31 Mart seçimlerinden büyük yenilgiyle çıkan AK Partinin, hezimetin nedenlerini, AK Parti seçmenin davranışını ve motivasyonunu etkileyen faktörleri ortaya koyacak kapsamlı bir saha araştırma yapması için bir kamuoyu şirketiyle anlaştığı, o araştırma şirketinin de aylardır sahada olduğu biliniyordu.

Ben böyle bir saha araştırması yapıldığını ilk olarak AK Parti İstanbul İl Başkanı Osman Nuri Kabaktepe’den duymuştum. 16 Mayıs 2024 günü seçim sonuçlarını değerlendirmek, istişare etmek üzere AK Parti İstanbul İl Başkanlığı’na davet ettiği gazeteciler arasında ben de vardım. İtiraf etmeliyim ki tuhaf duygularla gittim, sekiz yıl aradan sonra AK Parti’den aldığım ilk davetti. Gittiğimde yalnız olmadığımı iktidara muhalif başka gazetecileri görünce anladım.

Kabaktepe’nin o gün gelenlere teşekkür ederken söylediği bir sözü hala aklımda ‘davet etmenin kolay gelmenin zor olduğu bir günde davetimizi kabul edip geldiğiniz için teşekkür ederim’ demişti. O gün orada olması garanti olan iktidar yakını gazetecilerin çoğu yoktu. Davetli olup da gelmeyen muhalif gazeteci ise hemen hemen yok gibiydi.

Kabaktepe o gün yaptığı sunumun ardından bütün soruları cevapladı, hiçbir sorudan kaçmadı “başarıyı da başarısızlığı da kendimize de rakiplerimize de haksızlık yapmadan değerlendirmeliyiz” sözü takdire şayandı doğrusu. Kapsamlı bir saha araştırması yapıldığını, o saha araştırması bittiğinde daha net bir şekilde AK Partinin neden 17 seçimde birinci olurken, 18’inci seçimde ikinci olduğunun nedenlerinin net bir şekilde göreceklerini söyledi.

Kabaktepe 31 Mart seçimlerinin son haftasında ‘sahanın ve kendi yaptırdıkları saha araştırmalarının seçim sonuçlarının 31 Mart gecesinin nasıl neticeleneceğine dair veriler’ ortaya koyduğunu, bunun tek bir sebebe bağlamanın doğru olmayacağını, en az otuz kırk faktörünün olduğunu söylemişti. Cümlesini yine bir kez daha ‘daha net bir şeyler söylemek için’ aylar sürecek o saha araştırmasının sonuçlarını beklediklerini belirtmişti.

10 Temmuz 2024 günü gazetemizi ziyarete geldiğinde Osman Nuri Kabaktepe’ye o saha araştırmasını sorduğumda, araştırma yapan şirketinin adını söylemekten imtina eden Kabaktepe çalışmanın hala devam ettiğini söylemişti.

***

Pencere gazetesi yazarı Nuray Babacan dün köşesinde AK Partinin düşünce kuruluşu olarak çalışan SETA’nın seçimlerdeki yenilginin gerekçelerini ortaya koymak için aylar süren çalışmasını bitirdiğini, hazırladıkları raporu Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunduklarını yazdı.

Nuray Babacan’ın yazdığına göre AK Parti tabanı ‘sadece mahkemeler ve yargı açısından değil devletteki tüm alanlarda adalet duygusunun zedelendiği’ ve ‘ekonomideki durum, gelir dağılımındaki eşitsizlik, enflasyon, hayat pahalılığı arttığı’ için 17 seçim boyunca oy verdikleri ve asla vazgeçmedikleri partilerine 31 Mart seçimlerinde ceza kesmeleri sonucu şaşırtıcı değil.

Saha araştırmasında ‘toplum psikolojisinde Erdoğan’ın dokunulmazlığının ortadan kalktığı, artık seçmenin olumsuz koşullarda sadece partiyi ve parti yönetimin sorumlu tutma duygusunun ortadan kalktığı, artık ortaya çıkan sonuçlardan Erdoğan’ın da sorumlu tutulduğu’ sonucuna ulaşılması da şaşırtıcı değil.

