Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üye, gözlemci üye ve diyalog ortağı olan ülkelerden birer gazeteci olarak komisyonların etkinliklerini izlemek üzere Çin’deyiz ama aklım Suriye sınırında. Zira bu çok önemli sorunumuz için yine bir fırsat doğdu.

İzleyebildiğim kadarıyla kamuoyunun bir bölümü, Erdoğan’ın Esad’la yeniden görüşebileceğine dair mesajına, haklı olarak önem atfetmedi. Çünkü benzeri mesajlar, sığınmacı sorununun etkisiyle Mayıs 2023 seçimi öncesinde de vardı, hatta bakanlar düzeyinde harekete bile geçilmişti. Ama seçim bitince normalleşme mesajları da bitmişti.

Diğer yandan Erdoğan’ın mesajındaki bazı vurgular da kamuoyu açısından samimi bulunmadı. Bir kere hâlâ Esad yerine Esed diyordu. Ve daha önemlisi, sahadaki uygulamanın tersine, “Bizim Suriye’nin içişlerine karışmak gibi bir derdimiz asla yok” diyerek normalleşmeye “gerçeklik ve doğruluk” zemininde başlamıyordu (AA, 28.6.2027).

MOSKOVA: KOŞULLAR ÇOK ELVERİŞLİ

Ancak Erdoğan’ın mesajı, bu kez salt iç politik ihtiyaçtan değil, bazı bölgesel gelişmelerin dayatmasından kaynaklanıyor gibi.

Zira Erdoğan’ın mesajından bir gün önce Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad önemli bir çıkış yapmış ve Ankara’ya “adım atılmalı” işareti vermişti.

Esad, Rusya Devlet Başkanlığı Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrantyev’i kabulü sırasında şunları kaydetmişti: “Suriye, Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesine, bu sürecin egemenliğine saygı ve Suriye devletinin egemenliğini tüm ülke toprakları üzerinde yeniden tesis etme arzusuna dayanması halinde olumlu yaklaşmaktadır” (Sputnik, 27.6.2024).

Lavrantyev’in görüşmede normalleşme müzakereleri için “koşulların her zamankinden daha elverişli olduğunu” belirtmesi ise önemli ipuçları taşıyor.

Bu mesajdan üç gün önce, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan şöyle demişti:“Suriye ile ilgili Rusların ve bizim tarafın başardığı en önemli şey rejimle muhalifler arasında savaşın şu an itibariyle devam etmiyor oluşudur”(Habertürk, 24.6.2024).

Gerçi asıl başarı Atlantik baskısına boyun eğmeyen Esad yönetiminindir, saldırılara karşı vatan savunması yapan Suriye ordusunundur ve muhalifleri umutsuzluğa mahkûm eden Şam’ın kararlılığıdır ama başarıyı kim sahiplenirse sahiplensin, şu aşamada Suriye devleti ile Atlantik destekli muhalifler arasında bir çatışmanın yaşanmıyor olması, normalleşme için çok değerli bir zemindir.

ÜÇ BÖLGESEL GELİŞME

Gelelim hangi bölgesel gelişmelerin bu yeniden normalleşme eğilimli mesajları tetiklediğine, hatta dayattığına.

1) Kuşkusuz ABD sponsorlu PYD’nin devletleşme hedefli seçim arayışında olması, taraflara işbirliği dayatıyor. Esad’ın mesajındaki “egemenliğini tüm ülke toprakları üzerinde yeniden tesis etme” vurgusu önemli.

2) Bölge devletleri, ABD askerlerini bölgeden çıkarma kararı aldı ve bunu Washington’a dayatıyor. Bağdat, ABD’yi müzakere masasına oturtmayı başardı. Irak’tan çekilmek zorunda kalan ABD’nin, Suriye’de tutunma şansı zayıflar.

3) Türkiye ve Irak merkezli Kalkınma Yolu projesi, komşuları da kapsama potansiyeliyle hayata geçirilmeye çalışılıyor. Hakan Fidan, Çin’deki temasları sırasında Körfez’i Avrupa’ya bağlayacak bu projenin Kuşak ve Yol ile entegrasyonunu dile getirmişti.

Kalkınma Yolu’nun hayata geçmesi yolun güvenliğine bağlı. Ve hem Ankara ile Bağdat hem de Tahran ile Şam, ABD sponsorlu teröre karşı ikili-üçlü işbirliği yapmaya başladı. Örneğin Irak İçişleri Bakanlığı’na bağlı Sınır Güçleri Komutanı Muhammed el Sıedi, Türkiye ve İran sınırlarının güvenliği için Ankara ile iki, Tahran ile altı aşamadan oluşan plan ve yöntem belirlediklerini açıkladı (CGTN Türk, 25.4.2024).

