31 Mart yerel seçimlerinin sonuçları ile ilgili pek çok şey yazıldı, söylendi. Nedenler sıralandı. Gerekçeler anlatılmaya çalışıldı.Elbette en etkileyici olanı ise Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'dan geldi. Önceki akşam gerçekleşen AK Parti MYK toplantısından yansıyan değerlendirmeler, başlı başına siyasal manifesto niteliğikazandı. Onlarca faktör arasında benim açımdan en önemli olanı "AK Parti Ruhu" ile ilgili bölümdü. Yani, sadece oy kaybı değil, kan ve ruh kaybı da yaşandığı uyarısıydı!

İşte bu nedenle, seçim analizini sadece bünye içi ile sınırlandırmamak hem ileriye bakmak hem de rakibi iyi etüt etmek gerektiği kanaatindeyim. Ortadaki tablo kuşkusuz zor ve zorlu. Ama ne olursa olsun... Alınması gereken dersi aşan ders çıkarma eğilimi doğru olmadığı gibi "Ekonomiyi düzeltiriz, seçmeni yine kazanırız" kolaycılığı da hiç doğru değil!

***

Konuya,

 Güncel psikososyal ve ekonomik faktörlerin ürettiği tepkisellik üzerinden yaklaşılabilir. Sandığa gitmeyen seçmen, geçersiz oy kullanan seçmen, mesaj verme kaygısıyla alternatif adaya/partiye oy veren seçmen gibi.

 "Kibir hastalığı" tanımlamasını esas alarak ilerlemek de söz konusu olabilir. Ki Hacı Bayram Veli'nin "Kibir, bele bağlanan taşgibidir. Onunla ne yüzülebilir ne de uçulabilir" sözü, rehber kabul edilebilir.

 AK Parti teşkilatlarının devlet gücüne abanması, kerameti kendinde menkul zannetmesi, yerel güç merkezine dönüşmesi üzerinde durulabilir, hatta iş tutma biçimi de eleştirilebilir.

 Uzun iktidar yıllarından cesaret alan günümüz bürokrasisinin çalışma tarzı, aşırı özgüveni, gri alanda duran icraatları ve sahayı doktrine etme çabasından doğan problemler de masaya yatırılabilir.

 Kampanya stratejisi, düzenli istişare açığı, süreç yönetiminde esnek politika geliştirme ve yeni dil üretme eksikliği ele alınabilir. Külliye ile Genel Merkez arasında daha etkin eşgüdüm gereği de ileri sürülebilir. İl bazında büyük mitingler yerine, seçmene ve gündemine odaklı daha butik ve kitlenin ihtiyaçlarına odaklı siyasi performans önerisi de dikkate alınabilir.

***

Bütün bunların yanında, klasik ezberlerden uzaklaşma zarureti de açıktır.

 CHP, eski CHP değildir. Zihniyeti değişmemiştir. Lakin ideolojik köklerini baskılamak suretiyle popülizm yapabilmekte, reaksiyoner seçmeni konsolide edebilmektedir.

 31 Mart'ta ulaştığı nokta hizmet siyasetinin ya da projeciliğin ürünü değildir. Yaygın görüşe göre, başarısı konjonktüreldir. Yine de yakın izlemeyi gerektirmektedir. Zira kumsallardan Anadolu'ya açılabilmiştir.

 Seçmen AK Parti'ye, iktidarda iken muhalefet ve denetleme görevi de vermiştir. Ve bu çok değişik bir durumdur. Seçimsiz dönemdeenflasyonla ve terörle mücadelede sağlanacak başarı ilk sandığın doğrultusunu belirleyecektir. Bu yüzden... Merkezi siyasette (anayasa dahil) yapısal reform, yerel siyasette ise pozitif muhalefet edebilmek, hayırlı işlere sahip çıkabilmek AK Parti için yeni bir tecrübe olduğu gibi seçmen nezdinde büyük prestij de kazandıracaktır.

 Mega yatırımlar, fiziki dönüşümler seçmen için ne kadar gerekli ise geniş kitlelerle duygusal bağ kurulması ve bu gayretin sezonluk kalmaması, kesintisiz sürdürülmesi de o kadar gereklidir.

