Özbek kökenli Rus oligark Alişer Usmanov’un sahibi olduğu Kommersant gazetesi, medyaya yönelik baskılara rağmen Rusya’nın hala en itibarlı yayın organlarından biri. Rusçada “İş adamı” anlamına gelen Kommersant, rejim tarafından kapatılan, 6 muhabiri faili meçhul cinayete kurban giden Nobel ödüllü Novaya Gazetta kadar cesur değil. Aslında böyle bir iddiası da yok. Gazetenin amacı Rusya’daki iş insanlarına, yatırımcılara mümkün olduğunca “tarafsız” bir şekilde Rusya’nın gündemini aktarmak. Mevzu bahis para ve ticaret olunca rejimin sansürü biraz da olsa askıya alınabiliyor ve Rusya’da yaşanan hak ihlalleri, hukukun askıya alındığı mahkeme kararları birer cümle de olsa bu ekonomi odaklı gazetenin sayfalarında yer bulabiliyor. Bu nedenle olsa gerek ki ABD, Alişer Usmanov için geniş yaptırımlar öngörürken Kommersant gazetesini istisna kapsamında tuttu.  

Gazete aynı zamanda Rusya’daki tek adam rejimi etrafında şekillenen “hukuk tiyatrosunu” anlamak için de iyi bir kaynak. Bunun için 7 günde bir yayınlanan “Haftanın özeti” kısmına bakmak yeterli. Her haftanın özeti, o hafta verilen önemli mahkeme kararları ve hukuki gelişmelerle başlıyor, en temel hukuki ilkelerin dahi askıya alındığı bu soğuk duş etkisindeki kararların ardından dış politika, borsa ve yatırım haberlerine geçiliyor, Rus iş insanlarına steril ve  yorumsuz bir gündem sepeti sunuluyor.  Geçen hafta, yani 12-17 Şubat 2024’ün “hukuk” özeti ise şöyleydi:

“Rusya Federasyonu Yamal-Nenets Özerk Bölgesi Soruşturma Komitesi Müdürlüğü ve bölge savcılığı, muhalefet lideri Alexei Navalny’nin IK-3’teki ölümüyle ilgili olarak soruşturma başlattı.

Temyiz Mahkemesi, terörizmi meşrulaştırma davasında sosyolog Boris Kagarlitsky’nin cezasını ağırlaştırdı ve para cezasını beş yıl hapis cezasıyla değiştirdi. Kagarlitsky aynı zamanda hükümetin yabancı ajan listesinde kayıtlı. 

….

Rusya Federasyonu İçişleri Bakanlığı, Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Estonya Dışişleri Bakanı Taimar Peterkop ve Litvanya Kültür Bakanı Simonas Kairis’i arananlar listesine ekledi.

Yüksek Mahkeme, cumhurbaşkanı adaylığı reddedilen Boris Nadezhdin’in Merkezi Seçim Komisyonuna yönelik iki başvurusu hakkında da ret kararı verdi…”

Boris Kagarlitsky, 2023 yazında Ukrayna’nın Kırım Köprüsü’nü havaya uçurmasına “terör saldırısı” demek yerine “askeri amaçlar taşıyan bir saldırı” olarak betimleyip soğukkanlı bir savaş analizi yaptığı için teröre destek suçundan 7 yıl hapis cezasıyla yargılanan Marksist bir sosyolog. Kagarlitsky, Aralık ayında para cezasına çarptırılıp serbest bırakılmıştı, fakat savcının itirazı üzerine cezası ağırlaştırıldı ve 5 sene hapis cezası aldı. 13 Şubat günü dünyaca ünlü Marksist sosyolog, çıktığı duruşmada tutuklanıp tekrardan hapse girdi. 

Boris  Kagarlitsky tutuklanıyor

Boris Nadezhdin ise, 2015 yılında Kremlin’in dibindeki bir köprüden geçerken arkasından vurularak suikasta uğrayan liberal muhalif lider Boris Nemtsov’un müttefiklerinden. Boris Nemtsov, suikasta kurban gitmeseydi 2 gün sonra Ukrayna işgalini eleştiren bir savaş karşıtı mitinge katılmayı planlıyor, Putin’in işgal politikalarını eleştiriyordu. Boris Nadezhdin de geçmişte Putin’i desteklemesine, şimdiye kadar işgal edilmiş toprakların geri verilmesine karşı olmasına rağmen günümüzde hala Ukrayna’daki işgali eleştiren nadir isimlerden biri. Nadezhdin Mart 2024’teki başkanlık seçimleri için adaylığını açıkladığında bu nedenle kısa sürede 100 binden fazla imza topladı, her konuda Putin’i destekleyen Komünist Parti ve faşist “Liberal Demokrat Parti” adaylarına nazaran “gerçek bir muhalif” olarak değerlendirildi. Fakat Nadezhdin önce Kremlin medyası tarafından “bu gidişle ya zehirlenecek ya öldürülecek” gibi tehditlere maruz kaldı, ardından da tipik bir Putin rejimi taktiğiyle imzalarında usulsüzlükler bulundu, gerekli sayıda geçerli imzası olmadığı gerekçesiyle adaylığı Seçim Komisyonu tarafından reddedildi.

Boris Nadezhdin ve destekçileri adaylığı için gerekli 100 bin imzayı Seçim Komisyonu’na teslim ediyor. 

Putin’in arananlar listesine koyduğu Estonya Başbakanı Kaja Kallas ise sadece Rusya’nın işgal tehdidi altında yaşayan küçük bir Baltık ülkesinin lideri değil, aynı zamanda bir Sovyet mağduru. Uzun yıllar Sovyet işgali altındaki Estonya’da bağımsızlık yanlısı diğer Sovyet muhalifleri gibi Kallas’ın annesi ve anneannesi de Stalin döneminde gerçekleşen işgal sonrasında 10 sene boyunca Sibirya’da sürgüne gönderilmiş, zor koşullarda hayata tutunmuş kişilerden. Sovyetlerin dağılmasının şokunu hala atlatamamış olan eski KGB ajanı Putin, hayallerini gerçekleştirip Rusya’yı Sovyet dönemindeki topraklarına kavuşturmak için eğer bir gün Estonya’yı işgal ederse arananlar listesine eklediği Estonya Başbakanı Kaja Kallas da büyük ihtimalle anneannesi ve bütün Putin muhalifleri gibi Sibirya yollarına düşecek. 

Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Putin rejimine yönelik sert eleştirileriyle tanınıyor. Kallas’ın NATO Genel Sekreterliği gibi bir kariyer planı da var.

Son zamanlarda maalesef “Stalin ölmedi, ruhu aramızda” dedirten tek olay, Kaja Kallas’ın aile trajedisinin tekerrür etme ihtimali değil. 