PAZARLIĞA KURBAN EDİLMEMELİ

Kısacası Moskova’nın belirttiği gibi “koşullar her zamankinden daha elverişli” ve yukarıda işaret ettiğimiz bölgesel gelişmeler AnkaraŞam normalleşmesini dayatıyor.

Mesele, dün bunu seçime kurban eden Erdoğan’ın şimdi de NATO zirvesi ile başlayacak Atlantik’le yeni pazarlığında kullanıp kullanmayacağı.

Ancak önemle belirtelim: Erdoğan bu fırsatı şimdi de kullanmazsa partisinin ve iktidarının gerilemesini daha da hızlandırmış olacak.

As journalists from countries that are members of the Shanghai Cooperation Organization, observer members and dialogue partners, we are in China to monitor the activities of the commissions, but my mind is on the Syrian border. Because, once again, an opportunity has arisen for this very important problem of ours.

As far as I can observe, a part of the public rightly did not attach importance to Erdogan 's message that he could meet with Assad again. Because similar messages existed before the May 2023 election due to the impact of the refugee problem, and action was even taken at the ministerial level. But when the election ended, the normalization messages also ended.

On the other hand , some of the emphasis in Erdoğan 's message was not found sincere by the public. First of all, he still said Assad instead of Assad. And more importantly, contrary to the practice in the field, he did not start normalization on the basis of "reality and accuracy" by saying "We have no interest in interfering in Syria's internal affairs" (AA, 28.6.2027).

MOSCOW: CONDITIONS ARE VERY FAVORABLE

However , this time Erdoğan 's message seems to stem not from pure domestic political need but from the imposition of some regional developments.

Because, one day before Erdogan 's message, Syrian President Bashar Assad made an important statement and signaled to Ankara that "steps should be taken" .

During his reception with Russian Presidential Special Representative for Syria Aleksandr Lavrantyev , Assad noted the following: "Syria is positive about the normalization of relations with Turkey if this process is based on respect for its sovereignty and the desire to re-establish the sovereignty of the Syrian state over the entire territory of the country"(Sputnik, 27.6). .2024).

Lavrantyev 's statement that "conditions are more favorable than ever"for normalization negotiations carries important clues.

Three days before this message, Minister of Foreign Affairs Hakan Fidansaid: "The most important thing that the Russians and our side have achieved regarding Syria is that the war between the regime and the opposition is not continuing as of now" (Habertürk, 24.6.2024).

Although the real success belongs to the Assad administration, which does not bow to the Atlantic pressure , it belongs to the Syrian army, which defends the homeland against the attacks, and it is the determination of Damascus that condemns the opposition to despair, but whoever claims the success, the fact that there is no conflict between the Syrian state and the Atlantic-backed opposition at this stage is very valuable for normalization. It is a ground.

TRI-REGIONAL DEVELOPMENT

Let's talk about which regional developments triggered or even imposed these renormalization-oriented messages.

1) Undoubtedly, the fact that the US-sponsored PYD is seeking elections with the aim of nationalization imposes cooperation on the parties. The emphasis in Assad 's message on "reestablishing his sovereignty over the entire territory of the country" is important.

2) The regional states have decided to remove US soldiers from the region and are imposing this on Washington. Baghdad managed to bring the United States to the negotiating table. Having to withdraw from Iraq, the USA's chances of holding on in Syria are slim.

3) The Development Path project, centered on Turkey and Iraq, is being tried to be implemented with the potential to include neighbors as well. Hakan Fidan , during his contacts in China, expressed the integration of this project, which will connect the Gulf to Europe, with the Belt and Road.

The implementation of the Development Road depends on the safety of the road. And both Ankara and Baghdad and Tehran and Damascus began to cooperate bilaterally and tripartitely against US-sponsored terrorism. For example, Muhammed el Siedi , Commander of the Border Forces of the Iraqi Ministry of Internal Affairs, announced that they have determined a plan and method consisting of two stages with Ankara and six stages with Tehran for the security of the borders of Turkey and Iran (CGTN Turk, 25.4.2024).

IT SHOULD NOT BE SACRIFICED BY NEGOTIATION

In short, as Moscow stated, “conditions are more favorable than ever” and the regional developments we mentioned above impose Ankara-Damascus normalization.

The issue is whether Erdoğan, who sacrificed this for the election yesterday, will now use it in his new negotiations with the Atlantic, which will start with the NATO summit.

However, let us emphasize: If Erdoğan does not use this opportunity now, he will further accelerate the decline of his party and his government .