İki ay önceki yazıma “AK Partinin nereden nereye evrildiğinin mukayesesini yapabileceğimiz örneklerle artık daha sık karşılaşıyoruz” diye başlamışım. Nitekim bu hafta yaşanan bir hadise bir kez daha somut bir şekilde AK Partinin nereden nereye geldiğini ortaya koyması açısından önem arz ediyor.

Aslında bu mukayeseleri yaparken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendi iktidarlarına yönelik yaptığı “dönem, kategori” tespitini de hatırlamak gerekiyor. 3 Nisan 2011 tarihli konuşmasında AK Parti iktidarını üç döneme ayırmış, şöyle demişti:

“14 Ağustos 2001’de çıktık, 16 ay sonra sizler bize iktidar görevini verdiniz, öyle bir iktidar verdiniz ki parlamentonun yüzde 65’i AK Parti’deydi. 3 Kasım 2002’de çıraklık dönemi başladı. Bu çıraklık dönemi 22 Temmuz 2007’ye kadar devam etti. 2007’de kalfalık dönemi başladı, şimdi bugün inanıyorum ki kalfalık dönemi sona eriyor, 12 Haziran’da sizin görevlendirmenizle ustalık dönemini bize verirseniz ustalık dönemi başlıyor.”

***

Şu hadise AK Parti iktidarının çıraklık döneminde yaşanmış, okuyalım:

“Tarih 18 Kasım 2002. Sabahleyin Başbakan Abdullah Bey arayarak beni Genel Merkez’e çağırdı. Gittim. Genel Başkan odasında Abdullah Bey yalnız, benim önüme el yazısı ile yazılmış bir liste koydu “işte Bakanlar Kurulu listesi” dedi. Gece listeyi hazırlamış, Tayyip Bey’le görüşmüşler, ikisi dışında ilk gören de ben oluyorum. Bu listeyi bilgisayarla yazılı hale getirip Köşke, Cumhurbaşkanlığına çıkacak ve hükümeti kuracak. Cumhurbaşkanlığından da randevu istenmiş, öğleden sonrası için saat belirlenmiş.

Listeyi dikkatle inceledim. Güzel bir kadro, göz dolduran bir ekip, benim ismim de Milli Eğitim Bakanı olarak yer alıyor. Tek olumsuz tepkim kendi ismimle ilgili oldu. Özet olarak “Beni Milli Eğitim Bakanlığına getirmenizi doğru bulmuyorum. Ben yakın zamanda irticacı rektör olarak görevden alınmış biriyim. Bu size zarar verir, basında falan istismar edilir, seçimde büyük başarı kazanıldı, toplumun büyük bir desteği gerçekleşti, yepyeni, pırıl pırıl bir hükümet kuracaksınız, bu tür uç isimlerle başlamanız doğru olma, biz size geriden destek veririz, bunu bir daha değerlendirmenizi isterim” dedim.

Allah biliyor, kendimle ilgili, zerre kadar endişem yoktu. Bu görevi de uzun DPT ve rektörlük birikimim ile çok iyi yürüteceğimden emindim; ancak partimizin bu büyük başarı ile yoluna devam etmesi, meşruiyet zemini tartışmalarına düşmemesiydi. Abdullah Bey “sen yanılıyorsun, bu büyük bir seçim başarısı, yeni bir dönem, başarılı olacağımız isimleri belirledik, endişe edecek bir şey yok” dedi. Ben ısrar edince “Tayyip Bey’le görüşeyim” dedi.”

Benim özetle anlattığım bu tarihi anekdotun tamamını AK Parti’nin reformist dönemlerinde önemli bakanlıklarda bulunmuş, bilgisiyle, birikimiyle, yetenekleriyle kurucusu oldukları AK Parti’ye güç ve itibar katan Beşir Atalay’ın anılarını anlattığı “Sadece Yaşayıp Yazdıklarım” başlıklı kitabında okuyabilirsiniz. (sh 365-375)

Erdoğan’ın ifadesiyle “parlamentonun yüzde 65’nin AK Parti’de” olduğu o tarihte Prof. Dr. Beşir Atalay Milli Eğitim Bakanlığı görevini hakkıyla yapabilecek birikime, tecrübeye sahip olduğu halde teşekkür etmiş ve o görevi hakkıyla yapabilecek başka bir ismi önermiş.

İtiraf etmeliyim ki Beşir Hoca’nın Milli Eğitim Bakanlığı görevini reddetme hikayesini okuduğumda hiç şaşırmadım.

