TİP’ten milletvekili seçilen, Gezi tutuklusu Can Atalay’ın TBMM’ye dönüp dönmeyeceği siyasetin ana gündem başlıklarından.

Haberin Devamı

Anayasa Mahkemesi’nin son kararının ardından Atalay’ın TBMM’de yemin yolunun açıldığı ve önümüzdeki süreçte bununla ilgili gelişmeler yaşanacağı iddia ediliyor. Peki gerçekten durum böyle mi? Bu konuda Ankara’da yaptığım görüşmelerin özetini ve bakış açısını sizlerle paylayacağım. Süreci hatırlatacak olursak:

* Anayasa Mahkemesi, Gezi Parkı davası hükümlüsü Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşürülmesinin yok hükmünde olduğunun tespiti ile işlemin iptali ve yürürlüğünün durdurulması başvurusunda; “karar verilmesine yer olmadığına” hükmetti.

* Muhalefet Partileri TBMM’yi Can Atalay gündemi ile olağanüstü toplantıya çağırdı.

*İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi Atalay’ın avukatlarının yargılamanın yenilenmesi ve infazının durdurulması başvurusuna karar verilmesine yer olmadığına hükmetti.

ANKARA SÜRECİ NASIL YORUMLADI?

İşte bu gelişmeden sonra gözler TBMM ve Başkan Numan Kurtulmuş’a çevrildi. Olağanüstü toplantıda Anayasa Mahkemesi’nin kararının okutulup okutulmayacağı, böylece Can Atalay’ın vekillik yolunun açılıp açılmayacağı merak ediliyor. Edindiğim bilgiler çerçevesinde Anayasa Mahkemesi kararı şöyle yorumlanıyor:

* Anayasa Mahkemesi’nce verilen karar gerekçesine göre; bir milletvekilinin milletvekilliğinin kesin hüküm giyme sebebiyle düşebilmesi için milletvekilliğine engel bir suçtan kesinleşmiş bir mahkûmiyet kararının bulunması ve bu kararın Genel Kurula bildirilmiş olması gerekiyor.

Anayasa’nın 84. maddesinin birinci fıkrası istifa, üçüncü fıkrası milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmekte ısrar ve dördüncü fıkrası Meclis çalışmalarına özürsüz veya izinsiz olarak katılmama nedeniyle düşme halini düzenliyor. Ankara’da “Can Atalay konusunda Anayasa’nın 85. maddesi kapsamında iptal talebine konu olabilecek Anayasa’nın 84. maddesinin birinci, üçüncü veya dördüncü fıkralarında sayılan sebeplerden biri ile milletvekilliğinin düşmesi hâli söz konusu değildir. Yani iptal talebi, Anayasa Mahkemesi’nin inceleme görev ve yetkisinin bulunmadığı bir düşme sebebine ilişkin” deniliyor. Bu nedenle de “Anayasa Mahkemesi’nin yetkisizlik nedeniyle red kararı vermesi gerekirdi, Anayasa’nın 85. maddesi açıkça bu tür bir düşme hali ile ilgili olarak iptal başvurusu yapılmasına imkân vermemektedir” yorumu yapılıyor.

Haberin Devamı

* Anayasa Mahkemesi’nin görev ve yetkilerini düzenleyen kanuna göre Anayasa Mahkemesi yalnızca Anayasa ile verilen görevleri yerine getirebilir. Bu nedenle de “Mahkemenin Anayasa ile görev verilmeyen herhangi bir konuda inceleme ve değerlendirme yapması anayasal olarak mümkün değildir. Can Atalay konusu da Anayasa Mahkemesi’nin inceleme yetkisi kapsamında değildir. Anayasa’ya göre dava açılamayacak hallerden birisi söz konusu olduğu gibi, Anayasa Mahkemesi’nin görev ve yetkisinin de bulunmadığı bir alanda başvuru yapıldığı anlaşılmaktadır” deniliyor.

* TBMM’nin görevinin, Yargıtay tarafından kesin hüküm olduğu belirtilerek, gönderilen kararın bilgiye sunulması olduğu şeklinde vurgulanıyor. Kısacası Meclis’in, kararın kesin hükmün şartlarını taşıyıp taşımadığını değerlendirme yetkisinin bulunmadığına dikkat çekiliyor.

Haberin Devamı

* Gelelim Can Atalay hakkında 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararına... Bu kararla mahkemenin konuyu Meclis’e havale ettiğine ilişkin iddialar gündemde. Ancak edindiğim bilgilere göre, “Mahkemenin kararı bu şekilde değil. Mahkeme Meclis’e dair bir karar vermemiş AYM’nin son kararının Mecliste yapılan işlemle ilgili olduğuna dair bir tespitte bulunmuştur” deniliyor.

PEKİ TBMM NASIL BİR YOL İZLEYECEK?

* TBMM içtüzüğüne göre üye tamsayısının beşte birinin imzasını taşıyan gerekçeli önerge ile toplanma çağrısı yapılabiliyor. TBMM Başkanı tarafından en geç 7 gün içinde çağrı isteminin yerine getirilmesi gerekiyor. Yani Meclis Başkanı bu kanuni zorunluğa karşı meclisi toplamak zorunda.

Haberin Devamı

* Can Atalay konusunda TBMM’ye sunulan çağrı yazısı bir genel görüşme yapılması talebini içeriyor.

* Olağanüstü toplantı yapılmasına karar verilirse toplantı yoklama ile açılacak, 200 üyenin salonda bulunması halinde ise bu genel görüşme önergesinin ön görüşmesi yapılacak ve genel görüşme açılıp açılmaması oylanacak.

