Yıl 2014. Ahmet Davutoğlu Ak Parti Genel Başkanı ve Başbakan olmuş, ilk yurt içi gezisini de Amasya’ya yapıyor. Başbakanlığa ait koca uçakla Ankara’dan Amasya’ya giden gazeteciler arasında ben de vardım.

Davutoğlu’nun programı sarktı da sarktı, en sonunda geceyarısına doğru Amasya’dan İstanbul’a hareket ettik ve Yeşilköy’e indik. İndik ama bir türlü uçağın kapısı açılmıyor, yanaştığımız VIP çıkışının önünde görevliler ve karşılayıcılar yoğun yağışın altında bekleşiyor, biz de pencereden onlara bakıyoruz.

O gece neden uçağın içinde yarım saat hapis kaldığımızı kısa süre sonra öğrendim: Aynı saatlerde Yeşilköy’deki Atatürk Havaalanı’nın öteki ucundaki Devlet Konukevi’nin önünde de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan uçağa binmek üzereydi.

O sırada Amerika Başkanı Barack Obama telefonla Erdoğan’ı aradı, Başbakan Ahmet Davutoğlu da telekonferansla bu görüşmeye bağlandı. Obama, Erdoğan’a birkaç saat içinde Amerikan ordusunun gerçekleştireceği bir operasyonu önceden haber vermek istiyordu. Operasyon denen şey, Amerika’nın Suriye’nin Kuzeyindeki PKK/YPG’ye lojistik yardıma başlamasıydı.

Erdoğan da, Davutoğlu da ABD’nin bu girişimine çok itiraz ettiler ama Amerika kararını vermişti, PKK’nın Suriye’deki uzantısı olan YPG ile IŞİD’e karşı bir koalisyon kuruyordu.

Eğer daha önce değilse o gece itibarıyla Türkiye’nin Suriye konusundaki politikasının tamamen değiştiğini söyleyebiliriz. Gerçekle yüzleşilen kritik gün o gündü. Ama gerçeğe uyum sağlamak uzun yıllar aldı.

O güne kadar Türkiye’nin Suriye konusunda hedefi bu ülkede rejim değişikliğini sağlamak, Esad yönetiminin yerine Sünni isyancı güçlerin hükümetini koymaktı. O sırada muhalif güçler Halep’in neredeyse tamamını, Şam’ın bazı kesimlerini kontrol ediyordu, rejim Lazkiye’ye doğru çekilmişti.

2011 yılında Suriye’de iç savaş başladığında Türkiye, bu ülkede yaşayan Kürt azınlığı küçümsüyor, bir detay gibi görüyordu. PKK’nın Suriye’deki siyasi kolunun (PYD) Kürtler arasındaki 100’den fazla fraksiyonu yok edip yegane siyasi örgüt haline gelmesine, PKK’nın Kuzey Irak’tan yolladığı komutanlar aracılığıyla YPG adlı yeni bir silahlı grup kurmasına, bu grubun iç savaşta neredeyse tarafsız konumda kalıp Beşar Esad’ın ordu depolarından aldığı silahlarla donatılmasına pek tepki verilmedi. Ankara, ‘büyük resim’de Esad rejiminin çökeceğini düşünüyordu, Kürtlerle sonra hesaplaşılırdı. Hepi topu birkaç yüzbin kişiydi Kürtler.

Sonra ortaya ansızın kendine Irak-Şam İslam Devleti adını veren o vahşi örgüt çıktı. Musul’da konsolosumuz ve onlarca çalışan bu örgüte göz göre göre esir düştü. IŞİD bir anda Suriye sahnesini de değiştirdi, bu ülkeye girip Suriyeli muhaliflerin elindeki toprakların önemli bölümünü ele geçirdi.