Putin’in Rusyası artık hiç olmadığı kadar Stalin’in Rusyasına benziyor. Halihazırda zaten Putin göreve geldiğinden beri Stalin hakkındaki resmi söylemi değiştirmiş, Stalin’in işlediği toplu katliamları araştıran, ihlalleri raporlaştıran tarihçileri hedef göstermiş, tutuklatmış, geçiş dönemi adaleti çalışan STK’ları kapattırmış, “yabancı ajan” listelerine ekletmişti. Bugün anlaşılıyor ki bütüns bunlar sadece bir başlangıçtı.

Rusya’daki tek adam rejimi, Ukrayna’nın işgaliyle otoriterlik seviyesini arşa çıkardı, olağanüstü hukuku olağanlaştırıldı. Putin’i eleştiren herkes “ajan” ilan edildi, “işgal” kelimesini kullananlar Rus ordusunu karalamak ve yalan haber yaymak suçlarından tutuklandı, muhalif basının fişi çekildi, sadece bir pankart açtığı için yüzlerce insana ağır hapis cezaları verildi. Ve geçen hafta da hala hayatta kalmayı başaran en etkili Putin muhalifi olan 47 yaşındaki Alexei Navalny, “radikallik” suçlamasıyla ağır koşullarda tutulduğu Stalin’in muhalifler için inşa ettiği bir gulag’ın, yani toplama kampının kalıntıları üzerine kurulan bir Artik ceza kampında ölü bulundu.

Navalny ailesi

Ne trajik ki, hala cesaretlerini koruyabilmeyi başarmış bir avuç muhalif Rus, Navalny’i anmak için farklı şehirlerde Stalin döneminde hayatını kaybedenler anısına dikilmiş anıt mezarlara, heykellere çiçekler bıraktı. 35 farklı şehirde 400 Rus vatandaşı, sadece çiçek bıraktığı için gözaltına alındı, kamu düzenini bozmaktan 15 gün idari hapis cezasına çarptırıldı, daha geçen hafta Amerikalı gazeteci Tucker Carlson’ın övdüğü “tertemiz” Moskova metrolarında çevik kuvvet tarafından yerlerde sürüklendi. Putin bir kez daha Stalin’in mirasını yaşattığını bütün dünyaya ve iç kamuoyuna gösterdi. Hem de göstermelik başkanlık seçimlerine sadece 3 hafta kalmışken. 

Cesaret yutan adam

Navalny, 2012 yılında güvenlik gücü FSB’nin önünde: “Zulme ve işkenceye karşıyım”

Avukatlık yapması mahkeme kararıyla yasaklanan Navalny sıradan bir avukat değildi. Her ne kadar muhalif siyasete atıldığı ilk yıllarda etnik milliyetçi ve nefret söylemleriyle dolu bir çizgide ilerlese de zaman içerisinde liberal ve Batılı hayat tarzına yakın muhaliflerle iş birliği yapmış, adım adım radikal fikirleri geride bırakmıştı. Putin’I eleştirdikçe ekonomik usulsüzlükler, para kaçırma gibi davalarla yargılanan Navalny için dönüm noktası 2013 Moskova belediye başkanlığı seçimleri oldu. Navalny, oylar henüz sandığa atılmadan sonucun belli olduğu bir seçimi çekişmeli hale getirdi ve gerçek muhalefetin ortak adayı oldu. Navalny’nin sosyal medyayı etkili kullanması, ikna kapasitesi yüksek yetenekli bir hatip olması, gönüllü kampanya ekibinin sokak sokak saha çalışması yapması oyları beklenmedik bir şekilde arttırdı. Rejimin güdümündeki medyaya, karalama kampanyalarına ve sandıktaki usulsüzlüklere rağmen Navalny beklentilerin üstünde bir oy aldı, %27 ile kaybetti. Biraz daha oy alsa seçim ikinci tura kalacak ve Putin’in her sandıkta kazandığı zaferlerin o kadar da “kesin” olmadığı ortaya çıkacaktı. 

Navalny kampanya sırasında zimmete para geçirme suçundan hüküm giydi. Muhaliflerin sokağa çıkması üzerine savcılar cezaya itiraz etti, muhalif lider serbest bırakıldı.

Seçimlerden sonra Navalny yine büyük bir protesto düzenlemiş, fakat bu gösterilerin uzun soluklu sürmesini istememişti. Aldıkları oy oranı gerçek muhalefetin %1-2 oy aldığı bir siyasi düzen için oldukça yeterliydi. Navalny bu aşamadan sonra mizahı kullanarak Putin rejimindeki yolsuzlukların üzerine gitmeye ve 2018’deki başkanlık seçimlerinde Putin’e rakip olarak çıkmaya odaklandı. Adım adım ilerlemek gerekiyordu. 

İlk aşamada Putin’in üzerine gitmiyor, Medvedev gibi Putin’in çeperindeki siyasetçilerin veya oligarkların yolsuzluklarını anlatan uzun soluklu belgeseller çekiyor, bütün bu belgesellerde komik ve akıcı bir üslup kullanıyor, böylece videoların çok kısa sürede milyonlara yayılmasını sağlıyordu. Önemli belgesellerin ardından da halkı sokağa çağırıyor, genellikle genç ve eğitimli kentli Rusların katıldığı gösteriler düzenliyordu. Navalny hakkında her sene yeni bir davanın açılması, her gösteriden sonra kısa süreliğine gözaltına alınması artık sırada bir rutine dönüşmüştü. 

Navalny’nin 2014’te AİHM tarafından adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmettiği bir dava sebebiyle yolsuzluk suçundan hüküm giymesi nedeniyle 2018’de başkan adayı olmasına izin verilmedi. Fakat Navalny bu seçimleri bahane ederek önemli kentlerde mitingler düzenlemiş, sosyal medyada etkili bir genç ekip kurmuştu. Her ne kadar Medvedev ile ilgili iddiaları nedeniyle yolsuzlukla mücadele için kurduğu derneği basılsa ve hakim karşısına çıkartılsa da Navalny etkili bir muhalif figüre dönüşmüş, 2015’te suikaste uğrayan Boris Nemstov’un boşluğunu doldurmuştu. 