AK Parti iktidarının reformist dönemlerinde ülkenin köklü sorunlarına çözüm üretecek kadrosu her biri kendi başına aktör olan isimlerden oluşuyordu. Abdullah Gül, Beşir Atalay, Cemil Çiçek, Ali Babacan, Sadullah Ergin, Ömer Dinçer, Nihat Ergün, Bülent Arınç, Ertuğrul Yalçınbayır, Abdüllatif Şener, Mehmet Aydın, Vecdi Gönül, Hüseyin Çelik, Osman Pepe… Bu isimler AK Parti iktidarındaki makamlarla, mevkilerle bir şey olmadılar. Her biri ayrı bir değer olan bu isimler kendileri bilgileriyle, birikimleriyle, tecrübeleriyle ayrı birer şahsiyettiler.

***

Beşir Atalay’ın Milli Eğitim bakanlığı teklifine hayır demesi bir toplumdaki en önemli hususun insan malzemesi olduğunu da ortaya koyuyor.

Milli Eğitim Bakanlığı gibi bir görevi “Ben irticacı rektör olarak görevden alınmış bir ismim, pırıl pırıl bir hükümet kuralım, seçimde büyük bir başarı kazanıldı, toplumun desteği büyük, basında istismar edilir, gereksiz tartışmalarla parti zarar görmesin” diyerek reddeden, partisinin itibarını düşünen, AK Partinin seçim beyannamesine “partimiz ülke çıkarlarını parti çıkarlarının üstünde tutan pozitif siyaset ilkesiyle hareket edecektir” prensibini yazan ve bu prensiple hareket eden Beşir Atalay’ın adı “oy birliği ile” Kırıkkale Üniversitesi’ndeki merkez kampüsünden silindiği ortaya çıktı.

Soru şu:

İlkler önemlidir, kurucusu olduğu AK Parti’nin ilk iktidar döneminde Abdullah Gül ve Tayyip Erdoğan tarafından teklif edilen Milli Eğitim Bakanlığı görevine ‘hayır’ diyen bir isim, başka bakanlıklarda ülkeye büyük hizmetleri geçen isminin üniversite kampüsünden silinmesiyle ne kaybeder? Böyle yapılarak canı acıtabilir mi?

***

Şimdi gelelim artık sık sık karşılaştığımız Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “büyük ustalık dönemi” ve “şahlanış dönemi” olarak nitelendirdiği CB sisteminde gerçekleşen, ki artık sık sık bir benzerine şahit olduğumuz hadiseye…

2018 yılından bu yana Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanvekilliği görevini yürüten Prof. Dr. İskender Pala, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Yiğit Bulut’tan boşalan Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeliğine atandı.

İskender Pala evet ülkemizin önemli edebiyatçılarından, onlarca romana imza attı, romanları epeyce de okunuyor, ciddi okur karşılığı olan bir romancımız… Evet divan edebiyatı konusunda duayen bir isim… 28 Şubat döneminin mağdurlarından, alanında çok iyi bir isim olmasına rağmen sırf eşinin başörtüsü yüzünden YAŞ kararıyla ordudan ihraç edilen 28 Şubat döneminin sembol isimlerinden biri.

Peki bütün bunların tamamı İskender Pala’nın kendi alanıyla zerre kadar alakasının olmadığı Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeliğine atanmasını haklı kılar mı?

Elbette ki arka planda neler yaşandı, nasıl bir diyalog oldu, görev kendisine nasıl tevdi edildiğinde neler söyledi, hangi sözlerle teşekkür etti, müteşekkir kaldığını ifade etti? Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeliği için kulis mi yaptı, görev kendisinin önüne mi geldi, bunların hiçbirini bilmiyoruz.

Ama bu görevi kabul ettiğini biliyoruz.

Soru şu: “iyi ama neden?”

Diyelim ki Cumhurbaşkanı Erdoğan İskender Pala’yı bu göreve atamak istedi, onurlandırmak istedi ve bu teklifle geldi. İskender Pala’nın “burası benim alanımla ilgili değil, teşekkür ederim, benim zaten bir görevim var, sağolun iktidara geldiğiniz tarihten bu yana beni boşta bırakmadınız. İBB Kültür Danışmanlığı yaptırdınız, Şehir Tiyatroları Repertuar Kurulu Üyesi yaptınız, Devlet Tiyatroları Edebi Kurul Üyesi yaptınız, Başbakan Başdanışmanı yaptınız, Kültür Bakanlığı Müşaviri yaptınız… Şimdi hali hazırda zaten bir görevim var, buraya işin ehli birini getirmeniz daha doğru olur” demesi gerekmez miydi?

