Partiler ve liderler 31 Mart yerel seçim sonuçlarını değerlendirirken siyasetin yeni dönemde nasıl şekilleneceği merak konusu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın balkon konuşmasının milli iradeye saygı gösteren, kapsayıcı içeriği muhalefeti de sorumlu açıklamalar yapmaya yöneltti.

CHP Genel Başkanı Özel ve İBB Başkanı İmamoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik daha dikkatli bir dil üretmede birbiriyle yarışıyor.

"Bayramda Sayın Erdoğan'ı arayacağım" diyen Özel, SABAHGazetesi'nden Yavuz Donat'a verdiği mülakatta bir adım ilerigiderek "En sert muhalefet olacağız, fakat nezaketten ve makamlara saygıdan asla ve asla taviz vermeyeceğiz"açıklamasında bulundu.

Özel ayrıca, "birlikte çalışma ve istişare etme zorunluluğuna" işaret ederek Erdoğan'dan randevu isteyeceğini ve "nereye randevu verirse orada görüşeceğini" belirtti.

Mazbatasını alan İmamoğlu da "Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan, sizinle konuşmaya hazır bir Ekrem İmamoğlu var" diyerek randevu istemişti.

Yerel seçimlerden güçlenerek çıkan Özel ve İmamoğlu parti siyasetine yön vermede birbirleriyle kapışmıyorsa bu yaklaşımın bilinçli tercih olduğu söylenebilir.

CHP'li belediye başkanlarının makamlarına sabah namazıyla, dua ve besmeleyle başlamasına bakılırsa CHP'nin bu yeni siyasi duruşunun/söyleminin ortak bir politikayı ve aklı yansıttığı görülüyor.

Hatta İBB Başkanı İmamoğlu'nun eşi Dilek Hanım'ın verdiği bir mülakatta "Emine Hanım'la birlikte projeler yapalım isterim;bizim birlikteliğimiz Türkiye'ye iyi gelir" cümlesi de benzer başka bir örnek.

***

Doğrudan bir Erdoğan karşıtlığına odaklanmanın işe yaramadığının farkında olan CHP'liler kamuoyunda 2028'de "İktidar olmayahazırız" psikolojisi oluşturmaya çalışıyorlar.

Ekonomi temelli sert bir muhalefet yapmadan önce en azından şimdilik "yerelde iktidar sorumluluğu" taşıdıklarını seçmene göstermek istiyorlar. Bunun bir amacı da elbette CHP'nin belediyeleri yönetiyor olmasını AK Parti tabanı için normalleştirmek.

Seçilen strateji şu şekilde okunabilir.

CHP, Türkiye'deki siyasi kapışmaları güvenlik, kimlik kutuplaşması ve dış politikadaki meydan okumalar düzleminden çıkararak kısa sürede aşılamayacağını düşündüğü ekonomik zorluklar (hayat pahalılığı ve emeklilerin durumu gibi) düzlemine sabitlemeye çalışıyor.

Burada ikili bir yöntem işleyecek gibi görünüyor.

Hem ekonomi seçmenin yeni "beka meselesi" olarak resmedilecek hem de "birlikte çalışarak bu sorunları çözelim" söylemi iktidara yöneltilecek.

Randevu talepleri ve birlikte çalışma önerisi kabul edilirse CHP iktidarın alanını ılımlı bir söylemle sınırlamaya yönelir.

Bir yandan bürokrasi üzerinde yeni bir baskı oluşturmaya diğer yandan "muhalefet beceremez" hissiyatını zayıflatacak girişimlerde bulunmaya da devam eder. Önerinin reddedilmesi durumunda CHP, iktidarı millet için birlikte çalışmamakla eleştirip erken seçimi de isteyecek sert bir söyleme yönelebilir.

***

CHP'nin yeni genel başkanı Özel de Kılıçdaroğlu dönemindeki "sağa açılma ve helalleşme" politikasını sürdürme niyetinde.

Önde gelen CHP'li siyasetçiler "inanca, kimliğe ve yaşam tarzına saygılı olduklarını" söyleyerek AK Parti seçmeninin partisi ile "kimlik" bağını hedef alıyor.

Sol kimliği şimdilerde geri çeken Özel, İmamoğlu ve Yavaş gibi milliyetçi-muhafazakâr seçmene ulaşabilmek için geçmişteki başörtüsü yasağına şu cümle ile karşı çıkıyor: "CHP'liler orduevlerine başörtüsüyle girmeme talimatı verenin gırtlağınayapışmalıydılar."

"Eski hastalıkları terk edersek iktidara gideriz" diyen Özel, bir yandan liderliğini pekiştirmek için CHP'deki söylem üstünlüğünü sağdan gelme İmamoğlu ve Yavaş'a bırakmak istemiyor.