Akıllı oyun cezası zehirli gaz

Navalny ve ekibi özellikle yerel seçimler için “Smart Voting” (Akıllı Oy) adlı bir uygulama geliştirmişti. Bu uygulama Rusya’nın farklı kent meclis veya valilik seçimlerinde muhalefeti desteklemek isteyenler için oy verilebilinecek isimlerin listesini sunuyordu. Böylece en çok oy alanın kazandığı dar bölgeli seçimlerde sahte muhalif adaylar arasında oylar bölünmüyor, Putin’e karşı olan oylar birleşiyordu. Elbette medyanın serbest olmadığı, aday olmak için rejimin onayının şart olduğu, birçok yerel yönetim organı için seçimin kaldırıldığı büyük bir coğrafyada bu kampanyanın Putin’in iktidarını yıkması beklenemezdi. Fakat Navalny küçük de olsa bir kapı aralamak istemişti. Sıklıkla dediği gibi zulüm karşısında “Az bir şey yapmak değil, hiçbir şey yapmamak ayıptı”. Nitekim bu kampanya neticesinde Putin’in Moskova’daki yerel meclis üyesi azalmış, Putin’in partisi Tomsk, Novosibirsk ve Tambov gibi kent meclislerinde çoğunluğu kaybetmişti. 

2020’deki bölge seçimlerinde Navalny, bu taktiği duyurmak için Sibirya’da bulunan bir öğrenci kenti olan Tomsk’a gitmiş, muhalefetin sadece Moskova, St. Petersburg gibi Batı’daki metropollerle sınırlı marjinal bir hareket olmaması için çaba harcamıştı. Tomsk’taki öğrencilerden oluşan genç ekibiyle birlikte kenti gezmişti. Navalny, Tomsk’tan dönüş yolunda uçakta birden ağır bir sancı hissetmeye başladı ve yol boyunca bağırdı. Zehirlenmişti. Uçak acil iniş yaptı ve Navalny hastaneye kaldırıldı. Putin muhaliflerinin Novichok adlı bir sinir gazıyla zehirlenmesi bir adetttendi. Navanly, daha sonra Alman doktorların tespit edeceği üzere bu ölümcül gazla zehirlenmiş, uçağın acil iniş yapması sebebiyle erken tıbbi müdahale yapılmıştı. 

Navalny hastaneye kaldırıldı, fakat eşinin ziyaretine izin verilmedi. Navalny’nin eşi Yulia kocasını tedavi için Almanya’ya götürmek istiyor, Rus hastanesinde kalması durumunda yine suikast girişimine uğrayacağını düşünüyordu. AİHM’in geçici tedbir kararının uygulanması neticesinde Rusya iki gün sonra Navanly’nin Almanya’ya tedavi için gitmesine izin verdi. Navalny, Almanya’da bir yandan tedavi oldu, bir yandan Bellingcat adlı araştırma kuruluşunun yöneticisi Bulgar gazeteci Christo Grozev ile birlikte nasıl zehirlendiğini araştırdı. Rüşvet vererek havayolu kayıtları, yolcu listelerine ulaşan ekip Navalny’i Sibirya gezisi boyunca takip eden resmigüvenlik güçlerinin isimlerine ulaştı. Navalny, Sovyetlerden beri hantallığını koruyan Rus bürokrasisinin yaratıcı olmadığını, kolay kandırılabileceğini düşünüyordu. Bu nedenle ulaştıkları listedeki isimleri teker teker telefonla aradı ve üst düzey bir devlet yetkilisi edasıyla sordu: “Navalny’i neden öldürmeyi başaramadık? Bir rapor yazıyorum da…”. 

Telefonu açan bir kimyager Navalny’nin tahmini doğru çıkardı, zokayı yuttu ve döküldü. Resmi güvenlik kurumu FSB, Navalny havalimanında zehirlemiş, fakat uçağın erken iniş yapma ihtimalini düşünmemişti. Uçak erken inince ve tıbbi müdahale erken yapılınca zehrin etkisi azalmıştı. Bunun üzerine FSB ekibi hastaneye kaldırılan Navanly’nin iç çamaşırlarını 2 gün içerisinde yıkamış, doktorlar da vücuttan zehrin izlerini silmeye çalışmış, bu nedenle Almanya’ya tedavi için götürülmesi 2 gün bekletilmişti. Navalny bütün bu konuşmayı videoya kaydetti, sosyal medyada yayınladı. Putin rejimi hem suikastın sonuçsuz kalmasıyla hem de Navalny’nin kendi suikastçılarını bizzat tespit etmeyi başarmasıyla rezil olmuştu. 

Navalny’nin kendi suikast girişimini araştırdığı olay örgü haritası

Navalny 6 ay tedavi gördükten sonraysa dünyayı şaşırtan bir karar aldı: Rusya’ya dönecekti. Dönmesi durumunda gözaltına alıncağı tutuklu bir şekilde yargılanacağı, hatta suikaste uğrayacağı kesindi. Fakat Navalny’nin ölümden daha büyük bir korkusu vardı. Navalny, yurtdışında sürgünde olan muhalifler gibi zaman içerisinde yabancılaşmaktan, halktan kopmaktan korkuyordu. Gerekirse çok sevdiği ülkesinde işlerin yolunda olmadığını kendini feda ederek herkese gösterecek, halkına umut ve cesaret verecekti. 

Navalny, 17 Ocak 2021’de eşi ve bir gazeteci ordusuyla Almanya’dan uçağa bindi. Destekçileri kendisini karşılamak için Moskova’daki Sheremetyevo Havalimanı’na akın etmiş, yine toplu bir şekilde gözaltına alınmaya başlamışlardı. Rejim bu siyasi “şova” izin vermemek için uçağın iniş güzergahını değiştirdi, uçak iner inmez de pasaport kontrolü noktasında Navalny’ı tutukladı. Navalny dönüş yolculuğu boyunca eşiyle birlikte Rick and Morty adlı bir komedi dizisi izlemişti. Bir daha ailesine kavuşamayacağı bir esarete doğru giderken bile kendisine zulm eden rejimle dalga geçmişti. Tutuklanmasından sadece iki gün sonra da Putin’in kendisi için özel yaptırdığıni iddia ettiği Monako büyüklüğündeki bir kişisel saraya ilişkin video yayınladı. Video bir haftada 92 milyon kez izlendi. Putin iddiaları reddetti, rejim sarayın Putin’in çocukluk arkadaşı bir oligarka ait olduğunu söyledi. Navalny bu videoda da esprili bir uslüp kullanmıştı. Fakat artık rejimin hiç espri kaldıracak hali kalmamıştı. 

Radikal bir adamın sürgünü

Navalny, öncesinde sadece zimmete para kaçırma ve yolsuzluk gibi suçlamalardan hapis cezasına çarptırılmıştı. Fakat rejim yolsuzlukla mücadele derneğini “radikal bir örgüt” ilan etti, ardından Navalny’i bu örgütün kurucusu olduğu gerekçesiyle radikallik suçundan yargılamaya başladı. Radikal İslami örgütlerle mücadele için kabul edilmişti. Böylesine ağır bir yasa ilk kez şiddete bulaşmamış kişiler için uygulanmıyordu. Daha öncesinde Yehova Şahitleri gibi dini gruplar için dahi kullanılmıştı. Bu cezayla birlikte Navalny’nin cezası 19 yıla çıktı, hapis şartları ağırlaştırıldı.

