“Kriz” dediğim, 19 Mart operasyonu ile başlayan savaş. Savaş iradenizi zor kullanarak rakibinize kabul ettirmektir. Saray, elindeki bütün araçları CHP’yi dize getirmek için seferber etmiş durumda. “Memleketi yönetmek” görev ve sorumluluğunu bile bu savaşa göre icra ediyor. Devrilen ekonomi politikaları, devlet için bir hayat-memat meselesi olan Çözüm Süreci, Suriye’de himayesine aldığı Şam yönetiminin köşeye sıkışması, AB ile ilişkiler, ABD’den beklenenler hep 19 Mart parantezine sıkışmış durumda.

Kısaca savaş uzuyor. Uzayan savaşlar bıktırıcı-yıpratıcı olur.

Doğru soru şu: Kim daha çok yıpranıyor?

İktidar cephesi için üç basit işaret:

Ekonomi yönetimini uzun süredir deruhte eden Mehmet Şimşek’in akibeti belirsizliğe gömülmüş durumda. Süreç için çok önemli olan İnfaz Yasası, belki daha sonra pazarlığa faydası olur diye kenara çekildi. Suriye’de mutlaka atılması gereken adımlar bekletiliyor.

Her birinde gecikmenin maliyeti çok ağır, fakat krizi yönetenlerin bütün önceliği Saray ile CHP arasındaki savaşın geçtiği alanda. En hafif ifadeyle memleket meseleleri beklemede. Daha ötesi her şey bu savaşa göre tasarrufa konu ediliyor.

CHP savunma savaşı veriyor; kurmay heyeti hapse atılıyor, bir kepçe ile içi habire karıştırılıyor. Yine de direniyor, üstelik iktidarı hallaç pamuğu gibi atıyor.

Saray kanadı daha fazla yıpranıyor.

Erdoğan

Krizi tırmandırmak

Son 25 yılın siyaset tarzının bariz bir vasfı var. İktidar bir krizle karşı karşıya kaldığı zaman, refleks olarak hemen krizi tırmandırmaya girişiyor. Gezi, bunun bariz örneklerinden biri oldu. Kriz tırmanınca ya karşı taraf vazgeçiyor veya krizi onlar çözüyor. Çözemediği bir problemle karşılaştığı zaman veya bir hedefi gözüne kestirdiğinde normal yollar yetmezse hemen bir kriz çıkartıyor. Sonra da saksıda bir çiçek gibi bu krizi besleyip büyütüyor.

Krizleri tırmandırarak çözmek bir kriz yönetme tekniğidir. Sadece sükûnet, sabır ve dayanıklılık gerektirir. İktidar araçları elinizde olduğu için siz korunaklı yerdesiniz. Karşı taraf kriz tırmandıkça yıpranır. Hazırlıklı değilse sermayeden yemeye başlar. Sonunda pes edip teslim olduğunda kriz de sona ermiş olur.

19 Mart operasyonu, bu yöntemle yönetiliyor, dalga dalga büyümesinin ve CHP kanadının sabrının zorlanmasının sebebi bu. Amaç CHP’nin teslim olması; zaten operasyon da bunun için başlatılıp sürdürülmüyor mu?

Ancak iktidar açısından bir sıkıntı var. Kriz tırmandıkça çok ağır bedeller ödemeye başladılar. CHP kanadı ise sürekli kazançlı çıkıyor. Tarihinde görmediği kadar ilgi ve destek görüyor. Adeta modern zamanların yepyeni bir demokrasi efsanesi ete kemiğe bürünüyor.

Kriz bu sefer tırmandırılarak çözülemiyor, tam tersine kaybettiriyor.

Krizin yarattığı Kahraman

CHP, bilhassa son mahalli seçimden İmamoğlu’nu, tozun toprağın arasından yeni bir lider olarak çıkartmayı başardı. 19 Mart operasyonu ilave bir kahramanın önünü açtı: Özgür Özel, arkasına güçlü dalgayı alıp öne geçti.

Özgür Özel

Savaşan iki tarafın da kendilerine göre zayıf tarafları var.

Kronik iç problemleri, “hizipler partisi” görüntüsünü aşmak için kriz çok önemli bir fırsat. Bu dalganın önüne, Saray ile uyumlu set çekmeye kalkanlar kaybeder.

Kurultay iptali senaryosuna oynayanlar sonucu sadece geciktirebilir, yükselen dalgayı durduramazlar.

CHP, kapalı kapılar arkasında teslim olmadığı takdirde, yenilse bile bu savaşın galibi olacak. Savaşı bir boks karşılaşması şeklinde düşünün. Seyirciler, yani halk onca faulden sonra CHP’yi hükmen galip ilan etmiş durumda. Saray tarafının tek beklentisi, ringdeki İmamoğlu adına antrenör sıfatıyla Özgür Özel’in havlu atması, yani CHP’nin müsabakadan çekilmesi. Bu yüzden yeni soruşturma dalgaları ile vurmaya devam ediyorlar ve İmamoğlu’nun aldığı hasarı ekibine mümkün olduğu kadar yaymaya çalışıyorlar.