Hadi diyelim ki mesela Milli Güreşçi Hamza Yerlikaya sağına, soluna bakmadan, “hak ediyor muyum, benim buraya nasıl bir katkım olur, bankacılık sisteminden ben ne anlarım” sorgulaması yapmadan Vakıf Bank Üyeliğini kabul ediyor etmesine de…

İskender Pala gibi bir ismin bir farkının olması gerekmiyor mu?

Gerekiyor elbette. Ama üzülerek söylemeliyim ki nasıl ki Beşir Hocanın Milli Eğitim Bakanlığı görevine “şimdi değil” diyerek hayır demesine şaşırmadıysam, çok ama çok üzgünüm ki İskender Hocanın Türk Telekom Yönetim Kurulu üyeliği görevine gelmesine de şaşırmadım. Ama ülkem adına çok üzgünüm…

***

Tabii daha önemlisi, Ak Parti’nin üç dönemi boyunca “işi ehline verme” ilkesindeki değişmedir. İlk dönemlerdeki başarılı icraatlarda, hukuk, ekonomi ve sağlık gibi alanlardaki reformlarda imzaları bulunan isimleri bakın, yerlerine gelenlere bakın… İlk dönemlerde yükselen ekonomi ve hukuk grafiklerine bakın, son on yılda inen grafiklere bakın…

Bu grafiklerin “işi ehli verme” ilkesinden uzaklaşılmasıyla inişe geçtiğini görürsünüz.

Ülkenin hali ortada zaten.

I began my article two months ago by saying, "We are now encountering more frequent examples that allow us to compare the AK Party's evolution from where it has evolved to where it is today." Indeed, an incident this week is significant in that it once again concretely demonstrates the AK Party's progress.

In fact, when making these comparisons, it's important to remember President Erdoğan's "period, category" designation regarding his own administrations. In his speech on April 3, 2011, he divided the AK Party's rule into three periods, saying:

We emerged on August 14, 2001, and 16 months later, you gave us the mandate to govern, a mandate that saw 65 percent of parliamentary seats in the AKP. The apprenticeship period began on November 3, 2002. This apprenticeship period continued until July 22, 2007. The journeyman period began in 2007, and now, I believe, the journeyman period is ending. If, upon your appointment on June 12, you grant us the mastership period, the mastership period begins.

***

Let's read the following incident that took place during the apprenticeship period of the AK Party government:

The date was November 18, 2002. In the morning, Prime Minister Abdullah Bey called and summoned me to Headquarters. I went. Abdullah Bey was alone in the Chairman's office. He placed a handwritten list in front of me and said, "Here's the Cabinet list." He prepared the list that night and met with Mr. Tayyip, and besides the two of them, I was the first to see it. He would transcribe the list using a computer, go to the Presidential Palace, and form the government. He also requested an appointment with the President, and an afternoon was set.

I carefully examined the list. It's a great team, a striking team, and my name is listed as Minister of National Education. My only negative reaction was to my own name. In short, I said, "I don't think it's right for you to appoint me to the Ministry of National Education. I'm someone who was recently dismissed as a reactionary rector. This will harm you; it will be exploited in the press and so on. You achieved great success in the election, you received significant public support. You will form a brand new, brilliant government. It wouldn't be right to start with such extreme figures. We will support you from behind. I would like you to reconsider this."

God knows, I wasn't worried about myself in the slightest. I was confident that I would carry out this task very well, given my extensive experience at the State Planning Organization and as a rector; however, the reason our party continued on its path with this great success was because it didn't fall prey to debates about its legitimacy. Mr. Abdullah said, "You're wrong. This is a great election success, a new era. We've identified the names we'll be successful with. There's nothing to worry about." When I insisted, he said, "Let me talk to Mr. Tayyip."

You can read the entirety of this historical anecdote, which I briefly recounted, in the book "Only What I Lived and Wrote," in which he recounts the memoirs of Beşir Atalay, who served in important ministries during the AK Party's reformist era and who, with his knowledge, experience, and talents, added strength and prestige to the AK Party, which he founded. (pp. 365-375)

In Erdoğan’s words, at a time when “65% of the parliament was in the AK Party,” Prof. Dr. Beşir Atalay thanked the Minister of National Education, even though he had the knowledge and experience to properly perform his duties, and suggested another person who could properly perform that duty.

