Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) on yıldır yerel seçimlerde, genel seçimlerden daha fazla oy almıştır. Ülke genelinde yerel seçimlerdeki oy oranı genellikle %30 civarında iken, genel seçimlerde parti oyları %22 ile %24 bandına sıkışıp kalmıştı.

22 yıldır Türk toplumu, AK Parti ile konuşmaya, onunla tartışmaya, anlaşmazlıklar yaşadığında bu meseleleri AK Parti’ye çözme beklentisiyle yaklaşmaya alışkındır. AK Parti ile toplum arasındaki bu ilişki mekanizması işlediği sürece, vatandaşlar başka arayışlara girme ihtiyacı hissetmemiştir. Bir yönüyle vatandaşlar, çoğu zaman AK Parti’yi istedikleri çizgiye çekmeye çalışıp, yine ona oy vermiştir.

2024 yerel seçimleri bittiğinde, yerel ve genel seçimler arasındaki oy dengesinde benzer bir durum gözlemlenmiştir. AK Parti, kurulduğu günden bugüne kadar ikinci parti konumuna hiç düşmemiştir. Ancak son seçimde, Cumhuriyet Halk Partisi ilk kez AK Parti’den daha fazla oy almıştır.

Seçim sonrası yapılan araştırmalarda, CHP’nin yerel seçimde aldığı oyların, genel seçim oylarına yakın olduğu gözlemlenmiştir. Özellikle Cumhurbaşkanının seçim sonrası yaptığı öz eleştiri konuşması, seçmenlerde bir beklenti oluşturmuş ve şikayet edilen konuların hızla düzeltileceği inancı yayılmıştır. Uluslararası ilişkiler bağlamında sıkça kullandığım bir cümle vardır: “Bir sorun ne kadar uzun zamanda oluşuyorsa, çözümü de o kadar zor olur ve zaman alır.”

AK Parti, çeyrek asırlık bir parti olarak, parti içindeki mekanizmaların işlemediği ve aksayan yönlere müdahale edilmesi gerektiği gerçeğiyle karşı karşıya. Ancak bu tür sorunların hızla çözülmesi kolay değildir.

Bazı kimseler, AK Parti’de sorun olmadığını düşünüyor ve bunu açıkça dile getiriyor. Cemiyet önünde böyle konuşanlar, kapalı kapılar ardında ise daha sert eleştirilerde bulunuyorlar. Eğer amaç fayda üretmekse, soğukkanlı ve sağduyulu bir yaklaşımın daha fazla fayda sağlayacağı bilinciyle hareket edilmesi gerektiği kanaatindeyim.

Genar Türkiye Raporu için her ay düzenli ölçümler yapıyoruz. Üç ay önce yaptığımız ölçümlerde, ilginç bir şekilde CHP oylarının yerel seçimde aldığı oylara yaklaştığını gördük. Bu oran yaklaşık %34 civarındaydı. İlginç bir şekilde AK Parti oylarında büyük oranda kararsızlık eğilimi ortaya çıkmıştı.

Ekim ayı araştırmasında, CHP’nin yükselişi dururken AK Parti’de bir toparlanma başladı. Bazı araştırma firmaları buna benzer sonuçlar açıkladılar.

Kasım ayı araştırmamızda ise iki parti arasındaki oy dengesi başa baş bir duruma geldi:

CHP: %33,4

AK Parti: %32,9

Bu tabloda Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile DEM %9 oranındaki oy durumlarını muhafaza etmektedir.

CHP’DEKİ DURAĞANLIK NEDEN BAŞLADI?

Türkiye siyasetinde herkes, CHP’nin ne olacağını tartışmakta uzmanlaşmıştır. Çünkü bu millet 75 yıldır CHP’nin geleceğini merak etmekte ve bu konuda endişe duymaktadır. İktidar eğilimlerinin ortaya çıktığı her dönemde parti yöneticilerine bir şeyler olmaktadır.

CHP içerisindeki liderlik krizi: Meselenin odak noktasıdır. Halihazırda partide üç ana odak bulunmaktadır. Ekrem İmamoğlu, kendisini partinin doğal lideri olarak görmekte ve hem genel başkanlık hem de Cumhurbaşkanlığı adaylığını kendi hakkı olarak görmektedir. Mansur Yavaş’ın oy potansiyeli İmamoğlu’ndan daha yüksek olduğu için, adaylık durumu netleşene kadar bu sorun askıda kalmaya devam edecektir; zaman zaman bu kriz yeniden alevlenebilir.

Özgür Özel, emanetçi bir genel başkan olarak görülmek istemekte ve CHP’liler için parti genel başkanlığı, başbakanlıktan daha önemli bir makamdır. Belli başlı hizipler ise, genel başkanın etrafında kümelenmektedir.

