak 1949)

Çünkü siyaset, büyük bir prestij ve güç kazandırıyor, bu da ihtirasları körüklüyor. Öyleyse iktidarın kuvvetler ayrılığı, anayasal denetim gibi kural ve kurumlarla sınırlandırılması, siyasetin “ihtirasları en çok kabartan” bir faktör olmasının önlenmesini savunuyordu Başgil. Hâlâ başaramadık bunu.

Merhum Metin Toker, “İsmet Paşa’yla On Yıl” adlı kitabının yeni baskısında İnönü ve CHP ile Bayar-Menderes ve DP arasındaki ateşli kavgaları ve zaman zaman “bahar havası”na girdiklerini anlatır. Kavganın yerini böyle normal medeni ilişkiler aldığında, hele de Menderes’le İnönü güzel sözler ettiğinde parti tabanlarının “cıvıdığını” yazar!.. Haydi, teşkilatları, tabanları aktive etmek için yeniden kavga… Böyle böyle tırmanmıştı gerilim, taşlı sopalı kavgalardan silahlı sehpalı siyaset eşkıyalığına kadar…

HAİN SUÇLAMALARI

Onun için diyorum ki Bahçeli’nin söylediği doğrudur: Siyasi güç kavgasında tabanı tutma, teşkilatları aktive etme duygusu liderleri şu veya bu ölçüde “söylenmemesi gerekenleri” söylemeye sevk ediyor. Neticede kutuplaşma illeti, yakamızdan düşmüyor.

Siyasi tarihimizde, karşı tarafı “hain” diye suçlamak da maalesef yaygındır. Cumhuriyetin ilk döneminde vardır. Kazım Karabekir, Rauf Orbay “hain” olabilir miydi?!

1950-60 arasında CHP’liler ve DP’liler birbirlerini hainlikle suçladılar, meydanlarda taşlı, sopalı kavgalar yaptılar. Darbe lideri Org. Cemal Gürsel, “sabık iktidar vatanı Ruslara satmaya kararlıydı” diye resmi beyanat verebilmişti, utanmadan, arlanmadan! (18 Haziran 1960)

1970’lerde birbirimize kurşun yağdırmadık mı?

Merhum Turgut Özal yeni bir dönem açmak istemiş, geçmişin zehirli siyaset dili önemli ölçüde bırakılmıştı. İhanetle suçlama dilini son on yılda AK Parti lideri Erdoğan yeniden devreye soktu. Muhalefet “Dış güçler”in uzantısı ve “terör işbirlikçisi” idi. Eleştiren ekonomistler “mandacı iktisatçılar”dı…

Dikkat edelim; “siyasette söylenmemesi gereken” sözler, olmaması gereken husumet ve kutuplaştırma nutukları, bizleri etkileyip siyasi ihtiras arabalarına at olarak koşmak içindir. O sözleri ayıklayarak dinleyelim, okuyalım… Bakalım geriye ne kalıyor; bilgi olarak, veri olarak, program olarak, öneri olarak, tefekkür olarak?..

It was the right thing to do for MHP leader Bahçeli to go and shake hands with the DEP group on the day the Parliament opened. Because it is necessary to keep the parties based on that voter base within the system and have normal relations, not to exclude them.

But one cannot help but remember Bahçeli's old words about DEM, and even his insults to the Constitutional Court for not shutting down DEM?!

In the morning group speech, Bahçeli had said to Özgür Özel, who criticized the politicization of the Sinan Ateş case, “Özgür Özel, I am telling you, your allegations are as rotten as your person.” At the evening reception, he said the following to Özel:

"I hope we are not hurting each other. Don't be sad! Sometimes we have things we need to say politically."

These words of Bahçeli are true, they are like a summary of our political history: In order to motivate the base or to neutralize the other side, words that “should not be said” are said, and even accusations of traitor are made.

WITH TWO GARDENS

I know Devlet Bahçeli from the "Idealist Assistants" period. He was an extremely gentle, polite, respectful person. The MHP leader who shook hands with DEM and spoke with Özel was that Bahçeli.

I had heard many times from the late Ecevit and the late Mesut Yılmaz that “Bahçeli was a very polite person.” It had a nice surprise effect on them that he was very different from the tough “Idealist” image in their minds.

But in countries like ours... How can the cult of "a leader who makes a splash" and the culture of "absolute obedience to the leader" change people over time? When we say Bahçeli today, what comes to mind is a tough, intolerant, unsympathetic leader. The Bahçeli who shook hands with DEM and spoke to Özgür Özel was the old Bahçeli, he was smiling, he was talking about kindness and softening. Yet, "leader Bahçeli" had angrily opposed Erdoğan's softening and normalization attempts, hadn't he?

POLITICS IN US

As long as I live, I will continue to remind my readers from time to time of the following words of the late Ali Fuat Başgil, one of the architects of my world of ideas and values:

“Politics is a field where human passions are most aroused.” (Vatan, January 20, 1949)

Because politics gives great prestige and power, which in turn fuels passions. Therefore, Başgil advocated limiting power with rules and institutions such as separation of powers and constitutional control, and preventing politics from becoming a factor that “most inflames passions.” We still haven’t achieved this.

The late Metin Toker, in the new edition of his book “Ten Years with İsmet Paşa”, describes the heated fights between İnönü and the CHP and Bayar-Menderes and the DP, and how they sometimes entered a “spring atmosphere”. He writes that when normal civil relations replaced the fight, and especially when Menderes and İnönü spoke nice words, the party base “got frisky”!.. Come on, fight again to activate the organizations and bases… The tension had escalated like this, from fights with stones and sticks to armed political banditry with tripods…

TRAITORY ACCUSATIONS

That's why I say that what Bahçeli says is true: In the political power struggle, the feeling of holding the base and activating the organizations drives the leaders to say "things that should not be said" to some extent or another. As a result, the disease of polarization is still with us.

In our political history, it is unfortunately common to accuse the other side of being a “traitor”. It existed in the early days of the Republic. Could Kazım Karabekir and Rauf Orbay be “traitors”?!

Between 1950 and 1960, CHP and DP members accused each other of treason and fought in the squares with stones and sticks. Coup leader Gen. Cemal Gürsel was able to make an official statement, without shame or embarrassment, that "the former government was determined to sell the homeland to the Russians"! (June 18, 1960)

Didn't we shoot each other in the 1970s?

The late Turgut Özal wanted to open a new era, and the poisonous political language of the past was largely abandoned. The AK Party leader Erdoğan reintroduced the language of treason accusations in the last decade. The opposition was an extension of “foreign powers” and “terrorist collaborators.” The economists who criticized were “mandatory economists”…

Let us pay attention; the words that “should not be said in politics”, the speeches of hostility and polarization that should not exist, are meant to influence us and harness us as horses in the chariots of political ambition. Let us listen and read those words, sorting them out… Let us see what is left; as information, as data, as a program, as a suggestion, as a contemplation?..