23 Mart 2024 günkü yazıda (https://serbestiyet.com/gunun-yazilari/otoriterlikten-cikisin-formulu-istanbul-mu-161086/#google_vignette)  Türkiye siyasetinin son dönem içine hapsolduğu siyasetsizlik ile bazı muhalif kesimlerin otoriterlikten ancak yeni bir güçlü lider ile çıkış şansı olduğunu varsaydığı, siyasetsizliğin doruklarında kurak bir iklimde olduğumuzu yazmıştım.*

Muhalefet kamuoyunda Ekrem İmamoğlu’ndan beklenenin İstanbul Belediyesinden ve partisinden öte, doğrudan kendisine yönelik bir umut taşıdığını görüyoruz. Fakat bir yandan partisinden ve dahi diğer partilerden beklentilerin de birbirine geçtiği bir dönemdeyiz. Bugün; örneğin Suriyeliler meselesinde veya sivil-asker ilişkilerinde ya da yeni bir toplumsal sözleşmenin esaslarında; hangi partinin kendi özgün kimliği ile ayrışabileceğini söylemek mümkün değil. Çünkü siyasetsizlik öyle bir obruk hâline geldi ki, tüm siyasi partiler bir şekilde içine düştü ve dönemsel olarak kamuoyunun genel beklentisi uyarınca çıkışlar yapmakla yetinen, bilakis geniş ve bütüncül yaklaşımlarla siyasi kimlik belirleyen açıklamalardan ve siyasa üretiminden vazgeçti.

Kamuoyu araştırma şirketlerinin/anket firmalarının aylık abonelikleri sayesinde gündemin nabzını tutup buna göre esnemelerle ve gündelik meselelere dair fikir beyanlarıyla ve hemen hemen pek çok konuda da rakipleriyle benzer yerlerde seyreden siyasi partiler bolluğundayız. Toplumu anket çalışmalarıyla tanıyan ve seçmenin karşısına kendi özgün duruşuyla çıkmak yerine “genel gidişata uygun” şerbetiyle ağız tatlandırmayı tercih eden tabiri caizse “anket iz sürücüsü” bir anlayış siyasete hakim oldu.

Taktikler, reklam kampanyaları, stratejik hamleler ve sloganların bu denli önemli olmasının sebebi de bu benzeşme arasındaki farkı belirleyecek biricik materyaller olmaları. Dolayısıyla iletişim, siyaseti aşan ve hatta kendini de aşan bir anlamla siyasi hayatımızda yer buluyor. (“Kim hangi ajansla çalışıyor” bu dönem siyasetinin en büyük merak unsurlarından.) Bu düşünmemeye alışma ve apolitiklikle siyaset yapma hâlinin norm kabulü ile yeni bir anormal durumla karşılaştık: Ne demek DEM Parti İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı için aday çıkarıyor?

Çok partili demokrasiye geçtiğimizden beri Türkiye’deki siyasi parti çeşitliliği ve siyasi farklılıkları üzerine sayısız tez yazılan, makale ve kitaplara konu bir hakikat. Ancak şu dönem işler karıştı. Siyasetin siyasetsizleşmesi o denli istenmiş ve kabullenilmiş ki, bir siyasi partinin kendi siyasi amacı olması yadırganıyor: Hani hepimiz muhaliftik? (Evet çünkü bu yeni normalde tüm siyaset Erdoğan’a göre konumlanıyor. Daha da hazini Erdoğan’ın dönemsel farklılıklarını düşününce; en kötü versiyonuna göre pozisyon belirleniyor.)

Hatta bu durum o denli ileriye gitti ki kimilerince “2019 seçimlerinden sonra Diyarbakır’a kayyum atandığında İmamoğlu destek olmaya gitmişti” denerek DEM’in siyasi pozisyon belirlemesi vefasızlık imasıyla resmedildi. Erdoğan’ın DEM Parti aleyhindeki açıklamaları da “Bak işte gördünüz mü” diye işaretlenip “hak yolu” gösteriliyor; sanki DEM Parti’nin aday çıkarması veya çıkarmaması sadece ve yalnızla Erdoğan ile ilgiliymiş gibi.

Fakat işin “vefasızlık” gibi gösterilen veya “Biz hep size destek olduk, yazıklar olsun” seviyesinde seyreden bu tartışmada unutulan bir şey var: Siyaset.

