Başkan Erdoğan'ın çarşamba günü grupta yaptığı konuşma, son dönemde tartışılan birçok konuya derinlikli olduğu kadar samimi ve cesur cevaplar veriyor. Keşke başta CHP Genel Başkanı Özgür Özel ve DEM Parti Eşbaşkanı Tuncer Bakırhan olmak üzere muhalefet aktörleri bunu önyargısız okuyabilseler. Türkiye'nin ne yapmak istediğini samimiyetle merak edenler açısından önerileri de eleştirileri de önümüzdeki sürecin manifestosu niteliğinde.

Sadece siyaset-terör ilişkisine dair şu tespit bile işaret olmaya yeter:

"Yedeğine terör örgütünü alarak hiç kimse siyasetçilik oynayamaz. Geçmişte ne dedim? Silahları gömeceksiniz, silahları gömdüğünüz anda bizim için her şey sizlerin önünü açmaktır, ama siz silahları gömmez, hâlâ her yerde bombaları patlatmaya devam ederseniz bu devletin eli de sizin omzunuzda olacaktır."

Bundan daha net siyasetşiddet ilişkisi ortaya konulamaz. Bir an için terörün bıçak gibi kesildiğini düşünün. Terör biterse ne öne çıkar? Tabii ki siyaset... O zaman kayyum meselesi kalır mı? İşte bütün mesele tam da bu; Türkiye'de siyasetle sorunların aşılmasını sadece dış güçler ve darbeciler değil, içeride bizzat siyasi aktörler bile istemiyor ki, ülke 40 yıldır şiddet sarmalından kurtulamıyor. Hatta bazen örgüt şiddetten vazgeçmek istese de bazı sivil kılıklı terörseverler istemiyor. Tıpkı darbecileri göreve çağıran siviller gibi.

Çözüm süreçlerinde bu gerçeği bizzat yaşadık, birçok sivil siyasetçi hatta aydın, "Silahları bırakmayın" dedi.

Bu, ABD'nin Suriye'de PKK'ya havuç uzatmasından daha vahimdi.

O günlerde şiddet karşıtı bir siyasetçi, dönemin HDP'sindeki etkili aktörlerden birine gider ve devletin ciddi değişikliklere hazır olduğunu, bu fırsatın kaçırılmaması gerektiğini söyler. Verdiği cevap bugün tartışılanlardan farklı değil:

"Sen bana Erdoğan'a can simidi ol mu diyorsun? Bu mümkün değil!"

Sonra nasıl karanlık bir tünele girdiğini hep birlikte gördük. O siyasetçi bir ders çıkardı mı bilmiyorum ama hâlâ almayanlar var ki bugün o kafa yine devrede.

Günlerdir de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli'nin tarihi çıkışını anlamamakta, hatta "Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın haberi yoktu" diye saptırmakta ısrar ediyorlar. Oysa Başkan Erdoğan birkaç kez Bahçeli'nin önerisine ilişkin konuştu ve arkasında durduğunu söyledi. Belki de sorun sadece o kafanın değişmediğinde değil, bilinçli "saptırma" görevi üstlenmesinde.

Bu yüzden Başkan Erdoğan son grup konuşmasında bir kez daha, Bahçeli'nin siyasi kariyerini ortaya koyarak yaptığı cesur çıkışa atıf yapıyor ve tavrını tane tane anlatıyordu:

"Ülkenin ve milletin hayrına olan her meselede Sayın Bahçeli ile tam bir mutabakat hâlindeyiz, uyum ve eşgüdüm içinde hareket ediyoruz."

Daha ne desin? Bununla da yetinmedi, Bahçeli'nin ortaya koyduğu yol haritasına ilişkin devletin ciddi bir hazırlık içinde olduğunu söyledi:

"Biz de milletimizin, Türkiye Cumhuriyeti Devleti'ni yönetme sorumluluğunu verdiği Cumhurbaşkanı olarak bu meseleyi siyasi, sosyal, bölgesel sonuçlarıyla birlikte tüm yönleriyle ele alıyoruz. Kurumlarımız değerlendirmelerimize zemin teşkil edecek çalışmaları hiçbir detayı atlamadan, 'efradını cami ağyarını mâni' bir anlayışla, devlet ciddiyeti ve büyük bir hassasiyetle yürütüyor."

