Toplumsal ve siyasal hayatta, yaşanan olaylarla yol açtıkları gelişmeler arasında her zaman doğrusal bir ilişki olmuyor. Bazen bir hadise hiç hesaplanmamış, öngörülmemiş gelişmelere kapı açabiliyor. Bazen tamamen başka bir saikle yapılmış bir işi veya söylenmiş bir sözü, birileri bambaşka bir bağlama taşıyabiliyor. Bazen de abartılı tepkilere, tartışmalara neden olan zaten tam da öyle olması istenmiş vakalar görüyoruz. Böyle vakalarda, tepkilerin yüksekliğinden tartışmalar sanki kontrolden çıkmış görüntüsü verilse bile, olay tam da beklendiği gibi seyrediyor. Meral Akşener-Erdoğan görüşmesi, öncesi, sonrası, gizli kapaklı tarafları hatta açıklanmayan içeriğiyle, ne niyetle yapılmış ve nereye varacak olursa olsun, tam da görünmesi istendiği gibi realize edilmiş bir hadise gibi duruyor. En baştan -en azından gerekçesi konusunda usulen- yapılması gereken açıklamalar, yoğun ve aslında muhatapları açısından son derece rahatsız edici spekülasyonlara rağmen hâlâ kamuoyundan ama asıl önemlisi yakın siyasi çevreden esirgeniyor. Bütün komplo teorileri, “yakışıksız” kulisler veya yarattığı siyasi çalkantı bir kenara bırakılsa bile, ilan ve sunum şeklinden anladığımız -anlamamız istendiği- gibi, görüşme kişisel bir temas değil. Dolayısıyla her siyasi temasta olduğu gibi kamuoyunun ve etki çevresindeki siyasi muhatapların merak ve soru hakkı var. Yani gördüğümüz şeyle ilgili açıklama gereği duymamak ve hatta yüksek sesli sorulara cevap vermemek de, bu resmin tamamlayıcı parçası. 

Birkaç gündür yoğun bir tartışma trafiği yaratan vakayı, siyasete biraz ilgi duyan herkes biliyor. Ancak tekrar pahasına kısa bir özetle toparlamak, verilen resmin ve bu resimden çıkartılması istenen sonucun üzerine konuşmak için yararlı olabilir. Yalanlanmayan bilgiye göre, görüşme talebi Erdoğan’dan gelmiş ama Akşener’in de önceden bir randevu talebi olmuş galiba. Açıklama “İyi Parti eski Genel Başkanı” sıfatı da kullanılarak Cumhurbaşkanlığı’ndan yapıldı, ikili fotoğraf yine aynı mecradan servis edildi. İki taraf da görüşmenin gerekçesi, içeriği ve sonucu hakkında bilgi vermedi. Akşener, parti adı zikredilerek Beştepe’ye kabul edilmesine rağmen hâlâ parçası olduğu teşkilattaki muhataplarına herhangi bir bilgi aktarmadı. Birilerine bazı şeyler çıtlattıysa bile -verilen tepkilerden- herkesin “bilmiyorduk” demek zorunda kaldığını anlıyoruz. İYİP Genel Başkanı Müsavat Dervişoğlu, “Kim kimle görüşürse görüşsün, biz tek adamlığa hizmet etmeyiz” dedi. Geçen kongrenin diğer genel başkan adayları Koray Aydın ve Tolga Akalın da biraz daha sert ifadelerle tepki gösterdiler. Başka İYİP’liler de açıklamalarıyla ve paylaşımlarıyla, rahatsızlıklarını ifade etti. Yeniden olağanüstü kongre taleplerinin hatta Akşener’in ihracının bile gündeme getirildiği oldu. Akşener’e yakın olduğu söylenen İYİP Milletvekili Burak Akburak ise “Akşener devlette göreve hazır, Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığı teklifi değerlendirilir” gibi kışkırtıcı bir açıklama yaptı. Elbette CHP’nin eski ve yeni genel başkanları da meseleye bigane kalamadılar. 

