Zaman zaman “Müslümanların … sorunu” diye yazıyorum. Faiz sorunu, hukuk sorunu, bilim sorunu, kadın sorunu…

Böyle yazmamın sebebi, Müslümanların bu konulara dikkatini çekmek istememdir. Zira Müslümanlar arasında yaygın hatta hakim ortalama tavır, bu gibi sorunlarla yüzleşmekten sakınma, kaçınma tavrıdır.

Sorunları ya görmezden geliyorlar ya tevillere yöneliyorlar veya reddiyorlar. “Nas var…” diyerek tartışma kapısını kapatmanın ekonomiyi nasıl krize sürüklediğini Türkiye bir laboratuvar deneyi gibi yaşadı. Bu, Müslümanların kafa yorması, sorması, sorgulaması gereken bir sorun değil m?

BİLİM ZİHNİYETİ?

Dün Merkez Bankası, politika faizinde yüzde 45 oranını sabit tuttu… Merkez Bankası’nın bugünkü yöneticileri olaya dogmatik bakmıyor, hatta siyasi de bakmıyor, rasyonel bakıyor. İşte, “enflasyon görünümünde bozulma öngörülmesi durumunda para politikası duruşunun sıkılaştırılacağını” söylüyorlar. Herhangi bir dogmaya veya siyasi hesaba göre değil “enflasyon” sorununun seyrine bakarak oran belirleyecekler. Nitekim “ücret artışlarının enflasyon üzerindeki etkilerini yakından takip” edeceklerini belirtiyorlar. Yani ücret artışlarının fiyatları arttırması halinde ona göre yeniden “sıkılaştırma” yapacaklarını, faizi artıracaklarını belirtiyorlar.

Burada temel bir zihniyet sorunu var: Zihnimizin dışındaki güneşe, yıldızlara veya enflasyona nasıl bakacağız? Zihnimizin içindeki bir ön kabule, bir ideolojiye, bir siyasi hesaba göre mi?..

Zihnimizin dışındaki verileri, bulguları araştırıp onlara göre mi?.. Rasyonel ve bilimsel düşüncenin, ölçütü, Galieo’dan beri budur. Kindi’ye, İbni Heysem’e kadar gitmiyorum… Güneşin mi dünyanın mı merkez olduğunu ve döndüğünü nasıl öğrenebiliriz? Yahut enflasyon sorununu?...

Kutsal metinleri tekrar tekrar okuyarak mı, yoksa gözlem ve matematikle mi?

Diyeceksiniz ki İslam’da faiz haram?... Elbette haram.

Hz. PEYFAMBER ZAMANINDA

Değerli âlim Muhammed Hamidullah, Hz. Peygamber zamanında Müslümanların kendilerine ait metal para yani sikke basmadıklarını, komşu devletlerin metal paralarını kullandıklarını anlatır. Bunlar arasında İmparator Heraklit’in portresi bulunan Bizans dinarı da vardı. Alışverişler ve devlet işlerinde bile eşya ve ürün mübadelesi (takas) geniş bir yer tutardı. (İslam Peygamberi, 1991, cilt 1, s. 985 vd.)

Kredi (karz) işlemleri de şahsi ihtiyaçlar için varlıklı kişilerden ödünç para almak şeklindeydi. Kuran-ı Kerim “riba”yı yasakladığında, iktisadi işler böyleydi.

Devletin kağıt para basıp enflasyonu patlatması… Veya piyasanın fazla ısınması yüzünden enflasyonun patlaması söz konusu değildi. Bu sorunla Osmanlı karşı karşıya kalacaktı. Faiz geniş çapta uygulandı.

Zamanımızda bankaların faizle mevduat toplaması ve belli bir faizle kredi dağıtarak iş hayatına finansman sağlaması, iktisadi hayatın olmazsa olmazıdır.

ŞİMŞEK NİYE ÇAĞIRILDI?

Bu iktidarın seçim kazanmak için para basması ve tüketimi teşvik etmesi, ekonomideki sorunlarımızın temel sebebidir.

Seçim kazandırdı ama ekonomi duvara çarptı… Mehmet Şimşek çağırıldı ve başka çare olmadığı için mevduat ve kredi faizleri yükseltildi. Ya bu yapılmasaydı döviz ve enflasyon nerelere fırlardı?!!

Erdoğan gibi “nas var… Sana bana ne oluyor” diyen ve bütün yetkileri elinde tutan bir Cumhurbakanı, mecbur kalmasa bunu yapar mıydı?

İste İslam düşüncesindeki faiz sorunu budur: “Para politikası enstrümanı anlamındaki faiz”in yerine koyacak başka bir enstrüman zamanımızda yoktur! Bu olmadan ekonomi yönetilemiyor.

Üstelik bunu “rasyonel” yönetmek için Merkez Bankası’nın siyasi iktidar karşısında bağımsız olması lazım! Bakın Amerika ve Avrupa Merkez Bankası faiz artırımıyla yıllık enflasyon yüzde 2’den aşağıya çekmeye çalışıyor. Biz aylık faizi!

