Başta CHP olmak üzere muhalefet şu anda iktidara şeffaf yönetim anlayışı yönünde baskı yapabilecek güce sahip yeter ki toplumsal beklenti doğrultusunda gücünü kullansın. Yine şeffaflıkla yakından ilişkili olan yasa yapım süreçlerinin en azından asgari demokratik standartlara yakınlaşması yönünde iktidara baskı kurulmalı. Bilmiyoruz, belki de bu konular dile getiriliyordur ama bilmeyişimizin sorumluluğunu iktidara yüklemek için muhalefet liderinden bunların konuşulduğunu duymaya ihtiyacımız var. Öyle ahbap-çavuş ilişkisiyle kimi gazetecilere sözcülük rolü biçilmesi doğru değil. Parti sözcüsünden veya liderinden, yetkili parti üst düzey yöneticilerinden resmi açıklamalar yapılması gerekir. En azından toplumsal beklenti böyle ve şeffaflığın gereği de bu. Kulis haberleri ile bilgi sızdırma taktiklerinden bıktı bu ülkenin insanları. Gazetecilere söyletip yazdırıp tepki gelince yalanlama, yalanlıyormuş gibi yapma kolaycılığı 22 yıldır bıktığımız AKP taktiklerinden ve buna son verilmesi için CHP seçmenin verdiği baskı gücünü kullanıp iktidarı zorlasın. Kanaatimce toplumsal beklenti de bu yönde.

Yargı reformu adıyla duyurulan, torbalara tıkıştırılmış deformasyon paketleri yıllardır hukuk sistemini alt üst etti. Şimdi 9’uncu paketin ne zaman geleceğini, içinde neler olacağını, hangi alanlarda insan haklarının gasp edilip hukuk düzeninin ne derece tahrip edileceğini kestirmeye çalışıyoruz. İktidar bu paketten vazgeçmeli. Çoğulcu katılımla, müzakereye açık toplantılarla, ilgili kesimlerin sorun tespiti ve çözüm yöntemlerine ilişkin görüşlerinin yer aldığı bir yasal sürecin başlatılması için tüm muhalefet partileri iktidarı zorlamalı. Çünkü kendilerini ve tüm toplumu mezbahada kesim sırasını kuzu kuzu bekler gibi ‘paket ha geldi he gelecek, içinden kuş çıkacak civciv çıkacak’ açmazında yaşatmaya hakları yok.

Gelelim paketten vazgeçilmesi için sayılan 4 nedene ki bunlar da sızıntıyla biriken bilgi kırıntılarına dayanarak yapılan tespitlerden başka bir şey değil. Sızıntı olması gerçek olmadığını göstermez ama eksik olduğuna kuşku yok. Meclise sunulup Pandora’nın kutusu açıldığında, şimdiye kadar hep yaşadığımız gibi, her toplumsal kesim kendi payına düşen ihlal ve deformasyona odaklanacak. Böylelikle iktidar, bölünmüş tepkilerin zayıf kalışından da yararlanarak kendisini Üsküdar’ı geçmiş sayacak yine. Ve yine lde tablo böyle devam ettiği için ben de kendi durduğum yerden, kadın hareketinden sunulan 4 nedeni saymak yoluna gideceğim şartlar henüz değişmediği için.

EŞİK-Eşitlik İçin Kadın Platformu 6 Haziran tarihli basın açıklamasıyla kadın hakları yönünden bu paketten vazgeçilmesi gerektiğini nedenleriyle birlikte kamuoyuna duyurmuştu. Açıklamada basına sızdırılan düzenleme haberlerine göre 6284 sayılı şiddet yasası, kadının soyadı, şiddet faillerine yeni af ve yeni tür casusluk kavramı olarak bilinen ‘etki ajanlığı’, paketten vazgeçilmesini gerektiren nedenler olarak sayılıyor.

