Önce şu notu düşeyim: Bundan önceki Ekonomi yönetimi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fanteziye varan ekonomi düşüncelerini uyguluyorlardı.

Orada dünyanın ve bilimin tam tersine giden bir anlayış vardı.

Türkiye büyük batışa vardı varacaktı ki, Mehmet Şimşek bakanlığa geçti. Ve dedi ki “İrrasyonel dönem bitti”

Yani akla-bilime geri döndük.

Diyeceğim o ki Mehmet Şimşek’e eleştirilerimiz aynı yöndeki yanlış tercihlerdir. Nureddin Nebati olsun Şahap Kavcıoğlu olsun Erdoğan’ın fantastik düşüncelerinin akıl dışı tercihleriydi. Ne yönü vardı ve de bir akıl-bilim temeli…

***

Şimdi gelelim eleştirilere…

Önce şu notu da ekleyelim: Eğer Mehmet Şimşek ilk geldiğinde enflasyon oranına yakın bir faiz dengesi kursaydık bu şoku bu derece yaşamazdık. Mesela ilk faiz artımı 20-25’lerden başlasaydı bugün belki de 50’ye gelmezdik ama asıl mesele bundan sonraki fatura. Adeta 1 yılı kaybettiğimiz gibi ödeyeceğimiz faturayı da artırdık.

Gelelim diğer dengelere.

Şimdi diyoruz ki “dezenflasyon dönemine girdik”.

Evet, bu doğru ama ne kadar doğru?

Zaten hedeflediğimiz enflasyon yüzde 38… İyi de Mehmet Şimşek zaten enflasyonu 39’dan devralmıştı. Ama burada asıl tartışımız nokta 2025 yılı. Yani enflasyonda baz etkisi bitince 38’den aşağı nasıl geleceğiz ve de ne kadar geleceğiz?

***

Şimdi diyoruz ki, “Bakın hem enflasyon düşüyor hem de ekonomide canlılık devam ediyor. Yani büyük sorun yaratmadan enflasyonu düşürüyoruz.”

Ve bazı ekonomik veriler veriyoruz.

1-Enflasyon düşüyor diyoruz ama gerçek enflasyonu kimse bilmiyor. Her nedense Mehmet Şimşek kendisine bağlı TÜİK’in gerçek enflasyon için şeffaflaşması konusunda bir cümle etmiyor.

Sahi gerçek enflasyon nedir?

2-İşsizlik azalıyor, çalışan sayısı artıyor diyoruz… Hafta başında yazdım: TUIK’e göre artan çalışan sayısı SGK kayıtlarında görülmüyor. Hatta SGK kayıtlarına göre çalışan sayısı artmadığı gibi tam tersine azalıyor.

Sahi gerçek istihdam ne?

3- Cari işlemler açığı -57 milyar dolardan -25 milyar dolara gerilemiş. Müthiş başarı… Diyorlar…

Bakın cari işlemler açığı -57 milyar dolarken altın ve enerji hariç cari denge +44,3 milyar dolardı. Oysa şimdi altın ve enerji hariç cari denge +40 milyar dolar.

Grafikte göreceksiniz. Dış ticarette ve cari dengede yaşanan iyileşmenin nerede ise tamamı altın ve enerji ithalatından geliyor. Yanicari işlemlerde ekonomik aktiviteye dayalı hiçbir iyileşme yok.

Sahi gerçek cari denge nedir?

***

İşin özeti şu: Maalesef henüz baz etkisi dışında enflasyonda başardığımız bir durum olmadı. Evet, enflasyon düşecek ama istenen seviyeye düşecek mi? Ya da bu enflasyon düşüşü için ödeyeceğimiz fatura ne olacak?

Şu ana kadar Mehmet Şimşek’in verdiği başarı rakamları maalesef gerçeği yansıtmıyor. Bakalım gerçekle yüzleştiğimizde ne olacak?

Let me first make this note: The previous economic administration was implementing President Recep Tayyip Erdoğan's economic ideas, which bordered on fantasy.

There was an understanding there that went exactly opposite to the world and science.

Türkiye was about to collapse, but Mehmet Şimşek became a minister. And he said "The irrational era is over"

So we are back to reason-science.

What I will say is that our criticisms of Mehmet Şimşek are wrong choices in the same direction. Whether Nureddin Nebati or Şahap Kavcıoğlu, they were irrational choices of Erdoğan's fantastic thoughts. What direction did it have and did it have a rational-science basis?

***

Now let's get to the criticism...

First, let's add this note: If Mehmet Şimşek had established an interest rate balance close to the inflation rate when he first arrived, we would not have experienced this shock to this extent. For example, if the first interest rate increase had started from 20-25, perhaps we would not have reached 50 today, but the real issue is the next bill. Just as we lost a year, we also increased the bill we would pay.

Let's talk about other balances.

Now we say that " we have entered the disinflation period ".

Yes, this is true, but how true is it?

Our target inflation rate is 38 percent anyway... But Mehmet Şimşek had already taken over the inflation rate from 39 percent. But our main point of discussion here is the year 2025. In other words, when the base effect in inflation ends, how will we get below 38 and by how much?

***

Now we say, “Look, inflation is falling and the economy continues to be vibrant. In other words, we reduce inflation without causing major problems.”

And we give some economic data.

1- We say inflation is falling, but no one knows the real inflation. For some reason, Mehmet Şimşek does not say anything about TÜİK's transparency regarding real inflation.

What is real inflation?

2-We say that unemployment is decreasing and the number of employees is increasing... I wrote at the beginning of the week: According to TUIK, the increasing number of employees is not seen in SSI records. In fact, according to SSI records, the number of employees is not increasing, on the contrary, it is decreasing.

What is real employment?

3- Current account deficit decreased from -57 billion dollars to -25 billion dollars. Great success... They say...

Look, while the current account deficit was -57 billion dollars, the current account balance excluding gold and energy was +44.3 billion dollars. However, now the current balance excluding gold and energy is +40 billion dollars.

You will see it in the chart. Almost all of the improvement in foreign trade and current account balance comes from gold and energy imports. In other words, there is no improvement in current accounts based on economic activity.

What is the real current account balance?

***

The summary of the matter is this: Unfortunately, we have not yet achieved anything in terms of inflation other than the base effect. Yes, inflation will decrease, but will it fall to the desired level? Or what will be the bill we will pay for this decrease in inflation?

Unfortunately, the success figures given by Mehmet Şimşek so far do not reflect the truth. Let's see what happens when we face the truth?