Ana muhalefet partisinin kendisini yeniden inşa etmeye çalıştığı açık. Gerek yönetim kadroları, gerek söylem, gerek siyaset arayışı bakımdan CHP, 14 Mayıs genel seçimlerinden bu yana bir hareketlilik içinde. Bu hareketlilik, 31 Mart yerel yönetim seçimlerindeki başarısından sonra daha da artmış bulunuyor.

Durumu, iktidar peşinde bir siyasi partinin siyaset arayışları olarak tanımlamak yanlış olmaz. Topluma, siyasete, yeni siyasi-toplumsal-uluslararası dinamiklere temas etmeye çalışıyor CHP. Ne var, bu çabalar, henüz “el kol yardımıyla bir arayış”ın ötesine geçmiş değil.

Önümüzdeki dönemde CHP’nin önünde birbirini beslemek kadar birbirini bloke edebilecek iki siyaset alanı var.

İlk alan dışa, topluma dönük.

Siyaset bu alanda yeni bir söylem, yeni bir tasavvur, yeni bir gelecek ufku üretmeyi içeriyor. Üretmek de tek başına yeterli değil, bunların toplumun ortalaması tarafından benimsenmesi, bu ortalamanın değer ve beklentilerine temas etmesi gerekiyor.

Peki nasıl olur bu?

Yollar belli.

Bir yol taşıyıcıyla ilgilidir. Yeni olanın ve o değerlerin içinden çıkan, onları temsil edecek, taşıyacak bir liderin, bir kadronun ortaya çıkmasıdır bu. Bu yolda Özel ve İmamoğlu, “yeni”yi temsil eden lider kriterlerini kısmen karşılıyorlar. Ancak her ikisi de henüz içinden çıktıkları “yeni”yi, “ortalama değerleri” yeteri kadar siyasallaştırabilmiş değiller. Kimlikçi olmadıklarını vurguluyor, Erdoğan karşısında muhalif kesimlere “kazanma ve başarma” mesajları veriyorlar, ancak Erdoğan’ı mağlup etmekten bağımsız olarak kendisini tanımlayan bir “yeni”nin heyecanını taşımaktan uzaklar.

Bir diğer yol ise toplumdan siyasete çıkacak katılımcı merdivenlerle ilgilidir. Toplum-siyaset ilişkilerine dayalı etkin öneriler, ufuk tanımına dayalı herkesin seveceği ve benimseyeceği siyasi bir melodiyi içerir. Burada CHP daha zayıf. Şu an için ufukta ne kurucu bir siyaset ve ne de akılda kalıcı bir siyasi melodi görünüyor. Daha önce de yazmıştım. CHP henüz “kurucu siyaseti”, AK Parti’nin masasına oturmaya, alanına girmeye yönelik “merkez siyaset”ten ayrıştırma faslında.

İkinci alan, CHP’nin önündeki ikinci siyaset sahası ise, içe, kendi iç dokusuna yöneliktir

Bu boyut, CHP’de her zaman kuvvetli oldu. Tek parti döneminden, tüm toplumsal-siyasi farklılıkların içinde toplandığı (düşünülen) hakim parti geleneğinden kalma bir alışkanlık olarak, CHP’de parti içi siyaset, diğer partiler karşısında yapılan siyaset kadar, hatta bazen daha fazla belirleyici rol oynadı. Bu durum, tek parti sonrası partiye ayak bağı olan, siyasi fikirden, sınıfsal ayrışmalardan çok ideolojik vurgulu kadro oluşumlarını temsil eden hizipleşmeleri tahrik etti. Ayrıca CHP’nin son 20 yılda kemalist eğilimlerden liberal eğilmelerle uzanan heterojen yapısı da bu bakımdan bir faktör.

Peki, bu ikinci alan bakımından bugün durum ne?

