Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktıktan hemen sonra Havza’ya geçmiş, burada 22 gün kalmıştı. Paşa’nın Havza’daki görüşmeleri ve faaliyetleri büyük oranda sır perdesi altında. Teşkilatı Mahsusa Başkanlığı da yapmış Hüsamettin Ertürk’e ait olduğu iddia edilen hatıratta, Mustafa Kemal’in Havza’da SSCB temsilcileriyle sıkı sıkıya pazarlık yaptığı anlatılıyor. Paşa’nın, Anadolu’da kurulacak yeni rejimin bir “devlet sosyalizmi” olacağı yönünde söz verdiği, “Sovyetlerin Şuralar Cumhuriyeti benzeri bir hükumet tarzı” ifadelerini kullandığı iddia ediliyor. Sovyetler Birliği, belki de bu görüşmeye binaen, önce Ermeni tehdidini ortadan kaldırmış, ardından da İstiklal Savaşı’na en büyük finansal ve lojistik desteği sağlamıştı.

SSCB ile Mustafa Kemal arasındaki bu yakınlaşma Lozan masasında yıkıldı. Türkiye, istikametini Batı’ya dönerken, Sovyetlere karşı hasmane bir tutum içine girdi. Ertürk, Fevzi Çakmak’ın, “Paşa bu hususta o zaman bana şunu söylemişti: ‘Bir sırat köprüsü geçmek zorunda idik. Köprüyü geçene kadar dayı dedik vesselam’ ifadelerini kullandığını iddia ediyor.

Gerçekten de Cumhuriyet amansız bir sol, sosyalist, komünist düşmanı olmuştu. Nazım Hikmet’ten Kemal Tahir’e, Sabahattin Ali’den Aziz Nesin’e kadar nice isim sürgüne, mahpusluğa, takibata, baskıya hatta suikasta maruz kalmıştı.

27 Mayıs 1960 darbesi Türkiye’de solun önünü alabildiğine açtı. Bunda kuşkusuz Sovyetler karşıtı bir sol anlayışın dünyada güçlenmesinin etkisi de vardı. İrili ufaklı sol örgütler kurulurken, İsmet İnönü ve Bülent Ecevit, 1965 seçimlerinin hemen öncesinde CHP’nin “Ortanın Solu”nda olduğunu ilan ettiler. Yön Dergisi çevresinde toplanan bir başka grup “Sol Kemalizm” adı altında özellikle orduda güçlendiler. 1972’de İnönü’yü devirerek CHP Genel Başkanı olan Ecevit, Ortanın Solu’nu önce “Demokratik Sol”a, ardından “Sosyal Demokrasi”ye taşıdı. 70’li yıllarda, CHP, sadece Sol Kemalistlerle değil, Türkiye’deki hemen her sol örgütle artık “akraba” haline geldi. Büyük bir örgütlü yapı olması nedeniyle de CHP Türkiye’de solun en güçlü kalesi haline geldi.

CHP’nin Türkiye’deki sol örgütlerle akraba ya da yoldaşlığı elbette kendisini sol olarak tanımlayan PKK’yı dışarda bırakmadı. Çok fazla örnek var: 1991 seçimlerinde Leyla Zana, Hatip Dicle, Mahmut Alınak, Selim Sadak SHP adayı olarak seçime girip Meclis’e geldiler. TBMM’de CHP ile değişik isimler altındaki PKK uzantısı siyasi partiler arasında her zaman eylem ve söylem birliği oldu. Meydanlarda, eylemlerde, protestolarda hep birlikte hareket ettiler. 2019 yerel seçimlerinde, 2023 Genel Seçimlerinde ve 31 Mart’ta CHP ile bugünkü adıyla DEM ittifak halinde oldular. Seçim süreçlerinde CHP Genel Başkanları Kılıçdaroğlu ve Özel, PKK aleyhine tek cümle kurmadılar. Hatta CHP Diyarbakır adayı Sezgin Tanrıkulu’nun, PKK’nın kurulduğu Fis köyünden PKK ağzıyla verdiği mesaj CHP içinde görmezden gelindi. 31 Mart seçimleri sonrası da CHP ve DEM’in ortak eylemleri, ortak söylemleri daha güçlü şekilde devam ediyor.

İnönü ve Ecevit “Ortanın Solu” kavramını ilan ettiklerinde, muhalifleri, “Ortanın Solu, Moskova’nın Yolu” sloganıyla 1965 seçimlerinde CHP’ye ağır bir hezimet yaşatmışlardı. Ortanın Solu Moskova’nın yolu olmadı ama 60 yıl sonra Kandil’in yolu, oradan Washington’ın, Tel Aviv’in yolu oldu.

CHP, ideolojik ve teorik büyük bir kafa karışıklığı içinde olmakla ve içinde az da olsa Kemalistleri, bir miktar ulusalcıları barındırmakla birlikte marjinal, radikal bir sol partiye dönüştü. Bu solculuğun millilikten epeyce uzak, PKK gölgesi altında Amerikancı bir sol olduğuna şüphe yok.