Navalny, bir ceza kampına gönderildi. “Radikalliği” törpülecek, Nazi fikirlerinden arındırılacaktı. 11 Aralık 2023’te avukatları 6 gün boyunca Navalny’den haber alamadığını açıkladı. 25 Aralık’ta ise Navalny’nin Stalin döneminden beri muhaliflerin tutulduğu bir gulag kampının enkazı üzerine kurulan bir ağır ceza kampı/kolonisinde olduğu öğrenildi. Bu kamp Artiklerde bulunuyordu. Stalin de Putin gibi bu bölgedeki gulaglara muhaliflerini doldurmuş, sanatçıları, yazarları, rakip siyasetçileri tecrit ederek, amaçsız tren yolu projelerinde köle gibi çalıştırarak “yaşarken öldürmeye” çalışmıştı. Birçok kişinin yazma yetenekleri körelmiş, yalnızlıktan ve baskıdan dolayı psikolojisi bozulmuştu. Muhalifler öldürülmese devletin aralıksız gözetimi ve baskısı altında yaşayan ölüye dönüştürülüyordu. Putin rejimi de önceleri bu tür kolonileri tecavüz, pedofili gibi ağır suçlar için kullanırken siyasi tutsakların sayısının artmasıyla Stalin döneminde olduğu gibi muhalifleri de buralara yollamaya başlamıştı. Navalny birçok kişinin aksine akıl sağlığını koruyordu, sık sık saçma sebeplerden ötürü hücre cezası alsa da kitap okumayı ihmal etmiyor, özellikle Obama, Kennedy gibi başarılı Amerikalı politikacıların biyografilerini okuyor, klasik liberal filozofların eserlerini keşfediyor, kendini geliştirmeye çalışıyor, aslında bir nevi Putin sonrası Rusya’ya hazırlanıyordu. Hatta hücresinde sadece bir kitap bulundurma zorunluluğu olma kuralını yargıya taşımış, dini özgürlüğünün ihlal edildiğini söylemişti. Hem İncil hem de okuma kitabı bulundurmak, işin özü aynı anda birden fazla kitap okumak istiyordu. Stalin gibi bir gün Putin’in de koltuktan ineceğini, Rusya’nın değişeceğini düşünüyordu. 2024 Mart ayındaki seçimlerde Putin’in kaybetmeyeceğini biliyordu, fakat destekçilerine öğlen saatlerinde toplu bir şekilde bir protesto edasıyla oy kullanması çağrısı yapmış, taktiksel oy kullanmalarını istemişti. 

Navalny duruşmalarına Artiklerdeki ceza kampından görüntülü olarak katılıyordu. Navalny ölmeden birkaç gün önce son duruşmasında aldığı yeni para cezalarıyla ilgili espriler yapmış, sorgulamadan siyasi kararlar vererek bir “hukuk tiyatrosu” yürüten her halinden tecrübesiz olduğu anlaşılan gencecik hakimi dahi güldürmüştü. 

Navalny, destekçilerinin seçimlerde hangi saatte sandığa gittiğini, kaç kişinin bu protestoya katıldığını hiçbir zaman göremedi. Zira 15 Şubat günü Federal Cezaevi Kurumu, Navalny’nin kısa bir yürüyüşten sonra kendini iyi hissetmediğini ve doğal sebeplerden ötürü öldüğünü açıkladı. 

Rusya’nın beka sorunu: Bir avuç insan, bir buket çiçek ve bir ceset

Navalny’nin ölümünden sonra cezaevi yönetimi ölüm sebebini incelemek adına Navalny’nin naaşını ailesine teslim etmedi. Annesi hala oğlunun cenazesini teslim almayı bekliyor. Oğlunun cansız bedenini sadece bir kez morgta gören annenin iddiasına göre yetkililer oğlunu gizlice gömmek istiyor ve bir cenaze düzenlenmesine izin vermiyor. Annesi ise oğlunu alıp istediği yere kendi istediği usulle ve sevenlerinin katıldığı kalabalık bir cenazeyle defnetmek istiyor. Yetkililer cenaze düzenleme ısrarının devam etmesi durumunda cesedin morgta çürüyeceğini söyleyip aileyi tehdit ediyor. 

Navalny’nin eşine göre ise yetkililer cesedi mümkün olduğunca bekleterek cinayet izlerini siliyor. Navalny’nin cenazesinin nasıl düzenleneceği de mezarının neresi olacağı da belli değil. Fakat Rusya’nın büyük şehirlerinde destekçileri Stalin döneminde hayatını kaybedenler için yapılan anıtlara Navalny anısına çiçekleri çoktan bırakmaya başladı. Çiçek bırakanlar, kilise ayinlerinde Navalny için dua edilmesini isteyenler ise gözaltına alındı, dövülerek sürüklendi. Bırakılan çiçekler maskeli adamlar tarafından toplantı. Navalny’nin mücadelesini üstleneceğini açıklayan ve aynı gün Münih Güvenlik Konferansı’na katılıp konuşma yapan, liderlerle görüşen eşi Yulia ile rejim yetkilileri dalga geçti, kocasının ölümü sayesinde siyasete girdiği için mutlu olduğunu dahi söyledi. 

Halbuki İsimsiz Stalin kurbanları için bırakılan çiçekler, bir zamanlar Stalin’i tatlı bir dede olarak göstermek için kullanılmıştı. Stalin’in bir çiçek buketi ve küçük bir kız çocuğu Engelsina Markizova ile olan fotoğrafı eli kanlı bir diktatörü insancıllaştırma kampanyasının yüzüydü. Ne var ki hayatın gerçekleri bir kez daha Sovyet yalanlarını kısa ömürlü kılmış, Markizova’nın parti yetkili babası asılsız bir iftira sonucu Japon ajanı olduğu iddiasıyla bir sene sonra infaz edilmiş, Stalin’in ülkenin dört bir yanına yayılan fotoğrafından artık bir “ajan çocuğu” olan küçük kızı sansürlemek zor olduğu için fotoğraftaki küçük kızın başka bir kişi olduğu yalanı yayılmıştı. Babasız büyüyen Engelsina, ancak Sovyetler yıkıldıktan sonra gerçekleri anlatabilmiş, 2004 yılında tatil için geldiği Antalya’da ise hayatını kaybetmişti. 