IŞİD’in varlığı Suriye iç savaşında her şeyi değiştirdi. Batı gözünde bu örgüt en büyük sorundu; onunla savaşanlar da kahraman mertebesindeydi. PKK, Irak’ın Kuzeyinde IŞİD’in yaptığı Yezidi katliamına direnen ve IŞİD’le sahada savaşan tek örgüttü. PKK ile IŞİD Suriye’de de karşı karşıya kaldı.

O sırada Türkiye’de ve dünyada PKK ile daha sonra FETÖ adını alacak olan Fethullah Gülen cemaati unsurları aynı propagandayı yapıyordu: ‘Türkiye’de hükümet radikal İslamcı IŞİD’den rahatsız değil, onlarla savaşmıyor…’

Bir gün dönemin MİT Müsteşarı Hakan Fidan, Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ve Genelkurmay İkinci Başkanı Yaşar Güler o günleri anlatırlarsa hep birlikte aydınlanacağız: Türkiye’nin IŞİD’e karşı hareketsizliğinin, Kobani’yi savunmak için yardım etmemesinin sebebi IŞİD’in elindeki Musul Konsolosluğu rehineleri miydi, yoksa Türk hükümetinin bu örgütü de ikincil önemde kabul edip hala ana hedef olarak Esad rejimini değiştirmeyi görmeye devam etmesi miydi? (İdeolojik yakınlık iddiasını unutmuyorum ama buna ihtimal vermek istemiyorum açıkçası.)

Suriye sahnesinde Kürtleri ve IŞİD’i küçümsemek, Türkiye’ye tarihinin en kritik ve en büyük güvenlik sorununu yarattı.

Türkiye iki ayrı büyük harekatla IŞİD’e karşı savaştı ve bu anlamda bu örgütle sahada kara savaşı yapan yegane resmi ordu oldu. Ama tek tehdit IŞİD değildi, Türkiye Suriye sahasında Amerikan korumasından çıktığı kısa bir süre içinde PKK/YPG ile de savaştı.

Esad rejimin 2015’ten itibaren açıkça Rus askeri koruması altına alınması sonrasında Türkiye artık Suriye’ye sadece iki açıdan bakıyor: 1. PKK/YPG’nin ortadan kaldırılması; 2. Suriye’den ilave göçün önlenmesi.

Neredeyse 10 yıldır Ankara’nın Suriye’ye bakışında kaçınılmaz bir değişim olmasına rağmen Türkiye Suriye konusuna duygusal bakmaya devam etti, daha yeni yeni Esad rejimiyle işbirliği arayışları var. Ve hemen söyleyeyim, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Beşar Esad Kazakistan’da el sıkışsalar bile Türkiye açısından güvenlik sorunları bitmeyecek.

Halen Suriye topraklarının neredeyse üçte birini kontrol eden PKK/YPG’nin yok edilmesi diye bir mesele var. Üstüne ülkemizdeki Suriyeli göçmenlerin geri gönderilmesi var.

Bu iki meselenin ikisi de, Türkiye’nin kendi öngörüsüzlüğü, yanlış öncelikleri ve duygusal tutumu yüzünden ortaya çıktı ve konu bundan 13 yıl önceye göre çok ama çok daha karmaşık. Üstelik ciddi riskleri de içinde barındırıyor.

The year is 2014. Ahmet Davutoğlu has become the Chairman of the AK Party and the Prime Minister, and he is making his first domestic trip to Amasya. I was among the journalists who went from Ankara to Amasya on the big plane belonging to the Prime Ministry.

Davutoğlu's schedule went on and on, and finally, around midnight, we set off from Amasya to Istanbul and landed in Yeşilköy. We landed, but the plane door wouldn't open, the attendants and greeters were waiting under the heavy rain in front of the VIP exit where we approached, and we were looking at them from the window.

I soon learned why we were imprisoned in the plane for half an hour that night: At the same time, President Recep Tayyip Erdoğan was about to board the plane in front of the State Guesthouse at the other end of Atatürk Airport in Yeşilköy.

