CHP seçimden birinci çıktı; henüz 8 ay önce büyük bir zaferle Meclis’i ve Cumhurbaşkanlığını kazanan Ak Parti ve Erdoğan ise ikinciliğe düştü. CHP tek başına büyük bir zafer kazanırken, Ak Parti Cumhur ittifakı desteğine rağmen bazı kalelerini dahi koruyamadı. Türkiye genelindeki tablonun beklenmedik ve benzersiz bir olduğu konusunda herkes mutabık… Gayet tabi bir yeni dönemden söz edeceksek -ki edeceğiz- CHP’nin geniş bir politika setine ve artık yerelde iktidar olduğuna göre icraat paketine ihtiyacı olacaktır. Bunu yapacaklarını ve ellerine geçen fırsatı heba etmeyeceklerini düşünüyorum. Nitekim, hafta sonu günü kazandıkları zaferde 2019’da kazandıkları belediyeleri iyi yönetmelerinin payı büyüktür.

Peki Ak Parti ne yapacak ve Erdoğan bu tabloyu nasıl değiştirecek veya değiştirebilecek mi?

Cumhurbaşkanı’nın parti yöneticileriyle yaptığı -MYK- toplantıda bu sorulara cevaplar arandı. Tam o sıralarda, Van’ın seçilmiş Büyükşehir Belediye Başkanı Abdullah Zeydan akıl almaz bir hukuk usulü planlamasıyla görevden alınmış ve yerine ikinci sıradaki Ak Partili aday getirilmişti. Neyse ki Erdoğan ve kurmaylarının toplantısında hak, hukuk veya demokrasi gibi konular konuşulmuyordu. Yani, söz ile uygulama arasında bir tezat oluşmadı! Toplantıdan sızan bilgilere göre ne Cumhurbaşkanı ne de parti idarecileri, seçimi kaybetme sebepleri arasında temel haklarda, hukukta ve demokraside yaşanan gerilemeyi saydılar. Haksız sayılmazlar… Vatandaş, yoksulluk, gelir kaybı ve hayat pahalılığının demokrasideki gerilemeyle bağını görmezden geliyorsa, iktidar bunu niye hatırlatsın!

Özetleyecek olursak Erdoğan, 31 Mart yenilgisinin hayat pahalılığı ve emeklilerin mağduriyeti ile Ak Parti yöneticileri, teşkilatının ve adayların halktan kopukluğu ve bilhassa da “kibir hastalığı”ndan kaynaklandığını söyledi. Toplantıdan yansıyan bilgiye göre Erdoğan şöyle sözler sarfetti: “Kibir hastalığı var… Buradan başlayarak; il, ilçe, belde teşkilatlarına, belediye başkanlarımıza, milletvekillerimize, hatta bürokrasiye uzanan bir sıkıntıyla karşı karşıyayız. Oysa milletin sinesinden doğmuş bir siyasi partinin en büyük düşmanı vatandaşla arasına duvarlar örmesidir. Hangi konumda olursa olsun bu partide hiç kimsenin ‘layüsel’ olmadığını milletimize göstereceğiz.”

Erdoğan ayrıca, “Hatayı, kusuru, yanlışı millette aramak, bizim geleneğimizde asla yoktur. Şahsım dâhil bu masanın etrafında oturan hiçbir arkadaşım, 31 Mart seçim sonuçlarının sorumluluğundan kaçamaz”da demiş. Seçim yenilgisinde kendisini sorumlular arasında zikretmesine rağmen, sandık üzerinde en etkili faktör olan ekonomik krizi, pandemiye ve Rusya-Ukrayna savaşına bağlayarak kendi MYK üyelerine bir nevi propaganda yapmayı da ihmal etmemiş. Oysa herkesin bildiği gibi, Türkiye ekonomik krize girdiğinde ortada ne pandemi ne de savaş vardı. 2018’de seçimden hemen sonra Berat Albayrak yönetimiyle birlikte bütün ekonomik politikaları değiştiren ve eş zamanlı olarak 128 milyar Dolar’ı buharlaştırmaya başlayan Erdoğan, “faiz sebep enflasyon sonuçtur”iddiasının da eşlik ettiği bir dizi mantık dışı tezi iktidar politikası haline getirerek ülkeyi krize soktu ve o krizden hala çıkamadık. Ağır enflasyon, ağır kur artışı ve ağır faiz yükü bu politikanın eseridir; pandemiyle, savaşla ilgisi yoktur. Bununla birlikte, Erdoğan’ın ekonomideki gerçeği kabul etmemesi anlaşılabilir ama krizi ilgisiz bir gerekçeye bağlamak seçim yenilgisinin ardından hiç işe yaramaz. Aksine, hem ülkeye hem de bugün düştüğü durumu anlamaya çalışan iktidar partisine zarar verir.

Gelgelelim, seçim kaybının gerekçesi olarak tespit edilen halktan kopmak, kibirlenmek ve liyakatli kadroları kaybetme meselesine… Hepsi doğru ve daha fazlası da var. Peki, Erdoğan partisini kibirden uzaklaştırıp, halka yaklaştıracak ve aynı zamanda liyakatli kadrolarla güçlendirecek imkana sahip mi?