Stalin çiçekleri kendini sempatik göstermek, suçlarını örtmek için kullanmıştı, Putin ise halkı sindirmek, korkutmak için kullanıyor. Zira bu çiçekler de ülkesine geri dönen Navalny de hatta Navalny’nin cesedi de kendisi için tehdit. Navalny, eğer ülkesine dönmeseydi, bir zamanlar Moskova’da halkı arkasına katıp yürüyüşler düzenleyen satranç oyuncusu Gasparov gibi İngilizce tweet atan öfkeli ve halktan kopuk bir sürgün muhalifine dönüşseydi Putin için bir tehdit oluşturmayacaktı. Zaman içerisinde hafızalardan silinecek, “dış güçlerin elindeki bir ajan” algısı pekişecek, kimse çağrılarına kulak vermeyecekti. Koparılan çiçeklerin kokusu Rusya’ya gelmeyecekti. 

Navalny de bunun farkındaydı. Bu nedenle canı pahasına ülkesine geri dönmüştü. Putin de bunun farkındaydı. Bu nedenle ülkenin en eğitimli kesimlerinin Ukrayna’nın işgaliyle birlikte yurtdışına kaçmasına göz yummuş, sınırları kapatmamıştı. Antalya’da, Tiflis’teki bir muhalif tehlikeli değildi, fakat bütün baskılara rağmen hala 400 kişinin sokağa çıkıp çiçek bırakması, bir muhalifin kendisini ülkesi için feda etmesi, görkemli bir şekilde defnedilmesi kabul edilemezdi.  

Aslında Putin, Navalny’in hapisten çıkmasına, hatta seçimlerde yarışmasına dahi izin verebilirdi. Ekonominin, medyanın, bütün toplumsal düzenin iplerini elinde bulunduran bir “savaş” kahramanının adil olmayan bir seçimde kaybetmesine imkanı yoktu. Fakat Putin rejimi, tam da Ukrayna’ya yardımların kesilmesini savunan Cumhuriyetçiler ve Trump iktidara yürürken, Batı, Filistin söz konusu olunca dün Ukrayna’da savundukları evrensel değerleri kenara bırakırken ve ahlaki zeminini kaybederken, Ukrayna ordusu çekilirken “istediğimi yaparım” dercesine Navalny’nin öldüğünü açıkladı. 2007 yılında Putin, yine bir Münih Güvenlik Konferansı’nda Batı’ya meydan okumuştu, 17 sene sonra tam da Münih Güvenlik Konferansı sırasında Batı’nın desteklediği muhalif liderinin ölümünü duyurmuş oldu. Biden, daha öncesinde Navalny ölürse bunun Rusya için felaketi andıracak sonuçlara sebebiyet vereceğini söylemişti. Pek de öyle olmadı. Batı ek bir yaptırım kararı dahi alamadı, sadece hapishane yöneticilerini uzun yaptırım listelerine ekledi, Yulia Navalnyana ile görüştü, konuyu kapadı. 

Putin’in mesajı sadece dünyaya değildi. Kendi kamuoyuna da çok net bir mesaj verdi: “Ya gidin, ya susun.” Ülkesinde kalarak Putin’e muhalefet eden kişilerin akıbetinin ne olacağını, Batı’nın bu muhalifleri kurtarmaya gücünün asla yetmeyeceğini çok açık bir şekilde vatandaşlarına gösterdi. Fakat buna rağmen yine de birkaç yüz kişi kulaklarını tıkadı, çiçeklerini bıraktı, Putin’e “Sen Stalin’sin” dedi. Evet, bir avuç insan, birkaç yüz çiçek, gömülmesine bile izin verilmeyen bir ceset. Rusya’daki otoriterliğin geldiği noktayı gösterdiği için hüzünlü, fakat Putin’in nelerden korktuğunu özetlediği için de bir o kadar gülünç bir liste.

Putin’in çiçeklerden, bir avuç insandan, bir cesetten korkması aslında pek de şaşırtıcı değil. Herkesin birbirini ihbar ettiği, insanların fotoğraflardan silindiği, gulaglara kapatıldığı, milyonlarca insanın katledildiği, sürüldüğü Stalin rejimi dahi serbest düşünceyi yok edememişti. Asla yıkılmaz denilen Sovyetler dahi yıkılmış, en azılı muhalifler dahi ülkesine geri dönebilmiş, Stalin’in asla silinmez dediği mirası, kurumları, baskı politikaları teker teker Stalin ile birlikte tarihe gömülmüştü. Bunu en iyi “Ukrayna’yı neden işgal ettin?” sorusuna 30 dakikalık bir tarih dersiyle cevap veren eski bir KGB ajanı olarak Sovyetlerin yıkılmasına bizzat tanıklık etmiş Putin biliyor. 

Putin Mart ayındaki seçimleri yine büyük bir farkla kazanacak, kimse sokağa çıkmayacak, Navalny’nin bıraktığı mücadeleyi kimse üstlenmeyecek, hatta belki bir daha o eski büyük gösteriler düzenlenmeyecek, Rusya Ukrayna’da istediğini elde edecek, Putin ömrünün sonuna kadar Kremlin’i terk etmeyecek. Yine muhalifleri hapsedecek, öldürecek, sürgüne yollayacak. Fakat hiçbir zaman zihinlerdeki o özgür düşüncelere müdahale edemeyecek, her seferinde geçerliliğini ispat eden evrensel ilkelere ikna edici bir alternatif sunamayacak. İpleri elinden bıraktığı anda kurduğu baskıcı rejim de yerle bir olacak. Yalanlar ve zulüm üzerine kurulmuş bir rejim insanın doğası ve hayatın gerçekleri karşısında yine kaybedecek. 

Maalesef o güzel günleri göremeyecek, fakat haklı çıkan elbet Navalny olacak. Navalny’nin belki sadece cesedi çürüyecek, ama Putin’in bütün fikirleri ve mirası özgür düşüncenin karşısında silinip gidecek. Aynı Stalin gibi. Aynı Sovyetler gibi. 

Kommersant newspaper, owned by Russian oligarch Alisher Usmanov of Uzbek origin   , is still one of Russia's most respected publications, despite the pressures on the media. Kommersant ,  which means  "Businessman" in Russian  , is not as brave as the Nobel Prize-winning Novaya Gazetta, which was closed by the regime and whose 6 reporters fell victim to unsolved murders. In fact, there is no such claim. The aim of the newspaper is to convey Russia's agenda to Russian business people and investors in as "neutral" a way as possible. When it comes to money and trade, the regime's censorship can be suspended, at least a little, and human rights violations in Russia and court decisions suspending the law can find place on the pages of this economy-focused newspaper, even if they are just a sentence. This is probably why the USA  kept the Kommersant  newspaper as an exception while envisaging extensive sanctions for Alisher Usmanov.  

