SEÇİMLER bitti. Millet sandıkta mesajını verdi.

Şimdi sıra sandıktan çıkan sonuçların değerlendirilmesine geldi. Millet sandıkta iktidara da muhalefete de önemli mesajlar verdi. İktidarı uyardı, muhalefete kredi açtı.

Bir de sıra seçim sonuçlarının nasıl yönetileceğine geldi. CHP başarıyı, AK Parti seçim başarısızlığını yönetecek. Başarıyı da başarısızlığı da yönetmek önemli.

İYİ PARTİ HEZİMETE UĞRADI

2023 seçimlerinden sonra Meral Akşener, başarısızlığı yönetemedi. Partisine yeni bir ruh, yeni bir enerji veremedi. Tam aksine başarısızlığı derinleştirdi. Sonuç ortada. İYİ Parti bu seçimde hezimete uğradı. Akşener, kaçınılmaz olarak olağanüstü seçimli kongreye gitme karar aldı.

İYİ PARTİ KONGREYE GİDİYOR

Meral Akşener’in aday olup olmayacağı belli değil. Çekilebilir. Emanetçi bir adayı destekleyebilir. Ama Akşener ne yaparsa yapsın İYİ Parti birkaç adayın yarışacağı bir kongreye gidecek. Koray Aydın, Müsavat Dervişoğlu ve Kürşat Zorlu ile Bilge Yılmaz potansiyel genel başkan adayları. Elbette ki kongreyi adaylardan biri kazanacak ama sorun şu ki ortada parti kalmadı. 14 Mayıs seçimlerinde yüzde 9.6 oy alan İYİ Parti bu seçimlerde yüzde 3’e geriledi.

TABELA PARTİSİ OLDULAR

Bu seçimler büyük iddialarla ortaya çıkan DEVA, Gelecek, Saadet ve Demokrat Parti’yi tabela partisi konumuna düşürdü. Saadet Partisi ve Demokrat Parti için söylemiyorum ama AK Parti’yi parçalatmak üzere kurdurulan DEVA ve Gelecek partilerinin nefesi yeni bir seçime yetecek mi emin değilim.

AK PARTİ’DE DEĞERLENDİRME SÜRECİ

AK Parti seçim gecesinden itibaren değerlendirme sürecini başlattı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan balkon konuşmasında, “31 Mart seçimlerinin neticelerini açık yüreklilikle değerlendireceğiz, özeleştirimizi cesaretle yapacağız” dedi.

İl il, ilçe ilçe, sandık sandık değerlendirme yapılması gerekiyor. 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de il ve ilçe bazlı değerlendirmeler yapıldı. Ben onu kast etmiyorum. O zaman istatistik gibi bakıldı. Ama seçimler istatistik değildir.

EKONOMİ SİNYAL VERDİ

1- Ekonomi. Demirel’in, “Tencerenin götürmeyeceği hiçbir iktidar yoktur” sözünün önemi bir kez daha ortaya çıktı.

Cumhurbaşkanlığı seçiminde de ekonomi etkiliydi. Ancak beka sorunu öne çıktı. Ekmeksiz yaşarım ama vatansız yaşayamam duygusu baskın geldi. Ama seçmen ekonomiyle ilgili faturayı yerel seçimlerde kesti.

EMEKLİLER BELİRLEDİ

2- Bu seçime emekliler damgasını vurdu. Geçim sıkıntısını derinden yaşayan emekliler muhalefete oy vererek, iktidarı uyardı. Emekliler AK Parti’nin doğal tabanını oluşturuyordu. Memurlara yapılan seyyanen zamdan sonra adalet duyguları incindi. Seçimlere katılım oranının düşük olmasının bir nedeni de emeklilerin bir bölümünün sandığa gitmemesi oldu.

3- Aday tespitindeki hatalar.

Bu liste uzatılabilir.

GEÇMİŞ SEÇİMLERDE YAŞANDI

AK Parti hiçbir seçimde bu denli gerilemedi. Ama seçimlerde geriye düşüp bir sonraki seçimde sıçrama yaptığı zamanlar oldu. 2009 yerel seçimlerinde yüzde 38’e düşen AK Parti 2011 seçimlerinde yüzde 49.8’e sıçradı. Yine 7 Haziran 2015 seçimlerinde yüzde 40 aldı. 5 ay sonra yapılan 1 Kasım seçimlerinde ise yüzde 49’a çıktı. AK Parti 2028 seçimlerinde aynı başarıyı tekrar edebilecek mi?