At that time, American President Barack Obama called Erdoğan by phone, and Prime Minister Ahmet Davutoğlu also connected to this meeting via teleconference. Obama wanted to inform Erdogan of an operation that would be carried out by the American army within a few hours. The so-called operation was America's start of logistical assistance to PKK/YPG in Northern Syria.

Both Erdoğan and Davutoğlu objected greatly to this initiative of the USA, but America had made its decision and was forming a coalition against ISIS with YPG, the extension of the PKK in Syria.

We can say that Turkey's policy on Syria has completely changed as of that night, if not before. That was the critical day when the truth was faced. But it took many years to adjust to reality.

Until that day, Turkey's goal regarding Syria was to achieve regime change in this country and replace the Assad administration with the government of the Sunni rebel forces. At that time, opposition forces controlled almost all of Aleppo and parts of Damascus, and the regime retreated towards Latakia.

When the civil war began in Syria in 2011, Turkey underestimated the Kurdish minority living in this country and saw it as a detail. The political branch of the PKK in Syria (PYD) destroyed more than 100 factions among the Kurds and became the only political organization, the PKK established a new armed group called YPG through the commanders it sent from Northern Iraq, and this group was almost neutral in the civil war. There was little reaction to the fact that it remained in position and was equipped with weapons taken from Bashar Assad's army warehouses. In the 'big picture', Ankara thought that the Assad regime would collapse, and the Kurds would be dealt with later. There were only a few hundred thousand Kurds in total.

Then, suddenly, that brutal organization that called itself the Islamic State of Iraq and Sham emerged. Our consul and dozens of employees in Mosul were clearly captured by this organization. ISIS suddenly changed the Syrian scene, entering this country and capturing a significant part of the territory held by the Syrian opposition.

The existence of ISIS changed everything in the Syrian civil war. In the eyes of the West, this organization was the biggest problem; Those who fought with him were also heroes. PKK was the only organization that resisted the Yazidi massacre carried out by ISIS in northern Iraq and fought against ISIS in the field. PKK and ISIS also faced each other in Syria.

At that time, in Turkey and around the world, PKK and elements of the Fethullah Gülen community, which would later be named FETO, were making the same propaganda: 'The government in Turkey is not disturbed by the radical Islamist ISIS, it does not fight them...'

One day, if the then MIT Undersecretary Hakan Fidan, Ministry of Foreign Affairs Undersecretary Feridun Sinirlioğlu and Deputy Chief of General Staff Yaşar Güler talk about those days, we will all be enlightened: The reason for Turkey's inaction against ISIS and not helping to defend Kobani was the hostages of the Mosul Consulate held by ISIS. Was it, or was it that the Turkish government considered this organization to be of secondary importance and still continued to see changing the Assad regime as its main goal? (I do not forget the claim of ideological closeness, but I honestly do not want to consider this as a possibility.)

Underestimating the Kurds and ISIS on the Syrian stage has created the most critical and biggest security problem in Turkey's history.

Turkey fought against ISIS in two separate major operations, and in this sense, it was the only official army that fought a land war against this organization in the field. But ISIS was not the only threat; Turkey also fought PKK/YPG in Syria in a short period of time when it left American protection.

After the Assad regime has been openly placed under Russian military protection since 2015, Turkey now looks at Syria from only two perspectives: 1. Elimination of PKK/YPG; 2. Preventing additional migration from Syria.

Although there has been an inevitable change in Ankara's view of Syria for almost 10 years, Turkey has continued to view the Syrian issue emotionally, and is only now seeking cooperation with the Assad regime. And let me tell you right away, even if President Tayyip Erdoğan and Bashar Assad shake hands in Kazakhstan, security problems for Türkiye will not end.

There is an issue called the destruction of PKK/YPG, which currently controls almost one-third of Syrian territory. On top of that, there is the repatriation of Syrian immigrants in our country.

Both of these issues arose because of Turkey's own shortsightedness, wrong priorities and emotional attitude, and the issue is much, much more complex than it was 13 years ago. Moreover, it also involves serious risks.