Cuma günü Medyascope Haber Müdürü Göksel Göksu ile birlikte İstanbul’da CHP Genel Başkanı Özgür Özel ile bir saate yakın bir yayın yaptık. Özel’i medyada, tabii ki alenen iktidar yanlısı olanlar hariç, epey sık görüyoruz. “Alenen” derken değilmiş gibi yapan ama öyle olduklarını birçok vesileyle ele veren bazı haber kanalları var, onlar da Özel’i arada sırada konuk alıyor.

Diğer yayınlardan sonra ne oldu bilmiyorum, ama medyascope yayınının epey yankı yarattığını gördüm. Tabii ki “kuzguna yavrusu şahin gözükürmüş” diyeceksiniz. Haklısınız. Bununla birlikte yayınımızın, partisinden çok Özel’in gündemde olduğu bir zamanda gerçekleşmesi; bizim bütün kritik soruları, özellikle muhalefet tabanından Özel’e yönelik eleştirileri kendisine sormamız, onun da çok açık, detaylı ama net cevaplar vermesi nedeniyle etkili olduğunu düşünüyorum.

Dimyat’taki pirinç-evdeki bulgur

Özel, yayınımızda “normalleşme” adını verdiği stratejisini sürdürmeye kararlı olduğunu net bir şekilde vurguladı. Bu bağlamda kendisine “iktidar partisi tabanından oy almaya çalışırken kendi tabanınızı kaybedebileceğiniz söyleniyor, Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan olabileceğiniz uyarısı yapılıyor” dediğimde verdiği cevap çok anlamlıydı: “Evdeki bulgur ana muhalefetse, ben pirincin peşinden gideceğim. Evdeki bulgur ana muhalefetten öteye gitmiyorsa ben pirincin peşinden giderim kardeşim.”

Özel, ana muhalefet partisinin ve onun liderinin sürekli olarak Cumhurbaşkanı Erdoğan ile uğraşmasının, onunla kavga etmesinin bir tuzak olduğunu; bunun defalarca denendiğini ve bir sonuç alınamadığını; CHP’nin hep belli bir orana sıkışıp ikinci parti olduğunu söylüyor. Ona göre başta Erdoğan olmak üzere siyasi iktidarla sakin ve medeni bir ilişki kurulması halinde onun tabanından insanların CHP’ye yönelmesinin zemininin oluşturulabileceğine inanıyor. Bu noktada tabii ki CHP’nin yıllar sonra ilk kez birinci parti olduğu 31 Mart yerel seçimlerinin altını bir başarı örneği olarak çiziyor.

CHP seçmeninin hassasiyetleri

Teorik olarak Özel haklı gözüküyor. Ama pratikte birçok “ama” var. İlk olarak, “Cumhurbaşkanı için ayağa kalktık diye kimse oy vermekten vazgeçmez” diyen Özel ilk bakışta haklı gibi gözüküyor ama pekala hayal kırıklığına uğrayabilir. Öncelikle şunu vurgulamak lazım: Ayağa kalkma, New York’taki Türkevi açıklamasının hemen sonrasında ve TBMM resepsiyonunda MHP lideri Devlet Bahçeli ile samimi muhabbetin hemen öncesinde yaşandı. Bu peşpeşe yaşanan olaylar CHP seçmeninin bir bölümünde, bir “normalleşme”den çok iktidara “biat” ya da en azından “onun dümen suyunda gitme” olarak algılandı.

Tabii şu hususun da altını çizmek lazım: Özellikle sosyal medyada bu tür kritik dönemlerde itiraz edenlerin sesi daha fazla çıkıyor. Çünkü onlar hemen bir ihanetten, en hafif deyimiyle sapmadan bahsediyorlar. Özel’in yapıp ettiklerinin doğru olduğunu düşünenler haklı olsalar bile bunu ancak bir seçim sonucuyla görebiliriz.

Diğer yandan Özel’e kızan seçmenin iktidar partilerine oy vermesi herhalde beklenemez ama kendilerini solda görenler DEM Parti ya da TİP gibi partilere, daha merkezde olanlarsa mesela Zafer Partisi’ne yönelebilir. Fakat daha önemlisi Özel ve CHP politikalarından rahatsız olan seçmenin bir kısmı sandığa gitmeyebilir. 

Nitekim PanoramaTR’in Eylül 2024 kamuoyu araştırmasında kararsızlar birinci parti olarak çıkmış ve kurumun direktörü Hatem Ete, kendisiyle yaptığımız yayında normalde ezici çoğunluğunun iktidar partisi seçmeninin oluşturduğu kararsızlarda bu sefer ilk kez ciddi oranda CHP seçmeni bulduklarını söyledi. Zaten 31 Mart’tan bu yana PanoramaTR’nin aylık araştırmalarında ilk kez bu Eylül ayında, kılpayı da olsa AKP birinci parti çıktı.

Özel AKP seçmenine nasıl seslenebilir?

Özel’in iktidar partisi seçmenini kazanmak istemesinde yanlış bir şey yok. Peki bunu nasıl yapacak? Erdoğan’la AKP Genel Merkezi’nde buluşması, arından Erdoğan’ın CHP’ye gitmesi -bu sırada CHP’ye Cumhurbaşkanı forlu Türk bayrağı çekilmesi- ayağa kalkma, Bahçeli ile muhabbet vs. tabii ki iktidar seçmeninin CHP’yi bir “düşman” gibi algılamasından vazgeçirebilecek hareketler olabilir. Ama neden sırf bu nedenlerle oy tercihlerini değiştirsinler? CHP’nin hangi sorun hakkında ne önerdiğini nerden ve nasıl öğrenecekler? (İçinizden “bunu CHP seçmeni de bilmiyor ki!” Diyenler olduğunun farkındayım!)