AK Parti’ye ilk ciddi uyarısını 2015 yılında yapan AK Parti seçmeni 15 Temmuz darbe kalkışmasında şikâyetlerine bir parantez içine aldı ve darbe kalkışmasına maruz kalan partisine haklı olarak tolerans verdi.

15 Temmuz kalkışmasını ülkemizi demokrasi ve hukuk rayına oturtacak bir fırsata dönüştürmesini bekleyen AK Parti tabanı CB sistemine de bu düşünceyle oy verdi, destekledi.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle ülkemizin ekonomisinin şahlanacağı vaadinde kim bulundu? Vaat ortada CB sisteminin ülkeyi getirdiği vahim sonuç da ortada.

AK Parti tabanı ülkeyi uçurumun kenarına getiren sebebin ‘Faiz sebep, enflasyon sonuç’ tezi olduğunu görmüyor mu?

Sofrasına ekmek, aş bulamadığı bir ülke gerçeği varken ‘üç dört maaş alacak olanların kararını veren makamın, merciinin kim olduğunu’ görmüyor mu?

AİHM, AYM kararlarını uygulamayan hakimleri ödüllendiren, iktidarın hoşnut olmadığı kararları veren hakimleri sürgün eden sistemi görmüyor mu?

Velhasıl AK Parti tabanındaki ‘memnuniyetinizin sebebi Erdoğan, şikayet olduğunuz durumların sorumlusu AK Partidir AK Parti’ ayrımını Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi bitirdi. Ama bu hemen olmadı.

Altılı Masa vahim hatalar yapmasaydı AK Parti tabanı bu faturayı Cumhurbaşkanlığı Seçimlerinde kesecekti, zorunluluktan dolayı gitti ve oyunu kullandı. Erdoğan da sandık sonuçlarını çok iyi okuduu için ekonomin başına Mehmet Şimşek’i getirdi.

Ama hukuk olmadan ekonomi düzelmiyor, ‘faiz sebep, enflasyon sonuçtur’ tezindeki inat ülkeyi bu hale getirdi, hukuksuz ekonomiyi düzeltme inadı uçurumun kenarındaki ülkeyi adım adım uçuruma doğru itiyor.

AK Parti tabanında ‘Erdoğan - parti ayrımının’ kalktığı gerçeği zaten ortada. Bilinmedik bir durum değil, esnafı, vatandaşı, kadını, erkeği, emeklisi, öğrencisi, yaşlısı genci sokak röportajlarında söylüyor zaten. Erdoğan ülke gerçeklerine helikopterinin penceresinden bakmak yerine, geçmişte yaptığı gibi gerçek anlamda sokağa inse halka karışsa görecek zaten.

SETA'nın raporunu siyasi analist Dr. İbrahim Uslu'ya sordum. Şaşırmadığını söyleyen Uslu'nun değerlendirmesi şöyle oldu:

"Araştırma verileri aslında bizim uzun zaman önce hatta uzun yıllardır gördüğümüz gerçekleri bir daha gündeme getirmiş. Ak Parti'den ilk büyük kopuş aslında 2017 Referandumu sırasında oldu ve Ak Parti'ye daha önce oy vermiş 7.5 puan civarında bir seçmen, Referandum'da hayır oyu verdi. Ben o zaman bu kitlenin kim olduğu üzerinde hem araştırma yapmış hem de çalışmıştım ve 'Beyaz Sağcılar' olarak dillendirmiştim. Yani metropollerde yaşayan, iyi eğitimli, ortalamanın üzerinde gelire sahip ve 40 yaşın altında bir kitle o zaman Ak Parti'den koptu. Bu kopuş ideolojik nedenlerle olmuştu ve bu kitle, insan hakları, özgürlükler, Avrupa Birliği, hukuk değerleri gibi normlara inanmaya başlamıştı ve onların ideolojik formasyonu süreç içerisinde onların Erdoğan'dan kopmalarına neden oldu. Dolayısıyla Erdoğan aslında 2017'den bu tarafa gücünü düzenli olarak kaybetti. Zaten bu da oy oranlarına yansıdı. 2017 Referandumundan sonra Ak Parti 4 kere seçime girdi, 4'ünde de arka arkaya ve düzenli olarak oy kaybetti. Yani Erdoğan'ın tılsımı uzun yıllardır yavaş yavaş gücünü kaybediyor. Bu son seçimde niye bütün Ak Partililer aydınlanma ihtiyacı hissetti? Çünkü, bundan önceki seçimlerdeki oy kayıplarını diğer partilerden gelen oylarla telafi ettiği için ve siyasal hedeflerini gerçekleştirdiği için bu sorunu görmezden gelebildi. Fakat artık sorun görmezden gelinemeyecek kadar büyüdü ve halının altına sığmayınca bu gerçekle yüzleştiler. Mesela Cumhurbaşkanlığı seçimlerine gidilirken o yüzde 60'a yüzde 40 rakamları çok konuşuldu, özellikle seçim kaybedildikten sonra. Ama tek başına Erdoğan'ı sorduğunuzda vatandaşın yüzde 60'ı Erdoğan'a oy vermeyeceğini söylüyordu. Yani dediğim gibi Erdoğan'ın tılsımı, büyüsü uzun zamandır etkisini, gücünü kaybediyor. Şimdi artık bence artık çok küçük bir seçmen grubu dışında Erdoğan diğer siyasi liderler gibi bir liderle dönüştü. Artık Ak Parti'nin kurmay kadrosu da Erdoğan'ın artık seçmendeki tılsımının kaybolduğunu zaten biliyorlar ama ellerinde sunabilecekleri başka bir aset de olmadığı için yine lider mitini diri tutmaya çalışıyorlar. Bu anlamda böyle garip işler yapıldı yani örneğin Erdoğan'ın pilot kıyafetiyle çekilen fotoğrafı uzun zaman karizmatik liderlik imajını korusun diye kullanıldı. Ama o seçimde, yani karizmatik lider vurgusunun ön plana çıktığı seçimde, Ak Parti yüzde 35.6’ya düştü. O yüzden benim gördüğüm Ak Parti aslında olan bitenin farkında ama bunu görmezden gelmeyi ya da tersine inanmayı siyasal çıkarları için daha doğru bulduğu için öyle davranıyor...”

***

Şaşırtıcı olan SETA’ın ‘Erdoğan parti ayrımı kalktı’ sonucunu ‘efendim ne bulduk, şunu bulduk’ diye rapora yazabilmesi ve o raporu da Erdoğan’ın masasına koyabilmesidir!

Soru şu SETA gerçekten böyle bir sonucu özgüvenle rapora yazabilmiş midir?

Kanaatimi hemen söyleyeyim, hiç sanmıyorum hatta asla.

***

AK Parti tarihinde ilk kez böylesi kapsamlı bir araştırma yaptırmış, 100’e yakın akademisyen saha araştırmasını yapan ekiplere başkanlık yapmışlar. AK Partili seçmenlere ulaşılışmış ve sadece onlar dinlenmiş şıklı sorular sorulmamış ‘şikayetiniz, beklentiniz nedir’ diye sorulmuş. Bir nevi seçmenle dertleşmenin kayıtları tutulmuş ve o kayıtların içinden ana başlıklar çıkmış.

Geçen hafta Erdoğan’a iki saatlik bir sunum yapılmış, sözlü olarak anlatılmış çalışma. Erdoğan’ın masasına konulan yazılı bir rapor yok.

Her ne olursa olsun, Erdoğan’ın CB sistemindeki ‘tek adam’ yönetimiyle, karizmasının ciddi surette çizildiği apaçık ortada. Çünkü eskiden, şu bakanın, bu bürokratın, falanca partilinin hatası sanıyor, Erdoğan’ın toz kondurulmazdı. CB sisteminde açıkça görülmektedir ki Türkiye’yi Erdoğan tek başına yönetiyor. Tek adam sistemlerinin kaderidir bu; er geç ‘tek yetkili’ olduğu anlaşılır.