The newspaper is also a good source for understanding the "legal theater" shaped around the one-man regime in Russia. To do this, it is enough to look at the "Summary of the week" section, which is published every 7 days. The summary of each week begins with the important court decisions and legal developments given that week, and after these cold shower-like decisions in which even the most basic legal principles are suspended, foreign policy, stock market and investment news is presented, and a sterile and uncommented agenda basket is presented to Russian business people. The "legal" summary of last week, that is, February 12-17, 2024, was as follows:

“The Directorate of the Investigative Committee of the Yamal-Nenets Autonomous Region of the Russian Federation and the regional prosecutor's office have launched an investigation into the death of opposition leader Alexei Navalny in IK-3.

The Court of Appeal toughened the sentence of sociologist Boris Kagarlitsky in the justification of terrorism case and replaced the fine with a five-year prison sentence. Kagarlitsky is also listed on the government's foreign agent list. 

….

The Ministry of Internal Affairs of the Russian Federation added Estonian Prime Minister Kaja Kallas, Estonian Foreign Minister Taimar Peterkop and Lithuanian Minister of Culture Simonas Kairis to the wanted list.

The Supreme Court rejected both applications of Boris Nadezhdin, whose presidential candidacy was rejected, to the Central Election Commission..."

Boris Kagarlitsky is a Marxist sociologist who was sentenced to 7 years in prison for supporting terrorism by describing Ukraine's blowing up of the Crimean Bridge in the summer of 2023 as an "attack with military purposes" instead of calling it a "terrorist attack" and making a cold-blooded war analysis. Kagarlitsky was fined and released in December, but upon the objection of the prosecutor, his sentence was aggravated and he was sentenced to 5 years in prison. On February 13, the world-famous Marxist sociologist was arrested at his hearing and sent to prison again. 

Boris Kagarlitsky is being arrested

Boris Nadezhdin, on the other hand, is an ally of liberal opposition leader Boris Nemtsov, who was shot in the back and assassinated in 2015 while crossing a bridge at the foot of the Kremlin. If Boris Nemtsov had not been assassinated, he was planning to attend an anti-war rally criticizing the invasion of Ukraine 2 days later and criticizing Putin's occupation policies. Boris Nadezhdin is one of the rare figures who still criticizes the occupation in Ukraine, even though he supported Putin in the past and was against the return of occupied lands until now. When Nadezhdin announced his candidacy for the presidential elections in March 2024, he collected more than 100 thousand signatures in a short time, and was considered a “real opponent” compared to the candidates of the Communist Party and the fascist “Liberal Democratic Party” who support Putin on all issues. However, Nadezhdin was first subjected to threats by the Kremlin media such as "at this rate he will either be poisoned or killed", and then, in a typical Putin regime tactic, irregularities were found in his signatures, and his candidacy was rejected by the Election Commission on the grounds that he did not have the required number of valid signatures.

Boris Nadezhdin and his supporters deliver the 100 thousand signatures required for his candidacy to the Election Commission. 

Estonian Prime Minister Kaja Kallas, who Putin put on his wanted list, is not only the leader of a small Baltic country living under the threat of Russian invasion, but also a Soviet victim. Like other pro-independence Soviet dissidents in Estonia, which was under Soviet occupation for many years, Kallas's mother and grandmother were exiled in Siberia for 10 years after the occupation during the Stalin period, and held on to life in difficult conditions. If former KGB agent Putin, who has still not gotten over the shock of the collapse of the Soviet Union, invades Estonia one day in order to realize his dreams and return Russia to its Soviet-era lands, Estonian Prime Minister Kaja Kallas, whom he added to the wanted list, will most likely hit the road to Siberia, like her grandmother and all Putin opponents. 

Estonian Prime Minister Kaja Kallas is known for her harsh criticism of the Putin regime. Kallas also has a career plan as NATO Secretary General.

Unfortunately, the possibility of Kaja Kallas' family tragedy repeating itself is not the only recent event that makes us say, "Stalin is not dead, his spirit is among us." 

Putin's Russia now looks more like Stalin's Russia than ever before. Since Putin took office, he has already changed the official discourse about Stalin, targeted the historians who investigated the mass murders committed by Stalin and reported the violations, had them arrested, closed down the NGOs working on transitional justice, and added them to the "foreign agent" lists. Today it becomes clear that all this was just the beginning.

The one-man regime in Russia increased its level of authoritarianism with the invasion of Ukraine, and its extraordinary law was normalized. Everyone who criticized Putin was declared an "agent", those who used the word "occupation" were arrested for defaming the Russian army and spreading false news, the opposition press was shut down, and hundreds of people were given heavy prison sentences just for opening a banner. And last week, 47-year-old Alexei Navalny, the most influential Putin critic still alive, was found dead in an Artic penal camp built on the ruins of a gulag, a concentration camp, built by Stalin for dissidents, where he was held in harsh conditions on charges of “radicalism.”

Navalny family

How tragically, a handful of opposition Russians, who still managed to maintain their courage, left flowers at the mausoleums and statues erected in memory of those who lost their lives during the Stalin era in different cities in commemoration of Navalny. 400 Russian citizens were detained in 35 different cities just for leaving flowers, sentenced to 15 days of administrative imprisonment for disturbing public order, and just last week, they were dragged by riot police in the "immaculate" Moscow subways, which American journalist Tucker Carlson praised. Putin once again showed the whole world and the domestic public that he is keeping Stalin's legacy alive. And while there are only 3 weeks left until the fake presidential elections. 

man swallowing courage

Navalny in front of the security force FSB in 2012: “I am against oppression and torture”

Navalny, who was banned from practicing law by court decision, was not an ordinary lawyer. Although he followed a line full of ethnic nationalist and hate speeches in the first years of his involvement in opposition politics, over time he cooperated with opponents who were liberal and close to the Western lifestyle, and left radical ideas behind step by step. The turning point for Navalny, who was tried for economic irregularities and money theft as he criticized Putin, was the 2013 Moscow mayoral elections. Navalny made an election controversial, where the outcome was clear before the votes were cast in the ballot box, and became the common candidate of the real opposition. Navalny's effective use of social media, his ability to be a talented orator with high persuasive capacity, and his volunteer campaign team's street-by-street field work increased the votes unexpectedly. Despite the regime-controlled media, smear campaigns and ballot box irregularities, Navalny received votes above expectations and lost with 27%. If he had received a little more votes, the election would have gone to the second round and it would have been revealed that Putin's victories in every ballot box were not that "certain". 

Navalny was convicted of embezzlement during the campaign. After the opposition took to the streets, prosecutors objected to the sentence and the opposition leader was released.

After the elections, Navalny organized a large protest again, but he did not want these demonstrations to last long. The vote share they received was quite sufficient for a political order in which the real opposition received 1-2% of the votes. From this point on, Navalny focused on using humor to address corruption in the Putin regime and emerge as a rival to Putin in the 2018 presidential elections. It was necessary to proceed step by step. 