6284 sayılı şiddet yasası, cinsiyete dayalı şiddete yani ataerkil erkek şiddetine karşı kadınları ve çocukları odak olan bir koruma kanunu. Ve bu kanunun failleri caydıracak tek yaptırım hükmü olan ‘zorlama hapsi’ maddesinin kaldırılmak istendiği açıklanıyor. Koruyucu ve önleyici tedbir kararlarına uymayan, yükümlülüklerini yerine getirmeyen faillere yönelik bir yaptırım maddesi olan zorlama hapsi kaldırılır veya itiraz yolu açmak gibi bir düzenlemeyle değiştirilirse 6284 büyük ölçüde işlevsiz kalır.

Kadının soyadı konusu AYM iptal gerekçesinin hilafına tümüyle eski düzene döndürülecek, haberlere göre. Kadın eşitlik mücadelesinin uzun yıllardır en önemli konularından birisiydi oysa. Çok yeni, yaklaşık 20 yıllık bir kazanımdı ve tersine çevrilmek, kadınların soyadı hakkı gasp edilmek isteniyor. Kadınların hukuk öznesi, özerk birey olarak tanındığını gösteren ender düzenlemelerden birisiydi ve AYM mevcut halinin bile eşitlik ilkesine aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etmişti. Kadınların kendi soyadını, evlendiği erkeğin soyadından önce gelmek şartıyla kullanması mümkündü. Ancak şimdi yapılması planlanan düzenleme salt evlendiği erkeğin soyadını kullanması yönünde yani hayli geriye gidiş anlamına gelen bir düzenleme getirecek anlaşılan. Bu kabul edilebilir bir durum değil. Evlilik erkekler için soyadı değişikliği gerektirmiyorsa kadınlar için de soyadı değişikliği gerektirmez. Söylenecek çok şey var ama şimdilik burada keseyim.

Şiddet faillerine af konusu AKP iktidarının müzmin hastalığı. 9’uncusuna kadar ulaşılan tüm yargı paketlerinde infaz indirimi, infaz düzenlemesi, çocuk cinsel istismarına somut delil kriteri, Covid affı, açık cezaevine geçiş hakkını kolaylaştırma, genç evlilik gibi isimler altında kadınlara ve çocuklara yönelik her türlü şiddetin faillerini cezasızlıkla ödüllendirmekten vazgeçmediler. Bıkmadılar şiddet faillerini sokaklara salıp “yarım kalan işlerini tamamlama” şansı tanımaktan.

Bir de etki ajanlığı meselesi var. Kendi gazetecilerine bu ismi taktırdılar. Kamuoyuna bu isimle duyurulmasını sağladılar sonra tepkiler gelince “hayır, böyle bir düzenleme hazırlıklarımız arasında hiç yer almadı” sözleriyle yalanlama fırsatı yarattılar kendilerine. Oysa casusluk maddesinin genişletilmesi tam olarak bu anlama geliyor. Adı anılmadan yerleştirilen bu etki ajanlığı meselesi çok geniş bir konu. Ancak ben kısaca güncel bir örnekten ve kendi baktığım yerden yola çıkarak birkaç cümleyle konuyu ve yazıyı tamamlamak istiyorum. Diamond Tema olayını hatırlayalım. Gelenekselci, dogmatik, Yeni Selefi anlayışlara yakın dindarlık biçiminin iktidar desteğiyle ve Diyanet hatta Milli Eğitim eliyle ülkede ana akım din yorumu haline getirilmesiyle ilişkili bir konu. Ayşe’nin yaşı, Peygamberin çocuk yaşta bir kızla evlenmesi üzerine eleştiri bile değil sadece sorular yöneltmişti Tema. Bizzat Adalet Bakanı soruşturma açıldığını duyurdu. Henüz etki ajanlığı yasası bile çıkmadan önce sosyal medyada sonra bakanlık düzeyinde yargıya adeta talimat verildi ki o Adalet Bakanı da aldığı talimatla soruşturma bilgisini paylaştı kuşkusuz. Çok yetersiz ve iktidarın desteklediği dogmatik din yorumlarını savunacak fırsat yolları açan sözlerdi ama salt düşünce ve ifade özgürlüğü sınırları içinde kalmıştı Diamond Tema’nın söyledikleri. Oysa ben dahil bu ülkede pek çok dindar dogmatik yorumlara ve şeriat kavramının din anlamına, İslam anlamına kullanılmasına çok temelden eleştiri getiriyoruz. Dolayısıyla etki ajanlığı düzenlemesi kanımca en çok gelenekselcilerden farklı din yorumlarında bulunanlar için kullanılacak. Diyanet’i eleştirmekten, müfredatın dinileştirilmesine itiraza kadar her konuda yapılacak dini yorum ve eleştiri, sorgulama bizleri, etki ajanı olarak suçlamalarına fırsat yaratacak sanıyorum.