Bu kez farklı bir yöneliş söz konusu. Bundan sonraki süreci sadece AK Parti’nin yapacakları değil, muhalefetin hataları da belirleyecek

ERDOĞAN’IN MESAJLARI

Cumhurbaşkanı Erdoğan, balkon konuşmasında yeni sürecin yol haritasını da ortaya koydu.

EKONOMİDE POPÜLİST POLİTİKALAR YOK

1- Mevcut ekonomi politikalarının devam edeceğini söyledi. Popülist adımlardan uzak durulacağı güvencesini verdi. Seçimlerden sonra piyasalarda büyük dalgalanmaların yaşanmamasında bu güvence etkili oldu.

ERKEN SEÇİM YOK

2- Erken seçim yok mesajını verdi.  “Önümüzde hazine değerinde 4 yıldan uzun bir süre var” diye konuştu.

3- “Millet iradesine saygılıyız” dedi. “Hiçbir surette milletimizin kararına hürmezsizlik etmeyeceğiz” dedi.

DEĞİŞİM MESAJI

4- Değişim mesajı verdi. Erdoğan 2019 yerel seçimleri ve 2023 Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden sonra değişim beklentisini karşılamamıştı. “Seçim sonuçlarına göre gereken adımları atacağız” diye konuştu.

YENİ BAŞLANGIÇ SİNYALİ

5- “31 Mart seçimleri bizim için bir yenilgi değil, bir dönüm noktasıdır” diyerek seçimleri bir bitiş olarak değil tam aksine yeni bir başlangıç olarak gördüğünü söyledi.

YİĞİT DÜŞTÜĞÜ YERDEN KALKAR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Siirt’te okuduğu bir şiir yüzünden hapse girdikten sonra 3 Kasım 2002 seçimlerine siyasi yasaklı olduğu gerekçesiyle sokulmamıştı. Ara seçimde Siirt’ten aday olunca, “Yiğit düştüğü yerden kalkar” dediler. Seçmen AK Parti’ye önemli bir uyarıda bulundu. Gemi denizde fırtınaya yakalanabilir ama önemli olan dümeninde tecrübeli bir kaptan varsa sahile ulaşır. AK Parti’nin en önemli şansı başında Erdoğan gibi tecrübeli bir liderin bulunması.

DİYET BORCU

Ekrem İmamoğlu, DEM Parti’nin desteğiyle seçimleri kazandı ama DEM Parti ilk günden diyet borcunu ödetmek istedi.

DEM Partili Meral Danış Beştaş, “İmamoğlu ‘bu oylar benimdir’ demesin sakın. Aldığı oylar onun değil. Bizim oylarımızdır” dedi. 2018 seçimlerinden sonra da HDP’li Fatma Kurtulan Meclis’te, “İYİ Parti, size söylüyorum şu an koltuklarınızda HDP’nin oylarıyla oturuyorsunuz” diye seslenmişti.

Paylaş

ELECTIONS ARE OVER. The nation gave its message at the ballot box.

Now it is time to evaluate the results of the ballot box. The nation gave important messages to both the government and the opposition at the ballot box. He warned the government and extended credit to the opposition.

And now it's time to manage the election results. CHP will manage success, AK Party will manage election failure. It is important to manage both success and failure.

GOOD PARTY  WAS DEFEATED

After the 2023 elections , Meral Akşener could not manage the failure. He could not give a new spirit, a new energy to his party. On the contrary, it deepened the failure. The result is obvious. İYİ Party was defeated in this election. Akşener inevitably decided to go to an extraordinary elective congress.

İYİ PARTY  IS GOING TO CONGRESS

It is not clear whether Meral Akşener will be a candidate or not. It can be withdrawn. The trustee may support a candidate. But no matter what Akşenerdoes, İYİ Party will go to a congress where several candidates will compete. Koray Aydın , Müsavat Dervişoğlu , Kürşat Zorlu and Bilge Yılmaz are potential chairman candidates. Of course, one of the candidates will win the congress, but the problem is that there is no party left. İYİ Party, which received 9.6 percent of the votes in the May 14 elections, fell to 3 percent in these elections.