In the first stage, he did not criticize Putin, he made long-term documentaries about the corruption of politicians or oligarchs in Putin's circle, such as Medvedev, and he used a funny and fluent style in all these documentaries, thus ensuring that the videos spread to millions in a very short time. After important documentaries, he called the people to the streets and organized demonstrations, generally attended by young and educated urban Russians. The filing of a new lawsuit against Navalny every year and his brief detention after each demonstration had now become a routine. 

Navalny was not allowed to run for president in 2018 because he was convicted of corruption in 2014, in a case in which the ECHR ruled that his right to a fair trial was violated. However, using these elections as an excuse, Navalny organized rallies in important cities and established an influential young team on social media. Although the association he founded to fight corruption was raided and brought before a judge due to his allegations about Medvedev, Navalny turned into an effective opposition figure and filled the void of Boris Nemstov, who was assassinated in 2015. 

Smart game penalty poison gas

Navalny and his team had developed an application called "Smart Voting" especially for local elections. This application offered a list of names that could be voted for for those who wanted to support the opposition in different Russian city council or governorship elections. Thus, in the narrow-region elections where the highest vote-getter won, the votes were not divided among the fake opposition candidates, but the votes against Putin were united. Of course, this campaign could not be expected to destroy Putin's power in a large geography where the media is not free, the regime's approval is required to become a candidate, and elections have been abolished for many local government bodies. But Navalny wanted to open a door, even if it was small. As he often said,  "It was not a shame to do a little, but to do nothing" in the face of oppression. As a matter of fact, as a result of this campaign, Putin's local council membership in Moscow decreased, and Putin's party lost its majority in city councils such as Tomsk, Novosibirsk and Tambov. 

In the regional elections in 2020, Navalny went to Tomsk, a student city in Siberia, to announce this tactic, and the opposition had only Moscow, St. Petersburg. He made an effort to ensure that it was not a marginal movement limited to Western metropolises such as St. Petersburg. He toured the city with his young team of students from Tomsk. Navalny suddenly began to feel heavy pain on the plane on the way back from Tomsk and shouted all the way. He was poisoned. The plane made an emergency landing and Navalny was taken to hospital. It was a custom to poison Putin's opponents with a nerve agent called Novichok. Navanly was poisoned with this deadly gas, as German doctors later determined, and early medical intervention was given due to the plane's emergency landing. 

Navalny was hospitalized, but his wife was not allowed to visit. Navalny's wife Yulia wanted to take her husband to Germany for treatment, thinking that he would be subjected to an assassination attempt again if he stayed in the Russian hospital. As a result of the implementation of the ECHR's interim measure decision, Russia allowed Navanly to go to Germany for treatment two days later. While Navalny received treatment in Germany, he also investigated how he was poisoned together with Bulgarian journalist Christo Grozev, director of the research organization Bellingcat. By bribing airline records and passenger lists, the team obtained the names of the official security forces who followed Navalny throughout his trip to Siberia. Navalny thought that the Russian bureaucracy, which had remained clumsy since the Soviet era, was not creative and could be easily deceived. For this reason, he called the names on the list one by one and asked in the manner of a high-ranking state official:  “Why didn't we succeed in killing Navalny? I'm writing a report..." 

A chemist who answered the phone proved Navalny's prediction correct, took the bait and spilled. The official security agency FSB poisoned Navalny at the airport, but did not consider the possibility of the plane landing early. When the plane landed early and medical intervention was given early, the effect of the poison diminished. Thereupon, the FSB team washed the underwear of Navanly, who was hospitalized, within 2 days, and the doctors tried to remove traces of the poison from his body, so he was kept waiting for 2 days before he was taken to Germany for treatment. Navalny recorded this entire conversation on video and posted it on social media. The Putin regime was disgraced both by the failure of the assassination and by the fact that Navalny managed to personally identify his own assassins. 

Plot map featuring Navalny investigating his own assassination attempt

After receiving treatment for 6 months, Navalny made a decision that surprised the world: He would return to Russia. If he returned, it was certain that he would be detained, put on trial, or even assassinated. But Navalny had a bigger fear than death. Navalny was afraid of becoming alienated and disconnected from the people over time, like dissidents in exile abroad. If necessary, he would sacrifice himself to show everyone that things were not okay in his beloved country and give hope and courage to his people. 

On January 17, 2021, Navalny boarded a plane from Germany with his wife and an army of journalists. His supporters flocked to Sheremetyevo Airport in Moscow to meet him, and they again began to be detained en masse. In order not to allow this political "show", the regime changed the landing route of the plane and arrested Navalny at the passport control point as soon as the plane landed. Navalny watched a comedy series called Rick and Morty with his wife during his return trip. He made fun of the regime that oppressed him, even as he was heading towards captivity where he would never be reunited with his family. Just two days after his arrest, he published a video about a personal palace the size of Monaco, which he claimed Putin had specially built for him. The video was watched 92 million times in a week. Putin denied the allegations, and the regime said that the palace belonged to an oligarch who was Putin's childhood friend. Navalny used a humorous tone in this video, too. But the regime was no longer in the mood to make any jokes. 

The exile of a radical man

Navalny was previously sentenced to prison only on charges such as embezzlement and corruption. However, the regime declared the anti-corruption association a “radical organization” and then began to try Navalny for radicalism on the grounds that he was the founder of this organization. It was adopted to combat radical Islamic organizations. This was not the first time such a harsh law was applied to people who were not involved in violence. It was previously used even for religious groups such as Jehovah's Witnesses. With this sentence, Navalny's sentence was increased to 19 years and prison conditions were made harsher.

Navalny was sent to a punishment camp. His "radicalism" would be reduced and his Nazi ideas would be purified. On December 11, 2023, his lawyers announced that they had not heard from Navalny for 6 days. On December 25, it was learned that Navalny was in a heavy penal camp/colony built on the ruins of a gulag camp where dissidents had been held since the Stalin era. This camp was located in the Arctic. Like Putin, Stalin filled the gulags in this region with his opponents, tried to "kill them while they were alive" by isolating artists, writers, and rival politicians and making them work like slaves on aimless railway projects. Many people's writing skills had atrophied and their psychology had deteriorated due to loneliness and pressure. If dissidents were not killed, they would be turned into living dead under the constant surveillance and pressure of the state. While the Putin regime had previously used such colonies for serious crimes such as rape and pedophilia, as the number of political prisoners increased, it began to send dissidents to these colonies, as in the Stalin era. Unlike many people, Navalny preserved his mental health. Even though he was often sentenced to solitary confinement for ridiculous reasons, he did not neglect reading books, especially reading the biographies of successful American politicians such as Obama and Kennedy, discovering the works of classical liberal philosophers, trying to improve himself, in fact, he was a kind of post-Putin Russia. or was preparing. He even took the rule of having to keep only one book in his cell to court, saying that his religious freedom was violated. He wanted to have both a Bible and a reading book, in essence, he wanted to read more than one book at a time. He thought that one day Putin, like Stalin, would step down and Russia would change. He knew that Putin would not lose in the elections in March 2024, but he called on his supporters to vote collectively at noon as a protest and asked them to vote tactically. 

