2017’de Hükümet ve parlamenter rejim, siyasal karar ve sorumluluk düzenekleri kaldırılarak şu kural öngörüldü: “Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir.” (md.104).

Anayasa bilimi ve tarihini yadsıyan düzenleme, birçok fiili durum eşliğinde uygulamaya kondu. Anayasa dışı alanlar için, kendisi de bir fiili durum olan parti başkanlığı belirleyici oldu.

Kabine!, bunların başında.

Kabine ne demek? Ya 2017 kurgu ve uygulaması? Bu sorular, CHP’nin Gölge Kabine uygulaması nedeniyle güncel.

Başbakan başkanlığında hükümet olarak Kabine, Britanya uygulamasında hükümet üyelerinin bütününü değil, en önemli makamları işgal eden ve başbakan ile ülke siyasetini belirleyen ve onunla dayanışma içinde olan bakanlar için kullanılır.

2017 kurgusu, tasfiye ettiği hükümet ve bakanlar kurulu yetkilerini –siyaseten sorumsuz ve TBMM üyelerinin soru bile soramadığı-  tek kişiye verdi.

Tek kişi, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Saray’da politika kurulları oluşturdu. Buna karşılık, Yürütme ve haliyle siyaset dışı bırakılan bakanlar ve başkaca kamu görevilierinin de katılımı ile “Kabine” adı altında toplantılar yapılmaya başladı. Siyaset tekelini elinde tutan hiyerarşik amir ve bakanlar arasındaki ilişki, “mutlak itaat-tam güvensizlik” karşıtlığına dayanıyor. Dahası, “fiili af” yoluyla kendini mahkeme ve Anaya-üstünde konumlandıran CB, halka ait egemenlik yetkisine de el koydu.

Karar yetkisi olmayan Kabine’ye bilgi aktarımı ile yetinen Bakanların genel faaliyetleri, üç çelişki ve üç sonucu ile betimlenebilir:

Ç. 1: Yasa önerisi ve yasalaşması arasında: Anayasa gereği, yasa öneri yetkisi milletvekillerinin. Bakanlıklar ise TBMM’ye ihtiyaç bildirir.  Oysa teklifler, Bakanlıklarda hazırlanıyor; ama bakanlar, en temel yasaların bile ne Komisyon görüşmelerine katılıyor ne de Genel Kurul. Güncel sorun olarak Öğretmenlik Mesleği Kanun teklifi, tam bir rezalet; ama ortada MEB yok!

Ç. 2: Ülke siyaseti ve parti siyaseti arasında:  Yürütme üzerinde CB tekeli yoluyla ülke siyasetini belirleme süreci dışına çıkarılan bakanlar, Parti’nin TBMM’deki grup toplantılarına katılarak parti siyasetinde yer alıyor.

Ç. 3: Milletvekilliği ve bakanlık arasında:  Siyasetin ayrıcalıklı mekânı olan TBMM’de siyaset yapmayan/ yapamayan AKP’li vekiller bakan atanınca siyasal söylem ve eylemlere yöneliyor.

Kabine sözcülüğü bile yapamayan bakanların çelişkili söylem ve eylemlerinin yalnızca üç sonucu:

• TBMM’yi itibarsızlaştırma ve müzakere işlevinden bile alıkoyma.

• Siyaseti değersizleştirme: Ülke siyaseti, çoğunlukla cami önü, tv. ekranı ve uçak seyahati açıklamaları ile belirleniyor.

• Demokratik siyaset ve toplum alanını daraltma:  Parti+Kişi ve Devlet birleşmesinin eklemleme yeri olan bakanlar,  eşit siyasal yarışma koşullarını bozuyor.

CHP “Gölge Kabinesi”, değinilen olumsuzlukları önleyebilir mi?

Ön saptama: fiili Kabinede siyasal sıfatı bulunan tek kişi CB; oysa gölge kabine, siyasal nitelikte.

Ne yapabilirdi?  Örneğin;

• 27. Yasama döneminde 2017 kurgusu için geliştirdiğimiz, ‘meri, ama meşru değil’ söylemi sürekli kılınabilirdi.

• Parti Genel Başkanları görüşmelerinin amacı olarak ‘hukuka saygıya çağrı’ ısrarı sürdürülebilirdi.

• Parlamenter rejime giden yolu açmaya yönelik bir Gölge Kabine, sözde Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemini aşmak için kaldıraç işlevi de görebilirdi.

CHP’nin başlıca eksiği, sistemsizliği sorgulamaması ve esasen kabine anavatanı olan parlamenter rejim hedefini merkeze koyamaması.