Peki muhalefet ne yapıyor? Öcalan etkili olur mu olmaz mı göreceğiz ama muhalefetin terörü bitirmek için daha iyi bir önerisi var mı?

Birçok ülkede, örneğin İspanya'da şiddet ve terörü bitirmede muhalefet eleştirse bile daha yapıcı bir rol üstlenir. Bizde ise tam tersi, iktidarın işine yarar mantığı hâkim. Muhalefet, bunu aşacak yollar gösterirse en başta kendisi kazanır.

President Erdoğan's speech to the group on Wednesday provides sincere and courageous answers to many issues that have been discussed recently. I wish opposition actors, especially CHP Chairman Özgür Özel and DEM Party Co-Chair Tuncer Bakırhan, could read this without prejudice. For those who sincerely wonder what Turkey wants to do, both his suggestions and his criticisms are a manifesto for the upcoming process.

Even the following observation alone regarding the politics-terrorism relationship is enough to be a sign:

"No one can play politics with a terrorist organization as their back-up. What did I say in the past? You will bury the weapons, the moment you bury the weapons, everything for us is to pave the way for you, but if you do not bury the weapons and continue to detonate bombs everywhere, the hand of this state will also be on your shoulder."

There is no clearer relationship between politics and violence than this. Imagine for a moment that terrorism has been cut off like a knife. If terrorism ends, what will come to the fore? Of course politics... Then will the trustee issue remain? This is exactly the whole issue; not only external powers and putschists, but even political actors themselves do not want Turkey to overcome its problems through politics, and the country has not been able to escape the spiral of violence for 40 years. Even if the organization sometimes wants to abandon violence, some civilian-disguised terrorists do not want to. Just like the civilians who call the putschists to duty.

We experienced this reality firsthand during the solution processes; many civilian politicians and even intellectuals said, "Do not put down your weapons."

This was worse than the US offering a carrot to the PKK in Syria.

In those days, an anti-violence politician went to one of the influential actors in the HDP of the period and said that the state was ready for serious changes and that this opportunity should not be missed. His answer was no different from what is being discussed today:

"Are you telling me to be a lifesaver for Erdoğan? This is not possible!"

Then we all saw how he entered a dark tunnel. I don't know if that politician learned a lesson, but there are still those who didn't, and that mentality is still in play today.

For days now, they have insisted on not understanding the historical statement of MHP Chairman Devlet Bahçeli, and even on distorting it by saying "President Erdoğan was not aware of it." However, President Erdoğan spoke several times about Bahçeli's proposal and said that he stood by it. Perhaps the problem is not only that his mindset has not changed, but that he has consciously undertaken the task of "diversion."

That is why, in his last group speech, President Erdoğan once again referred to Bahçeli's bold move by putting his political career on the line and explained his stance step by step:

"We are in complete agreement with Mr. Bahçeli on every issue that is for the good of the country and the nation, and we act in harmony and coordination."

What more could he say? He did not stop there, and said that the state was in serious preparation regarding the road map set forth by Bahçeli:

"As the President to whom our nation has given the responsibility of governing the Republic of Turkey, we are addressing this issue in all its aspects, including its political, social and regional consequences. Our institutions are carrying out the work that will form the basis of our evaluations, without skipping any detail, with an understanding of 'the members of the mosque, the people of the mosque, the people of the country', with state seriousness and great sensitivity."

So what is the opposition doing? Whether Öcalan will be effective or not remains to be seen, but does the opposition have a better suggestion to end terrorism?

In many countries, such as Spain, the opposition takes on a more constructive role in ending violence and terrorism, even if it criticizes it. In our country, the opposite is true; the logic that it benefits the government prevails. If the opposition shows ways to overcome this, it will win first and foremost.