CHP kanadından beklenen ise sadece sabretmek ve direnmek. Özgür Özel ilave olarak önünde açılan boşluğu mahir hamlelerle dolduruyor, arkasındaki halk desteğini daha görünür hale getirmek ve iktidar üzerindeki baskıyı arttırmak için miting alanlarına sığınıyor.

Sonuçlar hızla anket raporlarından devşiriliyor. CHP kazanıyor, Saray kaybediyor.

Bu kriz, İmamoğlu’na ve müstakbel yol arkadaşlarına kariyerlerini zirveye taşıma vesilesi oldu. Kendisi gibi mağdur edilmiş bir liderin peşine takılmak ve kötüye gidişe bu yolla çare aramak Saray ile CHP arasındaki savaşın beklenen yegâne sonucu.

Nereye kadar tırmanacak?

Sürmekte olan kriz, siyasetin yazılı olmayan bazı kurallarını ve sınırlarını ortadan kaldırdı. İktidar ile muhalefet arasında centilmenlik anlaşmasına konu edilen bazı kırmızı çizgilerin varlığı hissediliyordu. Mesela 17/25 Aralık yasaklı bir konuydu. Özgür Özel, görselliğe dökülmüş şu ahtapot metaforu ile bu konuya doludizgin giriş yaptı. Muhalif kanallar serbestçe 17/25 Aralık hatırlatmaları yapıyorlar.

İstanbul başsavcısını doğrudan hedef tahtasına yerleştirdi.

Özgür Özel Saray’ın nasırlarına basıyor, kararlı ve ısrarlı olduğunu meydan okuyarak gösteriyor.

Bu iki örnek, kırmızı çizgilerin aşıldığını haber veriyor. Çizginin ötesinde başka neler var?

CHP’nin sadağında atacak çok ok olduğu belli.

Demek ki artık krizi tırmandıran, sonlandırma sorumluluğunu iktidara yıkan taraf CHP’den başkası değil. Savunma savaşı verirken kale surlarından aşağıya, tırmananların üzerine kızgın yağları boca ediyorlar.

Krizin takvimi

Yaz aylarına sarkacak bir krize iktidarın ana taşıyıcı kolonları dayanamaz. Muhalefetin taş atıp kolu yorulmuyor, sadece Silivri’de vantilatörler alınmış, sivrisinek ilaçları hazır yazı geçirmeye hazırlanıyorlar; iktidar ise sürekli kaybediyor. Üç beş savcı ve hakimle rakibini ortadan kaldırma hesabı, sandığın bir şekilde devrede olduğu siyasî iklimde işe yaramaz. Kevgire dönen iktidar gemisinde hangi deliği tıkayacaksınız? Rakibi ortadan kaldırmak, kendi koltuğunuzu sağlam kılmaya yetmiyor. Halkın seçeneği çok; elindekileri yere sererseniz mutlaka peşine düşecek bir babayiğit bulacaktır.

Saray bütün oyunu CHP’ye pes ettirme üzerine kurdu. “Yolsuzluk lekesi” tutmadı, üstelik soruşturma dalgalarının “itirafçılar” üzerinden ilerlemesi, inandırıcılık namına ortada bir şey bırakmadı. Bilhassa ekonomik tablo yüzünden İktidara öfke o kadar çok, mağdur rolündeki İmamoğlu’na destek o kadar büyük ki, Kılıçdaroğlu üzerinden CHP’yi ikiye bölme projesi de işlemez. Bugün havayı koklayan Kılıçdaroğlu iş ciddiye binince Truva atı rolünde siyasette bir milim ilerleyemez. Bu işin görünür hale gelmesi 30 Haziran’daki Kurultay davasına kalmaz.

Zaman Saray’ın aleyhine işliyor. Krizin uzun yaz aylarına yayılması ve çözümün siyasetin yeni sezonunun başlangıcı olan ekim ayına ertelenmesi iktidarın işine gelmez.

Kısaca bu kriz haziran bitmeden sona erer.

What I call “crisis” is the war that started with the March 19 operation. War is forcing your will onto your opponent by force. The Palace has mobilized all the tools at its disposal to bring the CHP to its knees. It even performs its duty and responsibility of “governing the country” according to this war. Overthrown economic policies, the Resolution Process that is a matter of life and death for the state, the cornering of the Damascus administration that it has taken under its protection in Syria, relations with the EU, and expectations from the US are all stuck in the March 19 bracket.

In short, the war is getting longer. Prolonged wars are tedious and exhausting.

The right question is: Who is getting more wear and tear?

Three simple signals for the ruling side:

The fate of Mehmet Şimşek, who has been in charge of the economy for a long time, is now in limbo. The Execution Law, which is very important for the process, has been set aside in case it becomes useful for bargaining later. The steps that absolutely must be taken in Syria are being put on hold.

The cost of delay in each of these is very high, but all the priorities of those managing the crisis are in the area where the war between the Palace and the CHP is taking place. To put it mildly, the country's issues are on hold. Furthermore, everything is being disposed of according to this war.