I must admit that I was not surprised at all when I read the story of Beşir Hoca's refusal to be Minister of National Education.

During the reformist era of the AK Party government, the team responsible for addressing the country's deep-rooted problems consisted of individuals who were all actors in their own right. Abdullah Gül, Beşir Atalay, Cemil Çiçek, Ali Babacan, Sadullah Ergin, Ömer Dinçer, Nihat Ergün, Bülent Arınç, Ertuğrul Yalçınbayır, Abdüllatif Şener, Mehmet Aydın, Vecdi Gönül, Hüseyin Çelik, and Osman Pepe… These individuals were not limited to the positions or positions they held during the AK Party administration. Each of these individuals, each a distinct asset, possessed distinct personalities with their knowledge, experience, and expertise.

***

Beşir Atalay's refusal to the Ministry of National Education offer also reveals that the most important issue in a society is human resources.

It has been revealed that Beşir Atalay, who rejected a position like the Ministry of National Education by saying, "I am a reactionary rector who was dismissed from office. Let's form a sleek government. We won a great victory in the election. There is great public support. It will be exploited in the press. The party should not be harmed by unnecessary debates." He was concerned about his party's reputation and wrote in the AK Party's election manifesto that "our party will act with the principle of positive politics that puts the country's interests above party interests." His name was "unanimously" removed from the main campus of Kırıkkale University.

The question is:

Firsts are important. What does someone who said "no" to the post of Minister of National Education, offered by Abdullah Gül and Tayyip Erdoğan during the first term of power of the AK Party, which he founded, lose by having his name, which has served the country greatly in other ministries, erased from the university campus? Could such a move hurt anyone?

***

Now let's come to the incident that we frequently witness in the Central Bank system, which President Erdoğan describes as the "great mastery period" and the "rise period"...

Prof. Dr. İskender Pala, who has been serving as the Deputy Chairman of the Presidential Culture and Arts Policies Board since 2018, was appointed as a member of the Türk Telekom Board of Directors, replacing the position vacated by the Chief Advisor to the President, Yiğit Bulut.

Yes, İskender Pala is one of our country’s important literary figures, he has written dozens of novels, his novels are widely read, he is a novelist with a serious readership… Yes, he is a doyen of Divan literature… He is one of the victims of the February 28 period, one of the symbolic names of the February 28 period, who was dismissed from the army by a decision of the Supreme Military Council (YAŞ) just because of his wife’s headscarf, despite being a very good name in his field.

So, does all of this justify the appointment of İskender Pala to the Board of Directors of Türk Telekom, a position that has nothing to do with his field?

Of course, we don't know what happened behind the scenes, what kind of dialogue took place, how he was entrusted with the task, what he said when he thanked him, how he expressed his gratitude, whether he lobbied for a seat on the Türk Telekom Board of Directors, or whether the task was presented to him.

But we know that he accepted this task.

The question is: “okay, but why?”

Let's say President Erdoğan wanted to appoint İskender Pala to this position, wanted to honor him, and came up with this offer. Shouldn't İskender Pala have said, "This isn't my field, thank you. I already have a position. Thank you, you haven't left me idle since you came to power. You appointed me as the Istanbul Metropolitan Municipality Cultural Consultant, a member of the City Theaters Repertory Board, a member of the State Theaters Literary Board, Chief Advisor to the Prime Minister, and Advisor to the Ministry of Culture... I already have a position; it would be more appropriate to appoint someone competent."

Let's say, for example, that National Wrestler Hamza Yerlikaya accepts VakıfBank membership without looking left or right, without questioning "do I deserve it, what kind of contribution can I make here, what do I know about the banking system?"

Shouldn't a name like İskender Pala have a difference?

Of course, it's necessary. But I must say, with sadness, that just as I wasn't surprised when Beşir Hocan said "not now" to the Minister of National Education position, I'm also deeply, deeply saddened that İskender Hocan was appointed to the Türk Telekom Board of Directors. But I'm deeply saddened on behalf of my country.

***

Of course, what's more important is the change in the AK Party's principle of "giving the job to the competent" throughout its three terms. Look at the names who were instrumental in the successful early stages of reforms in areas like law, the economy, and healthcare, and look at those who succeeded them. Look at the rising economic and legal figures of the early years, and look at the declining figures of the last decade.

You will see that these graphs start to decline as the principle of “giving the job to the competent person” is abandoned.

The state of the country is already clear.