Durun aslında ilginç…

Zira bir yandan, CHP’de son dönemde farklı ancak denk lider tipi siyasi aktörler üretti. Bunların varlığı siyasi üretim ve çoğulculuk bakımdan verimli olabilecek bir rekabet hali ortaya çıkardı.

Buna karşılık aynı tablo, iç siyaseti farklı ve denk aktörler arasında yarışmaya, hatta çatışmaya endeksleme riski de taşıyor. Bu, CHP’nin eski hastalığının nüks etmesi anlamına gelir.

Ana muhalefet partisi bu bakımdan önemli bir sınavın eşiğinde.

4 Eylül’de tüzük kurultayı toplanıyor.

Kılıçdaroğlu, Yavaş, Özel, İmamoğlu arasında ilişkiler için bu kurultay bir pist oluşturuyor.

Bu farklılıklar, dışa, topluma dönük siyaset için güç mü oluşturacak?

Yoksa yeni hizipler ve takip eden bir siyasi blokaj mı üretecek?

Göreceğiz…

It is clear that the main opposition party is trying to rebuild itself. The CHP has been in a state of flux since the general elections of May 14, in terms of its management cadres, discourse and political pursuits. This flux has increased even further after its success in the local elections of March 31.

It would not be wrong to describe the situation as the political pursuits of a political party in pursuit of power. The CHP is trying to reach out to society, politics, and new political-social-international dynamics. However, these efforts have not yet gone beyond "a search with the help of hands and arms."

In the coming period, the CHP has two political areas that can block each other as well as feed each other.

The first area is outward-looking, towards society.

Politics involves producing a new discourse, a new vision, a new future horizon in this field. And producing alone is not enough, these need to be adopted by the average of society and need to touch the values ​​and expectations of this average.

So how does this happen?

The paths are clear.

One path is related to the carrier. This is the emergence of a leader, a cadre that will represent and carry the new and those values. On this path, Özel and İmamoğlu partially meet the criteria of leaders representing the “new”. However, neither of them has yet been able to sufficiently politicize the “new” and the “average values” they emerged from. They emphasize that they are not identitarian, they give messages of “winning and achieving” to the opposition groups against Erdoğan, but they are far from carrying the excitement of a “new” that defines itself independently of defeating Erdoğan.

Another path is related to the participatory ladders that will rise from society to politics. Effective proposals based on society-politics relations include a political melody that everyone will love and adopt based on the definition of the horizon. Here, the CHP is weaker. For now, there is neither a founding politics nor a memorable political melody on the horizon. As I have written before, the CHP is still in the process of separating “founding politics” from “center politics”, which aims to sit at the table of the AKP and enter its field.

The second area, the second political area before the CHP, is directed inwards, towards its own internal fabric.

This dimension has always been strong in the CHP. As a habit left from the single-party period, from the dominant party tradition in which all social-political differences were (thought) gathered, intra-party politics in the CHP played a determining role as much as, and sometimes even more than, the politics conducted against other parties. This situation provoked the factionalisms that were a hindrance to the party after the single-party period, representing cadre formations with ideological emphasis rather than political ideas or class divisions. In addition, the heterogeneous structure of the CHP, which has ranged from Kemalist tendencies to liberal tendencies in the last 20 years, is also a factor in this respect.

So, what is the situation today in terms of this second area?

Wait, actually it's interesting...

Because, on the one hand, the CHP has recently produced different but equal types of leaders, and their presence has created a competitive environment that can be productive in terms of political production and pluralism.

On the other hand, the same picture also carries the risk of indexing domestic politics to competition and even conflict between different and equal actors. This would mean a relapse of the CHP's old disease.

The main opposition party is on the verge of an important test in this regard.

The bylaws convention will convene on September 4th.

This congress creates a runway for relations between Kılıçdaroğlu, Yavaş, Özel and İmamoğlu.

Will these differences create strength for outward, community-oriented politics?

Or will it spawn new factions and a subsequent political bloc?

We'll see…