It was known that the AK Party, which suffered a great defeat in the March 31 elections, had agreed with a public opinion company to conduct a comprehensive field research that would reveal the reasons for the defeat and the factors affecting the behavior and motivation of AK Party voters, and that the research company had been in the field for months.

I first heard about such a field research from AK Party Istanbul Provincial Chairman Osman Nuri Kabaktepe. I was among the journalists he invited to the AK Party Istanbul Provincial Headquarters to evaluate and consult on the election results on May 16, 2024. I must admit that I went with strange feelings, it was the first invitation I received from the AK Party after eight years. When I went there, I realized that I was not alone when I saw other journalists who were against the government.

I still remember a word Kabaktepe said while thanking those who came that day: "Thank you for accepting our invitation and coming on a day when it is easy to invite and difficult to come." Most of the journalists close to the government, who were guaranteed to be there that day, were not there. The opposition journalist who was invited but did not come was almost non-existent.

After his presentation that day, Kabaktepe answered all the questions and did not evade any questions. His statement "We should evaluate both success and failure without being unfair to ourselves or our competitors" was truly admirable. He said that a comprehensive field research was carried out, and when that field research is completed, they will see more clearly the reasons why the AK Party came first in 17 elections and came second in the 18th election.

In the last week of the March 31 elections, Kabaktepe said that 'the field and the field research they conducted showed data on how the election results would turn out on the night of March 31', and that it would not be right to attribute this to a single reason, there were at least thirty or forty factors. He once again stated that they were waiting for the results of that field research, which would take months, "to say something more clearly."

When I asked Osman Nuri Kabaktepe about that field research when he came to visit our newspaper on July 10, 2024, Kabaktepe, who refrained from mentioning the name of the company that conducted the research, said that the study was still continuing.

***

Rüzgar newspaper writer Nuray Babacan wrote in her column yesterday that SETA, which works as the AK Party's think tank, has completed its months-long work to reveal the reasons for the defeat in the elections and that they presented the report they prepared to President Erdoğan.

According to Nuray Babacan, the base of the AK Party voted for their party on March 31, which they voted for for 17 elections and never gave up, because 'the sense of justice has been damaged not only in terms of the courts and the judiciary but also in all areas of the state' and 'the situation in the economy, inequality in income distribution, inflation and the cost of living has increased'. It is not surprising that they imposed fines in their elections.

It is not surprising that the field research concluded that ' Erdoğan's immunity has disappeared in social psychology, the voters' feeling of holding only the party and party management responsible in negative conditions has disappeared, and Erdoğan is now also held responsible for the resulting results' .

AK Party voters, who made their first serious warning to the AK Party in 2015, bracketed their complaints about the July 15 coup attempt and rightfully gave tolerance to their party, which was exposed to the coup attempt.

Expecting the July 15 uprising to turn into an opportunity that would put our country on the path of democracy and law, the AK Party base voted and supported the CB system with this thought.

Who promised that our country's economy would rise with the Presidential Government System? The promise is clear, and the dire consequences that the CB system has brought to the country are also obvious.

Doesn't the AK Party base see that the reason that brought the country to the brink is the 'Interest is the cause, inflation is the result' thesis?

While the reality of a country where there is no bread or food on the table, can't he see 'who is the authority that decides who will receive three or four salaries?'

Doesn't the ECHR see the system that rewards judges who do not implement the decisions of the Constitutional Court and exiles judges who make decisions that the government is not happy with?

In short, the Presidential Government System ended the distinction among the AK Party base that 'Erdoğan is the reason for your satisfaction, and the AK Party is responsible for the situations you complain about'. But this did not happen immediately.

