Bahçeli’nin başlattığı açılım adım adım şekil alıyor ve ikinci çözüm süreci olmaya doğru ilerliyor.

Son günlerde sahada iki temizlik oldu. Bir yandan, Erdoğan’ın açıklamalarıyla açılımın Cumhur İttifakı’nın girişimi olduğu netleşti. İkinci olarak bu açılımı Kürt meselesinde karşıtlık bakımından en sert, en radikal aktörünün üstlenmesi, milli ve siyasi fayda etrafında yapılan tanıma (devlet-siyaset angajmanına) ve sınırlara işaret etti.

Yeni bir çözüm süreci, nihayete erebilecek bir süreç, bu ülke ve geleceğine dair en büyük müjdedir. Kürt sorunu, demokratik gelişmenin, siyaset-toplum, hatta devlet-siyaset ilişkilerinin normalleşmesinin önündeki en büyük engeldir. Sorunun gerçek anlamda çözüm yoluna girmesi Türkiye’deki toplumsal sözleşmenin de gözden geçirilmesini ifade edecektir.

Yeni açılım ne tür bir çözüm sürecine ilerliyor?

Karşımızdaki esas soru budur.

Bahçeli’nin son konuşmasından hareketle bakalım.

Üç hususun altını çizdi Bahçeli.

1.Öcalan silah bırakıldığını ilan etsin. 2. Bunun mümkünse meclis çatısı altında DEM grubunda yapsın. 3. Buna karşılık Öcalan’ın “umut hakkı” çerçevesinde salınmasını düşünülür ve düzenlenir.

Bunların yukarıdaki soruya ilişkin iki işareti, iki de iması olduğunu düşünüyorum.

İlk işaret, girişimin esas olarak devlet-iktidar merkezli bir açılımı ima ediyor. Diğer ifadeyle, kimi değerlendirmeler ve Ortadoğu ve Suriye’yle ilgili kimi muhtemel siyasi gerekler sonrası, siyasi güç tek başına, kısmen tek taraflı bir mekanizmayı harekete geçirmiş görünüyor. Hedef, kimi Kürtlerin irade ve varoluşuna dair kimi taleplere dayalı Kürt sorununun çözülmesinden çok, çatışma ve silah evresinin bitmesi olarak görünüyor.

İkinci işaret, iktidarın muhatap seçmesiyle ilgilidir. Devlet-iktidar, örgütle diyaloga girmeden açılımı, en azından ilk aşamada Öcalan ve ona destek olarak ve siyasi taşıyıcı olarak DEM üzerinden sürdürmeyi planlıyor.

Sürecin sonrasını görmek için, ilk aşamada, Öcalan’ın devreye girmesini -sokulmasını- ve alacağı tavrı beklemek gerekiyor.

İki ima ise şunlar:

Devlet Bahçeli ve Mehmet Uçum’un açıklamaları bu noktada çelişki taşımıyor, hatta kesişiyor. Bahçeli kurucu, Uçum tehditkar bir dille aynı şeyleri söylüyorlar. Ortada diyaloga, etkileşime, müzakereye, masaya dayanan bir çözüm süreci olmayacak. Devletin asayiş politikaları devam edecek. Gerisi tahminle biz ekleyelim: Silah bırakma karşılığı Öcalan’ın, belki dağın hukuku ele alınacak, Rojava’da silahsız bir örgüt üzerinden belli bir statükoda siyasi denge sağlanacak, PKK’nın tehdidi veya kullanılması tehdidi bertaraf edilecek, Belki iktidar iç siyaset bakımında kimi faydalar elde edecek.

İktidar cenahından gelen şiddet-siyaset ayrımı vurgusu, kimi faydacı yönler de taşıyor. Devlet stratejisinin açılımla Kürtleri yanına çekmek, Öcalan ve DEM’i öne çıkarmak, silahla bırakmaya karşı çıkma ihtimali olan örgütü, her anlamda, hem Kürt hareketi içinde hem Kürt toplumsal kesimi arasında yalnız ve desteksiz bırakmak.

Bu noktada Kürt hareketiyle ilgili bir sorun/durum ortaya çıkacak gibi görünüyor. Açılımın sonrasının ikinci kritik aşaması ise muhtemelen bu olacaktır.