İlginç bir şekilde, Kemal Kılıçdaroğlu’nun CHP üzerindeki gölgesi hissedilir biçimde devam etmektedir.

Partideki liderlik krizinin yanı sıra, daha derin bir sorun da mevcuttur: 75 yıldır CHP, kayda değer bir politika üretememiştir. Kürt meselesi, ekonomi, dış politika gibi birçok konuda partinin sağlam bir söylemi bulunmamaktadır.

Devlet Bahçeli’nin çıkışı ve Recep Tayyip Erdoğan’ın ortaya koyduğu vizyon karşısında, henüz CHP’nin net bir politika belirlememesi, Kürt seçmen açısından soru işaretlerini artıran bir durumdur.

Tüm bu saydığımız nedenlerden dolayı, milletin CHP’ye karşı tereddütleri artmış ve bu durum önceki dönemlerde olduğu gibi devam etmektedir.

Millet tekrar AK Parti ile konuşma eğilimine girmiştir. AK Parti’nin bu durumu nasıl karşılayacağı, bir başka yazıda enine boyuna ele alınmalıdır.

Görelim Mevla neyler.

The Republican People's Party (CHP) has received more votes in local elections than in general elections for ten years. While the vote rate in local elections across the country was usually around 30%, the party's votes were stuck between 22% and 24% in general elections.

For 22 years, Turkish society has been accustomed to talking to the AKP, discussing with it, and approaching the AKP with the expectation that it will resolve disagreements. As long as this mechanism of relationship between the AKP and society has been working, citizens have not felt the need to seek other options. In one sense, citizens have often tried to pull the AKP to the line they wanted and voted for it.

When the 2024 local elections are over, a similar situation was observed in the balance of votes between local and general elections. The AKP has never been the second party since its founding. However, in the last election, the Republican People's Party received more votes than the AKP for the first time.

In the research conducted after the election, it was observed that the votes CHP received in the local elections were close to the votes in the general elections. In particular, the self-criticism speech made by the President after the election created an expectation in the voters and the belief that the issues complained about would be resolved quickly spread. There is a sentence that I often use in the context of international relations: “The longer a problem develops, the more difficult and time-consuming it becomes to solve.”

The AKP, as a party of a quarter of a century, is faced with the fact that the mechanisms within the party are not working and that interventions must be made to the problematic aspects. However, it is not easy to solve such problems quickly.

Some people think that there is no problem in the AKP and they openly express this. Those who speak like this in front of the society make harsher criticisms behind closed doors. If the aim is to produce benefit, I believe that we should act with the awareness that a cold-blooded and sensible approach will provide more benefit.

We conduct regular measurements every month for the Genar Turkey Report. In the measurements we conducted three months ago, we saw that the CHP votes were getting closer to the votes they received in the local elections. This rate was around 34%. Interestingly, there was a large tendency for indecisiveness in the AKP votes.

In the October survey, while the CHP's rise stopped, the AK Party started to recover. Some research firms announced similar results.

In our November survey, the balance of votes between the two parties was neck and neck:

CHP: 33.4%

AK Party: %32.9

In this table, the Nationalist Movement Party (MHP) and DEM maintain their 9% voting position.

WHY DID THE STAGGERING IN CHP BEGIN?

In Turkish politics, everyone has specialized in discussing what will happen to the CHP. Because this nation has been wondering about the future of the CHP for 75 years and is worried about it. In every period when tendencies towards power emerge, something happens to the party leaders.

The leadership crisis within the CHP: This is the focal point of the issue. There are currently three main focal points in the party. Ekrem İmamoğlu sees himself as the natural leader of the party and sees both the party chairmanship and the presidential candidacy as his right. Since Mansur Yavaş's vote potential is higher than İmamoğlu's, this issue will remain suspended until his candidacy status is clarified; this crisis may flare up again from time to time.

Özgür Özel wants to be seen as a trustee chairman, and for CHP members, the party chairmanship is a more important position than the prime ministry. Certain factions cluster around the chairman.

Interestingly, Kemal Kılıçdaroğlu's shadow over the CHP continues to be felt.

In addition to the leadership crisis in the party, there is also a deeper problem: The CHP has not been able to produce any significant policy for 75 years. The party does not have a solid discourse on many issues such as the Kurdish issue, the economy, and foreign policy.

In the face of Devlet Bahçeli's statement and the vision put forward by Recep Tayyip Erdoğan, the fact that the CHP has not yet determined a clear policy is a situation that raises question marks for the Kurdish voters.

For all the reasons we have listed, the nation's hesitations towards the CHP have increased and this situation continues as in previous periods.

The nation has started to talk to the AK Party again. How the AK Party will respond to this situation should be discussed in detail in another article.

Let's see what God says.