Diğer yandan da İmamoğlu ve Yavaş'ı 2028'de cumhurbaşkanı adayı yapabilecek teknik direktörün kendisi olduğunu hatırlatıyor.

Bu arada başlattığı helalleşme politikasının başarı getirdiğini düşünen Kılıçdaroğlu, siyaseti bırakmadığını söyleyerek kendini hatırlatmadan edemiyor.

Dahası, CHP'nin 31 Mart başarısını kendisinin 6'lı masa ittifakı ve helalleşme politikasına bağlıyor. CHP'nin gelecek dönem siyaseti DEM Parti'nin nasıl bir yol izleyeceğinden de etkilenecek.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve AK Parti'nin muhasebeden sonra nasıl bir siyaset izleyeceği ise önümüzdeki dört yılın asıl belirleyicisi olacak.

While parties and leaders evaluate the results of the March 31 local elections, it is a matter of curiosity how politics will be shaped in the new period.

The inclusive content of President Erdoğan's balcony speech, respecting the national will, led the opposition to make responsible statements.

CHP Chairman Özel and Istanbul Metropolitan Municipality Mayor İmamoğlu are competing with each other in producing more careful language towards President Erdoğan.

Özel said, "I will call Mr. Erdoğan during the holiday," and in his interview with Yavuz Donat from SABAH newspaper, he went one step further and said, "We will be the harshest opposition, but we will never compromise on courtesy and respect for authorities."

Özel also pointed out the "obligation to work together and consult" and stated that he would ask Erdoğan for an appointment and "will meet wherever he makes an appointment."

İmamoğlu, who received his mandate, asked for an appointment by saying, "Dear President Erdoğan, there is Ekrem İmamoğlu ready to talk to you."

If Özel and İmamoğlu, who came out stronger in the local elections, do not compete with each other in directing party politics, it can be said that this approach is a conscious choice.

Judging by the fact that CHP mayors start their offices with morning prayers, prayers and Bismillah, it seems that this new political stance/discourse of CHP reflects a common policy and mind.

In fact, in an interview given by IMM President İmamoğlu's wife, Dilek Hanım, the sentence "I would like to do projects with Emine Hanım; our unity will be good for Turkey" is another similar example.

***

Aware that focusing on direct opposition to Erdoğan does not work, CHP members are trying to create a "We are ready to come to power" mentality in the public opinion in 2028.

Before making a harsh economic-based opposition, they want to show the voters that they have "the responsibility of governing locally", at least for now. One of the purposes of this is, of course, to normalize the fact that CHP is running the municipalities for the AK Party base.

The chosen strategy can be read as follows.

CHP is trying to fix the political struggles in Turkey from the plane of security, identity polarization and foreign policy challenges to the plane of economic difficulties (such as the high cost of living and the situation of retirees) that it thinks cannot be overcome in a short time.

It seems like a dual method will work here.

Both the economy will be portrayed as the voters' new "survival issue" and the rhetoric of "let's solve these problems by working together" will be directed to the government.

If the appointment requests and the proposal to work together are accepted, the CHP will tend to limit the scope of power with a moderate discourse.

On the one hand, it continues to put new pressure on the bureaucracy, and on the other hand, it continues to take initiatives to weaken the feeling that "the opposition is incompetent". If the proposal is rejected, the CHP may turn to a harsh discourse, criticizing the government for not working together for the nation and demanding early elections.

***

CHP's new leader Özel also intends to continue the policy of "opening to the right and getting halal" during the Kılıçdaroğlu period.

Leading CHP politicians target the "identity" bond of AK Party voters with their party, saying they "respect faith, identity and lifestyle".

Özel, who has now withdrawn her left-wing identity, opposes the past headscarf ban with the following sentence in order to reach nationalist-conservative voters like İmamoğlu and Yavaş: "CHP members should have grabbed the throat of the one who gave instructions not to enter the army headquarters with headscarves."

Saying, "If we abandon the old diseases, we will come to power," Özel says, on the one hand, he does not want to leave the superiority of discourse in the CHP to İmamoğlu and Yavaş, who come from the right, in order to consolidate his leadership.

On the other hand, he reminds that he is the coach who can make İmamoğlu and Yavaş as presidential candidates in 2028.

Meanwhile, Kılıçdaroğlu, who thinks that the halalization policy he initiated has brought success, cannot help reminding himself that he has not left politics.

Moreover, he attributes CHP's success on March 31 to its 6-party table alliance and halal policy. CHP's future policies will also be affected by what path the DEM Party will follow.

What kind of policy President Erdoğan and the AK Party will follow after the accounting will be the main determinant of the next four years.