Bir ekonominin büyümesi demek o ekonominin bir dönemden ötekine fiziksel üretiminin ya da fiziksel harcamalarının artması demektir. Fiziksel sözcüğünün buradaki anlamı fiyat artışlarından arındırma yapılarak bulunan değer demektir. Büyüme söz konusu olduğunda bizi ilgilendiren mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki artış değil üretilen miktarlarındaki artıştır.

Bir ekonominin cari fiyatlarla (yani enflasyon arındırması yapılmadan) büyüme hızı, içinde bulunulan yılın fiyatlarıyla hesaplanmış GSYH’sinin bir önceki yıl GSYH’sine oranlanmasıyla bulunuyor. Buna nominal (ya da cari fiyatlarla) büyüme oranı deniyor:

Nominal GSYH Büyüme Oranı 2024 IIÇ.= (Nominal GSYH 2024 IIÇ  – Nominal GSYH 2023 IIÇ) / (Nominal GSYH 2023 IIÇ) x 100 = (9.949,8 – 5.571,5) / (5.571,5) x 100 = 78,6

Reel büyüme, ekonomindeki fiyat artışlarından (enflasyondan) arındırılmış büyümeyi, bir başla deyişler fiziksel büyümeyi gösterir. Reel büyümeyi bulmak için önce reel GSYH değişim endeksi değişimini hesaplayalım:

Reel GSYH Endeks Değişimi 2024 IIÇ = (2024 IIÇ Zincirlenmiş Hacim Endeksine Göre GSYH x 100) – (2023 IIÇ Zincirlenmiş Hacim Endeksine Göre GSYH) / (2023 IIÇ Zincirlenmiş Hacim Endeksine Göre GSYH) = (216,1 x 100) / (210,9) = 102,5

Reel Büyüme Oranı 2024 IIÇ = Reel GSYH Endeks Değişimi 2024 IIÇ – 100 = 102,5 – 100 = 2,5

GSYH’deki enflasyon arındırması TÜFE ile değil GSYH Zımni Deflatörüyle yapılıyor. GSYH zımni deflatörü; cari fiyatlarla GSYH’nin bir önceki yıla göre artış endeksinin sabit fiyatlarla GSYH’nin bir önceki yıla artış endeksine oranlanması ile hesaplanır. Zımni; kapalı bir biçimde anlatılan demek oluyor. Buradaki anlamı ayrıca hesaplanmayıp GSYH hesaplarının içinden çıkarılmasını ifade ediyor. Oysa enflasyon (TÜFE ya da ÜFE ayrıca hesaplanıyor.) Bunu da formüle edelim:

GSYH Zımni Deflatörü 2024 IIÇ = (Nominal GSYH 2024 IIÇ / Zincirlenmiş Hacim GSYH 2024 IIÇ) – 1 = (178,6 / 102,5) -1 = 0,742

Buna göre 2024 IIÇ döneminde GSYH Zımni Deflatörü yüzde 74,2 olmuştur.

GSYH Zımni Deflatörü ekonomideki bütün mal ve hizmetlerin ortalama fiyat değişimini temsil ediyor. TÜFE ise sadece endeksi oluşturan sepetteki 406 malın fiyat değişimini gösteriyor. Bu 406 mal ve hizmetin toplam olarak 913 çeşidi sepette kapsanıyor. Mal ve hizmet fiyatları ülke çapında 28.852 işyerinden her ay toplam 608.594 kere derleniyor. Endekse alınan kiraların sayısı da 5.246.

2024 yılı ikinci çeyreğinde üç aylık TÜFE ortalaması yüzde 72,3.

Demek ki ikinci çeyrekte GSYH zımni deflatörü (yüzde 74,2) ile TÜFE (yüzde 72,3) birbirine çok yakın çıkmış.

The growth of an economy means that the physical production or physical expenditure of that economy increases from one period to the next. The meaning of the word physical here is the value found by eliminating price increases. When it comes to growth, what interests us is not the increase in the prices of goods and services but the increase in the quantity produced.

The growth rate of an economy at current prices (i.e. without adjusting for inflation) is calculated by dividing the GDP calculated at current year's prices by the GDP of the previous year. This is called the nominal (or current price) growth rate:

Nominal GDP Growth Rate 2024 IIQ.= (Nominal GDP 2024 IIQ – Nominal GDP 2023 IIQ) / (Nominal GDP 2023 IIQ) x 100 = (9,949.8 – 5,571.5) / (5,571.5) x 100 = 78.6

Real growth is the growth in your economy that is free of price increases (inflation), in other words, physical growth. To find real growth, let's first calculate the change in the real GDP change index:

Real GDP Index Change 2024 IIQ = (2024 IIQ Chained Volume Index GDP x 100) – (2023 IIQ Chained Volume Index GDP) / (2023 IIQ Chained Volume Index GDP) = (216.1 x 100) / (210.9) = 102.5

Real Growth Rate 2024 IIQ = Real GDP Index Change 2024 IIQ – 100 = 102.5 – 100 = 2.5

Inflation adjustment in GDP is not done with CPI but with GDP Implied Deflator. GDP implied deflator is calculated by dividing the index of increase in GDP in current prices compared to the previous year by the index of increase in GDP in constant prices compared to the previous year. Implied means implicitly explained. Here, it means that it is not calculated separately and is removed from GDP calculations. However, inflation (CPI or PPI is calculated separately.) Let's formulate this as well:

Implied GDP Deflator 2024 IIQ = (Nominal GDP 2024 IIQ / Chained Volume GDP 2024 IIQ) – 1 = (178.6 / 102.5) -1 = 0.742

Accordingly, the GDP Implied Deflator in the 2024 Q3 period was 74.2 percent.

The GDP Implied Deflator represents the average price change of all goods and services in the economy. The CPI only shows the price change of the 406 goods in the basket that makes up the index. A total of 913 types of these 406 goods and services are included in the basket. The prices of goods and services are collected 608,594 times each month from 28,852 workplaces nationwide. The number of rents included in the index is 5,246.

The three-month CPI average in the second quarter of 2024 is 72.3 percent.

This means that in the second quarter, the GDP implied deflator (74.2 percent) and the CPI (72.3 percent) were very close to each other.