Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Kahire dönüşü uçakta aralarında olduğum gazetecilere verdiği mülakatta Mısır ile ilişkiler ve Gazze krizi öne çıksa da yerel seçimlerle ilgili söyledikleri dikkatten kaçmamalı.

Mayıs 2023 zaferinin verdiği özgüvenle Erdoğan, partisinin önümüzdeki seçimlerden başarıyla çıkacağından emin.

Muhalefetin dağınıklığını ve CHP içindeki çekişmeyi bir süredir gündem yapan Erdoğan, iddiasında bir adım daha ileri gitti: "31 Mart kesinlikle bazılarının siyaset sahnesinden tamamensilindiğini göreceğimiz gün olacaktır. Nasıl ki 28 Mayıs'ta bazıları silindiyse, bazıları şu anda yarım yamalak ayakta durmaya çalışıyorsa bunların neticesi de benzer olacak."

Bu cümlelere dün Samsun mitinginde CHP yönetiminin çıkar kavgasına tutuştuğu, program ve projesinin olmadığı argümanını şu şekilde ekledi: "Eski ve yeni genel başkanlarıyla, belediyebaşkan adaylarıyla, aday olamayanlarla tek gündemi seçim sonrası CHP yönetimini ele geçirmek. Acaba hangimizin elinde kalacak? Bu uğurda birbirlerinin kuyusunu kazmaktan, yoldaşlık ettiklerini hançerlemekten vazgeçmiyorlar. Böyle bir zihniyetin yatırım yapma gibi bir gayesi olabilir mi?"

***

Kuşkusuz 17 seçimde başarılı olan Erdoğan, 18. seçimine de CHP'yi eleştirerek gidiyor. Bunda bir fevkaladelik yok. 31 Mart yerel seçimleri öncesinde farklı olan CHP'nin bu denli dağınık ve çekişme içinde olması. CHP'nin hizmet, proje ve iktidar olma iddiasından uzak olduğu algısının bu kadar güçlü olması. Bu sebeple CHP yönetiminin "iktidar kavgasından, ekipçiliğinden, liyakatsizliğinden" rahatsız olan CHP seçmeni belki de ilk defa Erdoğan'ın partilerini eleştirisine içten hak veriyordur.

yönetiminin "Tıpış tıpış bizim belirlediğimiz adaylara oy vereceksiniz" tavrında olduğu algısı muhalif yorumcuların da dilinde. Kale görülen belediyelerin bile kaybedileceği argümanıöne çıkıyor. Elbette bu uyarıların CHP seçmenini konsolide etmek için korkutma formunda söylendiği açık. Ancak muhalefet partileri arasında yaygınlaşan üçüncü yol arayışı bu yerel seçimlerin en önemli olgusu. İyi Parti, DEM Parti, Zafer Partisi, YRP ve diğerleribu yeni dalgaya katılmış durumda. Bu yeni süreci yönetmede en başarısız parti CHP.

***

CHP Genel Başkanı Özel, DEM Parti ile hâlâ birkaç büyükşehirde kısmi işbirliği için çabalasa da Kılıçdaroğlu'nun muhalefeti toparlama becerisini hayal bile edemiyor. Bu hâlin temel sebebi Mart 2019 ve Mayıs 2023 ittifaklarının CHP tarafından doğru şekilde değerlendirilememesidir. Bu ittifaklar AK Parti'ye kaybettirmek ve muhalefete kazandırmak için yapıldı, CHP'ye kazandırmak için değil.

İyi Parti'yi ve diğer küçük sağ partileri sürekli suçlayan ve hatta linç eden CHP çevreleri sağ partilerin aldığı riski küçümsediler, elde ettiklerini ise büyüttüler. Nitekim GP ve DEVA Partisiyetkilileri bu zorluğu sıklıkla ifade ettiler. Şimdi muhalefettekiyeni eğilim CHP ile 6'lı masaya oturmadan siyaset yapabilme alanını keşfetmek. İttifak bloklarını aşarak hem AK Parti hem de CHP'den oy alabilmek.