YEMİN KESİN HÜKMÜN KALDIRILMASINA VE TAHLİYE KARARINA BAĞLI

* Olağanüstü toplantı yapılması TBMM Başkanlığının Can Atalay konusunda yeni bir karar verdiği veya eski işlemi geri aldığı anlamına gelmeyecek. Yani çağrı isteminin karşılanması Anayasa ve İçtüzükten kaynaklı bir zorunluluk olarak Genel Kurulun toplantıya çağrılmasından ibaret olacak.

Haberin Devamı

* Kaynaklarım; “Atalay’ın yemin edebilmesi; mahkemenin kesin hükmü kaldırması ve Atalay hakkında tahliye kararı vermesine bağlıdır” dedi.

Anladığım kadarıyla ve iddiaların aksine Ankara’daki havaya göre, Can Atalay’ın yemin etmesi yerel mahkemenin kararı olmadan mümkün gözükmüyor.

Whether Gezi detainee Can Atalay, who was elected as a member of parliament from TİP, will return to the Turkish Grand National Assembly or not is one of the main agenda topics of politics.

It is claimed that following the latest decision of the Constitutional Court, Atalay 's oath in the Turkish Grand National Assembly has been opened and there will be developments regarding this in the coming period. So is this really the case? I will share with you the summary and perspective of the meetings I had in Ankara on this subject. To remind us of the process:

* The Constitutional Court determined that the dismissal of Gezi Park case convict Can Atalay's membership in parliament was null and void and applied for the annulment and suspension of the operation; He ruled that "there is no room for a decision to be made" .

* Opposition Parties called the Turkish Grand National Assembly for an extraordinary meeting with the agenda of Can Atalay

. *Istanbul 13th High Criminal Court ruled that there was no need to decide on Atalay 's lawyers' application for renewal of trial and stay of execution.

HOW DID ANKARA INTERPRET THE PROCESS?

After this development, all eyes turned to the Turkish Grand National Assembly and President Numan Kurtulmuş . It is wondered whether the decision of the Constitutional Court will be read at the extraordinary meeting, thus opening the way for Can Atalay to become a deputy. Based on the information I have obtained, the Constitutional Court decision is interpreted as follows:

* According to the justification of the decision given by the Constitutional Court; In order for a member of parliament to lose his seat as a member of parliament due to a final conviction, there must be a final conviction for a crime that prevents him from being a member of parliament and this decision must be notified to the General Assembly.

The first paragraph of Article 84 of the Constitution regulates resignation, the third paragraph regulates the situation of resignation due to insistence on continuing a duty or service that is incompatible with being a member of parliament, and the fourth paragraph regulates the situation of resignation due to non-participation in the activities of the Parliament without excuse or permission. In Ankara, "In the case of Can Atalay, it is not possible for him to lose his membership as a member of parliament due to one of the reasons listed in the first, third or fourth paragraphs of Article 84 of the Constitution, which may be subject to a request for annulment within the scope of Article 85 of the Constitution. In other words, the annulment request relates to a reason for dismissal that the Constitutional Court does not have the duty and authority to review . ” For this reason, it is commented that "The Constitutional Court should have given a rejection decision due to lack of jurisdiction, Article 85 of the Constitution clearly does not allow an application for annulment regarding such a fall situation."

* According to the law regulating the duties and powers of the Constitutional Court, the Constitutional Court can only fulfill the duties assigned by the Constitution. For this reason, “It is constitutionally impossible for the court to examine and evaluate any matter that is not assigned a duty by the Constitution. The Can Atalay issue is also not within the scope of the Constitutional Court's authority to examine. "It is understood that the application is made in an area where the Constitutional Court does not have the duty and authority, as it is one of the situations in which a lawsuit cannot be filed according to the Constitution."

* It is emphasized that the duty of the Turkish Grand National Assembly is to provide information about the decision sent by the Supreme Court, stating that it is a final decision. In short, it is pointed out that the Parliament does not have the authority to evaluate whether the decision meets the conditions of final judgment.

* Let's talk about the decision of the 13th High Criminal Court regarding Can Atalay ... Allegations that the court referred the issue to the Parliament with this decision are on the agenda. However, according to the information I have obtained, “The court's decision is not like this. "The court did not make a decision regarding the Parliament, but made a determination that the last decision of the Constitutional Court was related to the action taken in the Parliament . "

SO WHAT WAY WILL THE GNAT TAKE?

* According to the internal regulations of the Turkish Grand National Assembly, a meeting can be called with a reasoned motion signed by one fifth of the total number of members. The summons request must be fulfilled by the Speaker of the Turkish Grand National Assembly within 7 days at the latest. In other words, the Speaker of the Parliament has to convene the parliament against this legal obligation.

* The call letter submitted to the Turkish Grand National Assembly regarding Can Atalay includes a request for a general meeting.

* If it is decided to hold an extraordinary meeting, the meeting will be opened by roll call. If 200 members are present in the hall, a preliminary discussion of this general meeting motion will be held and a vote will be held on whether to open a general meeting or not.

THE OATH IS DEPENDENT ON THE REMOVAL OF THE FINAL PROVISION AND THE DECISION OF RELEASE

* Holding an extraordinary meeting will not mean that the Presidency of the Turkish Grand National Assembly has made a new decision regarding Can Atalay or reversed the old action. In other words, meeting the call request will consist of calling the General Assembly to a meeting, as an obligation arising from the Constitution and Internal Regulations.

* My resources; “Atalay's ability to swear; "It depends on the court's removal of the final judgment and decision to release Atalay," he said.

As far as I understand, and contrary to the claims, according to the atmosphere in Ankara, it does not seem possible for Can Atalay to take the oath without the decision of the local court.