If the Table of Six had not made grave mistakes, the AK Party base would have paid this price in the Presidential Elections. They went and cast their votes out of necessity. Erdoğan appointed Mehmet Şimşek as head of the economy because he read the ballot box results very well.

But the economy cannot improve without law, the stubbornness with the thesis that 'interest is the cause, inflation is the result' has brought the country to this situation, the stubbornness to fix the lawless economy is pushing the country on the edge of the cliff step by step towards the cliff.

The fact that the 'Erdoğan-party distinction' has disappeared among the AK Party base is already obvious. It is not an unknown situation, tradesmen, citizens, women, men, retirees, students, old and young people say it in street interviews. Instead of looking at the realities of the country from the window of his helicopter, Erdoğan will see this if he literally goes to the streets and mingles with the people, as he did in the past.

SETA's report was made by political analyst Dr. I asked İbrahim Uslu. Saying that he was not surprised, Uslu's evaluation was as follows:

"The research data has actually brought to the fore the facts that we have seen a long time ago, even for many years. The first major break from the AK Party actually occurred during the 2017 Referendum, and around 7.5 points of voters who had previously voted for the AK Party voted no in the Referendum. At that time, I had researched and studied who this mass was and called it 'White Rightists'. That is, a mass that lived in metropolises, was well-educated, had above average income and was under the age of 40. This was the case. The break occurred for ideological reasons, and this mass started to believe in norms such as human rights, freedoms, the European Union, and legal values, and their ideological formation caused them to break away from Erdoğan in the process. Therefore, Erdoğan has actually lost his power regularly since 2017. This was reflected in the vote rates. After the 2017 Referendum, the AK Party entered the elections 4 times and lost votes consecutively and regularly in all 4 of them. In other words, Erdoğan's talisman has been slowly losing its power for many years. Why did all AK Party members feel the need for enlightenment in this last election? Because he compensated for his vote losses in the previous elections with votes from other parties and achieved his political goals, he was able to ignore this problem. But now the problem has become too big to ignore, and when they can't keep it under the carpet, they face this reality. For example, during the presidential elections, those 60 percent to 40 percent figures were talked about a lot, especially after the election was lost. But when you asked about Erdoğan alone, 60 percent of the citizens said they would not vote for Erdoğan. So, as I said, Erdoğan's charm and magic has been losing its effect and power for a long time. Now, I think Erdoğan has become a leader like other political leaders, except for a very small group of voters. The AK Party's staff already knows that Erdoğan's charm among the voters has disappeared, but since they have no other tool to offer, they are still trying to keep the myth of the leader alive. In this sense, such strange things have been done, for example, the photo of Erdoğan in his pilot uniform was used for a long time to maintain his charismatic leadership image. But in that election, in which the emphasis on charismatic leaders came to the fore, the AK Party fell to 35.6 percent. Therefore, what I see is that the AK Party is actually aware of what is going on, but it acts that way because it finds it better for its political interests to ignore it or believe the opposite...”

***

What is surprising is that SETA can write the result 'Erdogan's party distinction has been abolished' in a report saying 'sir, what did we find, we found this' and put that report on Erdogan's desk!

The question is, was SETA really able to confidently write such a result in the report?

Let me tell you my opinion right away, I don't think so, in fact never.

***

For the first time in the history of the AK Party, such a comprehensive research was carried out, and nearly 100 academics headed the teams that carried out the field research. AK Party voters were reached and only they were listened to, not fancy questions were asked but 'what are your complaints and expectations?' In a way, records were kept of the conversations with the voters and the main topics emerged from those records.

Last week, a two-hour presentation was made to Erdoğan and the study was explained orally. There is no written report put on Erdoğan's desk.

Whatever happens, it is obvious that Erdoğan's charisma has been severely compromised by his 'one-man' management in the CB system. Because in the past, people thought it was the fault of this minister, this bureaucrat, or such and such a party member, and Erdoğan was left untouched. In the CB system, it is clearly seen that Erdogan rules Turkey alone. This is the fate of one-man systems; Sooner or later it becomes clear that he is the 'sole authority'.