 Görünen o ki... 6'lı masa buluşmaları CHP iç dinamiklerine sağ partileri, muhafazakâr siyaseti yakından tanıma şansı vermiş, geçmişinde sağdan izler bulunan İmamoğlu-Yavaş gibi isimlere,fırsatçı işbirlikleri ve ekip odaklı vaatlerle yeni bir yol açmıştır.

 Pandemi döneminde ekonomiyi ve toplumsal morali ayakta tutmak için faydalı olan, "sürekli müjde açıklama" yöntemi, AK Parti için zamanla ciddi "beklenti yönetimi" sıkıntısı yaratmış, bu sıkışıklık maalesef sandığa olumsuz tesir etmiştir.

Özetle...

Dünle beraber gitti cancağızım Ne kadar söz varsa düne ait. Şimdi yeni şeyler söylemek lâzım. (Hz. Mevlâna)

A lot has been written and said about the results of the March 31local elections . The reasons are listed. The reasons were tried to be explained. Of course, the most impressive one came from President Tayyip Erdoğan . The evaluations reflected from the AK Party Central Executive Board meeting held the previous evening have become a political manifesto in themselves . Among dozens of factors, the most important one for me was the section on "AK Party Spirit" . In other words, it was a warning that there was not only a loss of votes, but also a loss of blood and soul ! For this reason, I believe that it is necessary not to limit the election analysis only to the internal structure, but also to look forward and study the opponent well. The picture at hand is undoubtedly difficult and challenging. But no matter what... The tendency to learn lessons beyond what should be learned is not right, and the facilitation of "We will fix the economy, we will win the voters again" is not right at all!

***

The subject

 can be approached through the reactivity produced by current psychosocial and economic factors. Such as the voter who did not go to the polls, the voter who cast an invalid vote, the voter who voted for an alternative candidate/party with the concern of sending a message. It may also be possible to proceed based on the definition of 

 "arrogance disease" . Hacı Bayram Veli 's words , "Arrogance is like a stone tied to the waist. You can neither swim nor fly with it" can be accepted as a guide. 

The AK Party organizations' reliance on state power, their belief that their miracles are their own assets, their transformation into a local power center can be emphasized, and even their way of doing business can be criticized. 

The working style of today's bureaucracy, encouraged by its long years in power, its excessive self-confidence, its actions in the gray area, and the problems arising from its efforts to doctrine the field can also be discussed. 

The campaign strategy, the lack of regular consultation, the lack of flexible policy development and new language production in process management can be addressed. It can also be argued that there is a need for more effective coordination between the Complex and the Headquarters. Instead of large provincial rallies, a more boutique political performance focused on voters and their agenda and focused on the needs of the mass can also be taken into consideration. 

***

In addition to all this, the necessity of moving away from classical memorization is also obvious. CHP is not the old CHP. His mentality has not changed. However, it can engage in populism and consolidate reactionary voters by suppressing its ideological roots . The point it reached on March 31 is not the product of service politics or projectism. According to popular opinion, its success is cyclical. It still requires close monitoring. Because it was able to open to Anatolia from the beaches. Voters also gave the AK Party the task of opposition and supervision while it was in power. And this is a very different situation. In a period without elections, success in the fight against inflation and terrorism will determine the direction of the first ballot box. That's why... Structural reform in central politics (including the constitution) , being able to express positive opposition in local politics and supporting good works will not only be a new experience for the AK Party , but will also bring great prestige in the eyes of the voters. As much as mega investments and physical transformations are necessary for the voters , it is also necessary to establish an emotional bond with the masses and to ensure that this effort is not seasonal but continues uninterrupted . Apparently ... Six- table meetings gave the CHP internal dynamics the chance to get to know the right-wing parties and conservative politics closely , and opened a new path for names such as İmamoğlu-Yavaş , who have traces of the right in their past, with opportunistic collaborations and team- oriented promises . The "continuous announcement of good news" method, which was useful to keep the economy and social morale afloat during the pandemic period , created a serious "expectation management" problem for the AK Party over time , and unfortunately, this problem had a negative impact on the ballot box . In summary ... It went with yesterday, my dear. All the words belong to yesterday. Now it needs to be said new things. (Hz. Mevlana)