Son yerel seçimde yüzde 4 oy almış, son anketlerde hızlı toparlanmasının kolay olmayacağı görünen bir partinin, eski genel başkanının Külliye’ye kabulü neden önemli? Erdoğan açısından, (küçüğüne büyüğüne bakmadan) yanına getirebildiği, “gücünü kabul ettirdiği” her aktör, karizmasını ve oyun kurucu görüntüsünü besliyor. Bir zamanlar kendine muhalif görünmüş isimler çok daha fonksiyonel. Devlet Bahçeli, Numan Kurtulmuş, Süleyman Soylu, Tuğrul Türkeş, Metin Feyzioğlu, Sinan Oğan isimlerini ve DSP, BBP, Vatan Partisi, HÜDAPAR gibi partileri bir çırpıda saymak mümkün. Bu tür yer değiştirme veya güç kabul ettirme hamlelerinin, artçı sarsıntılar yarattığını da gözden kaçırmamak gerek. Ayrıca Erdoğan, iktidarda kalmak için Bahçeli ve Özel arasına sıkışmış, ikisinden birine mecbur görüntüsünü bozmak arzusunda. Akşener açısından ise “siyasetten elini çekmeyeceğini” göstermek ve kendini hatırlatmak için çok isabetli bir yol seçtiği söylenemez. Akşener daha önce çeşitli defalarda söylediği, “ben gitsem taban gitmez” öngörüsünü, kronolojiyi değiştirerek gerçekleştiriyor. Önce seçmeni onun söylediği yere gitmedi ve 2024’te, bir önceki yıldaki gibi “kaybettirme siyaseti” sonuç vermedi, o ise bütün bunlardan sonra Beştepe’ye gitti. Söyledikleri ya da önerdiklerinden ziyade, kimin yanında kimin karşısında ve kimle birlikte pozisyon aldığından ibaret bir ‘siyaset” yürüten ve kriteri böyle şekillenmiş Akşener için şaşırtıcı bir durum yok. Acaba birileri, bu kariyer hikayesine Akşener’in işaret ettiği, tercih ettiği, zorladığı, belirlediği rolle katılmaktan kurtulduklarına şükrediyor mudur?  

Akşener, daima başkalarının -kendisi için- vehmettiği ihtimallerin üzerinde ilerledi. Birilerinin aynasından yansıyan yanıltıcı görüntü veya taahhütleri tamamlamayan ama hep yenisini alabilen müteahhit gibiydi. Siyasi kariyer çizgisi, siyasi rotasından hep çok daha net oldu: Kariyer girişi, Susurluk travmasıyla gönderilen Mehmet Ağar’ın yerine konan -“taze siyasetçi kadın”- bir imaj hamlesiydi. AKP’nin kuruluşunda “dört eğilim” tablosunun tamlayıcısı olarak düşünüldü ama olmadı. 1999-2002 sarsıcı grafiğinden kurtulmaya çalışan MHP’nin dışa açılma ve vitrin tanzimi hamlesinde yeri oldu. MHP’nin konuşkan olduğu dönemde, Meclis vitrininin popüler yüzüydü. Bahçeli’nin 2015 hamlesiyle yaşanan oy kaybına asabı bozulan ve sıçrama arayışındaki MHP’lilerin işaret ettiği popüler lider adayıydı. Referandum sürecinde “hayır” ittifakının parçası ve 2018’de ise MHP’nin oylarını tekrar muhalefete taşıyacak aktör olarak gösterildi. Üzerine takılan madalyaları hak edecek bir şey yapmamış olmasına rağmen, aklı başında insanlar tarafından, merkez sağı toparlamak ve seküler milliyetçileri demokrasi ittifakının parçası yapmak için, cesaretlendirilmesi gereken isim olarak lanse edildi. Üç aşağı beş yukarı 2018 seviyesinde yaptığı oy katkısıyla 2019 zaferinin herkesten eşit ortağı muamelesi gördü. Altılı Masa’nın, hem eş kuranı, hem bozanı, hem geri döneni, hem dağıtanı oldu. Aday beğenmeyen, aday tayin eden, adayları isyana çağıran oldu. Yine bazı yorumcular tarafından muhalefeti kazandırmaya çalışan tek isim sayıldı ama kaybettirenler listesinin başına yazıldı. Muhalefetin en kaprislisi ve en çok mağdur olanı oydu. Şimdi ise Beştepe’nin vermek istediği resmin içinde ve neden orada olduğu konusu yine muğlak.    