Şu sıralar CHP, Hüda-Par üzerinden Cumhur İttifakı’na, özellikle de MHP’ye yükleniyor. “Yavuz hırsız” misali, aynaya bakmak yerine, günahlarını, hatalarını, içine düştüğü bataklığın sefaletini örtmek için saldırı pozisyonuna geçiyor.

Cumhur İttifakı’nın savunma pozisyonuna geçmesi büyük hata olacaktır. Hüda-Par’ın Cumhur İttifakı içinde olması ve öyle kalması sadece siyaset için değil Türkiye için de büyük kazanımdır. CHP’ye cevap vermek yerine, ona ayna tutmak, Ortanın Solu’nun nasıl terörün yoluna yöneldiğini göstermek, maskeleri düşürmek, bunu da özellikle CHP seçmenine, CHP’ye oy verenlere tane tane anlatmak kuşkusuz Türkiye’nin hayrına olacaktır.

Mustafa Kemal went to Havza immediately after landing in Samsun on May 19, 1919, and stayed there for 22 days. Pasha’s meetings and activities in Havza are largely shrouded in secrecy. In the memoirs claimed to belong to Hüsamettin Ertürk, who also served as the President of the Special Organization, it is stated that Mustafa Kemal negotiated closely with the representatives of the USSR in Havza. It is claimed that Pasha promised that the new regime to be established in Anatolia would be a “state socialism” and used the expressions “a government style similar to the Soviets’ Shuralar Republic”. Perhaps based on this meeting, the Soviet Union first eliminated the Armenian threat and then provided the greatest financial and logistical support to the War of Independence.

This rapprochement between the USSR and Mustafa Kemal collapsed at the Lausanne table. Turkey, while turning towards the West, adopted a hostile attitude towards the Soviets. Ertürk claims that Fevzi Çakmak said, “The Pasha told me the following about this issue at the time: ‘We had to cross a bridge. We said ‘Uncle’ until we crossed the bridge, and that’s it.”

Indeed, the Republic had become a ruthless enemy of the left, socialists and communists. From Nazım Hikmet to Kemal Tahir, from Sabahattin Ali to Aziz Nesin, many names were subjected to exile, imprisonment, persecution, oppression and even assassination.

The coup of May 27, 1960 opened up the left in Turkey to a great extent. This was undoubtedly due to the strengthening of an anti-Soviet leftist approach in the world. While large and small leftist organizations were being established, İsmet İnönü and Bülent Ecevit declared that the CHP was “Left of Center” just before the 1965 elections. Another group gathered around Yön Magazine and became powerful especially in the army under the name of “Left Kemalism”. Ecevit, who overthrew İnönü in 1972 and became the CHP Chairman, first brought the Left of Center to the “Democratic Left” and then to “Social Democracy”. In the 70s, the CHP became “related” not only to the Left Kemalists but also to almost every leftist organization in Turkey. Because it was a large organized structure, the CHP became the strongest fortress of the left in Turkey.

The CHP’s kinship or comradeship with leftist organizations in Turkey did not, of course, exclude the PKK, which defines itself as leftist. There are many examples: In the 1991 elections, Leyla Zana, Hatip Dicle, Mahmut Alınak, and Selim Sadak ran as SHP candidates and came to the Parliament. In the TBMM, there has always been unity of action and discourse between the CHP and the PKK extension political parties under different names. They always acted together in squares, actions, and protests. In the 2019 local elections, in the 2023 General Elections, and on March 31, the CHP and the DEM, as it is known today, were in alliance. During the election processes, CHP Chairmen Kılıçdaroğlu and Özel did not utter a single sentence against the PKK. In fact, the message given by CHP Diyarbakır candidate Sezgin Tanrıkulu in the PKK dialect from the village of Fis, where the PKK was founded, was ignored within the CHP. The joint actions and discourses of the CHP and DEM continue even stronger after the March 31 elections.

When İnönü and Ecevit declared the concept of “Left of Center,” their opponents inflicted a heavy defeat on the CHP in the 1965 elections with the slogan “Left of Center, the Way of Moscow.” The Left of Center did not become the way of Moscow, but 60 years later, it became the way of Kandil, and from there, the way of Washington and Tel Aviv.

The CHP, although in a state of great ideological and theoretical confusion and including a few Kemalists and a few nationalists, has become a marginal, radical left party. There is no doubt that this leftism is far from nationalism and is a pro-American left under the shadow of the PKK.

Currently, the CHP is attacking the People's Alliance, especially the MHP, through Hüda-Par. Like a "fierce thief", instead of looking in the mirror, it is taking an attack position to cover up its sins, mistakes, and the misery of the swamp it has fallen into.

It would be a big mistake for the People's Alliance to take a defensive stance. The fact that Huda-Par is in the People's Alliance and remains so is a big gain not only for politics but also for Turkey. Instead of responding to the CHP, holding a mirror up to it, showing how the Center Left is turning to the path of terror, removing the masks, and explaining this step by step, especially to the CHP voters, to those who voted for the CHP, will undoubtedly be to the benefit of Turkey.