2014 Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları:

Türkiye: Recep Tayyip Erdoğan %51,79

Samsun’dan aldığı oy ise %65,87

Samsun’un Atakum ilçesinden %50,03 ve Asarcık ilçesinden ise %84,38.

2018 Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları:

Türkiye: Recep Tayyip Erdoğan %52,59

Samsun’dan aldığı oy ise %66,57

Samsun’un Atakum ilçesinden %48,87 ve Asarcık ilçesinden ise %86,17.

2023 Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları (2. Tur):

Türkiye: Recep Tayyip Erdoğan %52,16

Samsun’dan aldığı oy ise %65,34

Samsun’un Atakum ilçesinden %44,92 ve Asarcık ilçesinden ise %86,70

Bu örneği boşuna vermiyorum. Samsun’dan Atakum ve Asarcık örneklerini de… İsteyen tüm Türkiye olarak çalışsın. Hatta güzel bir çalışma olur.

Son 3 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan’ın oy oranı Türkiye çapında nerede ise aynı. Samsun ilinde de nerede ise oy oranı hiç değişmemiş. Ama ilçeler bazında değişim var.

Mesela yaşanan ekonomik ve sosyal sıkıntılar Erdoğan’ın oy oranını merkez ilçe diyeceğimiz; daha fazla beyaz yakalıların semti olan Atakum’da %50’den %45’e geriletmiş. Yine Merkez ilçelerden Canik’te Erdoğan’ın oy oranı 2014’den 2023’e %75,99’dan %73,64’e düşürmüş. Oysa Asarcık gibi ilçede ise %84’den %87’ye çıkarmış.

Benzer durum diğer ilçelerde de var: 2014’de %73,96 olan Çarşamba, 2023’de %77,08’e çıkmıştı. Veya 2014’de %75,61 olan Terme, 2023’de %77,19’a yükseldi. En büyük ilçelerden olan Bafra’da ise yine Erdoğan’ın oy oranı 2014’de %63,81 iken 2023’de %68,06’ya çıkmış.

Eğitim seviyesi yüksek merkez ilçelerde Erdoğan’ın oyları düşerken kırsal ve/veya varoş semtlerde oy oranı artmış.

Neden acaba…?

Bakın bir grafik veriyorum: Burada iki veri var.

1- Kiracılık oranı

2- Doğum oranı

Türkiye’de kiracılık oranı Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanı seçildikten sonra hızla yükseliyor.

Size basit bir hesap yapacağım: 2014 yılında Türkiye’nin nüfusu 77.695.904 kişidir. Ortalama hane halkı sayısı ise 3,57 kişiden oluşuyor. Buna göre 2014 yılında Türkiye’de 21 milyon 743 bin hane-aile bulunmaktadır.

2023 yılına gelelim: Nüfus 85.372.377 kişiye yükselmiş. Lakin hane halkı küçülmüş ve artık bir hanede 3,14 kişi yaşamaktadır. Böylece hane-aile sayımız 5,4 milyon artışla 27 milyon 146 bine yükselmiştir.

Gelelim sonuca: 2014 yılında 21,7 milyon hanenin %22,1’i kiradaydı. Yani 2014 yılında kirada olan aile sayısı 4,8 milyondu. 2023 yılında ise 27,1 milyon ailenin %27,83’ü kirada bulunuyor. Böylece 2023 yılında kirada olan aile sayısı 7 milyon 555 bine yükselmiş oldu.

Veya bir başka ifade ile söyleyelim: Recep Tayyip Erdoğan 2014 yılında Cumhurbaşkanı seçildikten sonra Türkiye’de hane sayısı 5 milyon 403 bin arttı. Aynı süre içerisinde kirada olan hane sayısı ise 2 milyon 750 bin arttı.

Böylece Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı döneminde oluşan yeni hanelerin yarısı kiracı olarak başkasının evinde oturuyor. Erdoğan sonrası oluşan hanelerin kiracılık oranı %50,9’a karşılık gelmektedir.

İşte bu nedenle ülkede evlilik azaldı, boşanma arttı.

Erdoğan Cumhurbaşkanı olunca yüzde 42 olan umutlu olanların oranı yüzde 23’e gerilerken, karamsar olanların oranı da yüzde 9’dan yüzde 26’ya çıktı.

Ve sonuç: Aile kirada, gelecekten umut yok… evde çocuk yok.

Türkiye’nin nüfus problemi tam olarak buradan geliyor. Kaba doğum hızı %18’lerden yüzde 11’lere gerilerken kiracılık oranı da aynı hızla yükseliyor.

İyi ama asıl sonuç nedir?

Samsun örneğinde yaşanan gibi, eğitimli kesimin tersine kırsal ve kenar semtler neden bu sıkıntılara refleks göstermiyor? Hatta tam tersine “kuru soğan yeriz Reis’i yedirmeyiz” havasındalar?

Ülkenin temel ne kadar değeri varsa darmadağın olmuş ama kenar semtler veya kırsal kesim hiç umursamamış. Hatta koşar adım Erdoğan’a oy vermeyi kendilerine görev bilmişler.

Ülkenin gidişatı, yazılan sorunlar, bilgiler vs bu kesimlere hiç işlememiş; hatta tersine anlatılan ülke sorunları onları Erdoğan etrafında daha da kenetlemiş. Kısaca ülke yıkıldıkça Erdoğan’a sarılan bir kitle oluşmuş. Beyaz yaka, eğitimli kesim ile alt eğitim ve kenar semtlerle kırsal tam tersine hareket eder olmuş; verilen oylar azalmış.

Anlayacağınız boş tencere iktidar götürmediği gibi artık bazı kesimlerde iktidarı daha da güçlendirmiş. Neden acaba? Ne dersiniz?

Bu arada bir not: Yerelden-genele seçim zaferi konusunda CHP için kritik karar. Samsun’da Erdoğan’ın en fazla oy kaybettiği ve de tek azınlığa düşürüldüğü semt Atakum. Ve CHP Atakum’da bir önceki yerel seçimde %48,46 oy alarak Belediye Başkanı seçilen Cemil Deveci ile yolları ayırıp şimdi %46,5’e düşen oyla devam ediyor.

İlginç…