Beştepe’de verilen fotoğrafın siyasi albüme girmiş olması, karede yer almayan pek çok aktör açısından da önemli olacak. Zaten görüşmenin gerekçesinde de, işin bu tarafı belki daha belirleyici. İlk ağızda İYİP’in doğrudan etkileneceği çok açık, verilen tepkilerden bunu görebiliyoruz. Genel Merkezi ve teşkilatlarını hala posterlerinin süslediği kurucu genel başkanın -özellikle muğlak bırakılmış- bu hamlesi, İYİP’te siyaset yapmaya devam edenler ve oy vermeyi sürdürecekler için -masadan sonra ikinci- kırılma anı. Akşener’in tensipleriyle genel başkan olduğu iddia edilen Dervişoğlu, muhalefetteki parti olarak davranmada kararlılık ifade ediyordu, kontrol edemediği bu gelişme yüzünden, inandırıcılık sorunu büyüyecek. CHP ise ilk etapta mecliste ve sandıktaki muhtemel kaymalar nedeniyle avantaj sağlayacak gibi görünse bile, beklenmedik biçimlerde olumsuz etkilenme olasılığı yüksek. Çünkü Abdülkadir Selvi yazıları ve “eşeği çalıp sonra bulup”, bunu da büyük adım diye sunmakla idare edilen “normalleşme” takvimi, tıpkı ekonomik düzelme gibi ileri itildikçe itiliyor. Bu arada kayyım hamlesiyle ve işaret sayılan sembol davaların tavsamasında gördüğümüz gibi, yerel seçim şokunu atlatan eski normal geri geliyor. Zaten ittifakı dağılmış muhalefeti, sadece CHP’den ve DEM’den ibaret göstermek ve CHP’yi şişirerek, tek başına muhalefeti taşımak zorunda bırakmak, eski normalin son başarısı 2023 tablosuna geri dönüş için kolayca kullanılabilir. Belediyeler Birliği seçiminde verilen başarılı örnekte olduğu gibi, CHP’nin Erdoğan’ın manevralarına mahkum olmadan kendi başına normalleşme adımları atabilme imkanı hâlâ sınırlı.  

In social and political life, there is not always a linear relationship between the events that occur and the developments they lead to. Sometimes an event can open the door to unplanned and unforeseen developments. Sometimes, someone can carry an action or a word spoken with a completely different motive into a completely different context. Sometimes we see cases that cause exaggerated reactions and discussions, which are exactly how they were intended to be. In such cases, even though the discussions seem to be out of control due to the intensity of the reactions, the event proceeds exactly as expected. The Meral Akşener-Erdoğan meeting, with its before, after, hidden aspects and even undisclosed content, seems like an event that was realized exactly as it was intended to be, regardless of its intention and where it will lead. The explanations that should have been made from the very beginning - at least formally about the justification - are still being withheld from the public, but most importantly, from the close political circle, despite intense and actually extremely disturbing speculations for their addressees. Even if all conspiracy theories, "unseemly" backstages or the political turmoil it creates are put aside, as we understand - and are asked to understand - from the way of announcement and presentation, the meeting is not a personal contact. Therefore, as in every political contact, the public and the political interlocutors in the circle of influence have the right to wonder and ask questions. So, not feeling the need to explain what we see or even not answering loud questions is an integral part of this picture. 

Everyone who has even a slight interest in politics knows about the case that has created intense debate traffic for a few days. However, at the expense of repetition, it may be useful to summarize briefly and talk about the given picture and the desired conclusion from this picture. According to undenied information, the meeting request came from Erdoğan, but Akşener seems to have requested an appointment beforehand. The statement was made from the Presidency, using the title of "former Chairman of İyi Party", and the double photo was again served through the same medium. Neither side provided information about the reason, content and outcome of the meeting. Although Akşener was accepted to Beştepe by mentioning the party name, she did not convey any information to her interlocutors in the organization of which she was still a part. Even if he did point out some things to someone, we understand - from the reactions - that everyone had to say "we didn't know". İYİP Chairman Müsavat Dervişoğlu said, "No matter who meets with whom, we do not serve one-manism." The other presidential candidates of the last congress, Koray Aydın and Tolga Akalın, also reacted with slightly harsher expressions. Other İYİP members also expressed their discomfort with their statements and posts. Again, demands for an extraordinary congress and even Akşener's expulsion were brought to the agenda. İYİP Deputy Burak Akburak, who is said to be close to Akşener, made a provocative statement such as "Akşener is ready to serve in the state, her offer for the Vice Presidency will be evaluated." Of course, the former and new chairmen of the CHP could not remain indifferent to the issue. 