The CHP is fighting a defensive war; its staff is being thrown into jail, its insides are being rummaged through with a ladle. Yet it is still resisting, and is also throwing away the government like cotton wool.

The palace wing is getting more worn out.

Erdogan

Escalating the crisis

There is a clear characteristic of the political style of the last 25 years. When the government is faced with a crisis, it immediately starts to escalate the crisis as a reflex. Gezi was one of the clear examples of this. When the crisis escalates, either the other side gives up or they solve the crisis. When it encounters a problem it cannot solve or when it sets its sights on a target, if normal means are not enough, it immediately creates a crisis. Then, it nurtures and grows this crisis like a flower in a pot.

Solving crises by escalating them is a crisis management technique. It only requires calmness, patience and endurance. Since you have the tools of power in your hands, you are in a safe place. The other side will be worn out as the crisis escalates. If they are not prepared, they will start eating away at your capital. When they finally give up and surrender, the crisis is over.

The March 19 operation is being managed with this method, this is the reason why it is growing in waves and the patience of the CHP wing is being tested. The aim is for the CHP to surrender; isn't this why the operation was started and continued?

However, there is a problem for the government. As the crisis escalates, they have started to pay a very heavy price. The CHP wing, on the other hand, is constantly gaining. It is receiving more attention and support than ever before in its history. It is as if a brand new democracy legend of modern times is taking shape in flesh and blood.

This time the crisis cannot be resolved by escalating; on the contrary, it makes one lose.

The Hero Created by the Crisis

The CHP managed to bring İmamoğlu out of the dust and dirt as a new leader, especially in the last local elections. The March 19 operation paved the way for an additional hero: Özgür Özel, who took the powerful wave behind him and took the lead.

Ozgur Ozel

Both warring sides have their own weaknesses.

The crisis is a very important opportunity to overcome chronic internal problems and the image of a "party of factions." Those who try to build a barrier in front of this wave in line with the Palace will lose.

Those who play the scenario of cancelling the congress can only delay the outcome, they cannot stop the rising tide.

If the CHP does not surrender behind closed doors, even if it is defeated, it will be the winner of this war. Think of the war as a boxing match. The audience, the people, have declared the CHP the winner by default after all the foul play. The only expectation of the Palace side is for Özgür Özel, as the trainer on behalf of İmamoğlu in the ring, to throw in the towel, in other words, for the CHP to withdraw from the match. That is why they continue to hit with new waves of investigations and try to spread the damage that İmamoğlu has suffered to his team as much as possible.

What is expected from the CHP wing is only patience and resistance. In addition, Özgür Özel is filling the gap that has opened up in front of him with skillful moves, taking refuge in rally areas to make the public support behind him more visible and to increase the pressure on the government.

Results are quickly compiled from survey reports. CHP wins, Palace loses.

This crisis was an opportunity for İmamoğlu and his future companions to take their careers to the top. Following a leader who was victimized like himself and seeking a solution to the deterioration in this way is the only expected outcome of the war between the Palace and the CHP.

How high will he climb?

The ongoing crisis has eliminated some of the unwritten rules and boundaries of politics. The existence of some red lines that were the subject of a gentleman's agreement between the government and the opposition was felt. For example, December 17/25 was a forbidden topic. Özgür Özel entered this topic at full speed with this octopus metaphor that was transformed into visuals. Opposition channels are freely reminding people of December 17/25.

He placed the Istanbul chief prosecutor directly in his crosshairs.

Özgür Özel steps on the calluses of the Palace and shows defiantly that he is determined and persistent.

These two examples signal that red lines have been crossed. What else lies beyond the line?

It is clear that the CHP has many arrows in its quiver.

So, the party that is now escalating the crisis and putting the responsibility of ending it on the government is no other than the CHP. While waging a defensive war, they are pouring boiling oil down the castle walls onto those who climb.

The timetable of the crisis

The main support columns of the government cannot withstand a crisis that will drag on into the summer months. The opposition's arms do not get tired by throwing stones, only fans have been purchased in Silivri, mosquito repellents are ready and they are preparing for the summer; the government is constantly losing. The calculation of eliminating the opponent with a few prosecutors and judges will not work in a political climate where the ballot box is somehow involved. Which hole will you plug in the ship of power that has turned into a colander? Eliminating the opponent is not enough to secure your own seat. The people have many options; if you knock down those they have, they will definitely find a brave man to follow them.

The Palace has built its entire game on making the CHP give in. The “corruption stain” did not hold, and the fact that the waves of investigations progressed through the “confessors” left nothing in the way of credibility. Especially because of the economic picture, there is so much anger towards the government, and so much support for İmamoğlu, who plays the victim role, that the project of dividing the CHP in two through Kılıçdaroğlu will not work. Kılıçdaroğlu, who is sniffing the air today, cannot advance an inch in politics in his role as a Trojan horse when things get serious. It will not be left until the Congress case on June 30 for this matter to become visible.

Time is working against the Palace. It is not in the government's interest to extend the crisis into the long summer months and postpone the solution until October, the beginning of the new season of politics.

In short, this crisis will be over before the end of June.