DEM Parti geleneği, yakın siyasi tarihimizde yaşadıklarımızı düşündüğümüzde CHP tarafından “Yazıklar olsun” denmesi en zor partilerden olsa gerek. 2016’da kayyumlar atandığında sessiz kalınmasıyla, Selahattin Demirtaş dahil 15 HDP’li milletvekilinin dokunulmazlığının Meclis’te kaldırılma oylamasındaki “Evet” oyuyla CHP’nin kurumsal anlamdaki duruşu DEM’e bugün “tatlı sitemkâr” dille yaklaşmasına pek uygun değil. Hakeza İmamoğlu’nun da yargılandığı davada ve ceza almasının akabinde davasına yönelik yürüttüğü “iletişimde” kayyum atanan belediyelerden bahsetmemesi, benzerliği ortaya koymaması, bu benzerlikle geniş kamuoyuna daha büyük bir haksızlığın uzun süredir devam ettiğini göstermemesi, sanki ilk kez bir belediye ve iktidar partisi karşı karşıya gelmiş gibi kahramanlık hikayesi ile kamuoyunu beslemesi de aynı şekilde…

Fakat bunlardan daha önemli bir başka hakikat var: Önümüzde normal şartlar altında, 2028 senesine dek seçim olmayacak. 2023 seçimlerinde muhalif partilerin ekseriyetle birleşmesinin de hem muhalefet partileri içinde hem de kamuoyu nezdinde sebep olduğu handikap ve zorluklardan çok uzaklaşmış sayılmayız. Öyle ya; CHP’nin değişime gittiği kongrede altılı masadaki partiler eski yönetimin büyük günahı olarak yer aldı. HDP ise aday çıkarmamasına ve muhalefet adayını desteklemesine rağmen (hatta gücü de bilinmez değilken); olumlu katkısı yokmuş gibi değerlendirildi. Bir de üstüne Kemal Kılıçdaroğlu’nun kaybetmesinin ardından aday çıkarmadığı için HDP suçlandı. Öyle ya (?) HDP aday çıkarsaydı, Millet İttifakı PKK videolarıyla muhatap olmayacaktı. (Siyasi tasavvur olmadığı için, sadece taktiklerle yapılan değerlendirmeler, maalesef anakronizm sevdalıları için bulunmaz bir nimet sunuyor.)

Şimdi; hâl böyle iken… Erken seçim olmaz ise 2028’e dek geçecek seçimsizlik döneminde, Meclis’in etkisizliği de besbelli iken, bir siyasi partinin yerel seçimlerde özgün bir duruşla, kendi oyunu dosta-düşmana ilan etmesinden daha doğal ne olabilir? Üstelik bu ara dönemde yeni anayasa gündemi olacak ise, DEM Parti’nin Türkiye genelinde alacağı oyun toplumsal sözleşmenin esaslarının belirlenmesinde, kendi taleplerinin gücünü de artıracağı açık değil mi?

2013’de akamete uğrayan anayasa çalışmaları, Meclis’in internet sitesinde hâlâ duruyor. CHP ile hemen hemen hiçbir noktada benzer düşünmeyen bir siyasi geleneğin; kendi talepleri için bu imkânı yerel seçim sebebiyle heba etmesi, “bila kaydu şart” zorunluluk mudur?

Burada kibirli bir yaklaşım olduğunu söyleyenler var. Fakat hayır; bu, kibir değil; seçimleri koltuk mücadelesi ve yetki savaşı olarak gören zihniyetin egemenleşmesinden ötürü, siyasi bir duruşla karşılaşmak, izleyenlerde mavi ekranlara sebep oluyor. Hem iktidar partilerine hem muhalefet partilerine “Benim kendi siyasetim var” demek, suçlanma aracına dönüşüyor. Üstelik bu taktikler o kadar anlık değişiyor ki Mayıs seçimlerinde de muhalif birlikteliğe destek olmak kabahat sayılıyordu.

Billboardlardan, şarkılardan, pankartlardan öteye geçip politik taleplerin tartışıldığı, partilerin hangi esaslı sebeplerle birbirlerinden ayrı oldukları ortaya konulamadığından, siyasi partilerin otoriter iktidarın bahçesinde birbiriyle “aldım-verdim” oyunları oynaması bekleniyor.

Oysa tehlike burada başlıyor: Koskoca Türkiye siyaseti, sadece Erdoğan’a mı bırakılmalı? Ve tüm siyasi pozisyonlar sadece Erdoğan’ın varlığına, siyasetine ve taktiklerine göre mi biçimlenmeli?

______

In the article dated March 23, 2024 ( https://serbestiyet.com/gunun-yazilari/otoriterlikte-cikisin-formulu-istanbul-mu-161086/#google_vignette ), the lack of politics in which Turkish politics has been trapped in the recent period and the fact that some opposition segments have moved away from authoritarianism but have a new strong leader. I wrote that we were in an arid climate at the peak of apathy, from which he assumed there was a chance of getting out.*

We see that what is expected from Ekrem İmamoğlu in the opposition public opinion carries a hope directly for him, beyond the Istanbul Municipality and his party. But on the other hand, we are in a period where expectations from his party and even from other parties are intertwined. Today; for example, on the Syrian issue, or civil-military relations, or the principles of a new social contract; It is not possible to say which party can be differentiated with its own unique identity. Because lack of politics has become such a sinkhole that all political parties have somehow fallen into it and have given up on making statements and policy production that periodically make statements in line with the general expectations of the public, but rather determine political identity with broad and holistic approaches.