Elbette din alanı dışında ve sansür yasasından sonra gelen bu yasa ihtimali basından akademiye, sivil toplumda kadın hareketine, hak savunucularına, kamu çalışanlarının “şahsıma” biatini çok daha katı bir şekilde pekiştirmesine hizmet edecek. Bu deformasyon torbasından vazgeçilmesi için daha başka sebepler de var ama bu kadarı bile tüm muhalefetin, iktidar üzerinde baskı kurmak üzere ortaklaşmasına yeterli olmalı. Önce bu teklif meclise gelmeden geri çekilmeye zorlanmalı ardından birlikte yeniden yazılması teklif edilmeli. Başarılamazsa “kendiniz yazdınız kendiniz oylayın” taktiksel aşamasına geçilmeli. Şimdiye kadar muhalefeti önemli yasaların oylanmasında yer almamakla kusurlu bulanlardandım. Ama siyaset bu işte değişen koşullar taktik değiştirmeyi gerektirir.

The opposition, especially the CHP, currently has the power to put pressure on the government towards a transparent management approach, as long as it uses its power in line with social expectations. Pressure should be put on the government to ensure that law-making processes, which are closely related to transparency, at least approach minimum democratic standards. We don't know, maybe these issues are being mentioned, but we need to hear them from the opposition leader in order to put the responsibility for our ignorance on the government. It is not right to assign some journalists the role of spokesperson with such a buddy relationship. Official statements must be made from the party spokesperson or leader and authorized party senior executives. At least this is the social expectation and this is what transparency requires. The people of this country are tired of behind-the-scenes news and information leakage tactics. The ease of denying or pretending to deny by having journalists say it, write it down and get a reaction, is the AKP's tactics that we have been tired of for 22 years, and in order to put an end to this, the CHP should use the pressure power given by the voters and force the government. In my opinion, social expectation is also in this direction.

Deformation packages stuffed in bags, announced under the name of judicial reform, have turned the legal system upside down for years. Now we are trying to predict when the 9th package will come, what will happen in it, in which areas human rights will be usurped and to what extent the legal order will be destroyed. The government should give up on this package. All opposition parties should push the government to initiate a legal process with pluralistic participation, meetings open to negotiation, and the views of relevant parties on problem identification and solution methods. Because they have no right to keep themselves and the whole society living in the dilemma of 'the package has arrived, it will come, there will be a bird and a chick will emerge' as if they were waiting for their turn to be slaughtered in a slaughterhouse.

Let's talk about the 4 reasons to give up on the package, and these are nothing more than determinations based on bits of information accumulated through leaks. A leak does not mean it is not real, but there is no doubt that it is incomplete. When it is presented to the parliament and Pandora's box is opened, each social segment will focus on its share of violations and deformation, as we have always experienced before. In this way, the government will once again consider itself to have surpassed Üsküdar, taking advantage of the weakness of the divided reactions. And yet, since the picture continues like this, I will choose to list the 4 reasons given by the women's movement from where I stand, since the conditions have not changed yet.

THRESHOLD-Women's Platform for Equality announced to the public in a press release dated June 6  that this package should be abandoned in terms of women's rights, along with the reasons. In the statement, according to regulatory news leaked to the press, the violence law no. 6284, the surname of the woman, the new amnesty for the perpetrators of violence and the new concept of espionage, known as 'influence agency', are listed as reasons that require abandoning the package.