THEY BECAME A SIGN PARTY 

These elections relegated DEVA, Future, Saadet and Democrat Party, which emerged with great claims, to the status of a signpost party. I'm not talking about the Saadet Party and the Democrat Party, but I'm not sure if the DEVA and Future parties, which were established to break up the AK Party, will have enough breath to hold a new election.

EVALUATION PROCESS IN AK PARTY

AK Party started the evaluation process starting from the election night.

In his balcony speech, President Erdoğan said , " We will evaluate the results of the March 31 elections open-heartedly and make our self-criticism boldly ."

Evaluation needs to be made city by city, district by district, ballot box by ballot box. Provincial and district-based evaluations were also made in the 2023 Presidential elections. I don't mean that. At that time, it was viewed as statistics. But elections are not statistics.

THE ECONOMY GAVE A SIGNAL

1- Economy. The importance of Demirel's words , " There is no power that the pot cannot take away " was once again revealed.

The economy was also effective in the presidential election. However, the issue of survival came to the fore. The feeling that I can live without bread but I cannot live without a homeland prevailed. But the voters paid the price for the economy in the local elections.

PENSIONERS DETERMINED

2- Retirees left their mark on this election. Retirees, who were deeply experiencing financial difficulties, voted for the opposition and warned the government. Retirees constituted the natural base of the AK Party. Their sense of justice was hurt after the progressive raise given to civil servants. One of the reasons for the low participation rate in the elections was that some retirees did not go to the polls.

3- Errors in candidate selection.

This list can be extended.

IT HAPPENED IN PAST ELECTIONS 

The AK Party has never fallen this far in any election. But there were times when he fell behind in the elections and made a leap forward in the next election. AK Party, which fell to 38 percent in the 2009 local elections, jumped to 49.8 percent in the 2011 elections. Again, it received 40 percent in the elections of June 7, 2015. In the November 1 elections held 5 months later, it increased to 49 percent. Will the AK Party be able to repeat the same success in the 2028 elections?

This time there is a different trend. The next process will be determined not only by the AK Party's actions, but also by the mistakes of the opposition.

ERDOĞAN'S MESSAGES

President Erdoğan also revealed the road map of the new process in his balcony speech.

THERE ARE NO POPULIST  POLICIES IN THE ECONOMY

1- He said that current economic policies will continue. He gave assurance that populist steps would be avoided. This assurance was effective in preventing major fluctuations in the markets after the elections.

NO EARLY ELECTIONS

2- He gave the message of no early elections. " We have more than 4 years of treasure ahead of us, " he said.

3- " We respect the will of the nation ," he said. " We will not disobey our nation's decision under any circumstances, " he said.

CHANGE MESSAGE

4- He gave a message of change. Erdoğan did not meet the expectations for change after the 2019 local elections and the 2023 Presidential elections. " We will take the necessary steps according to the election results, " he said.

NEW START SIGNAL

5- " The March 31 elections are not a defeat for us, but a turning point ," he said, adding that he sees the elections not as an end but as a new beginning.

YİĞİT  GET UP FROM WHERE HE FALLED

After President Erdoğan was imprisoned for a poem he read in Siirt, he was not included in the November 3, 2002 elections on the grounds that he was politically banned. When he became a candidate from Siirt in the by-election, they said, " A brave man can rise from where he fell ." Voters gave an important warning to the AK Party. The ship may be caught in a storm at sea, but the important thing is that it reaches the shore if there is an experienced captain at the helm. The AK Party's most important chance is to have an experienced leader like Erdoğan at its helm.

DIET DEBT

Ekrem İmamoğlu won the elections with the support of the DEM Party, but the DEM Party wanted to make the Diet pay its debt from the first day.

DEM Party member Meral Danış Beştaş said , “ Imamoğlu should not say 'these votes are mine'. The votes he received are not his. " It is our votes," he said. After the 2018 elections, HDP member Fatma Kurtulan said in the Parliament, " IYI Party, I am telling you that you are currently sitting in your seats with the votes of HDP ."