Thanks to the monthly subscriptions of public opinion research companies/survey firms, we are in abundance of political parties that keep their finger on the pulse of the agenda, bend accordingly, express their opinions on daily issues, and follow similar positions with their rivals on almost many issues. A "poll tracker" mentality, so to speak, which knows the society through survey studies and prefers to sweeten the voters' mouth with the sherbet of "consistent with the general trend" rather than presenting itself to the voters with its own unique stance, has dominated politics.

The reason why tactics, advertising campaigns, strategic moves and slogans are so important is that they are the only materials that will determine the difference between this similarity. Therefore, communication finds a place in our political life with a meaning that goes beyond politics and even beyond itself. (“Who works with which agency” is one of the biggest curiosity elements of politics of this period.) With this habit of not thinking and accepting the state of doing politics with apolitics as the norm, we encountered a new abnormal situation: What does it mean that the DEM Party is putting forward a candidate for the Istanbul Metropolitan Municipality Mayor?

It is a fact that has been the subject of countless theses, articles and books on the diversity and political differences of political parties in Turkey since we transitioned to multi-party democracy. But things got complicated right now. The depoliticization of politics has been so desired and accepted that it is considered strange for a political party to have its own political aim: You know, we were all oppositionists? (Yes, because in this new normal, all politics is positioned according to Erdoğan. Even more troubling, considering Erdoğan's periodic differences, the position is determined according to his worst version.)

In fact, this situation went so far that some said, "Imamoglu went to support when a trustee was appointed to Diyarbakir after the 2019 elections" and portrayed DEM's political position with the implication of disloyalty. Erdoğan's statements against the DEM Party are marked as "Look, did you see?" and shown as the "right path"; It's as if the DEM Party's nomination or non-election of a candidate is solely and solely about Erdoğan.

However, there is something forgotten in this debate, which is portrayed as "disloyalty" or "We always supported you, shame on you": Politics.

DEM Party tradition must be one of the most difficult parties to say "Shame on you" from CHP, considering what we have experienced in our recent political history. CHP's institutional stance, with its silence when trustees were appointed in 2016 and its "Yes" vote in the Parliament to lift the immunity of 15 HDP deputies, including Selahattin Demirtaş, is not suitable for its "sweetly reproachful" approach to DEM today. Likewise, in the case in which İmamoğlu was tried and in the "communication" he carried out regarding his case after he was sentenced, he did not mention the municipalities to which trustees were appointed, did not reveal the similarity, and did not show the broad public that a greater injustice had been going on for a long time with this similarity, as if a municipality and the ruling party were facing each other for the first time. The same way he feeds the public with his heroic story as if he had arrived...

But there is another more important truth than these: Under normal circumstances, there will be no elections until 2028. We are not far removed from the handicaps and difficulties caused by the majority merger of opposition parties in the 2023 elections, both within the opposition parties and before the public. That's right; At the congress where CHP went through change, the parties at the six-party table were considered as the big sin of the old administration. Although HDP does not nominate a candidate and supports the opposition candidate (even though its power is not unknown); It was evaluated as if it had no positive contribution. On top of that, HDP was blamed for not nominating a candidate after Kemal Kılıçdaroğlu's loss. Well (?) If HDP had nominated a candidate, the Nation Alliance would not be dealing with PKK videos. (Since there is no political imagination, evaluations made only through tactics unfortunately offer a rare blessing for lovers of anachronism.)

Now; While this is the case... What could be more natural than a political party declaring its vote to friends and foes with a unique stance in local elections, during the period of no-elections that will last until 2028 if there are no early elections, and the ineffectiveness of the Parliament is obvious? Moreover, if there will be a new constitutional agenda in this interim period, isn't it obvious that the DEM Party's vote throughout Turkey will increase the power of its own demands in determining the principles of the social contract?

The constitutional studies, which failed in 2013, are still on the Parliament's website. A political tradition that does not think alike with the CHP at almost any point; Is it "unconditional" that he should waste this opportunity for his own demands because of the local elections?

There are those who say that there is an arrogant approach here. But no; This is not arrogance; Due to the dominance of the mentality that sees elections as a struggle for seats and a war for authority, encountering a political stance causes blue screens in the audience. Saying "I have my own politics" to both the ruling parties and the opposition parties turns into a tool of accusation. Moreover, these tactics change so instantly that supporting the opposition alliance in the May elections was considered a crime.

Political parties are expected to go beyond billboards, songs and banners and discuss political demands, and since it is not possible to reveal the fundamental reasons why the parties are separate from each other, political parties are expected to play "give and take" games with each other in the garden of the authoritarian government.

However, this is where the danger begins: Should the entire politics of Türkiye be left solely to Erdoğan? And should all political positions be shaped solely by Erdogan's presence, policies and tactics?

______