***

Aylardır aday belirleme sancısı yaşayan CHP ise şimdi parti teşkilatına gelen tepkilerle uğraşıyor. Bu dağınıklık ve çekişme hâlinin sorunları CHP'li yorumcuların vurguladığı "CHP'ye kaybettirme ittifakı oluştu" söylemi ile karşılanamaz. CHP karşısında "büyük bir sağ koalisyon" oluştuğu argümanına da katılmıyorum.

Bu tür söylem ve argümanların her şeye rağmen muhalefet seçmenini CHP'ye yönlendirme gayreti olarak okunması mümkün. 31 Mart seçim sonuçları partilerin ve seçmenin ittifak siyasetine çok farklı bakacağı bir dönemi getirmeye aday olduğunu da belirtmeliyim.

Although relations with Egypt and the Gaza crisis came to the fore in the interview President Erdoğan gave to journalists, including me, on the plane returning from Cairo, his comments on the local elections should not go unnoticed.

With the self-confidence of his May 2023 victory, Erdoğan is confident that his party will emerge successful in the upcoming elections.

Erdoğan, who has been making the disorganization of the opposition and the conflict within the CHP a hot topic for a while, went a step further in his claim: "March 31 will definitely be the day we will see some people completely wiped out from the political scene. Just as some people were wiped out on May 28, and some are currently trying to stand half-baked, the outcome of these will be similar."

He added to these sentences the argument that the CHP administration was engaged in a conflict of interests and had no program or project at the Samsun rally yesterday as follows: "The only agenda of the former and new general chairmen, mayoral candidates and those who could not run is to take over the CHP administration after the elections. I wonder which of us will be left in their hands? They do not give up on digging each other's graves and stabbing their comrades for this cause. Can such a mentality have a purpose such as making investments?"

***

Undoubtedly, Erdoğan, who was successful in 17 elections, is going to his 18th election by criticizing the CHP. There is nothing extraordinary about this. What was different before the March 31 local elections was that the CHP was so scattered and in conflict. The perception that the CHP was far from service, projects and the claim of being in power was so strong. For this reason, the CHP voters who were disturbed by the "power struggle, teamwork and incompetence" of the CHP administration, perhaps for the first time, sincerely agree with Erdoğan's criticism of their party.

The perception that the administration has an attitude of "You will vote for the candidates we determine" is also on the tongues of opposition commentators. The argument that even the municipalities that are considered strongholds will be lost comes to the fore. Of course, it is clear that these warnings are given in the form of intimidation to consolidate the CHP voters. However, the search for a third way that has become widespread among the opposition parties is the most important phenomenon of these local elections. The Good Party, the DEM Party, the Victory Party, the YRP and others have joined this new wave. The party that is the least successful in managing this new process is the CHP.

***

Although CHP Chairman Özel is still trying to establish partial cooperation with the DEM Party in a few metropolitan cities, he cannot even imagine Kılıçdaroğlu’s ability to rally the opposition. The main reason for this situation is that the March 2019 and May 2023 alliances were not evaluated correctly by the CHP. These alliances were made to make the AKP lose and the opposition win, not to make the CHP win.

CHP circles that constantly accuse and even lynch the İyi Party and other small right-wing partiesthey underestimated the risk taken by right-wing parties and exaggerated what they achieved. Indeed, GP and DEVA Party officials frequently expressed this difficulty. Now the new tendency in the opposition is to explore the area of doing politics without sitting at the six-party table with the CHP. To be able to get votes from both the AKP and the CHP by overcoming the alliance blocks.

***

The CHP, which has been experiencing the pain of determining its candidates for months, is now dealing with the reactions to the party organization. The problems of this state of disorganization and conflict cannot be met with the discourse of "an alliance has been formed to make the CHP lose" emphasized by CHP commentators. I also do not agree with the argument that a "great right-wing coalition" has been formed against the CHP.

Despite everything, it is possible to read such discourse and arguments as an effort to direct opposition voters to the CHP. I should also point out that the March 31 election results are likely to bring about a period in which parties and voters will view alliance politics very differently.