Sayıya bakar mısınız, ilk anda okuması bile güç!..
Defalarca...
"Ben ekonomistim" diyor mu?.. Diyor.
Defalarca...
"Ekonomi benden sorulur" diyor mu?.. Diyor.
Defalarca...
"Verin yetkiyi kardeşinize, görün o zaman doları, enflasyonu" diyor mu?.. Diyor.
Kim?..
Recep Tayyip Erdoğan.
Bununla kalmıyor. Devletin herhangi bir makamında oturan yöneticiyi tek bir imzayla görevden alıyor, yerine kimseye sormadan istediğini getiriyor mu?.. Getiriyor.
Bu nutukları dinleyenler her sefer onu uzun uzun alkışlıyor mu?.. Alkışlıyor.
703 sayılı khk
Keyfi uygulama 5 Temmuz 2019'da başlıyor.
Cumhuriyet tarihimizde Merkez Bankası Başkanı ilk kez tek bir imzayla görevden alınıyor, yerine yeni bir atama yapılıyor.
Merkez Bankası Yasasına aykırı bu uygulamanın kaynağı ne?..
"Tek adam rejimine" geçildikten sonra, ülkeyi Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yöneten Tayyip Erdoğan 5 Temmuz 2019'da kendi imzasıyla 703 sayılı KHK'yı yayınlıyor. Devlette herhangi bir kuruma istediği kişiyi atama yetkisini üstleniyor. Merkez Bankası Başkanı bu çerçevede değişiyor.
"Laf dinlemedi"
Neden değişiyor?..
O KHK'dan dört ay sonra 5 Kasım 2019'da Erdoğan partisinin grubunda:
"Tabii bu sistem değişince, Merkez Bankası Başkanını görevden alma yetkisini de aldık.
Çünkü laf dinlemiyor adam!..
Dedik ki, faiz oranlarını düşüreceğiz. Bu adımları atınca enflasyon düştü, döviz kuru stabil hale geldi".
Oysa, o günlerde enflasyondaki hafif iniş ve doların geçici olarak stabil hale gelmesi Merkez Bankası rezervlerinin sarf edilmesinden kaynaklanıyor. (Taha Akyol, Laf Dinlemedi, s.11).
Rezervlerin har vurulup harman savrulması o tarihte başlıyor. Faiz düştükçe, dolar ve enflasyon yükseliyor, Merkez Bankası tarihin görmediği açık verme sarmalına düşüyor.
2023 hedefi yüzde 4,9
Aynı dönemde Erdoğan'ın aylarca vurguladığı, sadece kendisinin bildiği senaryosu var:
"Dış güçler!..
Ağustos ayından itibaren döviz, faiz, enflasyon üçgeninde ülkemize kurulan oyunu bozduk".
Kim, neden ve nasıl kurmuş, belli değil!..
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak da coşuyor:
"Dolar şu anda 5 lira, birileri dolar yükselse de, kar etsek diyor, çok beklersiniz.
Orta Vadeli Programda 2023 yılında enflasyon hedefi yüzde 4.9'dur".
4.9 mu?..
2023 enflasyonu TÜİK'e göre, yüzde 64.77. Berat Albayrak'ın söylediğinden on üç kat daha fazla!..
"Uçuşa geçtik"
Bu muhteşem açıklamaları yandaş medya kaçırmıyor.
29 Eylül 2019 tarihli Sabah Gazetesinin manşeti:
"Türk Ekonomisi Uçuşa Geçti".
Öyle bir uçuş ki, "Nass" diye düşürülen faiz ve her adımı akıl almaz hatalarla dolu kararlar sonunda bugün geldiğimiz yer Resmi Gazetede yayımlanıyor:
"2023 yılı Merkez Bankası zararı 818 milyar 182 milyon 863 bin 710 liradır."
O günkü kurla yaklaşık 37 milyar doları bulan zarar.
37 milyar dolar!.. Kaç köprü, kaç baraj yapılır, emekliye, ücretlilere ne kadar zam yapılır?..
Öte yandan, üç aylık bütçe açığı Merkez Bankası zararına eşlik ediyor:
"2024'ün ilk üç ayında bütçe açığı 513 milyar lira".
Bunlar "uçuşun" sadece iki resmi rakamı!..
Başkan dayanmıyor
1931 - 2006 arasında, yetmiş beş yılda Merkez Bankası'nda on dokuz başkan görev yapıyor.
Erdoğan'ın atadığı ilk Merkez Bankası Başkanı 2006 yılında Durmuş Yılmaz.
Yılmaz dahil, 2006'dan bugüne kadar on sekiz yılda sekiz başkan değişiyor. Sekizinci Başkan görevdeki Fatih Karahan.
Erdoğan"laf dinlemeyen" Merkez Bankası Başkanlarını arka arkaya değiştiriyor.
Dinleyip, faizi düşüren ve bugünkü sefalette payı olanlar ise ödüllendiriliyor.
En başarısız, yani emre en çok itaat eden Başkan Şahap Kavcıoğlu'nu Erdoğan Merkez Bankası'ndan alıyor ama, laf dinlediği için BDDK Başkanlığına getiriyor.
Hiçbir sözü tutmayan Hazine Bakanı Nureddin Nebati'yi milletvekili yapıyor.
