Şimdi Merkez Bankası “Uluslararası Rezervler ve Döviz Likiditesi Gelişmeleri” raporundan ilk cümleyi olduğu gibi veriyorum: 

“Resmi Rezerv Varlıkları, bir önceki aya göre yüzde 1,0 artarak 124,3 milyar ABD doları düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu dönemde alt kalemler itibarıyla, döviz varlıkları bir önceki aya göre yüzde 4,3 azalarak 58,7 milyar ABD doları, altın cinsinden rezerv varlıkları yüzde 7,0 artarak 58,2 milyar ABD doları olarak gerçekleşmiştir.”

Bu cümleye göre brüt rezervler 1 milyar dolar arttı ama bu artış altın cinsi rezerv varlıklarındaki 7,0 milyar dolarlık yükselişten geldi. Döviz rezervi ise yüzde 4,3 azalarak 58,7 milyar dolara geldi. Yani döviz rezervinde -2,6 milyar dolar düşüş oldu. 

Nitekim yine Merkez Bankası “Ödemeler Dengesi” verilerine bakıyoruz. 

Cari açık -5.285

Gelen para 3.230

Kaynağı belirsiz çıkan para -327

Rezervlerdeki azalış -2.392

Ve dönüyoruz Hazine & Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in 09 Mayıs tarihli sosyal medya paylaşımına: 

“TCMB’nin döviz pozisyonu iyileşiyor, swap hariç net rezervler nisan başından itibaren 26,7 milyar dolar arttı. Programımız çalışıyor, yeniden dengelenmeyle cari açık düşüyor, makro finansal istikrar güçleniyor ve güven artıyor. Azalan dış finansman ihtiyacı ve hızlanan dış kaynak girişiyle rezervlerdeki olumlu seyir devam edecek.”

İris Cibre nisan ayının bütününde swap hariç rezerv artışının 22 milyar dolar olduğunu söyledi. Yani Mehmet Şimşek’in tarih aralığı farkından dolayı küçük bir fark var. Nereden bakarsanız bakın swap hariç rezerv artışı 20 milyar doların üzerinde.

İyi ama bu kadar döviz geldiğine göre bu para neden ödemeler dengesinde yok. Veya neden brüt rezerv artmadığı gibi tam tersine düştü.

Düşünsenize, ülkeye oluk oluk döviz yağdı ama rezervler eksildi… Var mı böyle bir matematik? 

Burada mesele geçen hafta Mehmet Ali Verçin’in “Türkiye’yi yağmalamayanın ya aklı yok ya parası” başlıklı yazısında değindiği noktaya geliyor. 

1-Bize gelen bir döviz var ama sanıldığı gibi çok değil

2-Bize gelen döviz vurgun dövizcisi, faydası pek yok

***

Şimdi ikinci konuya geçelim. 

Nisan ayı işgücü verilerine göre işsizlik oranı yüzde 8,8’den yüzde 8,5’e düştü. Ama atıl işgücü oranı (veya geniş tanımlı işsizlik) yüzde 24,4’den 27,4’e çıktı. Mevsim etkilerinden arındırılmış verilerde de pek fark yok. Orada da işsizlik oranı 8,6’dan 8,5’e düşüyor ama geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 24,1’den 27,2’ye yükseliyor. 

Müthiş matematik dimi…

İşsizlik düşüyor mu çıkıyor mu? 

Ya da ülkeye döviz geliyor mu yoksa gelmiyor mu?

Hadi çözün…

***

Ama biz asıl gerçeği ifade edelim. Şu ana kadar hala negatif faizdeyiz ve çılgınca tüketim devam ediyor. Yıllık tüketim malı ithalatı 36,0 milyar dolardan 50,9 milyar dolara yükseldi (Nisan 2023-Nisan 2024). Evet cari açık -55,2 milyar dolardan -31,5 milyar dolara düştü ama bu tamamen enerji ve altın kaleminden geliyor. Yapısal iyileşme olmadığı gibi tersine bozulma devam ediyor. 