Bu, basit gibi görünse de Ak Parti’nin iktidara ve güce bağımlılığıyla değerlendirildiğinde zor bir mesaidir. Tepeden tırnağa değişmek, kadroları yenilemek ve gerçek anlamda bir parti için demokrasi düzeni kurmak gerekiyor.

Dolayısıyla, problemin sebeplerini anlamak, ne yapılacağını bilmek evet ama bunu yapabilmek hiç kolay olmayabilir.

1. Kaybolan demokrat ve özgürlükçü felsefeyi geri getirmek; hatta yenilemek gerekir, bu zor.

2. Yeni kadrolar bulup onları bir daha asla yoldan çıkılmayacağına ikna etmek gerekir; bu da zor.

3. En önemlisi de hatalarla yüzleşip gerekeni sonuna kadar yapmak; yani, tek kişilik düzenden feragat edip, liyakat, ehliyet, bilgi temelli kurumsallaşmaya geçmek gerekir ki bu daha da zor.

Üstelik Ak Parti bütün bunları yaparken, artık karşısında hiç de tekin olmayan bir siyasi rakiple mücadele etmek zorunda kalacak. 

CHP came first in the election; AK Party and Erdoğan , who won the Parliament and the Presidency with a great victory just 8 months ago, fell to second place. While CHP won a great victory on its own, AK Party could not even protect some of its castles despite the support of the People's Alliance. Everyone agrees that the situation across Turkey is unexpected and unique... Of course, if we are going to talk about a new era - which we will - CHP will need a broad set of policies and an action package now that it is in power at the local level. I think they will do this and not waste the opportunity they have. As a matter of fact, their good management of the municipalities they won in 2019 played a big part in their victory over the weekend. 

So what will the AK Party do and how will Erdoğan change this situation or will he be able to change it?

Answers to these questions were sought in the -MYK- meeting held by the President with the party executives. At that time, Van's elected Metropolitan Mayor Abdullah Zeydan was dismissed with an incredible legal procedure and was replaced by the second-ranked candidate from the AK Party. Fortunately, issues such as rights, law or democracy were not discussed at the meeting of Erdoğan and his staff. In other words, there was no contradiction between words and practice! According to information leaked from the meeting, neither the President nor the party executives listed the decline in fundamental rights, law and democracy among the reasons for losing the election. They are not wrong... If the citizens ignore the connection between poverty, loss of income and high cost of living and the decline in democracy, why should the government remind this!

To summarize , Erdoğan said that the March 31 defeat was caused by the high cost of living and the suffering of retirees, the disconnection of AK Party executives, its organization and candidates from the public, and especially the "arrogance disease" . According to the information from the meeting, Erdoğan said the following: “There is a disease of arrogance… Starting from here; We are faced with a problem that extends to provincial, district and town organizations, our mayors, our MPs and even the bureaucracy. However, the biggest enemy of a political party born from the breast of the nation is to build walls between itself and the citizens. "We will show our nation that no one in this party, regardless of their position, is 'casual'."

Erdoğan also said, “It is never in our tradition to look for mistakes, flaws or mistakes in the nation. "None of my friends sitting around this table, including myself, can escape the responsibility of the March 31 election results," he said. Although he mentioned himself among those responsible for the election defeat, he did not neglect to make a kind of propaganda to his own Central Executive Committee members by linking the economic crisis, which was the most effective factor in the ballot box, to the pandemic and the Russia-Ukraine war. However, as everyone knows, when Türkiye entered the economic crisis, there was neither a pandemic nor a war. Immediately after the election in 2018, Erdoğan, who changed all economic policies with the Berat Albayrak administration and simultaneously started to evaporate 128 billion dollars, put the country into crisis by turning a series of irrational theses, accompanied by the claim that "interest is the cause, inflation is the result", into his ruling policy and We still haven't gotten out of that crisis. Heavy inflation, heavy exchange rate increase and heavy interest burden are the results of this policy; It has nothing to do with the pandemic or the war. However, Erdoğan's refusal to accept the reality of the economy is understandable, but attributing the crisis to an irrelevant reason is of no use in the wake of election defeat. On the contrary, it will harm both the country and the ruling party, which is trying to understand the situation it is in today.

However, regarding the issue of breaking away from the people, being arrogant and losing qualified staff, which were identified as the reasons for the election loss... All of these are true and there are more. So, does Erdogan have the means to move his party away from arrogance, bring it closer to the people, and at the same time strengthen it with qualified staff?

Although this may seem simple, it is a difficult task when considered with the AK Party's dependence on power and power. It is necessary to change from top to bottom, renew the staff and establish a democratic order for a real party.

Therefore, understanding the causes of the problem and knowing what to do is yes, but doing so may not be easy.

1. To bring back the lost democratic and libertarian philosophy; It even needs to be renovated, this is difficult.

2. It is necessary to find new cadres and convince them that they will never go astray again; This is also difficult.

3. The most important thing is to face mistakes and do what is necessary until the end; In other words, it is necessary to give up the single-person system and switch to institutionalization based on merit, competence and knowledge, which is even more difficult.

Moreover, while the AK Party is doing all this, it will now have to fight against a political rival that is not at all sinister.