Violence Law No. 6284 is a protection law that focuses on women and children against gender-based violence, that is, patriarchal male violence. And it is announced that the 'coercive imprisonment' article, which is the only sanction provision of this law that will deter the perpetrators, is intended to be abolished. If coercive imprisonment, which is a sanction for perpetrators who do not comply with protective and preventive measures and do not fulfill their obligations, is abolished or replaced with a regulation such as opening the way for objection, 6284 will remain largely dysfunctional.

According to the news, the woman's surname issue will be completely returned to the old order, contrary to the reason for the annulment of the Constitutional Court. However, it has been one of the most important issues in the struggle for women's equality for many years. It was a very recent gain, approximately 20 years old, and they want to reverse it and usurp women's surname rights. It was one of the rare regulations showing that women were recognized as legal subjects and autonomous individuals, and the Constitutional Court annulled it on the grounds that even its current version was contrary to the principle of equality. It was possible for women to use their own surname, provided that it came before the surname of the man they married. However, it seems that the regulation planned to be made now will only require the use of the surname of the man she marries, which means going back a long way. This is not an acceptable situation. If marriage does not require a surname change for men, it does not require a surname change for women. There's a lot to say, but let me stop here for now.

The issue of amnesty for perpetrators of violence is a chronic disease of the AKP government. In all judicial packages reached until the 9th, they did not stop rewarding the perpetrators of all kinds of violence against women and children with impunity under names such as execution reduction, execution regulation, concrete evidence criterion for child sexual abuse, Covid amnesty, facilitating the right to go to open prisons, young marriage. They are not tired of releasing the perpetrators of violence onto the streets and giving them a chance to "finish their unfinished business".

There is also the issue of influence agency. They made their own journalists wear this name. They made sure that it was announced to the public under this name, and then when the reactions came, they gave themselves the opportunity to deny it by saying "no, such a regulation was never included in our preparations." However, the expansion of the espionage clause means exactly this. This issue of influence agents placed without being mentioned is a very broad subject. However, I would like to complete the topic and the article with a few sentences based on a current example and my own perspective. Let's remember the Diamond Theme incident. It is an issue related to the traditionalist, dogmatic form of religiosity close to New Salafi understandings becoming the mainstream interpretation of religion in the country with the support of the government and the Ministry of Religious Affairs and even the National Education. Tema did not even ask criticism but only questions about Ayşe's age and the Prophet's marriage to a child girl. The Minister of Justice himself announced that an investigation had been opened. Even before the law on influence agents was passed, instructions were given to the judiciary on social media and then at the ministerial level, and undoubtedly the Minister of Justice shared the investigation information with the instructions he received. These were words that were very inadequate and opened up opportunities to defend dogmatic religious interpretations supported by the government, but what Diamond Tema said remained within the limits of freedom of thought and expression. However, many religious people in this country, myself included, criticize fundamentally the dogmatic interpretations and the use of the concept of sharia to mean religion and Islam. Therefore, in my opinion, the influence agency regulation will be used mostly for those who have different interpretations of religion than traditionalists. I think religious comments, criticism and questioning on every issue, from criticizing the Directorate of Religious Affairs to objecting to the religiousization of the curriculum, will create an opportunity for them to accuse us of being agents of influence.

Of course, the possibility of this law, which is outside the field of religion and comes after the censorship law, will serve to strengthen the allegiance of "personality" by the press, the academy, the women's movement in civil society, rights defenders and public employees much more strictly. There are other reasons to abandon this bag of deformation, but even this should be enough for the entire opposition to unite to put pressure on the government. First, this proposal should be forced to withdraw before it comes to the parliament, and then it should be proposed to be rewritten together. If it is not successful, the tactical phase of "you wrote it yourself, vote it yourself" should be started. Until now, I was one of those who found the opposition to be at fault for not taking part in voting on important legislation. But in this business of politics, changing conditions require changing tactics.