AĞIR FATURA

Emirle faiz indirtmenin faturası çok ağır oldu: Bugün en az 20 bin dolar kişi başı gelire çok kolay ulaşmış olurduk, 10 bin dolara düştük!

Mehmet Şimşek para şişkinliğini daraltmaya çalışıyor, doğru (fakat eksik) yapıyor. İşte önümüzde seçimler var, tüketim kredileri yine altı ayın zirvesine çıkmış, Merkez Bankası’nın rezervlerinde yine azalış var!

Merkez Bankaları işte buna meydan vermemek için dünyada bağımsızdır.

Cumhurbaşkanı 11 Kasım 2020’de söylediği gibi yine “faiz acı ilaçtır” açıklamasını yapmalı, fıkıh uleması da bu zorunluluğu düşünce gündemine almalıdır.

Müslüman zihni bu hayati sorunları gündemine almadıkça, böyle debelenip durmaktan kurtulması mümkün değil.

From time to time I write “Muslims' problem”. Interest rate problem, law problem, science problem, women's problem...

The reason why I write like this is because I want to draw the attention of Muslims to these issues. Because the common, even dominant, attitude among Muslims is to avoid facing such problems.

They either ignore the problems, resort to interpretations, or deny them. Turkey experienced, like a laboratory experiment, how closing the door to discussion by saying "Nas there..." drags the economy into crisis. Isn't this a problem that Muslims should ponder, ask and question?

SCIENCE MINDSET?

Yesterday, the Central Bank kept the policy interest rate constant at 45 percent... Today's managers of the Central Bank do not look at the issue dogmatically, they do not even look at it politically, they look at it rationally. Here, they say that "if a deterioration in the inflation outlook is predicted, the monetary policy stance will be tightened." They will determine the rate by looking at the course of the "inflation" problem, not according to any dogma or political calculation. As a matter of fact, they state that they will "closely monitor the effects of wage increases on inflation." In other words, they state that if wage increases increase prices, they will "tighten" again and increase interest rates accordingly.

There is a fundamental mentality issue here: How do we look at the sun, stars, or inflation outside our minds? According to a presupposition, an ideology, a political calculation in our minds?

Investigating the data and findings outside our minds and based on them? This has been the criterion of rational and scientific thought since Galieo. I do not go as far as Kindi or Ibn Haytham... How can we find out whether the sun or the earth is the center and rotates? Or the inflation problem?...

By re-reading sacred texts or by observation and mathematics?

You will say that interest is haram in Islam?... Of course it is haram.

Hz. IN THE TIME OF THE PROPHET

Dear scholar Muhammad Hamidullah, Hz. He explains that during the time of the Prophet, Muslims did not mint their own coins, but used the metal coins of neighboring states. Among these was a Byzantine dinar with a portrait of Emperor Heraclitus. Even in shopping and government affairs, the exchange of goods and products (barter) had a large place. (Prophet of Islam, 1991, vol. 1, p. 985 ff.)

Credit (karz) transactions also consisted of borrowing money from wealthy people for personal needs. This is how economic affairs were when the Holy Quran prohibited "riba".

It was out of the question for the government to print paper money and cause inflation to explode... Or for inflation to explode because the market overheated. The Ottomans would face this problem. Interest was widely applied.

Nowadays, banks collecting deposits with interest and providing financing to business life by distributing loans at a certain interest are indispensable for economic life.

WHY WAS ŞİMŞEK CALLED?

This government's printing of money and encouraging consumption to win elections is the main reason for our problems in the economy.

He won the election, but the economy hit the wall... Mehmet Şimşek was summoned and deposit and loan interest rates were increased because there was no other option. What if this had not been done, where would foreign exchange and inflation jump?!!

Would a President like Erdoğan, who says "what the hell is going on... What's happening to you and me" and holds all the powers, do this if he didn't have to?

This is the problem of interest in Islamic thought: There is no other instrument in our time that can replace "interest in the sense of a monetary policy instrument"! The economy cannot be managed without this.

Moreover, in order to manage this "rationally", the Central Bank must be independent against the political power! Look, the United States and the European Central Bank are trying to reduce annual inflation below 2 percent by increasing interest rates. We pay monthly interest!

HEAVY INVOICE

The cost of reducing interest by order was very heavy: Today, we would have easily reached a per capita income of at least 20 thousand dollars, but we fell to 10 thousand dollars!

Mehmet Şimşek is trying to narrow down the money bulge, he is doing it right (but incompletely). Here we have elections ahead of us, consumption loans have reached a six-month high again, and there is a decrease in the Central Bank's reserves again!

Central Banks around the world are independent to prevent this from happening.

As he said on November 11, 2020, the President should make the statement that "interest is a bitter medicine", and the fiqh ulema should include this obligation in their agenda of thought.

Unless the Muslim mind puts these vital problems on its agenda, it is impossible for it to escape from struggling like this.