Baz etkisi ile yılın son çeyreğinde pozitif faize döneceğiz. Acaba pozitif faize döndüğümüzde ne olacak?

Mesela işsiz sayısına kaç kişi daha eklenecek?

Şimdilik potansiyel artan işsizlik bu güz ayları geldiğinde ne kadar açığa çıkacak? 

Geniş tanımlı işsizlik oranlarında 2019 kemer sıkma dönemini şimdiden geçtiysek vay halimize. 

Bekle bizi büyük bunalım… 

Now, I quote the first sentence from the Central Bank's "International Reserves and Foreign Exchange Liquidity Developments" report as it is: 

"Official Reserve Assets increased by 1.0 percent compared to the previous month and reached 124.3 billion US dollars. In this period, in terms of sub-items, foreign exchange assets decreased by 4.3 percent compared to the previous month, reaching 58.7 billion US dollars, and gold reserve assets increased by 7.0 percent, reaching 58.2 billion US dollars.”

According to this sentence, gross reserves increased by 1 billion dollars, but this increase came from the 7.0 billion dollar increase in gold reserve assets. Foreign exchange reserves decreased by 4.3 percent to 58.7 billion dollars. In other words, there was a decrease of -2.6 billion dollars in foreign exchange reserves. 

As a matter of fact, we are again looking at the Central Bank "Balance of Payments" data. 

Current account deficit -5.285 

Incoming money 3.230 

Outgoing money of unknown source -327 

Decrease in reserves -2.392

And here we go, Treasury & Finance Minister Mehmet Şimşek's social media post dated 09 May: 

“CBRT's foreign exchange position is improving, net reserves excluding swaps have decreased since the beginning of April 26. increased by .7 billion dollars. Our program is working, the current account deficit is falling with rebalancing, macro-financial stability is strengthening and confidence is increasing. "The positive trend in reserves will continue with the decreasing external financing need and accelerating foreign resource inflow." 

Iris Cibre said that the increase in reserves excluding swaps in the whole of April was 22 billion dollars. So, there is a small difference due to the difference in Mehmet Şimşek's date range. No matter how you look at it, the increase in reserves excluding swaps is over 20 billion dollars. 

Good, but since so much foreign currency has arrived, why is this money not in the balance of payments? Or why the gross reserve did not increase, but on the contrary decreased. 

Imagine, foreign currency poured into the country, but reserves decreased... Is there such mathematics? Here the issue comes to the point mentioned by Mehmet Ali Verçin

last week in his article titled "Those who do not plunder Turkey either have no sense or money". 1-There is foreign currency coming to us, but it is not much as expected. 2-The foreign currency coming to us is profiteering, it is not of much use.

***

Now let's move on to the second topic. 

According to April labor force data, the unemployment rate decreased from 8.8 percent to 8.5 percent. But the idle labor rate (or broadly defined unemployment) increased from 24.4 to 27.4 percent. There is not much difference in data adjusted for seasonal effects. There, too, the unemployment rate decreases from 8.6 to 8.5 percent, but the broadly defined unemployment rate increases from 24.1 percent to 27.2 percent. 

Great math, right? 

Is unemployment falling or rising? 

Or is foreign currency coming to the country or not?

Let's solve it...

***

But let's state the real truth. So far we are still in negative interest rates and crazy consumption continues. Annual imports of consumer goods increased from 36.0 billion dollars to 50.9 billion dollars (April 2023-April 2024). Yes, the current account deficit decreased from -55.2 billion dollars to -31.5 billion dollars, but this comes entirely from energy and gold items. There is no structural improvement, on the contrary, the deterioration continues. 

We will return to positive interest rates in the last quarter of the year due to the base effect. I wonder what will happen when we return to positive interest rates? 

For example, how many more people will be added to the number of unemployed people? 

For now, how much potential increased unemployment will be revealed come this fall? 

Woe to us if we have already passed the 2019 austerity period in broadly defined unemployment rates. 

Wait for us, great depression...