Sonuç beklenmedik değildi ama Trump’ın ABD Başkanlığı’na seçilmesi yine de şok edicidir. 2016’daki ilk zaferinden daha da şok edici çünkü kişisel olarak bütün olumsuz özellikleri sahip olan, üzerine ilk başkanlık döneminde yeni kötü özellikler ekleyen bir ismin hepsinden sıyrılıp yeniden zafer kazanması demokratik dünyanın tecrübesiyle örtüşmüyor. Ne var ki, Amerikan seçmeni için bütün bunlar sorun olmadığı gibi meziyet sayıldı. Böylelikle, Demokratların kötü adayına karşılık kötülüğün timsali bir isim kazandı. Trump, heyecansız, beceriksiz ve iddiasız Harris’e karşı lümpen, maço, kuralsız, demokrasi ve hukuk duygusundan uzak kimliğine rağmen büyük bir üstünlük kurmakta zorlanmadı.

Ne olursa olsun, bir dönemin ardından yeniden seçilerek başkan olabilmek tartışmasız büyük başarıdır.

Dünyanın bundan sonra nasıl şekilleneceği, ABD-Rusya/Çin dengeleri, Trump’ın Avrupa’yla bağlarını ne kadar gevşeteceği yahut iddia ettiği gibi bölgesel krizlerden ne kadar uzak duracağı merak konusu. Bu alanlarda bazen sarsıcı, bazen standart, bazen de tersine gelişmeler olacaktır. ABD’nin yapıp ettikleriyle dünyayı etkileme gücünün kaçınılmaz yansımalarını göreceğiz.

Elbette, Türkiye de yeni dönemden etkilenecek. Trump’ın başkan olması kendisine “dostum” diyen Orban, Modi, Duda gibi liderlerle birlikte Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da hoşuna gitmiş görünüyor.

İki ülke liderleri asasında Biden döneminde iyice zayıflayan kişisel ilişkiler görünür şekilde artacaktır. İlk başkanlık döneminde de iki çok iyi ilişkileri vardı ama bunun Türkiye’ye faydası olmadı. F-35 projesinden çıkarıldık, F-16 alımı ertelendi, bürokratlarımız yaptırım listesine yazıldı ve hepsinden önemlisi Türkiye ancak bir düşman ülkeye yapılacak muameleyle ekonomisi batırılmakla tehdit edildi. Hala etkileri devem eden kur artışı etkisiyle bu tehdit bir ölçüde yerine de getirildi. Türkiye Cumhurbaşkanı’na hitaben yazılan saygısızlığın ötesinde ifadeler içiren mektubu hatırlamak bile istemiyoruz. Özetle, Türkiye- ABD ilişkilerinde tek taraflı olarak en çok zarara uğradığımız dönem Trump’ın birinci başkanlık zamanları oldu. Etkileri hala devam ediyor ve zararımız büyüyor.

Buna rağmen Erdoğan-Trump ilişkisi hep iyi oldu ve muhtemelen yeni dönemde de iyi olmaya devam edecek. Umarız, bu iyi ilişki Türkiye’nin uğradığı zararların hiç olmazsa bir kısmının telafi edilmesini sağlar.

Trump’ın vadettiği dünya politikasının ana hatları, ABD’nin kendi içine odaklanacağı, sadece kendisi için para harcayacağı; yani, krizlere askeri yolla müdahale etmekten uzak duracağı, gümrük duvarlarıyla Çin’i hatta Avrupa’yı dengeleyeceği bir modele işaret ediyor. Rusya-Ukrayna savaşını bitirmek için Ukrayna’ya desteği kesmek gibi planları var. İsrail konusunda planı olup olmadığı belirsiz ama zaten Kudüs’ü başkent olarak tanıyarak İsrail rejimini şişeden çıkaran bir Başkan’ın Filistin halkı en az Biden kadar hatta daha kötü kabus olacağını tahmin etmek zor değil. Trump’ın gelişine en çok sevinen liderin İsrail Başbakanı Netenyahu olması da tesadüf değil.

İsrail’in sevinç çığlıklarına karşılık petrol zengini birkaç küçük Körfez ülkesi hariç bütün İslam dünyası için tablo iyi görünmüyor. İlk başkanlığının ilk kararnamesiyle aralarında 8 İslam ülkesi vatandaşlarını da bulunduğu yüz milyonlarca “öteki”ye ABD’ye girişte engeller getirmişti. Şimdi eksisinden daha keskin ve sert bir göçmen karşıtı. Bu kez ne yapar kim bilir?