İşte bu nedenle yayında Özel’e “en son ne zaman TRT’ye çıktınız?” diye sordum. O da 31 Mart gecesi mecbur kaldıklarını söyledi. Benim kastım, başta bir kamu kuruluşu olduğunu varsaydığımız TRT olmak üzere iktidarın kanallarının neden Özel’e kapalı olduğuydu. Aslında cevabını hepimizin bildiği bir soru bu: Erdoğan ve kurmayları, değişik vesilelerle olumlu yaklaştıkları, özellikle Ekrem İmamoğlu “tehlikesi”ne karşı kullanmak istedikleri Özel’in kendi tabanlarına doğrudan hitap etmesini engellemek için ellerinden geleni yaptılar ve yapacaklar. Yani Erdoğan’ın Özel tercihinin ve “sevgisi”nin bir sınırı var.

Hal böyle olunca Özel iktidar seçmeninin gönlünü, onların pek rağbet etmediği muhalefet medyası üzerinden kazanmaya çalışıyor. Bu medyayı da zaten CHP ve diğer muhalefet partilerine oy verenler izlediği için çok ciddi kazalar yaşanıyor.

İktidar seçmenine muhalif medyadan seslenmeye çalışma paradoksu bizi kaçınılmaz şekilde pilav/bulgur paradoksuna getiriyor.

On Friday, we broadcast for nearly an hour with CHP Chairman Özgür Özel in Istanbul with Medyascope News Director Göksel Göksu . We see Özel in the media quite often, except for those who are openly pro-government. When I say “openly”, there are some news channels that pretend they are not, but give away that they are on many occasions, and they occasionally host Özel.

I don’t know what happened after the other broadcasts, but I saw that the Medyascope broadcast created quite a stir. Of course you will say “a hawk looks like a raven to its young.” You are right. However, I think that our broadcast was effective because it took place at a time when Özel was on the agenda more than his party; we asked him all the critical questions, especially the criticisms of Özel from the opposition base, and he gave very clear, detailed but precise answers.

Bulgur in the rice-house in Damietta

Özel clearly emphasized in our broadcast that he was determined to continue his strategy, which he called “normalization.” In this context, when I asked him “While trying to get votes from the ruling party base, they say you may lose your own base, and they warn you that you may lose the bulgur at home while going to Damietta for rice,” his answer was very meaningful: “If the bulgur at home is the main opposition, I will follow the rice. If the bulgur at home does not go beyond the main opposition, I will follow the rice, my brother.”

Özel says that the main opposition party and its leader constantly dealing with President Erdoğan and fighting with him is a trap; that this has been tried many times and no result has been achieved; that the CHP has always been stuck in a certain ratio and has become the second party. According to him, he believes that if a calm and civilized relationship is established with the political power, especially Erdoğan, the ground can be created for people from his base to turn to the CHP. At this point, of course, he underlines the March 31 local elections, in which the CHP became the first party for the first time in years, as an example of success.

Sensitivities of CHP voters

Theoretically, Özel seems right. But in practice, there are many “buts.” First of all, Özel, who says, “Nobody will give up voting just because we stood up for the president,” seems right at first glance, but he may well be disappointed. First of all, it should be emphasized that the standing up took place right after the Türkevi statement in New York and right before the friendly chat with MHP leader Devlet Bahçeli at the TBMM reception. These consecutive events were perceived by some CHP voters as “obedience” to the government or at least “following its lead” rather than “normalization.”

Of course, it is necessary to underline this point: Especially in such critical periods on social media, the voices of those who object are louder. Because they immediately talk about a betrayal, or deviation to put it mildly. Even if those who think that what Özel did was right are right, we can only see this with the results of an election.

On the other hand, voters who are angry with Özel cannot be expected to vote for the ruling party, but those who see themselves on the left may turn to parties such as the DEM Party or TİP, and those who are more centered may turn to the Zafer Party, for example. But more importantly, some voters who are uncomfortable with Özel and CHP policies may not go to the polls. 

In fact, in PanoramaTR's September 2024 public opinion poll, the undecided voters came out as the first party, and the director of the institution , Hatem Ete , said in the broadcast we made with him that they found a significant number of CHP voters this time among the undecided voters, who are normally overwhelmingly made up of ruling party voters. In fact, since March 31, for the first time in PanoramaTR's monthly polls, the AKP came out as the first party in September, albeit narrowly.

How can he appeal to his special AKP voters?

There is nothing wrong with Özel wanting to win over the ruling party voters. So how will he do this? Meeting with Erdoğan at the AKP headquarters, then Erdoğan going to the CHP - during which the Turkish flag with the presidential emblem was raised over the CHP - standing up, chatting with Bahçeli, etc. could of course be actions that could dissuade the ruling party voters from perceiving the CHP as an “enemy.” But why would they change their voting preferences just for these reasons? How and where would they learn what the CHP proposes on which issue? (I am aware that some of you say, “The CHP voters don’t know this either!”)

That’s why I asked Özel on air, “When was the last time you appeared on TRT?” He said they had to on the night of March 31. What I meant was why the government’s channels, especially TRT, which we assume is a public institution, were closed to Özel. This is actually a question we all know the answer to: Erdoğan and his staff have done and will do everything they can to prevent Özel, whom they have approached positively on various occasions and who they want to use especially against the “threat” of Ekrem İmamoğlu, from directly addressing their own base. In other words, there is a limit to Erdoğan’s preference and “love” for Özel.

In this case, Özel is trying to win the hearts of the government voters through the opposition media, which they do not really like. Since this media is already watched by those who vote for the CHP and other opposition parties, very serious accidents occur.

The paradox of trying to appeal to the ruling party's voters through the opposition media inevitably brings us to the pilaf/bulgur paradox.