Büyük başarısızlık
Merkez Bankası'nın geçen yıl zararı 818 milyar 182 milyon 863 bin 710 lira.
Bütçe açığı 513 milyon lira.
Olağanüstü başarısızlık.
Hem "ekonomiden sorumlu benim" diyor, hem her başarısızlıkta faturayı başkalarına kesiyor. Asıl faturayı sefalete düşen halk ödüyor.
Şimdi yapması gereken şu:
Bu zararı ve bütçe açığının nedenlerini halka açıklamak zorunda.
Sorumluluğu başkalarına yüklemeden...
"Ben şu şu yanlışları yaptım" diyerek.
Ardından atacağı adımları...
Madem "ekonomist"...
Üstelik tek seçici, açıklasın!..
Look at the number, it's even hard to read at first!..
Repeatedly...
Does he say "I am an economist" ?.. He says.
Repeatedly...
Does he say "I am asked about the economy" ?.. He says.
Repeatedly...
Does he say "Give the authority to your brother, then see the dollar and inflation" ?.. He says.
Who?..
Recep Tayyip Erdogan.
It doesn't stop there. Does he dismiss any administrator sitting in any office of the state with a single signature and replace him with whatever he wants without asking anyone?.. He does.
Do those who listen to these speeches applaud him for a long time every time?... They applaud.
Decree No. 703
Arbitrary enforcement begins on July 5, 2019.
For the first time in the history of our Republic, the President of the Central Bank is dismissed with a single signature and a new appointment is made in his place.
What is the source of this practice contrary to the Central Bank Law?..
After the transition to the "one-man regime", Tayyip Erdoğan, who rules the country with the Decree Law (Decree Law), publishes Decree No. 703 with his own signature on July 5, 2019. It assumes the authority to appoint anyone it wishes to any institution in the state. The President of the Central Bank is changing within this framework.
"He didn't listen"
Why is it changing?..
Four months after that decree, on November 5, 2019, Erdogan said in his party group:
"Of course, when this system changed, we also received the authority to dismiss the Central Bank Governor.
Because the man doesn't listen!..
We said, we will reduce interest rates. "When we took these steps, inflation fell and the exchange rate became stable."
However, the slight decline in inflation and the temporary stabilization of the dollar in those days were due to the consumption of Central Bank reserves. (Taha Akyol, He Did Not Listen, p.11).
The depletion of reserves begins on that date. As interest rates fall, the dollar and inflation rise, and the Central Bank falls into a deficit spiral that has never been seen in history.
2023 target is 4.9 percent
In the same period, Erdogan has a scenario that he has been emphasizing for months and that only he knows :
"External forces!..
"Since August, we have broken the game that was set up for our country in the triangle of foreign exchange, interest and inflation."
It is not clear who, why and how established it!..
Treasury and Finance Minister Berat Albayrak is also enthusiastic:
"The dollar is currently 5 lira, some people say that even if the dollar rises, we should make a profit, you will have to wait a long time.
The inflation target in the Medium Term Program is 4.9 percent in 2023 .
4.9?..
According to TUIK, 2023 inflation is 64.77 percent. Thirteen times more than Berat Albayrak said !..
"We took flight"
The partisan media does not miss these magnificent statements.
The headline of Sabah Newspaper dated September 29, 2019 :
"Turkish Economy Takes Flight".
Such a flight that, as a result of lowered interest rates as "Nass" and decisions full of incomprehensible mistakes at every step, the point we have reached today is published in the Official Gazette:
"The Central Bank loss for 2023 is 818 billion 182 million 863 thousand 710 liras."
The loss amounted to approximately 37 billion dollars at that day's exchange rate.
37 billion dollars!.. How many bridges, how many dams will be built, how much raise will be given to retirees and wage earners?..
On the other hand, the three-month budget deficit accompanies the Central Bank's loss:
"Budget deficit in the first three months of 2024 is 513 billion lira."
These are just two official numbers of the "flight"!..
The president does not stand
Between 1931 and 2006, nineteen presidents served in the Central Bank in seventy-five years.
The first Central Bank Governor appointed by Erdoğan was Durmuş Yılmaz in 2006.
Including Yılmaz, eight presidents have changed in eighteen years since 2006 . The eighth President is the incumbent Fatih Karahan.
Erdoğan is replacing "disobedient" Central Bank Governors one after another.
Those who listen, reduce interest rates and share in today's misery are rewarded.
Erdoğan takes the most unsuccessful, that is, the most obedient President Şahap Kavcıoğlu, from the Central Bank, but appoints him to the Presidency of the BRSA because he listens to others.
He appoints Treasury Minister Nureddin Nebati, who does not keep his promises, as a member of parliament.
big failure
The Central Bank's loss last year was 818 billion 182 million 863 thousand 710 liras.
The budget deficit is 513 million lira.
Spectacular failure.
He both says "I am responsible for the economy" and puts the blame on others for every failure. The real bill is paid by the poor people.
Now here's what he needs to do:
It has to explain this damage and the reasons for the budget deficit to the public.
Without placing the responsibility on others...
Saying , "I made such and such mistakes . "
The next steps to take...
Since you're an "economist"...
Moreover, there is only one selector, let him explain!..