Bütün bunların ötesinde Trump’ın en önemli küresel etkisi dünya politikasına “kötü örnek” teşkil etmesi olacaktır. Trump, otokrat, kuralsız, ayrımcı, empati yoksunu, lümpen ve yozlaşmış politikacı modelini temsil ediyor ve Salı günü kazandığı zafer kendisine benzeyen liderler için moral vericidir. Ama demokrasiler için kesinlikle endişe verici… Berbat siciline rağmen kazanması, dünyanın her yerindeki benzer siyasi profiller için, “Amerika Başkanı bile bunu yapıyorsa… Yapıp da yanına kar kalıyorsa… Amerika’da bile bunlar olabiliyorsa…” şeklinde tanımlanabilecek ve kullanılabilecek bir referans anlamına geliyor. Aşırı sağcı, aşırı yolsuz ve aşırı kuralsız bütün siyasetçiler için… 

The result was not unexpected, but Trump's election to the US Presidency is still shocking. It is even more shocking than his first victory in 2016 because it is not consistent with the experience of the democratic world that a person who has all the negative characteristics personally and added new bad characteristics to them during his first term as president can overcome all these and win again. However, for the American voter, all these were not a problem and were considered a virtue. Thus, the Democrats won a name that was the epitome of evil in exchange for their bad candidate. Trump had no difficulty in establishing a great superiority over the unexcited, incompetent and unambitious Harris, despite his lumpen, macho, unruly, and undemocratic and lawless identity.

Regardless, being re-elected as president after one term is undoubtedly a great achievement.

How the world will be shaped from now on, the US-Russia/China balance, how much Trump will loosen his ties with Europe or how much he will stay away from regional crises as he claims are matters of curiosity. In these areas, there will be sometimes shocking, sometimes standard, and sometimes reverse developments. We will see the inevitable reflections of the US's power to influence the world with its actions.

Of course, Turkey will also be affected by the new era. President Erdoğan seems to be pleased with Trump becoming president, along with leaders such as Orban, Modi, and Duda, who call him “my friend.”

The personal relations between the leaders of the two countries, which had weakened considerably during the Biden period, will visibly increase. They had very good relations during his first presidency, but this did not benefit Turkey. We were removed from the F-35 project, the purchase of F-16s was postponed, our bureaucrats were put on the sanctions list and most importantly, Turkey was threatened with the collapse of its economy with the treatment that can only be given to an enemy country. This threat was fulfilled to some extent with the effect of the exchange rate increase, whose effects are still continuing. We do not even want to remember the letter addressed to the President of Turkey, which contained expressions beyond disrespect. In short, the period when we suffered the most unilateral damage in Turkey-US relations was during Trump's first presidency. Its effects are still continuing and our damage is growing.

Despite this, the Erdoğan-Trump relationship has always been good and will probably continue to be good in the new era. Hopefully, this good relationship will help compensate for at least some of the damage Turkey has suffered.

The outlines of Trump's promised world policy point to a model in which the US will focus on itself, spend money only for itself; that is, stay away from intervening in crises militarily, and balance China and even Europe with customs walls. He has plans such as cutting off support to Ukraine to end the Russia-Ukraine war. It is unclear whether he has a plan for Israel, but it is not hard to guess that a President who has already let the Israeli regime out of the bottle by recognizing Jerusalem as its capital will be at least as much of a nightmare for the Palestinian people as Biden, or even worse. It is no coincidence that the leader who is most pleased with Trump's arrival is Israeli Prime Minister Netanyahu.

Despite Israel's cheers, the picture does not look good for the entire Islamic world, except for a few small oil-rich Gulf countries. With the first decree of his first presidency, he imposed barriers to entry to the US for hundreds of millions of "others", including citizens of 8 Islamic countries. Now he is even more strident and harshly anti-immigration than before. Who knows what he will do this time?

Beyond all this, Trump’s most important global impact will be that he sets a “bad example” for world politics. Trump represents the model of an autocratic, unruly, discriminatory, empathic, lumpen and corrupt politician, and his victory on Tuesday is a morale booster for leaders who resemble him. But it is definitely worrying for democracies… Despite his terrible record, his victory means a reference for similar political profiles all over the world that can be defined and used as “If even the American President can do this… If he can do it and get away with it… If this can happen even in America…” For all far-right, far-corrupt and far-rule politicians…