Navalny was attending his hearings via video from his prison camp in the Arctic. A few days before Navalny died, he made jokes about the new fines he received at his last hearing, making even the young judge, who was obviously inexperienced and running a "legal theater" by making political decisions without questioning, laugh. 

Navalny was never able to see at what time his supporters went to the polls in the elections or how many people participated in this protest. Because on February 15, the Federal Prison Institution announced that Navalny did not feel well after a short walk and died of natural causes. 

Russia's survival problem: A handful of people, a bouquet of flowers and a corpse

After Navalny's death, the prison administration did not deliver Navalny's body to his family in order to examine the cause of death. His mother is still waiting to receive her son's body. According to the mother, who saw her son's dead body only once in the morgue, the authorities want to bury her son secretly and do not allow a funeral. His mother, on the other hand, wants to take her son and bury him wherever she wants, in the way she wants, with a crowded funeral attended by her loved ones. Authorities threaten the family by saying that if the insistence on organizing a funeral continues, the body will rot in the morgue. 

According to Navalny's wife, the authorities erase the traces of the murder by keeping the body as long as possible. It is unclear how Navalny's funeral will be held and where his grave will be. But in Russia's major cities, his supporters have already started laying flowers in memory of Navalny at monuments built for those who lost their lives during Stalin's reign. Those who left flowers and wanted to pray for Navalny at church services were detained, beaten and dragged. Dropped flowers meeting by masked men. Regime officials made fun of his wife Yulia, who announced that she would undertake Navalny's fight and attended the Munich Security Conference on the same day, gave a speech and met with leaders, and even said that she was happy to enter politics thanks to her husband's death. 

However, the flowers left for the anonymous Stalin victims were once used to portray Stalin as a sweet grandfather. The photo of Stalin with a bouquet of flowers and a little girl, Engelsina Markizova, was the face of a campaign to humanize a bloody dictator. However, the realities of life once again made the Soviet lies short-lived, Markizova's party official father was executed a year later on the grounds that he was a Japanese spy as a result of a baseless slander, and Stalin's photo spread all over the country, and he was now an "agent's son". Since it was difficult to censor the little girl, the lie was spread that the little girl in the photo was another person. Engelsina, who grew up without a father, was able to tell the truth only after the Soviet Union collapsed, and he died in Antalya, where he came for vacation in 2004. 

Stalin used flowers to make himself look sympathetic and cover up his crimes, while Putin uses them to intimidate and scare the public. Because these flowers, Navalny who returned to his country, and even Navalny's body are threats to him. Navalny would not have posed a threat to Putin if he had not returned to his country and turned into an angry and detached exiled dissident who tweets in English like Gasparov, a chess player who once rallied the public behind him in Moscow. Over time, he would be erased from memory, the perception of him as "an agent in the hands of foreign powers" would be reinforced, and no one would heed his calls. The scent of the plucked flowers would not reach Russia. 

Navalny was also aware of this. That's why he returned to his country at the risk of his life. Putin was also aware of this. For this reason, he allowed the most educated segments of the country to flee abroad after the invasion of Ukraine and did not close the borders. A dissident in Antalya or Tbilisi was not dangerous, but despite all the pressure, it was unacceptable for 400 people to go out to the streets and lay flowers, for a dissident to sacrifice himself for his country and to be buried magnificently.  

In fact, Putin could have allowed Navalny to be released from prison and even allowed him to run in the elections. There was no way a "war" hero who held the strings of the economy, the media, and the entire social order could lose in an unfair election. However, just as the Republicans and Trump, who advocate cutting aid to Ukraine, and Trump were coming to power, the Putin regime was leaving aside the universal values ​​they defended in Ukraine yesterday and losing their moral ground when it came to Palestine, the Putin regime announced Navalny's death as if to say "I can do whatever I want" as the Ukrainian army withdrew. explained. In 2007, Putin again challenged the West at the Munich Security Conference, and 17 years later, he announced the death of the opposition leader supported by the West, right during the Munich Security Conference. Biden had previously said that if Navalny died, it would cause disastrous consequences for Russia. It didn't quite happen that way. The West could not even decide on additional sanctions, it just added the prison administrators to the long list of sanctions, met with Yulia Navalnyana and closed the issue. 

Putin's message wasn't just to the world. He gave a very clear message to his own public:  "Either leave or remain silent."  He showed his citizens very clearly what would happen to those who remained in his country and opposed Putin, and that the West would never have the power to save these opponents. But despite this, a few hundred people still closed their ears, left their flowers and said to Putin, "You are Stalin." Yes, a handful of people, a few hundred flowers, a corpse that is not even allowed to be buried. It's a sad list because it shows the point authoritarianism in Russia has reached, but it's also a ridiculous list because it summarizes what Putin is afraid of.

It is not surprising that Putin is afraid of flowers, a handful of people, and a corpse. Even the Stalin regime, where everyone denounced each other, people were erased from photographs, locked in gulags, and millions of people were murdered and exiled, could not destroy free thought. Even the Soviets, which were said to be indestructible, collapsed, even the fiercest opponents were able to return to their country, and Stalin's legacy, institutions, and oppression policies, which he said would never be erased, were buried in history, one by one, along with Stalin. This is best described as “Why did you invade Ukraine?” Putin, who answered the question with a 30-minute history lesson and, as a former KGB agent, personally witnessed the collapse of the Soviets, knows this. 

Putin will win the elections in March by a large margin again, no one will take to the streets, no one will take up the struggle left by Navalny, maybe even those old big demonstrations will not be held again, Russia will get what it wants in Ukraine, Putin will not leave the Kremlin for the rest of his life. He will again imprison, kill and exile opponents. But it will never be able to interfere with those free thoughts in minds, nor will it be able to offer a convincing alternative to universal principles that prove their validity every time. The moment he lets go of the reins, the oppressive regime he has established will collapse. A regime built on lies and cruelty will again lose in the face of human nature and the realities of life. 

Unfortunately, he will not see those good days, but Navalny will of course be right. Maybe only Navalny's corpse will rot, but all of Putin's ideas and legacy will be wiped out in the face of free thought. Just like Stalin. Just like the Soviets.