Üçüncü kritik husus veya aşama ise, Türkiye sınırları dışına yöneliktir. Temel olarak, “Rojava ve oradaki Kürt varlığı nasıl bir biçim kazanacak? Örgüt tek taraflı talep ve girişimler karşısında ne tavır alacak?” sorularıyla ilgili bir aşamadır. Şunu unutmamak gerekir: İlk çözüm sürecini bitiren ana unsur Suriye’nin infilakıydı. Bunun sonucu Kuzey Suriye’de, Rojava’da, bir Kürt ve örgüt alanı oluşmuş, Türkiye’nin Kürt sorunu ulusal sınırlar dışına taşmış, uluslararası müdahalelere açık hale gelmiş, durumu Kürtler umut, Türkiye ise tehdit olarak görmeye başlamış, sonunda aralarında büyük bir güvensizlik krizi doğmuştu. Rojava olduğu yerde duruyor. Burada sağlanacak denge veya mutabakat, hem devletin asli stratejisi hem örgüt bakımından önemli görünüyor.

Çerçeve muhtemelen ana hatlarıyla bu.

Çatışma çözümü hamleleri niyetler, hedefler ne olsun çok önemlidir. Buhar şişeden çıkar, tabular kırılır ve gerçek çözüm dengesine doğru yol alınır.

The initiative initiated by Bahçeli is taking shape step by step and is moving towards becoming the second solution process.

There have been two purges on the ground in recent days. On the one hand, it became clear with Erdoğan’s statements that the initiative was an initiative of the People’s Alliance. Secondly, the fact that the harshest and most radical actor in terms of opposition in the Kurdish issue undertook this initiative pointed to the definition (state-politics engagement) and borders made around national and political benefit.

A new resolution process, a process that can come to an end, is the greatest good news for this country and its future. The Kurdish issue is the greatest obstacle to democratic development, normalization of politics-society, and even state-politics relations. A real resolution of the issue will also mean a review of the social contract in Turkey.

What kind of solution process is the new initiative moving towards?

This is the main question before us.

Let's look at it based on Bahçeli's last speech.

Bahçeli underlined three points.

1. Öcalan should declare that he has laid down his arms. 2. If possible, this should be done within the DEM group under the roof of the parliament. 3. In return, Öcalan's release within the framework of the "right to hope" should be considered and arranged.

I think these are two signs, two implications of the question above.

The first sign is that the initiative essentially implies a state-power-centered opening. In other words, after some evaluations and some possible political requirements regarding the Middle East and Syria, political power seems to have activated a mechanism on its own, partly unilaterally. The goal seems to be the end of the conflict and weapons phase rather than the resolution of the Kurdish issue based on some demands regarding the will and existence of some Kurds.

The second sign is related to the government's choice of interlocutor. The state-government plans to continue the initiative, at least in the first stage, through Öcalan and DEM as its political carrier, by supporting him, without entering into dialogue with the organization.

In order to see the aftermath of the process, in the first stage, it is necessary to wait for Öcalan to step in - to be involved - and the stance he will take.

The two implications are:

The statements of Devlet Bahçeli and Mehmet Uçum do not contradict each other at this point, in fact they intersect. Bahçeli is the founder, Uçum says the same things with a threatening language. There will be no solution process based on dialogue, interaction, negotiation, or the table. The state's security policies will continue. Let us guess the rest: In return for laying down arms, Öcalan's, perhaps the rights of the mountain will be addressed, a certain status quo political balance will be achieved through an unarmed organization in Rojava, the threat or threat of being used by the PKK will be eliminated, and perhaps the government will gain some benefits in terms of domestic politics.

The emphasis on the distinction between violence and politics coming from the ruling party also has some pragmatic aspects. The state strategy is to draw the Kurds to its side with the opening, to bring Öcalan and DEM to the fore, and to leave the organization that is likely to oppose laying down arms, alone and without support in every sense, both within the Kurdish movement and among the Kurdish social segment.

At this point, it seems that a problem/situation will arise regarding the Kurdish movement. This will probably be the second critical phase after the opening.

The third critical issue or phase is directed beyond Turkey’s borders. It is fundamentally a phase related to the questions of “What form will Rojava and the Kurdish presence there take? What stance will the organization take against unilateral demands and initiatives?” It should not be forgotten that the main factor that ended the first solution process was the explosion of Syria. As a result, a Kurdish and organizational area was formed in Northern Syria, Rojava, Turkey’s Kurdish problem spilled over national borders, became open to international interventions, the Kurds began to see the situation as hope, while Turkey began to see it as a threat, and eventually a major crisis of distrust arose between them. Rojava remains where it is. The balance or consensus to be achieved here seems important both in terms of the state’s primary strategy and the organization.

The framework is probably outlined like this.

Conflict resolution moves are very important, regardless of intentions and goals. Steam is released from the bottle, taboos are broken and a path is taken towards the real solution balance.