Why is it important to accept the former leader of a party, which received 4 percent of the votes in the last local election and whose rapid recovery in recent polls seems unlikely to be easy, to the Social Complex? For Erdoğan, every actor he can bring to his side (regardless of how young or old) and whose "power he makes accept" feeds his charisma and playmaker image. Names that once seemed to oppose him are much more functional. It is possible to list the names of Devlet Bahçeli, Numan Kurtulmuş, Süleyman Soylu, Tuğrul Türkeş, Metin Feyzioğlu, Sinan Oğan and parties such as DSP, BBP, Vatan Partisi, HÜDAPAR. It should not be overlooked that such moves to replace or impose power create aftershocks. In addition, Erdoğan wants to destroy the image of being stuck between Bahçeli and Özel and being obliged to one of them in order to stay in power. As for Akşener, it cannot be said that she chose a very accurate way to show that she "will not give up on politics" and to remind herself. Akşener fulfills her prediction, which she has made several times before: "If I leave, the base will not leave" by changing the chronology. First, his voters did not go where he said he would, and in 2024, the "politics of making him lose" did not yield results, as in the previous year, and after all this, he went to Beştepe. There is nothing surprising about Akşener, who carries out a 'politics' that consists of who she takes a position against and with, rather than what she says or suggests, and whose criteria are shaped like this. I wonder if anyone is grateful that they were spared from participating in this career story with the role that Akşener pointed out, preferred, forced and determined?  

Akşener always went above and beyond what others had imagined for herself. He was like a misleading image reflected in someone's mirror, or like a contractor who could not complete his commitments but could always buy new ones. Her political career line has always been much clearer than her political route: Her career entry was an image move - "fresh political woman" - to replace Mehmet Ağar, who was sent away with the Susurluk trauma. At the founding of the AKP, it was thought to be a complement to the "four tendencies" table, but it did not happen. It played a part in MHP's move to open up to the outside world and organize its showcase, as it tried to get rid of the shocking graph of 1999-2002. During the period when MHP was talkative, he was the popular face of the Parliament window. She was the popular leader candidate pointed out by MHP members who were upset with the loss of votes caused by Bahçeli's 2015 move and were looking for a breakthrough. He was shown as part of the "no" alliance during the referendum process and as the actor that would bring MHP's votes back to the opposition in 2018. Even though he did nothing to deserve the medals awarded to him, he was presented by sane people as the name that should be encouraged in order to rally the center -right and make secular nationalists a part of the democracy alliance. He was treated as an equal partner of everyone in the 2019 victory, with his vote contribution more or less at the level of 2018. He was both the setter, the breaker, the returner and the disperser of the Table of Six. There were people who did not like the candidate, appointed candidates, and called the candidates to revolt. Again, by some commentators, he was considered the only name trying to win the opposition, but he was written at the top of the list of losers. He was the most capricious and the most aggrieved of the opposition. Now, it is in the picture that Beştepe wants to give and it is again unclear why it is there.    

The fact that the photo given in Beştepe was included in the political album will also be important for many actors who are not in the picture. In fact, this aspect of the matter is perhaps more decisive in the reason for the meeting. At first glance, it is clear that IYIP will be directly affected, we can see this from the reactions given. This move of the founding chairman, whose posters still adorn the headquarters and its organizations - especially left vague - is the moment of breaking - second after the table - for those who continue to do politics in IYIP and those who will continue to vote. Dervişoğlu, who is claimed to have become the leader with Akşener's recommendations, expressed determination to act as the opposition party. Because of this development that he cannot control, the credibility problem will grow. Even though CHP may initially seem to gain an advantage due to possible shifts in the parliament and at the ballot box, it is likely to be negatively affected in unexpected ways. Because Abdülkadir Selvi's writings and the "normalization" calendar, which is managed by "stealing the donkey and then finding it" and presenting this as a big step, is being pushed further and further, just like the economic recovery. Meanwhile, as we see with the trustee move and the slowdown of symbolic cases, the old normal, which has overcome the local election shock, is returning. Presenting the opposition, whose alliance has already dissolved, as consisting only of CHP and DEM and inflating the CHP and forcing it to carry the opposition alone, can easily be used to return to the 2023 table, the last success of the old normal. As in the successful example given in the Union of Municipalities elections, the CHP's opportunity to take normalization steps on its own without being doomed to Erdogan's maneuvers is still limited.