Gölge bakanlar, Komisyonlarda, Genel Kurulda, basın ve yayın organlarında 2017 kurgusunun demokratik hukuk devleti ile bağdaşmazlığını, TBMM önünde sorumlu hesapverebilir bir yönetim oluşmadıkça hükümetsiz Türkiye Cumhuriyeti’nin derin bunalımlar sarmalını aşamayacağını sürekli dillendirmeli.

Bu yapılabildiği ölçüde Gölge Kabine, anayasal demokrasi yolu için bir fırsat olur; aksi halde fetret dönemi olan Parti Başkanlığı Yoluyla Devlet Başkanlığı ve Yürütme için meşrulaştırıcı bir işlev görme riski yaratır.

In 2017, the government and parliamentary regime, political decision-making and responsibility mechanisms were abolished and the following rule was stipulated:  “The President is the head of the State. "Executive power belongs to the President." (art.104).

The regulation, which denies constitutional science and history, was put into practice in the face of many actual situations. For non-constitutional areas, the party presidency, itself a de facto situation, was decisive.

Cabinet!, at the beginning of these.

What does cabinet mean? What about the 2017 fiction and execution? These questions are current due to CHP's Shadow Cabinet implementation.

Cabinet , as the government headed by the Prime Minister , is used in British practice not to refer to all members of the government, but to the ministers who occupy the most important positions and determine the country's policy with the prime minister and are in solidarity with him.

The 2017 fiction gave the powers of the government and the council of ministers, which it liquidated, to a single person - who was politically irresponsible and to whom the members of the Turkish Grand National Assembly could not even ask questions.

A single person created policy boards in the Palace by Presidential Decree. On the other hand, meetings began to be held under the name of "Cabinet" with the participation of the Executive and ministers and other public officials who were naturally excluded from politics. The relationship between the hierarchical chief and the ministers, who hold the monopoly on politics, is based on the opposition of "absolute obedience-complete distrust" . Moreover, by positioning itself above the court and the Constitution through the "de facto amnesty" , the CB also seized the sovereign authority of the people.

The general activities of the Ministers, who are content to transfer information to the Cabinet, which has no decision-making authority, can be described with three contradictions and three consequences:

C. 1: Between the proposal of the law and its enactment: According to the Constitution, the authority to propose laws belongs to the members of parliament. Ministries report their needs to the Turkish Grand National Assembly. However, the proposals are prepared in the Ministries; But ministers neither participate in the Commission nor the General Assembly discussions of even the most basic laws. As a current problem, the Teaching Profession Law proposal is a complete disgrace; But there is no Ministry of Education!

C. 2: Between country politics and party politics:  Ministers, who are excluded from the process of determining the country's politics through the CB monopoly on the executive, take part in party politics by attending the Party's group meetings in the Turkish Grand National Assembly.

C. 3: Between being a member of parliament and ministry:   AKP MPs who do not/cannot do politics in the Turkish Grand National Assembly, which is the privileged place of politics, turn to political discourse and actions when they are appointed as ministers.

Here are just three consequences of the contradictory statements and actions of ministers who cannot even act as cabinet spokespersons:

• Discrediting the Turkish Grand National Assembly and preventing it from even negotiating.

• Trivializing politics:  Country politics, mostly in front of mosques, on TV. determined by the screen and flight travel descriptions.

• Narrowing the field of democratic politics and society:  Ministers, who are the articulation point of Party+Person and State unification, disrupt the conditions for equal political competition.

Can the CHP "Shadow Cabinet" prevent the mentioned negativities?

Preliminary determination: CB is the only person with a political title in the de facto Cabinet; However, the shadow cabinet is political in nature.

What could he do? For example;

• The 'valid, but not legitimate' discourse that we developed for the 2017 fiction during the 27th legislative period could have been perpetuated.

• The insistence on 'calling for respect for the law' as the aim of the Party Chairman meetings  could be sustained.

• A Shadow Cabinet aimed at paving the way for a parliamentary regime could also serve as leverage to overcome the so-called Presidential System of Government.

The main shortcoming of the CHP is that it does not question the systemlessness and cannot center the goal of a parliamentary regime, which is essentially the homeland of the cabinet.

Shadow ministers must constantly express in the Commissions, the General Assembly, and the press that the 2017 fiction is incompatible with the democratic state of law and that the Republic of Turkey without a government cannot overcome the spiral of deep crises unless a responsible and accountable administration is established before the Turkish Grand National Assembly.

To the extent that this can be done, the Shadow Cabinet becomes an opportunity for the path of constitutional democracy; Otherwise, it creates the risk of serving as a legitimizing function for the Presidency and the Executive through the Party Presidency, which is the interregnum period.